ZAKAŻENIA WAŻNE W STOMATOLOGII

Mechanizmy obronne warunkujące stan zdrowia jamy ustnej:

Nieswoiste

• usuwanie fizyczne: wydzielanie śliny, płynu dziąsłowego, ruchy tkanek miękkich

• chemiczne:lizozym, laktoferyna, apolaktoferyna, układ sialopeptydazy, białka bogate w histydynę, pot. redoks, pH

• integralność błony śluzowej i szkliwa

• złuszczanie nabłonków

• mikroflora fizjologiczna

• neutrofile

Swoiste

• limfocyty wewnątrznabłonkowe

• kom. Langhansa

• IgA, IgG

MIKROFLORA JAMY USTNEJ

Czynniki warunkujące jej skład:

• Genetyczne(płeć, rasa, HLA), geograficzne, środowiskowe

• Wiek

• Stan organizmu(alergie, defekty odporności, choroby, ciąża -odwapnienie zębów, ↑ estradiolu i progesteronu)

• Leczenie(antybiotyko- , radio-, chemioterapia, zabiegi)

• Protezy, implanty

Wyróżniamy i mikroflorę stałą przejściową.

Mikroflora stała:

• Streptococcus (zwł. gr. „viridans”) i inne ziarninaki G(+)

• Pałeczki:Actinomyces, Eubacterium, Lactobacillus, Propionibacterium, Corynebacterium, Rothia

• Krętki: Treponema

• Pałeczki G(-):Haemophilus, Eiknella, Actinobacillus, Campylobacter, Capnocytophaga, Prevotella, Porphyromonas, Mycoplasma

Zmiany w ciągu życia:

• Noworodek: Streptococcus, głównie salivarius ,przejściowo Lactobacllus spp., Candida

• Pierwsze m-ce życia: bezzębne- Actinomyces naelsundi, wyżynanie zębów- A. viscosus, Streptococcus sanguis(zanim są mleczne trzonowce), S. Mutans( dochodzi gdy są mleczne trzonowce)

Później ↑ bezwzględnie beztlenowych, szczególnie G(-) czarnopigmentowanych (Prevotella spp, Porphyromonas ) i krętków (Treponema spp)

• Starzenie się↑pałeczekG(-) jelitowych i/lub niefermentujących, S. Aureus, Enterococcus, C.albicans

• Dorośli - flora względnie stabilna

• Wargi (jak skóra) Staphylococcus spp, Micrococcus

spp, Corynebacterium

• Przedsionek j. ustnej Streptococcus vestibularis, Prevotella, Porphyromonas, Fusobacterium

• Policzek(5-25 bakterii/kom.): S. sanguis, S. mitis, Haemophilus

• Podniebienie(5-25 bakterii/kom.): duża zmienność Streptococcus, Actinomyces, Lactobacllus

• Język(100 bakterii/kom.):, S. mitis, beztl. ziarniaki G(-) Veillonella, pałeczki G(-) Haemophilus oraz promieniowce Actinomyces, beztl. ważne w chorobach przyzębia

• Slina 10⁸-10¹⁰cfu/ml,gł.z zębów i bł.śluzowej:paciorkowce, promieniowce, Haemophilus Fusobacterium, Veillonella,wiele bakterii, wirusów z zewnąrz (ale to nie fizjolog.),nośnik Candida

• Zęby- związana z PŁYTKĄ NAZĘBNĄ

PŁYTKA NAZĘBNA- skupisko bakterii z matrycą, przylegającą do pow. twardych zębów. Matryca powstaje z prod. gospodarza (glikoprot. śliny, obumarłe kom., białka surowicy) i bakterii(egzopolisacharydy).

• Błona biol., powstaje dzięki zjawisku adhezji i agregacji drobnoustrojów

• Występuje u zdrowych ludzi, związana z powszechnymi chorobami

• Różni się w zależności od powierzchni zęba(dla fanatyków-tab 9.3 w Zarębie)

• Dzieli się na nad- i poddziąsłową

2h po umyciu zębów- warstwa nabyta- Streptococcus, Neisseria (to moje notatki-??)

