PAMIĘĆ I UCZENIE

PAMIĘĆ

• To proces odpowiedzialny za rejestrowanie, przechowywanie i odtwarzanie doświadczenia (informacji).

• Pamięć to mechanizm przechowywania doświadczeń.

• Traktowana jest jako zdolność poznawcza

• Ma funkcję przystosowawczą

• Oddziaływanie pamięci obserwuje się na każdym etapie czynności poznawczych - od spostrzeżeń po myślenie

PAMIĘĆ

• JAWNA

-FAKTY

-WYDARZENIA

• NIEJAWNA

-UMIEJĘTNOŚCI

-UCZENIE NIEASOCJACYJNE

-NAWYKI

-WARUNKOWANIE KLASYCZNE

-PRIMING

PAMIĘĆ

Na każdym etapie procesu zapamiętywania działa szum poznawczy.

TRZY BLOKI PAMIĘCI

1. Pamięć sensoryczna:

• wrażenia zmysłowe

2. Pamięć krótkotrwała (operacyjna):

• myśli, wyobrażenia

3. Pamięć długotrwała:

- wiedza jednostki uporządkowana w schematy, skrypty itd.

PAMIĘĆ SENSORYCZNA

• Rejestrator wrażeń zmysłowych

• Bodźce przechowywane są jako nieprzetworzone, przez krótki czas (1-2 s), następnie zanikają lub wypierane są przez nowe bodźce

• Przekazanie inf. do pamięci krótkotrwałej możliwe jest po zwróceniu uwagi na dany bodziec (rozpoczyna się procedura przetwarzania inf.)

PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA

• To pamięć operacyjna, w której odbywa się świadome przetwarzanie informacji

• Pojemność p. krótkotrwałej to 7+/-2 sensowne jednostki informacji

• Działania pamięci krótkotrwałej:

- Powtarzanie podtrzymujące - służy przetrzymywaniu inf. w pamięci przez czas nieokreślony (np. powtarzanie numeru telefonu przed zapisaniem)

- Powtarzanie opracowujące - aktywna analiza materiału i łączenie go z istniejącymi strukturami wiedzy

PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA

• Magazyn wiedzy (schematy, skrypty, mapy umysłowe), doświadczeń, emocji, postaw, zasad i umiejętności

• Wiedza uporządkowana jest według znaczenia i sensu informacji

• Dynamika umysłu powoduje że modyfikuje on odbierane informacje, podobnie dzieje się ze wspomnieniami z przeszłości

• Czym większa zgodność organizacji materiału, stanu emocjonalnego i kontekstu sytuacyjnego przy zapamiętywaniu z organizacją przy odtwarzaniu, tym więcej treści będzie przypomnianych.

PAMIĘĆ

Trzy etapy procesu zapamiętywania:

I. ZAPAMIĘTYWANIE

II. PRZECHOWYWANIE

III. PRZYPOMINANIE

ZAPAMIĘTYWANIE

• Polega na wprowadzeniu informacji do jednego z magazynów pamięciowych

• Ślad pamięciowy na poziomie neuronalnym to ENGRAM

• Wymaga ZAKODOWANIA informacji i utrwalenia zapisu

PRZECHOWYWANIE

• Polega na zapobieganiu zanikowi informacji lub utracie dostępu do niej. W trakcie przechowywania informacje mogą być rekodowane (kodowane powtórnie) co powoduje powtórne ich uporządkowanie lub zmianę w ich treści.

ODPAMIĘTYWANIE

• Przypominanie = odpamiętywanie

• Polega na wykorzystaniu wcześniej zapamiętanych informacji

• Przejawia się poprzez ODTWARZANIE, ROPOZNAWANIE lub NIEJAWNY WPŁYW NA ZACHOWANIA

Co wpływa na zapamiętywanie?

• preferencje,

• nastrój,

• zainteresowania,

• emocje,

• motywacja i oczekiwania,

• sensowne skrypty i schematy,

• czynniki poznawcze

Co sprzyja powstawaniu zniekształceń pamięci?

