Pozostałe
Ad.14. Rzecznik praw obywatelskich jako podmiot na prawach strony
Rzecznik Praw Obywatelskich może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego, zaskarżać decyzje do NSA, a także uczestniczyć w tych postępowaniach na prawach przysługujących prokuratorowi. Formalnie zatem rzecz biorąc, przysługują mu takie same prawa procesowe jak prokuratorowi, niemniej jednak będzie on korzystał z nich na innych zasadach. Wynika to z charakteru wykonywanej przez niego funkcji- gwaranta przestrzegania praw i wolności obywatelskich, co powoduje, że w sferze jego zainteresowania znajdą się jedynie te naruszenia prawa, które godzą w prawa i wolności obywatelskie. Ponadto zgodnie z zasadą subsydiarności, Rzecznik „podejmuje działania, gdy osoba, której prawa zostały naruszone, wykorzystała uprzednio wszystkie dostępne środki ochrony prawnej”.
Ad.21. Doręczenie jako czynność techniczno-procesowa
Organ administracji ma obowiązek powiadomić stronę o wyniku postępowania. Jako regułę takiej informacji przyjmuje się zawiadomienie pisemne. Organ administracyjny doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub też inne upoważnione osoby lub organy. Pismo powinno być dostarczone stronie a gdy strona działa przez przedstawiciela- temu przedstawicielowi. Jeżeli adresat pisma nie jest obecny, wówczas pismo można zostawić domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy (oczywiście za pokwitowaniem). Jeżeli chodzi o miejsce doręczenia zasadniczo powinno to nastąpić w miejscu zamieszkania lub w miejscu pracy osoby fizycznej. Jeżeli nie można dostarczyć gdzie się adresata nie zastanie, jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, pismo należy zwrócić do nadawcy z adnotacją z odmową przyjęcia. Pismo wraz z taką adnotacją włącza się do akt sprawy i uważa się je za doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia.
Ad.9. Wyłączenie pracownika organu administracji publicznej
Wyłączenie pracownika- wyróżniamy wyłączenie pracownika z mocy prawa oraz wyłączenie fakultatywne. Wyłączenie z mocy prawa reguluje par1. KPA. Klasyfikuje on przesłanki wyłączenia ze względu na bliskość pracownika wobec sprawy lub bliskość wobec strony. Wyłączenie z mocy prawa nie wymaga wydania dodatkowego aktu dla uzyskania skutku wyłączenia. Ewentualne postanowienie ma charakter deklaratoryjny, zatem potwierdza fakt wyłączenia, a w przypadku jego zaistnienia przełożony wyznacza nowego pracownika do załatwienia sprawy. Pracownik podlegający wyłączeniu dokonuje w sprawie te czynności, które niecierpka zwłoki. Wyłączenie fakultatywne następuje z inicjatywy pracownika lub strony postępowania a także organu jeżeli zostanie uprawdopodobnione wystąpienie okoliczności podważających bezstronność pracownika. Wyłączenie to następuje w formie postanowienia na które przysługuje zażalenie. Strona może powoływać się na odmowę wyłączenia w uzasadnieniu od zapadłego rozstrzygnięcia.
Ad. 10. Wyłączenie organu administracji publicznej
Wyłączenie organu: kryterium przedmiotowe: sprawa ma charakter majątkowy. Kryterium podmiotowe- sprawa dotyczy kierownika organu lub osób wskazanych przepisami prawa tj małżonka, krewnych, powinowatych do II stopnia, związanych stosunkiem przysposobienia, opieki z kierownikiem organu. Sprawa dotyczy osoby zajmującej kierownicze stanowisko w organie bezpośrednio wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę, lub osób pozostających w relacji z tą osobą jak w przypadku kierownika. W przypadku wyłączenia organu właściwym do załatwienia sprawy jest organ wyższego stopnia jednakże może on przekazać sprawę do rozpoznania organowi podległemu. Organ kolegialny podlega również wyłączeniu gdy utraci Kworum.
Ad.26. Pojęcie i kwalifikacja środków dowodowych
Dowodem- jest to wszystko co ma znaczenie dla wyjaśnienia sprawy a nie jest sprzeczne z prawem. KPA nie wymienia wszystkiego co może być uznane za dowód (bo z góry nie można przewidzieć co może okazać się dowodem), wymienia jedynie pewne przykłady dowodów. Ustawodawca wymienia: dokumenty, zeznania świadków, opinia biegłych, oględziny. Organ administracji zobowiązany jest w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Nie trzeba przeprowadzać dowodów na fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi administracji z urzędu. Jeżeli strona wnosi o przeprowadzenie dowodu to organ ma obowiązek takie żądanie uwzględnić jeżeli dowodzona ma być okoliczność mająca znaczenie dla rozpatrywanej sprawy. Organ na podstawie całego materiału dowodowego stwierdza czy daną okoliczność uznać za udowodniona.
