DEFINICJA

Deflacja- proces spadku ogólnego poziomu cen dóbr i usług. Definicja ta wskazuje na pewną symetryczność deflacji wobec inflacji, aczkolwiek symetryczność ta może być pod wieloma względami zakwestionowana. Szczególny nacisk należy kłaść na słowo „ogólny”, gdyż nie zawsze spadek cen oznacza deflację. W niektórych sektorach gospodarki obniżenie się poziomu cen produktów jest związane ze wzrostem wydajności pracy bądź redukcją kosztów produkcji w tempie szybszym niż w innych sektorach. Poza tym popyt na produkty danej branży może się kształtować na poziomie niższym od popytu na produkty innych branż. Obniżenie się cen często jest spowodowane zmianą orientacji produkcji, realokacją zasobów bądź ostrą walką konkurencyjną. Jest to normalne zjawisko w gospodarce rynkowej, mające charakter przejściowy. Spadek cen dóbr w pewnych sektorach, tak dla nich niekorzystny, nie oznacza deflacji dla całej gospodarki. Podsumowując, deflacja w skali światowej występuje wówczas, gdy spadek cen obejmuje wszystkie sektory gospodarki i powoduje obniżenie wartości indeksu cen dóbr i usług konsumpcyjnych.

Innym przejawem deflacji (oprócz obniżania się ogólnego poziomu cen) jest spadek nominalnego produktu. Uwzględnienie tego w definicji deflacji pozwala na rozpatrywanie jej przyczyn i skutków nie tylko dla sfery monetarnej, lecz także dla sfery całej realnej gospodarki.

CECHY

1. Częstotliwość występowania- dane historyczne wskazują, iż zjawisko deflacji częściej występowało w XIXw. Niż XXw., szczególnie w latach 1880-1913. Biorąc pod uwagę częstotliwość występowania sytuacji zbliżonej do deflacji,, była ona stosunkowo wysoka w latach 1990-2002. Ta konstatacja wyjaśnia wzrost zainteresowania zjawiskiem deflacji od lat 90. XXw.

2. Poziom deflacji- Od początku XIXw. Ma on tendencję spadkową. Tempo deflacji spadło zwłaszcza po 1970r.

3. Długość utrzymywania się- wg statystyk Banku Rozrachunków Międzynarodowych okres deflacji wynosi średnio 2 lata, max- 7 lat. Wyjątkiem jest Japonia, w której okres deflacji znacząco się wydłużył do ponad 10 lat.

4. Oczekiwania deflacyjne- W odróżnieniu od inflacji, która najczęściej jest przewidywalna, deflacja pojawia się niespodziewanie. Wywołuje ona szoki popytowe i podażowe, nierzadkie są zjawiska histerii społecznej. Charakterystyczne dla deflacji są pesymistyczne nastroje wśród społeczeństwa i niechęć do podejmowania ryzyka. Nieoczekiwane pojawienie się deflacji utrudnia określenie jej głębokości, czasu trwania oraz skutków. Im bardziej nieoczekiwana deflacja, tym gorzej są do niej przygotowane podmioty gospodarcze i władze państwowe.

5. Możliwość przenoszenia się impulsów deflacyjnych- impulsy deflacyjne nierzadko przenosiły się w okresie funkcjonowania sztywnego systemu waluty złotej. W warunkach powszechnego funkcjonowania systemów płynnych kursów walutowych i niezależnych ustrojów politycznych, prawdopodobieństwo międzynarodowego przenoszenia się deflacji spada.

PRZYCZYNY

Znaczący negatywny szok popytowy, w sytuacji gdy występuje już niska inflacja w gospodarce, powoduje nierównowagę na rynku dóbr i usług, gdyż nadmiar podaży nie spotyka się z malejącym popytem. Przyczynami takiego szoku mogą być nadmiernie restrykcyjna polityka fiskalna i monetarna, pogorszenie się koniunktury gospodarczej lub pęknięcie bańki spekulacyjnej. Pogłębienie spadku popytu zależy od kształtowania się oczekiwań deflacyjnych społeczeństwa pod wpływem pierwotnego impulsu deflacji. W walce o konsumentów producenci obniżają swoje ceny. Wstrząs popytowy „spycha” gospodarkę do poziomu, któremu odpowiadają niższe ceny i niższy produkt nominalny. Deflacja wywołana szokiem popytowym z dużym prawdopodobieństwem może się pogłębiać przez działanie spirali deflacyjnej. Spadek popytu powoduje spadek cen, co z kolei zmniejsza dochód producentów, którzy w celu osiągnięcia większych zysków przy niższej cenie będą się starali redukować koszty, przede wszystkim ograniczając zatrudnienie. Spadek zatrudnienia bądź niższe płace wywołają następną falę spadku popytu.