• Sugestia

• Częstotliwość powtarzania

• Odwoływanie się do wyobrażeń

• Opieranie się na pewnych autentycznych wspomnieniach

• Brak potwierdzenia od osób trzecich (albo mylne potwierdzanie)

• Uaktywnienie określonego schematu

• Długi czas od zdarzenia (powstania wspomnienia)

• Sposób i rodzaj zadawnych pytań (sugestia na bis)

• Kontekst społeczny

• Wiek jednostki (dzieci szczególnie ulegają autorytetom)

Cechy Pamięci

• SZYBKOŚĆ ZAPAMIĘTYWANIA - przejawia się przede wszystkim w ilości czasu potrzebnego do zapamiętania określonej ilości materiału

• TRWAŁOŚĆ PAMIĘCI - to zdolność długotrwałego przechowywania w pamięci wyuczonych treści.

• WIERNOŚĆ PAMIĘCI - na ile zapamiętane treści odtwarza się bez zniekształceń, luk i dodatków pochodzących z innych doświadczeń

• GOTOWOŚĆ PAMIĘCI - polega na umiejętności szybkiego przypominania sobie

UCZENIE SIĘ

to proces powstawania względnie trwałych zmian w zachowaniu się jednostki

Odbywa się to na drodze doświadczeń

UCZENIE

Formy uczenia się:

• Uczenie się społeczne przez modelowanie (teoria społecznego uczenia)

• Metoda prób i błędów

• Uczenie się przez wgląd

• Uczenie się asocjacyjne (polega na tworzeniu związków między bodźcami (np. warunkowym i bezwarunkowym), między cechami bodźców, między bodźcem a reakcją):

Warunkowanie klasyczne i instrumentalne

MODELOWANIE - naśladowanie społeczne

• Polega na naśladowaniu zachowań osoby (modela), którą obserwujemy

• Trzy warunki modelowania:

1. Model musi być atrakcyjny

2. Model podobny do naśladowcy

3. Czyn musi się równać słowu (brak dysonansu)

Metoda prób i błędów

polega na przypadkowym wykryciu przydatnego efektu swego postępowania, , a następnie powtarzaniu przypadkowych ruchów i eliminowaniu ruchów nieskutecznych

Uczenie się przez wgląd

analogiczne do metody prób i błędów ale przypadkowe działania zastępują myśli i symulacja (w myślach) skutków określonych działań.

Po osiągnięciu celu poprzedzające go zachowanie zostaje wzmocnione

WARUNKOWANIE

mechanizm powstawania odruchów warunkowych przez stosowanie bodźca warunkowego w połączeniu z bodźcem bezwarunkowym

Warunkowanie:

-klasyczne

-instrumentalne

UCZENIE

• WARUNKOWANIE KLASYCZNE

wytworzenie reakcji specyficznej, która powstaje wskutek działania bodźca obojętnego biologicznie dzięki wielokrotnemu łączeniu go z bodźcem nieobojętnym biologicznie, zwanym bodźcem bezwarunkowym

UCZENIE

• WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE (SPRAWCZE) - polega na wzmacnianiu bodźcem biologicznie nieobojętnym pożądanej reakcji, bądź na eliminowaniu bodźcem awersyjnym reakcji niechcianej

UCZENIE

• Wzmocnienie pozytywne to taka konsekwencja zachowania, która zwiększa prawdopodobieństwo powtórzenia się tego zachowania w przyszłości; jeśli częstość takiego zachowania się zwiększa to jest ono wzmacniane pozytywnie, czyli nagradzane. Wzmocnienie pozytywne to wszystko co jest ważne dla kogoś.

UCZENIE

• Wzmocnienie negatywne to taka konsekwencja zachowania, która zmniejsza prawdopodobieństwo powtórzenia się tego zachowania w przyszłości. Wzmocnienia negatywne związane jest z bodźcami awersyjnymi.