Po usunięciu płytki już po 24h znów staje się widoczna gołym okiem- S. sanguis, Actinomyces spp . Po kilku dniach ↑beztl. ziarniaków G(-)(Veillonella spp.), ↓ G(+) →zap.dziąseł bez krwawienia

II poł.1szego tygodnia Fusobacterium spp., krętki; wzrost masy →zap.dziąseł z krwawieniem

Zawartość bakterii:10¹¹/g, należą do 200-300 gat.

• Naddziąsłowa- Streptococcus mitis, S. oralis, S. sanguis, S. anginosus, S.gordonii; Stomatococcus mucilaginosus, Actinomyces, Corynebacterium matruchotii, Propionibacterium, Lactobacllus:casei, fermentans, Haemophilus: segnis, parainfluenzae, Neisseria, Veillonella- może rozprzestrzeniać się poddziąsłowo w wyniku postępu chorób przyzębia (jest z chorobami przyzębia w ścisłym związku)

• Poddziąsłowa- rozwija się przez ciągłość z naddziąsłowej, ale jej nie przypomina

• Wczesna: ziarniaki G(-), pałeczki, krętki

• Dojrzała: beztlenoweG(-)Fusobacterium, Porphyromonas, Eubacterium Selenomonas, Vibrio,Capnocytophaga- mało matrycy, rozprzestrzenianie wierzchołkowo

• Mikroflora należy do drobnoustr.oportunistycznych,może uczestniczyć w różnych chorobach(przemieszczenie,nadmierne namnożenie)

PRÓCHNICA ZĘBÓW(CARIES DENTINUM)-ograniczony proces patologiczny wywołany przez bakterie, powodujący demineralizację tkanek zęba, prowadzi do powstania ubytku.

• Może dotyczyć tylko szkliwa, albo obejmowac też zębinę i miazgę(jej stan zap.,martwica) lub dot.cementu korzeniowego(w starszym wieku).

• Może być ostra lub przewlekła albo wtórna(wokół/pod wypełnieniami)

• W jej powstawaniu zasadniczą rolę ma płytka nazębna, ale tylko niektóre gat.przeważają i mają związek z chorobą

Bakterie próchnicotwórcze:

• Kwasotwórczość- szybkie metabolizowanie glukozy do kwasu

• Kwasolubność- zdolność do przeżycia i wzrostu w niskim pH

→ Streptococcus mutans, Lactobacillus spp

W środ.kwaśnym↑S. mutans i L.casei kosztem gat. wrażliwych.

• Mają zdolność do szybkiego transportu cukrów

• Wytwarzają zewnątrzkom.wielocukry:glukan, fruktan, heterowielocukry( S.mutans, S.sanguis, S. Salivarius, Lactobacillus,A.viscosus) glikogenopodobne-Neisseria. Ale tylko S.mutans zdobywa przewagę

• Oraz wewnątrzkom.wielocukry- S.mutans-umożliwia wytważnie kwasu nawet przy braku cukrów w pożywieniu gosp.

Cukry rozkł.do kwasów, w tym mlekowego→demineralizacja( S.mutans-czynnik zapoczątkowujący).Postęp uszkodzenia - Lactobacillus ,Actinomyces ,Veillonella, Bifidobacterium→proteoliza

Ochrona :fluor doustie, uszczelnianie bruzd , śr.przeciwbakteryjne, próby szczepionek z antygenami S.mutans

CHOROBY PRZYZĘBIA

• Zapalenie dziąseł

• Zapalenie przyzębia osób dorosłych

• Szybko postępujące zapalenie przyzębia

• Młodzieńcze zapalenie przyzębia

• Ostre, martwiczo-wrzodziejące zapalenie przyzębia

Objawy

• Płytka nazębna

• Zaczerwienienie dząseł

• Obrzęk

• Krwawienie

• Ropienie

• Kieszonki dziąsłowe

Czynniki etiologiczne:

• Porphyromonas gingivalis,

• Prevotella intermedia,

• Actinobacillus actinomycetamcomittans

• i inne(krętki, E.corrodens, F.nucleatum, Eubacterium,Campylobacter recta, Capnocytophaga)

FETOR EX ORAM

Lotne zw.siarki:H₂S, merkaptan metyluPeptostreptococcus, Porphyromonas, Prevotella

Częste u dzeci w wieku 5 lat, 90%- okres pokwitania, kobiety w ciąży i przyjmujących doustne śr antykoncepcyjne

---