Inną przyczyną deflacji jest pozytywny szok podażowy. Może on być wywołany takimi czynnikami jak: innowacje, postęp technologiczny, wzrost wydajności pracy, liberalizacja handlu, optymistyczne nastroje producentów w warunkach długoterminowej stabilności politycznej i gospodarczej, ekspansywna polityka fiskalna i pieniężna sprzyjająca inwestycjom produkcyjnym. Pozytywnie na gospodarkę może także wpływać spadek cen importowanych surowców i półproduktów, który przyczynia się do zmniejszenia kosztów produkcji i umożliwia dostarczenie na rynek większej ich podaży po tej samej cenie.

Jedną z przyczyn deflacji, rzadko wskazywaną w literaturze, jest wpływ kursu walutowego- aprecjacji waluty krajowej. Gospodarki o silnej walucie, będące atrakcyjnym miejscem do alokacji kapitału, nieraz stają się „ofiarami” własnej siły. Waluta silnych gospodarek jest postrzegana jako międzynarodowy środek płatniczy oraz stabilny sposób alokacji kapitału. Wzrost zapotrzebowania zagranicznego na walutę krajową powoduje jej stopniowy odpływ z kraju emisji. Aprecjacja kursu tej waluty względem walut innych wywołuje negatywne skutki dla bilansu handlowego (maleje eksport, gdyż towary krajowe stają się droższe, natomiast rośnie import, ponieważ jest tańszy). Aby przeciwstawić się zagranicznej konkurencji, oferującej dobra po niższych cenach (kurs ich walut względem waluty krajowej uległ deprecjacji), producenci krajowi decydują się na obniżenie swoich cen. Gdy obniżki cen obejmą wszystkie sektory gospodarki, wystąpi deflacja. Deflacja wywołana aprecjacją waluty krajowej jest trudna do zwalczenia w państwach, których waluta jest postrzegana jako światowa lub mocno powiązana z walutami państw z regionu. W takiej sytuacji deprecjacja waluty może wywołać negatywne skutki w całym regionie lub nawet w gospodarce globalnej.

Niektórzy ekonomi przyczyn deflacji upatrują w źle prowadzonej polityce banku centralnego i jego niezdolności do szybkiej zmiany nastawienia w obliczu znacznego negatywnego wstrząsu popytowego. Ponadto decyzje banku centralnego mają wpływ na kształtowanie się oczekiwań deflacyjnych podmiotów gospodarczych, które nie zawsze prawidłowo odczytują intencje władz monetarnych.

RODZAJE DEFLACJI

Dobra deflacja nazywana inaczej łagodną, gdyż charakteryzuje się stabilnym wzrostem produktu nominalnego. Najczęściej jest wywoływana przez pozytywne wstrząsy podażowe. Za przykład może tu posłużyć deflacja, która wystąpiła na przełomie wieków XIX i XX, kiedy postęp technologiczny, innowacje, wzrost wydajności oraz mobilności czynników produkcji doprowadziły do spadku ogólnego poziomu cen. Niższe ceny przy niezmiennych płacach nominalnych powodowały wzrost płac realnych, a wyższa wydajność pozwalała na uzyskiwanie większych dochodów. Na stabilnym poziomie utrzymywały się ceny aktywów. Dobra deflacja ma charakter przejściowy i jest najmniej szkodliwa dla gospodarki, chociaż związane z nią koszty są trudne do oszacowania.

