WYKŁADIII - 26.03.2012r.

Spekulacja - jest to zjawisko, które zwykle budzi dezaprobatę, jakkolwiek przypisuje się jej również cechy pozytywne.

Spekulacja to zakup (lub sprzedaż) dóbr w celu odsprzedaży w późniejszym terminie, gdzie motywem takiego działania jest oczekiwanie zmiany odpowiednich cen w stosunku do ceny panującej, a nie zysk płynący z ich wykorzystania lub też wszelkiego rodzaju transformacja w tym zakresie lub ich transfer między rynkami.

Spekulanci nie podejmują się produkcji czy też świadczenia usług, mogą nie mieć kontaktu fizycznego z towarem czy też nie muszą znać się na jego przechowywaniu.

Spekulanci kupują i sprzedają wyłącznie kawałki papieru.

Spekulanci są oskarżani o wypaczanie cen - z jednej strony napędzają wzrost cen podstawowych towarów (np. wykupując coś) powyżej ich prawdziwej wartości, co jest szczególnie niekorzystne dla ludzi o niskich dochodach, a z drugiej strony powodują spadek cen towarów poniżej ich prawdziwych cen, co jest niekorzystne dla producentów tych towarów.

Spekulanci podejmują ryzyko, przy czym ich oczekiwania dotyczące osiągnięcia zysku są raczej uzasadnione (przekonujące), co nie występuje w hazardzie.

Spekulanci wnoszą do gospodarki zdolność do ponoszenia ryzyka.Np. ustalając z rolnikiem cenę skupu zboża w momencie znacznie wyprzedzającym czas żniw, uwalniają rolnika od obaw przed zmianą (spadkiem) cen, a zatem spekulanci posiadający zdolność absorbowania ryzyka przejmują je od rolników. Pewność uzyskania dochodów może z kolei ułatwić rolnikowi jego działalność.

Spekulanci mogą przyczynić się do stabilizacji cen, dzięki zakupowi dóbr w okresie ich obfitości i tym samym niskiej ceny oraz sprzedaży w okresie kiedy dobra są rzadkie a ceny wysokie (zakup zboża jesienią, sprzedaż na wiosnę, działalność spekulantów hamuje spadek cen jesienią, na wiosnę powoduje wzrost podaży i spadek cen).

Hazard, pomijając jego wartość jako rozrywki, nie tworzy dóbr i usług, jest on dla społeczeństwa grą o sumie zerowej. Hazard różni się od spekulacji.

Spekulanta charakteryzuje gotowość poszukiwania krótkotrwałych okazji do osiągnięcia zysku. Jego inwestycje są płynne, podczas gdy inwestycje tradycyjnego biznesmana są mniej więcej stałe.

Przedsiębiorczość to działalność polegająca na przewidywaniu potencjalnych zysków z aktywów przez cały okres ich istnienia. W przeciwieństwie do spekulacji, która jest działalnością polegającą na przewidywaniu psychologii rynku.

Różnicę między spekulantem a inwestorem można określić jako istnienie lub brak zamiaru „handlowania”, czyli osiągniecia zysków z wahań cen papierów wartościowych.

Cechy rozróżniające inwestowanie i hazard

• Korzyści jakie osiągainwestor np. lokując kapitał w nieruchomość zależą raczej od zjawisk trwających w dłuższym czasie a nie tak jak w przypadku hazardu, gdzie korzyści te zależą od wyniku krótkotrwającego zdarzenia, które wystąpi w określonym momencie. Zjawiskiem takim może być np. losowanie w grze liczbowej. Na ogół korzyści z inwestowania zwiększają się wraz z upływem czasu, podczas gdy hazard zostaje zakończony w określonym czasie (moment zakończenia loterii)

• Inwestowanie wymaga wiedzy, pewnych umiejętności, hazard na ogół tego nie wymaga, jakkolwiek pewne umiejętności mogą być pomocne (np. w grze w karty). W przypadku lokowania kapitału, np. zakupu losu na loterii, żadna wiedza nie jest wymagana, natomiast w przypadku inwestycji trudno sobie wyobrazić angażowanie kapitału „na ślepo” i z przekonaniem oczekiwać korzyści

• Inwestowanie (na giełdzie papierów wartościowych) można traktować jako grę o sumie dodatniej, natomiast hazard jest zwykle grą o sumie ujemnej. Oczywiście nie oznacza to, że każdy inwestor wygrywa, a każda gra przynosi straty.

