* Hieroglifowa zagadka
Z hieroglifu przedstawiającego rękę powstały dwie litery (później z jednej z nich wykształciła się jeszcze jedna, a więc razem trzy). Podobnie z hieroglifu przedstawiającego zakrzywiony kij w kształcie bumerangu powstały dwie litery. Natomiast z hieroglifu ukazującego tyczkę powstały aż cztery ( w tym jedna nie występująca w polskim alfabecie).
Czy potrafisz powiedzieć, jakie litery powstały z wymienionych tu hieroglifów?
* Brrrr ! Co za pytanie!
Wiemy, że same spółgłoski nie tworzą sylab, a więc nie powinny też tworzyć wyrazów. Czy na pewno w języku polskim nie ma żadnych wyrazów złożonych wyłącznie ze spółgłosek??
* Piaskowa zagadka
Co stałoby się z piaskiem, gdybyśmy pozbawili go miękkości?
* Zabawa w nauczyciela ortografii
Pewien cudzoziemiec znający polskie litery, ale nie polską ortografię, zapisał poniższe zdanie tak, jak je słyszał:
F parku na łafce rospychały śe tszy dmuchafce.
Czy potrafisz zapisać to zdanie prawidłowo pod względem ortograficznym i wyjaśnić owemu cudzoziemcowi różnicę między pisownią a wymową?
* Zadanie dla umiejących liczyć przynajmniej do 13
Ile głosek, liter, a ile sylab zawierają następujące wyrazy: Gdańsk, Wrzeszcz, autobiografia, oaza, chrzest, cienisty, miauczeć ?
* Zadanie nie tylko dla biologów i muzyków
Darek, którego interesowała biologia, twierdził, że prawidłowo mówi się: dwa organy. Innego zdania był Marek zafascynowany muzyką klasyczną, a zwłaszcza Bachem. Według Marka powinno się mówić: dwoje organów. Aby spór zakończyć, udali się obaj do językoznawcy. Ten zaś odpowiedział im niczym Pytia delficka:
- To zależy; obaj macie rację lub żaden z was nie ma racji.
Chłopców nie zadowoliła taka odpowiedź, chociaż była prawidłowa. Czy mógłbyś im pomóc i wyjaśnić, kiedy mają rację, a kiedy nie?
* Zabawa w nauczyciela polonistę
Zaimki nie tylko uczniom przysparzają wiele kłopotów. Czasami i dorosłym zdarza się pomylić formy tę - tą, te - to itp. W poniższym tekście znajduje się wiele błędnych form zaimkowych. Czy potrafisz je znaleźć i uzasadnić, dlaczego są to błędne formy ?
- Daj mi te zielone jabłko.
- Mi się to nie podoba, że ty ciągle wyłudzasz od ludzi różne rzeczy: to jabłko, to książkę..
- E, nie marudź; wiele chłopaków tak robi. No, daj mi te jabłko albo przynajmniej go pożycz.
- Ostatnio pożyczyłem ci moją ulubioną powieść i co? Czy jeszcze kiedyś ujrzę ją u siebie?
- Możesz przyjść w tą niedzielę i se zabrać tą książkę. I tak jej nie czytam.
* Straszne pytanie
Słowniki podają obok siebie dwa przysłówki: strasznie, straszno. Kiedy używamy pierwszego z nich, a kiedy drugiego?
* Hrabiowska zagadka
Wyrazy sędzia, hrabia miały dawniej również rzeczownikowa odmianę:
M. sędzia, hrabia
D. sędzi, hrabi
C. sędzi, hrabi
B. sędzię, hrabię
N. sędzią, hrabią
Msc. Sędzi, hrabi.
Dziś odmiany te uważane są za przestarzałe. Czym wytłumaczyć pojawienie się późniejszych mieszanych (rzeczownikowo - przymiotnikowych) odmian , które wyparły pierwotne wyłącznie rzeczownikowe?
Podpowiedź: Sędzia, hrabia należą do tej samej grupy tytułów i stanowisk szlacheckich co koniuszy, podkomorzy czy woźny.
* Pytanie dla mających oczy i uszy
Dlaczego nie mówimy oczy sieci, uszy garnka, a oka sieci, ucha garnka ?
* Pytanie do tęgiej głowy o części mowy
Jakimi częściami mowy są następujące wyrazy: może, można, powinno, wart ?
* Pytanie o słonia
Pierzyna pochodzi od pierza, buczyna od drzewa buk, zwierzyna od zwierza. A czy słonina ("tłuszcz pod skórą") pochodzi od wyrazu słoń ?
* Zagadka na lewa nogę
Dlaczego wyraz koniczyna (" roślina z rodziny motylkowatych") piszemy przez ni, a kończyna ("ręka lub noga") przez ń ?
* Zagadka - pułapka
Co wspólnego mają ze sobą następujące pary wyrazów:
koń - koniak, rum - rumak, pas - pasaż, kino - kynolog ?
* Rodzinne pytanie
Które z poniższych zdań jest poprawne:
Ojciec z córką szli ulicą.
Czy
Ojciec z córką szedł ulicą.
* Pytanie o język wielkich postaci historycznych
Jakimi językami (dziś już martwymi) posługiwali się Homer, Sokrates, Jezus z Nazaretu, Cezar, Horacy?