Staw biodrowy - articulatio coxae
Kości: Kość miednicza + kość udowa
Powierzchnie stawowe: Na kości miedniczej utworzone przez panewkę acetabulum + pogłębienie labrum acetabulare, na kości udowej caput femoris. W miejscu incisura acetabuli, labrum acetabulare przechodzi w ligamentum transversum acetabuli i niecałkowicie wypełnia wcięcie, przekształcając je w otwór (przechodzi tam gałąź panewkowa tętnicy zasłonowej). Chrząstka stawowa pokrywa tylko facies lunata (powierzchnię księżycowatą). Środkowa część panewki, nie pokryta chrząstką stanowi fossa acetabuli i wypełnione jest tkanką tłuszczową oraz więzadłem głowy kości udowej.
Głowa kości udowej stanowi stanowi około ¾ powierzchni kuli. Pokryta jest chrząstką szklistą z wyjątkiem fovea capitis femoris, gdzie ma przyczep więzadło głowy kości udowej - ligamentum capitis femoris. Więzadło to rozpoczyna się szeroko w okolicy wcięcia panewki i kończy się w dołku głowy kości udowej. Wzdłuż niego biegnie tętnica więzadła kości udowej (ma to znaczenie odżywcze).
Torebka stawowa: Najsilniejsza w całym ciele człowieka, gruba i mocna. Od strony kości miedniczej przyczepia się na zewnątrz labrum acetabuli oraz na ligamentum transversum acetabuli. Na femur przyczepia się z przodu powyżej linea intertrochanterica, sięgając prawie do trochanter minus. Od tyłu obejmuje więcej niż połowę szyjki leżącej powyżej Crista Intertrochanterica.
Więzadła:
Ligamentum iliofemorale - Spina iliaca anterior inferior - (dzieli się) linea interotrochanterica + górny odcinek linea intertrochanterica
Ligamentum ischiofemorale - Corpus ossia ischii - część górna linea interotrochanterica [wzmacnia tylnią ścianę torebki]
Ligamentum pubofemorale - corpus ossis pubis + Ramus superior ossis pubis - górna cz. Linea interotrochanterica
Zona orbicularis (warstwa okrężna) - powstaje z wiązek ligamentum ischiofemorale I ligamentum pubofemorale, które po wewnętrznej stronie torebki stawowej przybiera przebieg okrężny. Obejmuje collum femoris.
Ruchomość:
- Staw kulisty, panewkowy, wieloosiowy
- flexio, extensio, adductio abductio, rotatio, pronatio, suspinatio, circumductio
Staw kolanowy - articulatio genus
Kości: Femur, Tibia, Patella
Powierzchnie stawowe: Główkę stanwią wypukłe condyli femorales. Panewkę tworzą condyli tibiae wzmocnione od przodu przez rzepkę - patella. Powierzchnie stawowe condyli femorales są silnie wypukłe, badziej w częśni tylniej niż przedniej. Powierzchnie stawowe condyli femorales są połączone powierzchnią stawową rzepkową - faciem articularis patellaris.
Powierzchnie stawowe kłykci piszczeli, faciem articulares superiorem są płaskie. Powierzchnia condylus medialis tibiae jest większa od p. condylus lateralis.
Powierzchnia stawowa rzepki faciem articularis patellae jest przesunięta ku podstawie rzepki. Wierzchołek z powodu przyczepu więzadła rzepki nie posiada powierzchni stawowej.
Powierzchnie stawowe są pokryte są chrząstką szklistą.
Powierzchnie stawowe nie są do siebie dopasowane dobrze. W celu ich lepszego dopasowania i pogłębienia powierzchni stawowych piszczeli, występują dwa półksiężycowate pierścienie włóknisto-chrzęstne zwane łąkotkami - menicis. Złączone są z kością piszczelową i tkanką łączoną. Mają kształt klina zwróconego ostrzem do wnętrza stawu. Łękotki połączone są ze sobą przez ligemantu transversum genus. Dzielą jamę stawu na dwa piętra. Górne między kością udową, a łąkotkami - ruchy zginania i prostowania ORAZ dolne piętro między łąkotkami, a k. piszczelową - ruchy obrotowe przy zgiętym kolanie.
