ZABURZENIA KRĄŻENIA PŁUCNEGO
OBRZĘK PŁUC
Def. Jest wynikiem masywnego przemieszczania się płynów z włośniczek płucnych do tkanki śródmiąższowej i/lub pęcherzyków płucnych.
Etiologia (przyczyny):
a. sercowe (najczęstsze)
Ostra niewydolność lewokomorowa ze ↑ ciśnienia w krążeniu małym w przebiegu:
- zawału serca
- zapalenie sierdzia
- przełomu nadciśnieniowego
- zaburzenia rytmu serca
- zrekompensowanych wad zastawkowych
- inne
b. niesercowe (obrzęk płuc)
ciśnienie onkotyczne: przewodnienie w oligurii (skąpomocz) i anurii (bezmocz) - niewydolność nerek
ciśnienie w pęcherzykach płucnych
* obrzęk przy nakłuciu opłucnej: zbyt szybkie wypuszczenie większej ilości płynu opłucnowego (nie wypuszcza się więcej niż 1,5 litra w ciągu dnia)
* obrzęk płuc na dużych wysokościach: zmniejszenie ciśnienia w pęcherzykach płucnych oraz niedobór tlenu w polączeniu ze skurczem naczyń płucnych (odruch Eklera-Lilijestrada)
przepuszczalności włośniczek płucnych
* alergiczne (wstrząs anafilaktyczny)
* toksyczne (gazy trujące, estry, alkilofosforanowe, zatrucie Heroiną)
Przyczyny toksyczne obrzęku płuc są częściowo takie same jak w toksycznej niewydolności oddechowej
inne przyczyny:
- zator plucny
- uraz czaszki
- uraz mózgu
SERCE PŁUCNE
Def. Jest to przerost i/lub roztrzeń prawej komory będące następstwem zaburzeń strukturalnych, czynnościowych albo krążenia w płucach, z nadciśnieniem płucnym.
W skutek pierwotnego ↑ oporów w krążeniu małym dochodzi do przeciążenia ciśnieniowego prawej połowy serca.
ZATOR PŁUCNY (EMBOLIA)
Def. Jest to zamknięcie jednej z tętnic płucnych przez zakrzep (rzadziej tłuszcz, powietrze lub ciało obce), które przewędrował z krwią.
W 90% przypadków zakrzepy dochodzą z dorzecza żyły głównej dolnej, reszta z dorzecza żyły głównej górnej i z prawej połowy serca.
Zator płucny ma dwa warunki:
1. obecność zakrzepicy żylnej
2. embolizacja zakrzepów zakrzepu w płucach
Umiejscowienie:
Predysponowane jest prawe płuco, a także dolne pola płucne (typowe umiejscowienie prawy, dolny płat)
Przyczyny zatoru płucnego są takie same jak zakrzepów żylnych:
1. Ogólne czynniki ryzyka
podeszły wiek
unieruchamianie (leżenie w łóżku)
zakrzepica lub zatory płucne w wywiadzie
otyłość
ciąża i okres po porodowy. Leczenie estrogenami, przyjmowanie leków hamujących jajeczkowanie.
żylaki kończyn dolnych
loty na dużych odległościach (załamanie żyły podkolanowej)
2. Czynniki ryzyka spowodowane chorobami lub postępowaniem chirurgicznym:
stany pooperacyjne (szczyt zakrzepów około 7 dnia, duże ryzyko w zabiegach biodrowych biodrowych kolanowych), złamania, zranienia kończyn dolnych.
3. Czynniki ryzyka spowodowane chorobami lub postępowaniem internistycznym:
niewydolność krążenia
zawał serca
wstrząs krążeniowy
udar mózgowy
leczenie forsowaną diurezą
nowotwory (szczególnie w obrębie brzucha, rak trzustki)
trombocytozy
niedobór antytrombiny III, białka C i S
Czynniki wywołujące:
poranne wstawanie
czynności wymagające parcia (defekacja), nagłe obciążenie fizyczne
Objawy kliniczne:
Ostry zator płucny niewielkich rozmiarów
zmęczenie
ból opłucnowy (w klatce piersiowej)
tachykardia
tachypnoe (przyśpieszony oddech)
trzeszczenia
tarcia opłucnej (rzadko w połączeniu z zawałem płuca)
Ostry masywny zator w tętnicy płucnej:
silna duszność
tachykardia
tachypnoe
ból w klatce piersiowej
sinica
omdlenia
↑ pojemności minutowej serca (obwodowy skurcz naczyń)
hipotonia
↑ ciśnienia w żyłach szyjnych
Przewlekła zatorowość płucna:
duszność
sinica
przeciążenie prawej komory
GRUŹLICA
Zarazek: Prątek gruźlicy. Bakterie gruźlicy są pozbawionymi ruchu pałeczkami.
