Jak przebiega egzekucja zaległego podatku
Czy wszczęcie postępowania egzekucyjnego musi doprowadzić do uiszczenia zaległego podatku? Jak można bronić się przed egzekucją należności podatkowych przez poborcę skarbowego?
Zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji poborca skarbowy to pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do dokonywania czynności egzekucyjnych w egzekucji obowiązku o charakterze pieniężnym. Zatem w przypadku zaległości podatkowych w roli poborcy najczęściej wystąpi pracownik urzędu skarbowego, choć może być to również pracownik urzędu gminy (miasta), jeżeli będziemy zalegali np. z podatkiem od nieruchomości, albo pracownik izby celnej, gdy nie uiścimy w porę podatku akcyzowego.
Niestety stawianie jakiegokolwiek oporu fizycznego wobec działań poborcy skarbowego, w tym niewpuszczenie go do domu, jest bezcelowe, albowiem ustawodawca wyposażył poborcę w szereg uprawnień, które mają mu pozwolić skutecznie doprowadzić do przymusowego wyegzekwowania należności pieniężnej. W każdym razie w pierwszym etapie poborca będzie próbował wejść do lokalu dłużnika i zająć jego ruchomości za zgodą dłużnika. Jeżeli poborca spotka się z odmową wpuszczenia do lokalu, wówczas, po wydaniu dodatkowego zarządzenia pisemnego przez naczelnika urzędu skarbowego, będzie uprawniony do sforsowania zabezpieczeń i wejścia do lokalu nawet pod nieobecność dłużnika. Poborca będzie również uprawniony do przeszukania odzieży na osobie dłużnika oraz teczek, walizek i temu podobnych przedmiotów, które dłużnik będzie miał przy sobie. Stawianie oporu przy próbie wejścia poborcy do lokalu albo próbie przeszukania może doprowadzić do tego, że wezwie on policję, która będzie obowiązana udzielić mu wszelkiej pomocy przy wykonywaniu jego obowiązków.
Mimo braku możliwości fizycznego powstrzymania poborcy dłużnikowi przysługuje kilka środków prawnych, które mogą doprowadzić do podjęcia kontroli czynności dokonywanych przez poborcę. Przede wszystkim dłużnikowi przysługuje prawo wniesienia zarzutów, których podstawą może być m.in. brak uprzedniego doręczenia upomnienia, niespełnienie wymogów, jakie musi spełniać prawidłowo sporządzony tytuł wykonawczy, prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ, zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. Niestety wniesienie zarzutów nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, choć w uzasadnionych przypadkach może być ono wstrzymane przez organ egzekucyjny. Ewentualne uwzględnienie zarzutów doprowadzi do umorzenia postępowania albo zastosowania mniej uciążliwego środka egzekucyjnego.
Ponadto, jeżeli dłużnik okaże dowody stwierdzające wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu jego wykonania, rozłożenie spłaty na raty albo gdy zachodzi błąd co do osoby dłużnika, wówczas poborca skarbowy będzie obowiązany do odstąpienia od czynności egzekucyjnych. Powyższe okoliczności stanowią również podstawy do wniesienia zarzutów.
W sytuacji gdy dłużnikowi nie przysługują inne środki zaskarżenia, a zwłaszcza zarzuty, może on złożyć do organu nadzoru (a więc, gdy egzekucję prowadzi urząd skarbowy do dyrektora izby skarbowej) skargę na czynności egzekucyjne poborcy. Może to zrobić np. gdy poborca dokona zajęcia ruchomości, które z mocy prawa wyłączone są spod egzekucji. Skargę należy wnieść w terminie 14 dni od dokonania zakwestionowanej czynności. Na postanowienie o oddaleniu skargi przysługuje zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego. Niestety również wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, choć w uzasadnionych przypadkach może być ono wstrzymane przez organ egzekucyjny.