Torebka stawowa:
Articulatio genus to jedyny staw, w którym obie części torebki stawowej, tj. błona maziowa i błona włóknista mają inny przebieg. Przyczyną tego jest więzadła krzyżowe, które leżą między obiema warstwami torebki i wciskają się od tyłu do jamy stawowej przesuwając błonę maziową do przodu. Błona maziowa otacza więzadła z przodu i z obu stron. Z tyłu jamę stawową zamyka jedynie błona włóknista rozpięta wzdłuż kresy międzykłykciowej = Linea intercondylaris na femur, a na piszczeli wzdłuż brzegu tylnego jej końca bliższego. Więzadła krzyżowe, dół międzykłykciowy Fossa intercondylaris, Eminentia intercondylaris, Area intercondylaris posterior et anterior leżą na zewnątrz worka maziowego, a wewnątrz worka włóknistego. Worek maziowy zostaje jakby podzielony na dwie połowy.
Więzadła wewnętrzne
Ligamentum transversum genus: łączy łękotki
Ligamentum meniscofemoralia anterior et posterior: wzmacniają łąkotki, przyczepiaja się do przedniej i tylnej strony ligamentum cruciatum posteriori
Ligamentium cricuatium anterius: condylus lateralis femuri (pow. Przyśrodkowa) - area intercondylaris anterior
Ligamentum cruciatum posterius: condylus lateralis femuri (pow. Boczna) - area intercondylaris posterior
Ob ate więzadła bardzo silnie łącza kośc udową z kością piszczelową.
Więzadła zewnętrzne:
Ligamentum patellae: Apex patellae - tuberositas tibiae
Ligamentum collaterale tibiale: Epicondylus medialis femuri - przyśrodkowy I boczny brzeg tiba. Zrasta się silnie z torebką stawową i łąkotką przyśrodkową
Ligamentum collaterale fibulare: Epicondylus lateralis femuri - brzeg boczny caput fibule
Ligamentum popliteum obliquum ( więzadło podkolanowe skośne): Condylus medialis tibiae - condylus lateralis femuri
Ligmanetum popliteum arcuatum: condylus lateralis femuri - gubi się w ścianie tylnej torebki stawowej pod więzadłem podkolanowym skośnym
Kaletki maziowe:
Bursa suprapatellaris - znajduje się powyżej podstawy rzepki i jest górnym zachyłkiem jamy stawowej, z którą zawsze się łączy
Bursea prepatellares - trzy sztuki. Nigdy nie łączą się z jamą stawową (pod rzepką są)
Bursa infrapatellaris profundal - między powierzchnią tylną więzadła rzepki, a powierzchnią przednią kości piszczelowej
Ruchomość:
Odmiana stawu zawiasowego
Flexio, extensio, rotatio, pronatio, suspinatio,
Articulatio talocruralis - staw skokowy górny
Powierzchnie stawowe: Panewkę stawu stanowi powierzchnia stawowa dolna piszczeli - faciem articularis inferior tibiae oraz powierzchnie przyśrodkowe kostki przyśrodkowej faciem articularis malleoli medialis i kostki bocznej faciem articularis malleoli lateralis.
Główką jest bloczek kości skokowej trochlea tali, który składa się z trzech powierzchni: faciem articularis superior, facies malleolaris medialis, facies malleolaris lateralis.
Torebka stawowa: Przyczepia się wzdłuż brzegów chrząstek stawowych i tylko z przodu zachodzi nieco na szyjkę kości skokowej.
Więzadła:
Ligamentum deltoidem - biegnie od kostki przyśrodkowej Malleolus medialis i rozgałęzia się na:
Pars tibionavicularis - do powierzchni górnej kości łódkowatej os naviculare
Pars tibiocalcanearis - do podpórki skokowej kości piętowej sustenaculum tali
Ligamentum calcaneofibulare - od wierzchołka malleolus lateralis do powierzchni bocznej kości piętowej
Ligamentum talofibulare anterius - od brzegu przedniego malleolus lateralis do collum tali.
Ligamentum talofibulare posterius - od brzegu tylniego malleolus lateralis do Processus posteriori tali, Tuberculum laterale
Ruchomośc:
Staw zawiasowy
Flexio dorsalis pedis,
Plexio plantaris pedis
Staw skokowy dolny
Staw skokowo-piętowy - articulatio subtalarais
Powierzchnie stawowe: wypukła Facies articularis talaris posteriori (powierzchnia stawowa skokowa tylna k. piętowej), faciem articularis calcanea posteriori (wklęsła powierzchnia stawowa piętowa tylnia kości skokowej)
Torebka stawowa: cieńka i luźna, otacza staw na granicy chrząstek stawowych
Więzadła:
Ligamentum talocalcaneum posterius - odchodzi od obu guzków wyrostka tylnego kości skokowej (Tuberculum laterale et tuberculum mediale, Processus posteriori tali) i dochodzi do powierzchni tylnej kości piętowej
Ligamentum talocalcaneum mediale - łączy tuberculum lateralis na processus tali z Sustentaculum tali.
