EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE
W.7.
DZIAŁANIA GLOBALNE NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA.
Postęp technologiczny powodujący eksploatację i niszczenie środowiska naturalnego następował szybciej niż rozwój nauk związanych z rozpoznaniem i eliminowaniem skutków działalności człowieka. Procesy samooczyszczania okazały się niewystarczające, następowała stopniowa degradacja środowiska. Jednakże dopiero w końcu lat sześćdziesiątych nastąpiły gorączkowe poszukiwania efektywnego systemu sposobu ochrony środowiska przed skutkami rozwoju przemysłu i konsumpcyjnego stylu życia.
Powstają kolejne koncepcje jak najlepiej chronić środowisko, wyrażone w formie różnych strategii:
strategia rozcieńczania (lata sześćdziesiąte)
strategia filtrowania (lata siedemdziesiąte)
strategia recyrkulacji (lata osiemdziesiąte)
strategia zapobiegania (lata dziewięćdziesiąte)
Zarówno społeczność międzynarodowa, jak i poszczególne kraje zaczęły podejmować działania zmierzające do wypracowania zasad oraz podstaw prawnych ochrony środowiska.
Działania globalne na rzecz ochrony środowiska są wyrazem ewolucyjnych zmian w świadomości społeczeństw zmierzających do wypracowania aktualnej idei zrównoważonego rozwoju:
1968 rok - memorandum rządu Szwecji do Sekretarza Generalnego ONZ „w kwestii zwołania międzynarodowej konferencji w sprawie problemów środowiska człowieka”
1968 rok - powstaje tzw. Klub Rzymski - nieformalna organizacja międzynarodowa skupiająca uczonych i polityków z całego świata. Klub Rzymski opracował, na początku lat siedemdziesiątych, cztery raporty: „Granice wzrostu”, „Ludzkość w punkcie zwrotnym”, „Przyszłość jest w naszych rękach”, „Rewolucja bosych”. Raporty są poważnym ostrzeżeniem i próbą prognozowania wielu zjawisk.
1969 rok - na XXIV sesji zgromadzenia ONZ w raporcie U Thanta pt. „Człowiek i jego środowisko” zostają wymienione najważniejsze zagrożenia dla środowiska kwalifikujące się do rozwiązania na drodze współpracy międzynarodowej.
1972 rok - Konferencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Środowiska Człowieka wypracowuje tzw. Deklaracje Sztokholmską, będącą zespołem aktów normatywnych i planu działań w zakresie:
planowania osiedli ludzkich dla ochrony środowiska
zarządzania bogactwami naturalnymi
identyfikacji i kontroli zanieczyszczeń
wychowania, dziedzictwa kultury, strategii rozwoju
W efekcie Zgromadzenia Ogólnego ONZ powołało wyspecjalizowaną agendę - UNEP - Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych
1975 rok - UNEP powołuje paryskie Biuro ds. Przemysłu i Środowiska (IEO) mające na celu promowanie przyjaznego środowisku rozwoju przemysłowego.
1983 rok - Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych powołuje specjalną, niezależną Komisje ds. Środowiska i Rozwoju (Komisja Brundtland), której raport pod nazwą „Nasza Wspólna Przyszłość” stanowił punkt zwrotny w międzynarodowym zarządzaniu środowiskiem. Przedstawione zostały zasady nowej polityki harmonijnego, zrównoważonego rozwoju - zwanego w uproszczeniu ekorozwojem.
1987 rok - Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych na 42 sesji przyjęło dokument „Nasza Wspólna Przyszłość” oraz dokument „Perspektywa środowiska Ziemi do roku 2000 i dalej”.
1990 rok - w Wiedniu ponad 300 przedstawicieli organizacji pozarządowych przygotowało dokument na konferencję w Bergen zatytułowany „Most nad Przepaścią czyli przezwyciężanie głębokich rozbieżności”
1990 rok - w Bergen państwa członkowie Europejskiej Komisji Ekonomicznej ONZ podpisały Deklarację Bergeńską, zobowiązując się do stosowania zasady trwałego zrównoważonego rozwoju jako wytycznej dla całego regionu europejskiego.
1992 rok - Konferencja ONZ „Środowisko i Rozwój” zwana Szczytem Ziemi zorganizowana w Rio de Janeiro.
Dorobkiem konferencji są:
Deklaracja z Rio w sprawie Środowiska i Rozwoju
Globalny Program Działań Agenda 21
Ramowa Konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu
Konwencja o różnorodności biologicznej
Deklaracja o lasach
Dokumentem programowym ekorozwoju świata stała się Agenda 21.
1997 (czerwiec) - Konferencja ONZ w Nowym Jorku (Rio + 5). Konferencja poświęcona analizie realizacji postanowień Konferencji z Rio z 1992 oraz zaleceń ekorozwojowych zawartych w Agendzie 21.
1997 - konferencja w Kioto zwołana w związku z konwencją Narodów Zjednoczonych w sprawie klimatu. Uzgodniono protokół określający zadania i zobowiązania stron do ograniczenia i redukcji emisji gazów wyrażonych w równoważniku CO2.
2002 - Konferencja w Johanesburgu (RPA) - Szczyt Ziemi
1
2