Zła deflacja jest wywoływana negatywnym szokiem popytowym, któremu często towarzyszy recesja gospodarcza. Z jednej strony taka deflacja prowadzi do spadku ogólnego poziomu cen, trudności w regulowaniu system podatkowego i przepływie kapitału. Z drugiej strony skłonność do trzymania pieniędzy w gotówce ze względu na wzrost wartości pieniądza powoduje spadek popytu na kredyty, inwestycji i jako ogólny skutek spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego. Istnieje duże ryzyko przekształcenia się złej deflacji w „brzydką”.

„Brzydka deflacja” może być wywoływana przez trzy istotne czynniki. Pierwszy, gdy spadek cen przy sztywnych płacach nominalnych powoduje wzrost płac realnych, w efekcie czego maleją dochody przedsiębiorstw. Wówczas maleją zatrudnienie i inwestycje, co wywołuje spadek zagregowanego popytu i dalszy spadek cen. Drugi czynnik- w sytuacji występowania zerowych nominalnych stóp procentowych spadek cen nie powoduje dalszego obniżania stóp procentowych. Realne stopy procentowe są wciąż dodatnie, a więc maleją inwestycje, produkcja i zatrudnienie. Trzeci czynnik- spadek cen powoduje wzrost realnego zadłużenia, co z kolei wymusza oszczędzanie w celu jego spłaty i zmniejsza popyt. Pojawienie się i utrzymywanie „brzydkiej” deflacji może być związane ze słabością systemu finansowego i jego podatnością na wstrząsy popytowo-podażowe.

Powyższa klasyfikacja nie określa granic, w ramach których występują poszczególne rodzaje deflacji, Źle zwalczana deflacja oraz pojawienie się nowych jej przyczyn mogą spowodować szybkie przejście od dobrej deflacji do złej oraz złej do „brzydkiej”.

SKUTKI DEFLACJI

Skutki deflacji są uzależnione od jej przyczyn, przebiegu i czasu trwania. Mogą one mieć charakter pozytywny bądź negatywny. Dobrej inflacji towarzyszy zwykle wzrost produktu nominalnego, wywołany przez pozytywny szok podażowy. W tym przypadku deflacja występuje jako proces dostosowania gospodarki do nowego, wyższego punktu równowagi długookresowej. Skutki spadku cennie zagrażają destabilizacji systemu gospodarczego.

Deflacja wywołana negatywnym szokiem popytowym powoduje istotne negatywne skutki i jest trudniejsza w zwalczaniu. Skutki te, powiązane ze sobą w łańcuch przyczynowo- skutkowy, obejmują wszystkie sfery gospodarki. Ich zakres jest większy, gdy deflacja pojawia się niespodziewanie, ma wyższy poziom i jest długotrwała. Nieraz skutki deflacji mogą być gorsze od skutków umiarkowanej inflacji. Jak twierdził J.M. Keynes: „Inflacja jest niesprawiedliwa, a deflacja niewskazana. Możliwe, że z tych dwóch deflacja jest gorsza, ponieważ gorzej jest w zubożałym świecie wywołać bezrobocie, niż rozczarować najemcę.”

Umownie negatywne skutki deflacji można podzielić na skutki dla sfery realnej gospodarki, dla sfery pieniężnej i dla sfery społecznej.

Skutki dla sfery realnej gospodarki	Skutki dla sfery pieniężnej gospodarki	Skutki dla sfery społecznej gospodarki
- spadek popytu konsumpcyjnego, - zaburzenie struktur cen, - redystrybucja dochodu od dłużników do wierzycieli, - zmniejszenie akcji kredytowej przez banki komercyjne, - spadek inwestycji, - wzrost bezrobocia, - ryzyko wystąpienia kryzysu finansowego, - spadek tempa wzrostu PKB.	- aprecjacja waluty krajowej, - pułapka płynności.	- niepewność przyszłych dochodów, - pesymizm, - histeria społeczna.