• Ryzyko podejmowane w inwestowaniu można uznać jako inne pod względem charakteru od występującego w hazardzie. Pomimo, że inwestorzy różnią się miedzy sobą pod względem skłonności do ryzyka, zwykle dążą do jego ograniczenia, np. inwestując zróżnicowane aktywa (dywersyfikacja).W hazardzie ryzyko nie jest minimalizowane, niekiedy wręcz maksymalizowane, np. w uzależnianiu bardzo dużych kwot d jednego obrotu ruletki.

Rodzaje aktywności/cechy aktywności	Inwestowanie	Spekulacja (w obszarze finansów)	Hazard
Motywacja	Osiągniecie korzyści z ulokowania kapitału w dane aktywa, w tym także (ale nie zawsze) korzystanie z przedmiotu inwestycji, np. mieszkania w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Zapewnienie bezpieczeństwa na dłuższy okres, wyzwana	Chciwość, żądza osiągnięcia korzyści z możliwie najszybciej zakupionych dóbr, bez fizycznego zajmowania się znimi	Zróżnicowana motywacja, np. chęć zabawy (w grach), chęć konkurowania z innymi (sprawdzenia się), żądza szybkiego zysku
Czas	Często długi, wieloletni, szczególnie w przypadku inwestowania w nieruchomości	Krótszy w stosunku do inwestowania na giełdzie, często kilkudniowy	Bardzokrótki, nieraz mierzony minutach
Ryzyko	Inwestowanie tworzy ryzyko, jego poziom jest zróżnicowany w zależności od inwestycji	Kupujący przejmuje ryzyko sprzedającego w zamian za stosunkowo wysoką oczekiwaną stopę zwrotu	Ryzyko powstaje dopiero w momencie rozpoczęcia gry. Zwykle bardzo wysokie
Stopa zwrotu	Zwykle niższa aniżeli w pozostałych aktywnościach. Jej poziom bardziej ustabilizowany	Stosunkowo wysoka	Może być bardzo wysoka, wynosząca nawet 100% i więcej
Prawdopodobieństwo	Zróżnicowana trudność określenia poziomu uzyskania określonego wyniku. Możliwość korzystania z dorobku statystyki w szacowaniu ryzyka	Zróżnicowana trudność określenia poziomu uzyskania określonego wyniku. Możliwość korzystania z dorobku statystyki w szacowaniu ryzyka	Szansa wygrania w niektórych przypadkach jest możliwa do dokładnego określenia, np. uzyskania określonego wyniku w rzucie kostką

Przedstawione cechy wyrażają jedynie ogólne tendencję, a więc w szczególnych przypadku mogą one nie odpowiadać rzeczywistości.

Pewne określenia są trudne do jednoznacznego zdefiniowania, w praktyce mogą być różnie interpretowane (krótki okres).

Występuje wpływ komputeryzacji na możliwość spekulacji.

Rodzaje inwestycji i inwestorów

Nowe, pojawiające się sposobności inwestowania będą stale wymagały dokonywania pewnych modyfikacji tradycyjnej klasyfikacji inwestycji.

