Obserwacja jest najbardziej wszechstronna techniką gromadzenia materiałów.

Z uwagi na jej złożonośc i wszechstronność istnieją niekiedy tendencje do nazywania jej metodą badawczą.

Obserwacja jest czynnością badawczą polegającą na gromadzeniu danych drogą postrzeżeń .

Obserwację można nazwać prostą, nieplanowaną rejestracje zdarzeń i faktów ale tez złożony proces kontrolowanej obserwacji systematycznej z użyciem kamery, magnetofonu i arkuszy obserwacyjnych włącznie.

Dostarcza ona badaczowi najbardziej naturalnej wiedzy o obserwowanej grupie a wiec i najbardziej prawdziwej.

Najpopularniejsza postacia obserwacji jest tzw obserwacja otwarta albo swobodna:

-stosowac ja można i najczęściej stosuje w praktyce każdy wychowawca, nauczycie i organizator.

-daje ona sume wiedzy o przedmiocie zainteresowan lub pracy pozwalając na sprawniejsze dzialanie w określonej dziedzinie.

-spełnia ważną rolę w początkowym etapie każdej planowanej działalności badawczej.

-można uzyskac wiedzę ogólną o obiekcie badań która daje podstawę do szczegółowego planowania dalszego toku badań głównie do sformułowania zagadnień wstępnych i hipotez roboczych.

-systematyczna obserwacja bezpośrednia lub pośrednia polega na planowaniu gromadzeń spostrzeżeń przez określony czas w celu poznania lub wykrywania istniejących zależności między zjawiskami, rodzajami, i kierunkami procesów zachodzących w zbiorowosciach społecznych lub instytucji.

-obserwacja jawna-poinformowanie grupy o roli badającego

-obserwacja ukryta- gdy badana grupa jest nieswiadoma roli jaką spełnia jej nowy członek

Narzędzia obserwacji: - służą gromadzeniu spostrzeżeń

1. niestandaryzowane- notatki, opis, , rejestracja dzwiękowa lub fotograficzna

2.standaryzowane - arkusz obserwacyjny, dziennik obserwacyjny

Arkusz obserwacyjny- kwestionariusz z wytypowanymi zagadnieniami które może objąc obserwacja.. Notujemy spostrzeżenia , fakty, zdarzenia.

Dziennik obserwacji- zapisy dzienne, szczegółowe

Poprawna obserwacja:

-wstępna znajomość przedmiotów obserwacji.

-jasne sformułowanie zagadnień i celów

-bliższe poznanie przedmiotu obserwacji przez zastosowanie obserwacji otwartej lub innych procedur poznawczych

-szczegółowe opracowanie koncepcji badań

Przykładowy arkusz obserwacji:

Rodzaj obserwacji:

Treść:

Miejsce obserwacji:

Prowadzący obserwacje

data	Opis konfliktu i relacja wychowawcy nauczyciela	Inspiratorzy konfilktu	Uczestnicy konfliktu	mediatorzy	Opis zajęcia	Kwalifikacje i inne uwagi nauczyciela
3 X 17X	Kłótnie o miejsce przy parapecie Sprzeczka o przygotowanie na nastepne zajecia materialow	7	4,9,3	3	Obserwacja za pomoca mikroskopu Wyznaczenmie zadan	Konflikt słaby nie wzbudzali emocji Konflikt powazniejszy wzbudzali agresje
17X	Popychanie się chlopcow				Prace porządkowe w pracownie	Przyczyna na zewnatrz, w obronie kolegi wystąpił 1 z chlopcow

Itp.:)

Literatura:

M .Łobocki. ,,Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych `'.Kraków 1999

---