Ze deflacją wiążą się również pewne pozytywne skutki. Prowadzi ona do zmniejszenia rzeczywistych ciężarów podatkowych. W sprawozdaniach podatkowych uwzględniany jest jedynie dochód nominalny, natomiast system podatkowy nie rejestruje w pełni zmian indeksów cen. Poza tym rozliczenie podatkowe jest opóźnione w stosunku do poniesionych kosztów i osiągniętych dochodów, co umożliwia wykazywanie strat i płacenie niższego podatku dochodowego. Inną korzyścią deflacji jest brak ucieczki od pieniądza, gdyż nie istnieje podatek inflacyjny. Znika również tzw. Koszt zdzieranych zelówek. Skutki pozytywne deflacji mają zakres mikro, natomiast skutki negatywne obejmują całą gospodarkę i wywołują niekorzystne zjawiska dotykające wszystkie podmioty. Dlatego ważne jest opracowanie możliwych sposobów zapobiegania i „leczenia” deflacji.

ZAPOBIEGANIE DEFLACJI

Podczas zwalczania deflacji są wykorzystywane instrumenty polityki pieniężnej oraz w mniejszym stopniu polityki fiskalnej i walutowej. Biorąc pod uwagę koszty deflacji, bardziej pożądane jest zapobieganie jej pojawieniu się, niż radzenia sobie, gdy wystąpi.
Polityka mająca na celu zapobieganie pojawieniu się deflacji powinna być zdecydowana i szybka, a jej działania mają być skierowane na pobudzanie popytu globalnego. Ważne jest jasne określenie celu inflacyjnego na poziomie, przy którym występuje małe prawdopodobieństwo spadku nominalnych stóp procentowych do zera i niskie ryzyko wpadnięcia w pułapkę płynności. Wynika z tego, że nie jest zalecana zbyt niska inflacja.

Władze monetarne powinny dążyć do osiągnięcia stabilności cenowej. Za stabilność cenową jest najczęściej uważany przedział inflacji w wysokości 1-3% rocznie. Po ustaleniu celu inflacyjnego należy się go trzymać, aby zakotwiczyć oczekiwania inflacyjne. Może się do tego przyczynić wysoka wiarygodność i przejrzystość polityki pieniężnej. Poza tym władze monetarne powinny dbać o stabilność finansową gospodarki. Zdrowy system bankowy i sprawnie funkcjonujący rynek kapitałowy świadczą o odporności banku centralnego z uczestnikami rynku oraz wspieranie ich aktywności. Pilna obserwacja bieżącej sytuacji i szybka reakcja na niekorzystne symptomy często pozwalają uniknąć ryzyka deflacyjnego. Polityka fiskalna ma duże znaczenie w zakresie pobudzania popytu, zmniejszania presji podatkowej na podmioty gospodarcze oraz zachęcania do aktywnego inwestowania. Zmniejszenie stawek podatkowych i zwiększenie wydatków budżetowych może zmniejszyć ryzyko deflacyjne, aczkolwiek większe wydatki mogą wywołać inflację.

Jednym ze sposobów zabezpieczenia się przed deflacją jest przyjęcie systemu płynnych kursów walutowych, w którym presja na obniżenie stóp procentowych pod wpływem szoku popytowego doprowadzi do deprecjacji waluty krajowej. W takiej sytuacji utrzymanie się oczekiwań deflacyjnych jest mało prawdopodobne. Przy zmiennych kursach walutowych system gospodarczy potrafi elastycznie reagować na zmiany przez dostosowanie popytu i podaży do waluty.

Jeżeli ryzyko wystąpienia deflacji jest nieuniknione, nie pozostaje nic innego, jak poszukiwać sposobów jej zwalczania. Doświadczenia historyczne wskazują, iż polityka antydeflacyjna powinna mieć charakter nieortodoksyjny (nietypowy). Ma to na celu przełamanie oczekiwań deflacyjnych i stanowcze pobudzenie gospodarki. Władze monetarne są głównymi podmiotami odpowiedzialnymi za zwalczenie deflacji.

ZWALCZANIE DEFLACJI

Deflacja może być zwalczana przez obniżenie stóp nominalnych i jasne określenie celu inflacyjnego. Ten sposób budzi kilka zastrzeżeń. Przede wszystkim trudności pojawiają się przy zakotwiczeniu oczekiwań inflacyjnych, gdyż spadek stóp procentowych może być postrzegany jako zjawisko tymczasowe. Obawiając się wzrostu stóp w przyszłości, podmioty będą się więc wstrzymywać od zwiększania swoich wydatków. Inna kwestia dotyczy nieskuteczności polityki pieniężnej w sytuacji wpadnięcia w pułapkę płynności. Ciągłe obniżanie stóp procentowych przy deflacji może nie wywołać pożądanych skutków, bo jeśli nominalne stopy procentowe spadną do zera, realne stopy procentowe będą wciąż dodatnie. Pułapka płynności uniemożliwia więc stosowanie zmian stóp procentowych w celu zwalczania deflacji.