Okres wylęgania wynosi od 4-12 tyg.
Zakażenie:
drogą kropelkowa (człowiek-człowiek)
drogą oddechową - najważniejsze wrota zakażenia
Objawy kliniczne:
a. układ oddechowy
duszność
kaszel i wykrztuszanie
krwioplucie
trzeszczenia
gorączka
b. skóra - toczeń płucny
WYSIĘKOWE ZAPALENIE OPŁUCNEJ
Def. Jest to najczęstsze umiejscowienie gruźlicy pierwotnej u młodych chorych poniżej 30 r.ż. Gruzlica jest najczęstsza przyczyną wysiękowego zapalenia opłucnej.
Zaburzenia - niektóre przyczyny obecności płynu w opłucnej.
Płyn przesiękowy:
zastoinowa niewydolność krążenia
marskość wątroby
zespół nadnerczycowy
Płyn wysiękowy:
guzy - pierwotne przerzutowe chłoniaki
bakteryjne zapalenia płuc
gruzlica
kolagenozy
zator płucny i zawał
Krew (krwisty płyn w jamie opłucnowej)
uraz
zator płucng
guzy
Ropa
zapalenie płuc
uraz
Chłonka
guzy, szczególnie chłoniaki
Częste przyczyny obecności płynu w opłucnej;
niewydolność lewo komorowa (40%)
bakteryjne zapalenie płuc (24%)
choroby nowotworowe (15%)
zakażenia wirusowe (8%)
zatorowość płucna (6%)
marskość wątroby (4%)
inne (3%)
Objawy kliniczne obecności płynu w jamie opłucnej:
duszność
stłumienie odgłosu opukowego
osłabienie (zniesienie szmery oddechowego)
osłabienie drżenia piersiowego
szmer oskrzelowy powyżej stłumienia odgłosu opukowego
ograniczona ruchliwość klatki piersiowej po stronie zajętej
przesunięcie struktur sródpiersia na przeciwległą strone
płyn w opłucnej pojawia się najczęściej w przebiegu:
- niewydolność lewo komorowa
- bakteryjne zapalenie płuc
- choroby nowotworowej
SARKOIDOZA
Def. Jest to ziarniniakowata choroba uogólniona, która w pona 90% przypadków objawia się w płucach, ale może zająć wszystkie inne narządy
Etiologia (przyczyny):
nieznana
dyspozycyjnie genetyczna
Patologia:
typowe ziarniniaki z komórek nabłonkowych
Patofizjologia:
zaburzenia czynności komórek T (odporność komórkowa)
+ ujemny wynik próby tuberkulinowej
Objawy kliniczne:
układ oddechowy:
powiększone węzły chłonne wnęk (najczęściej)
duszność
trzeszczenia
skóra:
toczeń rómienowaty odmrozieniowy
rumień guzowaty
układ krążenia
niewydolność krążenia
zaburzenia rytmu serca
oczy:
zapalenie błony naczyniowej gałki ocznej
zmiany metaboliczne:
hiperkalcemia
OUN:
padaczka bardzo rzadko
neuropatia
ODMA OPŁUCNOWA
Def: istotą choroby jest nagromadzenie powietrza w jamie opłucnowej.
Wyróżnia się:
Odmę opłucnową zamkniętą - gdy nie ma kontaktu z powietrzem atmosferycznym,
Odmę opłucnową otwartą - gdy istnieje bezpośredni kontakt pomiędzy jamą opłucnej a powietrzem atmosferycznym. Rodzaje:
Odma otwarta na zewnątrz, czyli poprzez ścianę klatki piersiowej,
Odma otwarta do wewnątrz.
Etiologia:
Odma samoistna:
Idiopatyczna (najczęstsza) występuje u młodych, astenicznych mężczyzn, pn. wskutek pęknięcia pęcherza rozedmowego położonego bezpośrednio pod opłucną,
Wtórna u chorych z rozpoznaną wcześniej chorobą płuc.
Klinika:
Kłujący ból po chorej stronie klatki piersiowej,
Duszności, czasem przyspieszenie oddechu i suchy kaszel,
Niesymetryczna ruchomość klatki piersiowej,
W razie odmy pourazowej lub jatrogennej mogą wystąpić objawy odmy podskórnej - trzeszczenia pod palcami.
Powikłania:
Występowanie odmy wentylowej (częste powikłanie odmy pourazowej).
Choroby wewnętrzene W7 12.11.03
4