Integracja Europejska
Unia Europejska (UE) - termin ten ma znaczenie formalne i jest używany od 1 XI 1993r. (wejście w życie traktatu z Maastricht podpisanego 7 II 1992r.). 12 państw Europy Zachodniej zgrupowanych we Wspólnotach Europejskich podpisało traktat o unii:
- politycznej,
- ekonomicznej,
- walutowo - monetarnej.
Podpisanie tego traktatu oznacza wyrażenie zgody na realizację postanowień umowy lecz nie od razu. Państwa te zobowiązały się do dążenia do Unii. Z prawnego punktu widzenia Unia istnieje od 1993r. Porządek polityczno-prawny każdego państwa określa kiedy następuje ratyfikacja traktatu rząd i społeczeństwo. UE nie jest stroną, podmiotem prawa międzynarodowego, stroną są Wspólnoty Europejskie.
Wspólnoty Europejskie - to termin obejmujący 3 instytucje europejskie utworzone w celu wspierania i prowadzenia procesu jednoczenia ekonomicznego Europy.
Pierwszą Wspólnotą była Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) utworzona w 1951r. Następne dwie instytucje utworzone zostały na mocy Traktatu Rzymskiego w 1957r. Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) o zasadniczym znaczeniu oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EWEA) podpisana w celu pokojowego wykorzystywania energii atomowej w ramach wspólnoty.
Wraz z rozwojem gospodarczym, nowe warunki ekonomiczne powodują, że podmiotom coraz jest działać samodzielnie. Przedsiębiorstwa integrują się na różne sposoby, choć najpopularniejsze są fuzje. Jednak nie tylko poszczególne firmy współpracują ze sobą, również państwa podejmują decyzję o zacieśnieniu współpracy. Międzynarodowa integracja polega na znoszeniu ograniczeń w handlu i zapewnianiu swobody w przepływie kapitału i siły roboczej. Dzięki temu możliwe jest bardziej efektywne wykorzystanie czynników produkcji.
Motywy integracji europejskiej
Przesłanki integracji europejskiej :
dążenie do stworzenia przeciwwagi wobec potencjału USA,
podjęcie wyzwania rzuconego przez kraje "Pacyfiku" i ich chęć stworzenia drugiego gospodarczego centrum świata,
uczynienie euro najważniejszą walutą świata.
Problemy UE
Integracja europejska przyniosła państwom członkowskim wiele korzyści, większy rynek poprawił konkurencyjność i wielkość produkcji. Brak granic i ceł znacznie ułatwił handel i rozwój gospodarczy regionów słabiej rozwiniętych. Wspólna waluta i pogłębiająca się integracja polityczna to odpowiedź Unii na wyzwania globalizacji. Niemniej jednak UE boryka się z dużymi problemami takimi jak :
- duże bezrobocie i wysokie koszty pracy,
- słaby wzrost gospodarczy,
- technologiczne zacofanie np. słabszy rozwój Internetu,
- interwencjonizm gospodarczy w wielu dziedzinach, a zwłaszcza w rolnictwie,
- trudności z przeprowadzeniem reformy instytucjonalnej (np. sprawa głosowania większością).
Problemy te są spowodowane tradycyjną "kontynentalną" mentalnością gospodarczą (w odróżnieniu od liberalnej anglosaskiej). Członkowie Unii mają przesocjalizowane gospodarki i wysokie obciążenia podatkowe, które nie sprzyjają rozwojowi. Koncepcja państwa opiekuńczego zbankrutowała, a ingerencja państwa w gospodarkę przynosi więcej szkód niż korzyści. Duży udział przedsiębiorstw państwowych, ratowanie tych prywatnych przed bankructwem, biurokracja i olbrzymie środki przeznaczane na nieefektywne rolnictwo to także jej słabości.
Korzyści integracji dla Polski
Pomimo tych negatywów trzeba stwierdzić, że integracja Polski z Unią jest dla obu stron opłacalna. Unia powoli dostrzega swoje wady i stara się reformować w stronę amerykańskiego modelu. Może to jeszcze długo potrwać, ale kierunek zmian jest pozytywny. Dla Polski wstąpienie do UE może przynieś następujące korzyści :
możliwość prowadzenia działalności i pracowania na całym terenie Unii,
powiększenie prestiżu Polski i jej wiarygodności inwestycyjnej,
napływ niezbędnych inwestycji zagranicznych poprawiających konkurencyjność gospodarki i powiększających zamożność społeczeństwa,
dostęp do najnowocześniejszych technologii,
duże środki pomocowe na restrukturyzację gospodarki, budowę dróg, wspieranie słabszych regionów (de facto wszystkich w Polsce) itd. ,
uczestnictwo w jednym z największych centrów gospodarczych na świecie, potencjalnie ze wspólną walutą europejską,
swoboda przekraczania granic, honorowanie polskich dyplomów itd.