Alternatywne podejście polega zwiększeniu bazy monetarnej przez bank centralny w celu wywołania wzrostu cen. Doprowadzi to do wzrostu podaży pieniądza, a to (przez spadek stóp procentowych) wywoła wzrost popytu na pieniądz. Spowoduje to zwiększenie akcji kredytowej przez banki komercyjne, a co za tym idzie wzrost wydatków konsumpcyjnych. Przełoży się to na wzrost ogólnego poziomu cen i pobudzi popyt inwestycyjny. Zwiększenie bazy monetarnej stanowi skuteczny sposób wyjścia z pułapki płynności i zwalczenia deflacji. Wymagane jest przy tym, aby odbywało się to wielokrotnie szybciej niż w przeszłości. Skuteczność stosowania tego instrumentu budzi jednakże pewne zastrzeżenia. Oczekiwania deflacyjne i pułapka płynności mogą utrudniać realizację celu założonego przez władze monetarne. Zwiększenie podaży pieniądza może być postrzegane jako tymczasowe, co skłoni do większego oszczędzania, niż wydawania. Poza tym nadmierna emisja pieniądza i nieściągnięci zawczasu nadmiernej płynności z rynku rodzi niebezpieczeństwo przekształcenia się deflacji w rosnącą inflację. Dlatego zalecane są działania szybkie i niespodziewane, a bank centralny w kraju o wysokiej deflacji musi zobowiązać się do „bycia nieodpowiedzialnym”, tzn. przekonać podmioty gospodarcze, że pozwoli się na swobodny wzrost cen.

Inne sposoby:

1. Operacje otwartego rynku- Bank Centralny może zwiększać podaż pieniądza i płynność sektora bankowego przez skup od banków papierów wartościowych. W taki sposób banki pozyskują gotówkę, dzięki której mogą rozszerzyć swoją działalność kredytową i przez to zwiększyć popyt globalny. Niedostatek w bilansie banków aktywów finansowych może być uzupełniony przez kupowanie papierów wartościowych od podmiotów gospodarczych co zwiększa ich zasoby gotówkowe i zachęca do większych wydatków. Może to doprowadzić do wzrostu cen.

2. Ustalenie na kilka lat wyższego celu inflacyjnego- Im większa jest skala deflacji w kraju, tym wyższy powinien być bezpośredni cel inflacyjny. Ma to spowodować zakotwiczenie oczekiwań inflacyjnych. Oczywiście, bardziej wiarygodny jest cel umiarkowany, a nie zawyżony, gdyż istnieje większe prawdopodobieństwo jego osiągnięcia. Skuteczność tego sposobu jest uwarunkowana przejrzystością polityki pieniężnej. Polega to na prezentowaniu raportów inflacyjnych, podawaniu do wiadomości publicznej prognoz i celów Banku Centralnego.

3. Obniżenie stopy rezerw obowiązkowych- Zmniejszenie stopy rezerw obowiązkowych zwiększa wartość mnożnika kreacji pieniądza, co wpływa na wzrost podaży pieniądza. Ma to prowadzić do wzrostu popytu globalnego i cen.

4. Nadzór nad sektorem bankowym i restrukturyzacja kredytów- Deflacja jest wywoływana między innymi przez wzrost złych długów banków komercyjnych. Jednym z celów władz monetarnych w obliczu deflacji jest uzdrowienie sektora bankowego i podtrzymanie jego płynności. Polega to na wzmocnieniu dyscypliny kredytowej i nadzoru finansowego oraz restrukturyzacji kredytów w bilansach banków. Takie działania mają zredukować niespłacone długi, zapobiec upadłości banków i doprowadzić do odzyskania zaufania podmiotów gospodarczych do sektora bankowego. Sprzyja to polepszeniu nastrojów gospodarczych i zachęca do pożyczania od banków środków pieniężnych na wydatki inwestycyjne.