Podziały inwestycji

• Na inwestycje rzeczowe, finansowe i niematerialne

• Ze względu na rodzaj korzyści beneficjenta uzyskiwanych dzięki inwestowaniu

• Źródła finansowania

• Rodzaj sektora, jaki finansuje inwestycje, mogą być finansowane ze środków:

• prywatnych

• publicznych

• w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP)

• Typ własności kapitału

• Finansowanie ze środków własnych podmiotu podejmującego działalność inwestycyjną

• Finansowanie ze środków obcych pozyskiwanych przez podmiot, np. kredyt bankowy

• Finansowane ze środków własnych i obcych (emisja akcji - kapitał zewnętrzny władny; emisja obligacji - kapitał zewnętrzny obcy)

• Rodzaj korzyści

• Inwestycje komercyjne - są podejmowane w celu generowania bezpośrednich efektów, np. przepływów pieniężnych; te korzyści czerpie zwykle pojedyncza osoba lub grupa osób, a nie ogół społeczeństwa

• Inwestycje publiczne -nakłady publiczne ponoszone na powiększenie publicznego zasobu kapitału fizycznego (budowa drogi, przedszkola); korzyści czerpie całe społeczeństwo, przy czym niektóre z nich (np. drogi) wpływają na podniesienie konkurencyjności inwestycji komercyjnych

Inwestycje finansowe polegają ogólnie biorąc na przeznaczaniu przez inwestora środków finansowych na zakup aktywów finansowych (np. akcji, obligacji, zakładania lokat bankowych).

Inwestycje finansowe a rzeczowe

• Inwestycje finansowemają charakter niematerialny, a więc nabywane przez inwestora aktywa posiadają wartość pieniężną, ale nie mają wartości użytkowej, takiej jaką posiada większość inwestycji rzeczowych.

• Inwestycje finansowe różnią się od rzeczowych sposobem generowania korzyści dla inwestora. W przypadku finansowych korzyści wynikają ze wzrostu wartości inwestycji (np. ze wzrostu kursów zakupionych akcji) oraz z periodycznych dochodów przynoszonych przez dany instrument w okresie jego posiadania (np. dywidendy z akcji). W przypadku inwestycji rzeczowych korzyści mogą wynikać ze wzrostu wartości posiadanych rzeczy (np. dzieła sztuki, działki) albo z prowadzonej działalności gospodarczej

• Inwestycje rzeczowe i finansowe mogą mieć zróżnicowany okres a o tym okresie decyduje inwestor

Inne kryteria klasyfikacji inwestycji finansowych

• Rodzaj rynku, na którym inwestycje finansowe występują

• Na rynku pieniężnych

• Walutowym

• Depozytowo-kredytowym

• Kapitałowym

• Ze względu na poziom i profil ryzyka - instrumenty o różnym poziomie ryzyka, uzależnionym od samego rodzaju instrumentu, od okresu trwania inwestycji oraz od wiarygodności emitenta instrumentu

• Możliwy do osiągniecia poziom stopy zwrotu - instrumenty o różnym poziomie zwrotu, powiązanym z towarzyszącym im poziomem ryzyka (większe ryzyko - większa oczekiwana stopa zwrotu)

• Charakter dochodu - instrumenty o znanym z góry inwestorowi dochodzie (bony skarbowe) oraz o dochodzie zmiennym (akcje)

• Płynność finansowa - instrumenty, dla których istnieje lub nie dobrze zorganizowany rynek, na którym można dokonywać obrotu danym instrumentem

• Potencjał wzrostu, czyli aprecjacji danej inwestycji - instrumenty o dużym potencjale wzrostu (akcje spółek szybko rozwijających się) ze względu na światową koniunkturę w danym obszarze gospodarki

• Korzyści podatkowe

Inwestycje finansowe umożliwiają tworzenia aktywów rzeczowych w sposób pośredni - jeśli inwestor nabywa akcje spółki, dostarcza spółce kapitał, który spółka może przeznaczyć na rozwój swoich aktywów rzeczowych. W tej sytuacji inwestycje finansowe, które mają przynieść inwestorowi finansowe korzyści, spółce służą tworzeniu aktywów rzeczowych.

Głównych przedmiotem inwestycji finansowych jest instrument finansowy, który najogólniej można zdefiniować jako kontrakt zawierany między dwoma stronami regulujący zależność finansową miedzy tymi stronami.

Istnieją różne możliwości klasyfikacji inwestycji finansowych, podstawowym jest podział na:

• instrumenty dłużne (wierzycielskie)

• udziałowe (własnościowe)

• pochodne (terminowe)

---