Ad.20. Instytucje realizujące zasadę pisemności postępowania administracyjnego (protokół, adnotacja)
Protokoły- mają charakter ściśle sformalizowany i są stosowane do udokumentowania okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, przykładowo protokół sporządza się z przyjęcia ustnego wniosku o wszczęcie postępowania i rozprawy, z podjęcia poszczególnej czynności dowodowej. Formalizm protokołu wymaga, aby w jego treści zostało określone- kto, gdzie, kiedy, jakich czynności dokonał w czyjejś obecności, co ustalono i jakie uwagi wniesiono. Protokół odczytuje się wszystkim uczestnikom czynności, podpisuje się protokół a brak podpisu podlega omówieniu w protokole.
Adnotacja- jest czynnością procesową odformalizowaną, kodeks nie określa formy oraz treści w jakiej powinna być sporządzona. Charakter adnotacji wymaga aby była sporządzona w formie pisemnej, jednakże może być ona sporządzona w formie zapisku na innym już istniejącym dokumencie. Sporządzone tzw zapiski lub notatki SA adnotacjami. Adnotacja wykorzystywana jest do udokumentowania okoliczności istotnych dla przebiegu postępowania i podjęcie innych czynności w sprawie jednakże nie można jej stosować do udokumentowania okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Ad. 33. Koszty postępowania administracyjnego
Od niektórych czynności organów administracji publicznej oraz wnoszonych do tych organów pism należy uiścić stosowną opłatę. Opłacie skarbowej podlegają:
1)podania (żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań;
2)czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego;
3)zaświadczenia wydawane na wniosek zainteresowanego;
4)zezwolenia (pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego;
4)dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy.
Opłata ta stanowi swego rodzaju podatek pobierany od niektórych dokumentów, czynności administracyjnych oraz wnoszonych podań i załączników do nich. Koszty postępowania są to wydatki poniesione w celu rozstrzygnięcia sprawy. Zostały one przykładowo przedstawione w art. 263 KPA. Zalicza się do nich: koszty podróży i inne należności świadków, biegłych, koszty oględzin, doręczania pism, nieprawidłowego wezwania stron i inne. Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, iż takie wynagrodzenie przedstawiciela osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych należy do tych kosztów. Jeżeli strona nie uiści należności z tytułu opłat i kosztów postępowania, zgodnie z art. 261 KPA organ wyznacza jej termin wynoszący od siedmiu do czternastu dni dla dokonania wpłaty pod rygorem zwrotu podania lub zaniechania czynności uzależnionej od opłaty. Organ administracji powinien jednak stosownie do art. 261 par 4KPA załatwić podanie mimo nieziszczenia należności w trzech sytuacjach:
1)jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają względy społeczne lub wzgląd ma ważny interes strony;
2)jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla której ustanowiono termin zawity;
3)jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą;
Przepis art. 262 par 1 KPA zawiera wyczerpującą enumerację kosztów, które obciążają stronę (powstałe z jej winy, poniesione w jej interesie lub na jej żądanie, a nienależące do ustawowych obowiązków organu prowadzącego postępowanie). Wynika z tego, że pozostałe koszty postępowania (wydatki) ponosi organ prowadzący postępowanie. O kosztach postępowania orzeka organ w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Postanowienie to podjęte powinno być jednocześnie z wydaniem decyzji administracyjnej. W takim postanowieniu organ ustala wysokość kosztów, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia (art. 264 KPA). Nieziszczone przez stronę, a obciążające ją koszty postępowania oraz wszelkie inne należności wynikłe z postępowania powinny być ściągnięte w trybie egzekucji administracyjnej (art. 265 KPA). Kodeks wprowadza instytucję „prawa ubogich”. W przypadku nie budzącej wątpliwości niemożności uiszczenia przez stronę opłat i kosztów postępowania organ administracji, zarówno z urzędu, jak i na wniosek strony, może ją zwolnić w całości lub części od ich ponoszenia (art. 267 KPA).
Ad.32. Rektyfikacja decyzji administracyjnej
Strona może w terminie 14dni od dnia doręczenia jej decyzji wnieść o uzupełnienie decyzji co do rozstrzygnięcia lub klauzuli odwołalności bądź tez o sprostowanie zawartego w decyzji pouczenia co do środków prawnych. Skutkiem wystąpienia ze wskazanym wnioskiem jest to, że termin do wniesienia środka zaskarżenia biegnie dopiero od dnia doręczenia stronie odpowiedzi. Z treści art. 113 pat 1 KPA wynika, że organ może z urzędu lub na wniosek stron prostować oczywiste omyłki w wydanych przez siebie decyzjach. Przez oczywiste omyłki należy rozumieć błędy, które jednoznacznie wynikają z zestawienia zebranego w sprawie materiału z treścią decyzji. Niedopuszczalne jest sprostowanie decyzji, które prowadziłoby do ponownego rozstrzygnięcia sprawy. Decyzja może być sprostowana w każdym czasie nawet po przekazaniu skargi na nią do wojewódzkiego sądu administracyjnego.