Ligamentum talocalcaneum laterale - od processus lateralis tali do powierzchni bocznej kości piętowej
Ligamentum talocalcanea interossea - od bruzdy kości skokowej Sulcus tali do brudzy kości piętowej Sulcus calcanei
Staw skokowo-piętowo-łódkowy - articulatio talocalcaneonavicularis
Panewkę stawu tworzą kość piętowa i łódkowata oraz rozpięte między nimi więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe. Głowę stawu stanowi koś skokowa z faciem articularis calcanea media at anterior przeznaczona dla kości piętowej oraz wypukła powierzchnia stawowa łódkowa na głowie tej kości - faciem articularis navicularis.
Torebka stawowa: przyczepia się wzdłuż powierzchni stawowych wszystkich tych kości
Więzadła:
Od strony podeszwowej:
Ligamentum calcaneonaviculare plantare
Od strony grzbietowej:
Ligamentum talonaviculare
Ligamentum calcaneonaviculare
Pars tibionavicularis ligamenti deltoidem
Ruchomośc:
Pronatio pedis (nawracanie stopy)
Suspinatio pedis (odwracanie stopy)
Abductio et flexio dorsalis pedis
Adductio et flexio plantaris pedis
Wieloosiowość czynności stawu skokowego dolnego dopasowywuje stopę do nierówności podłoża
Staw piętowo-sześcienny - articulatio calcaneocuboidea
Powierzchnie stawowe: Utworzone przez siodełkowate powierzchnie stawowe kości piętowej i sześciennej
Torebka stawowa: Przyczepia się wzdłuż powierzchni stawowych
Więzadła:
Ligamentum calcaneocuboideum plantare
Ligamentum plantere longum
Ligamentum calcaneocuboideum (od strony grzbietowej)
Staw poprzeczny stępu - articulatio tarsi transversa
Tworzą go jamy dwóch stawów: sześcienno-piętowy (articulatio calcaneobudoidea) i staw Choparta articulatio Choparti.
Staw klinowo-łódkowy articulatio cuneonavicularis
Utworzony jest przez kość łódkowatą i trzy kości klinowate
Powierzchnie stawowe: utworzone przez powierzchnię dalszą kości łódkowatej oraz przez powierzchnię bliższe kości klinowatych
Torebka stawowa: Przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych. Obejmuje też powierzchnie stawowe, którymi łączą się ze soba kości klinowate oraz kość klinowata boczna z kością sześcienną.
Więzadła:
Ligamenta cuneonavicularia dorsalna et planetaria
Ligamenta intercuneiformia dorsalna, planetaria et interossea
Stawy stępowo śródstopie: articulationes tarsometatarseae
Są to połęczenia między kośćmi klinowatymi i kością sześcienną z jednej strony, a kości śródstopia z drugiej storny.
Powierzchnie stawowe: Znajdują się na powierzchniach dalszych kosci klinowatych i kosci sześciennej i na podstawach kości śródstopia.
Torebka stawowa: Wyróżniamy trzy jamy stawowe otoczone oddzielnymi torebkami stawowymi. Pierwszy staw między kością klinowatą przyśrodkową i podstawą kości I metatarsi. Drugi staw łączy kośc klinowatą pośrednią i boczną z II i III kością metatarsi, trzeci staw łączy kość sześcienną z podstawą IV i V kości metatarsi. Widzimy tutaj linie Lisfranca. Linia amputacji dalszych części kostnych stopy.
Więzadła:
Ligamenta tarsometatarsea dorsalna et planetaria
Ligamenta tarsometatarsea interossea
Ruchomośc:
Mała polegająca na ruchach ślizgowych
Stawy międzyśródstopne - articulationes intermetarseae
Tworzą je zwrócone do siebie powierzchnie podstaw kości śtodstopia od II do V.
Torebki stawowe: wzdłuż powierzchni stawowych się przyczepiają
Więzadła: Ligamenta metatarsea dorsalna, planetaria et interossea
Stawy śródstopno-paliczkowe - articulationes metatasophalangeae
Utworzone są przez caput ossis metatarsi i bassis phalangis
Więzadła:
Ligamenta collateralia
Ligamenta planetaria
Ligamentum metatarsale transversum profundum
Ruchomość:
Stawy kłykciowe: flexio plantaris et dorsalis, adductio et abdutcio
Stawy międzypaliczkowe stopy - articulationes interphalangeae pedis
Między głowami paliczków bliższych i podstawami paliczków dalszych.
Więzadła: ligamenta collateralia
Ruchomość: Stawy zawiasowe: flexio plantaris (zginanie podeszwowe).
jk