5. Wprowadzenie podatków od środków pieniężnych na rachunkach bankowych i rezerw dobrowolnych banków. Instrument ten polega na wprowadzaniu podatku od dobrowolnych rezerw banków komercyjnych w Banku Centralnym oraz od pieniądza elektronicznego, czyli kart kredytowych konsumentów. Podatek ten stanowi dodatkowy koszt trzymania środków pieniężnych na rachunku bankowym i ma zachęcać do ich wydania oraz zwiększenia popytu konsumpcyjnego. Opodatkowanie rezerw dobrowolnych ma skłonić banki do zwiększenia akcji kredytowej. Wadą są wysokie koszty administracyjne i brak zgodności z ustawodawstwem.

HISTORIA DEFLACJI

Deflacja pojawiała się już w XIXw. W latach 1837-1843 wystąpiła tzw. zła deflacja, która rozpoczęła się od kryzysu finansowego w 1837r. w Londynie, następnie objęła Europę kontynentalną i USA. Kolejna fala kryzysu wystąpiła w 1839r., gdy klęska urodzaju w Wlk. Brytanii zmusiła do sprowadzania zboża z kontynentu. Zmniejszenie rezerw złota Banku Anglii spowodowało podwyższenie stopy dyskontowej, spadek cen krajowych i odpływ kapitału zagranicznego. W całym tym okresie realny PKB Wlk. Brytanii spadł o 2,6%.

Lata 1873-1896 stanowią przykład dobrej deflacji. W tym okresie ceny spadały o 2% rocznie, a wzrost gospodarczy utrzymywał się na poziomie 2-3% rocznie. Główną przyczyną deflacji w tym okresie okazał się pozytywny szok podażowy, który był skutkiem drugiej rewolucji przemysłowej i rozwoju transportu, co zmniejszyło koszty produkcji i jej zbycia. Znacząco spadły ceny produktów rolnych. Zmiany technologiczne i wzrost liczby ludności przyczyniły się do wzrostu popytu na pieniądz. Jednocześnie w warunkach funkcjonowania systemu waluty złotej podaż złota była ograniczona, co musiało spowodować zjawiska deflacyjne. Skutki tej deflacji są oceniane różnie. Z jednej strony szoki podażowe pozytywnie wpłynęły na wzrost gospodarczy poprzez nowe technologie i liberalizację handlu. Poza tym okresy spadku cen nie były długie, występowało niskie ryzyko spirali deflacyjnej. Nie spadały długoterminowe stopy procentowe. Rola rynków finansowych była mniejsza niż obecnie, co wyjaśnia brak w tym okresie znaczących kryzysów finansowych. Z drugiej strony procesy deflacyjne wywoływały pewne niekorzystne zjawiska. Podmioty gospodarcze (dłużnicy i farmerzy), których realny dochód spadł, wykazywały niezadowolenie przyjmujące formę publicznych wystąpień i strajków. Te okresy deflacji charakteryzowały się niepokojem politycznym i społecznym. W Europie wyrazem takich nastrojów było powstawanie związków zawodowych i robotniczych partii politycznych.

Po zakończeniu I WŚ, w latach 1919-1921 w niektórych państwach wystąpiła zła deflacja. Zaobserwowano krótki okres spadku ogólnego poziomu cen. Towarzyszył temu znaczący spadek produkcji i zatrudnienia. W tym czasie roczny PKB zmniejszył się w USA o mniej więcej 18%, w Wlk. Brytanii o 29%, w Niemczech o 20%, a w Kanadzie o 24%. Recesja była wywołana głównie restrykcyjną polityką pieniężną skierowaną na likwidację inflacji na skutek wojny.

W latach 1921-1929 występowała dobra deflacja, której towarzyszyły szybkie tempo wzrostu realnego PKB i łagodny spadek cen o 1-2% rocznie. Przyczyn upatruje się w rozwoju technologii, wznowieniu po wojnie handlu międzynarodowego i rozwiązaniu problemu długów wojennych. Poza tym stabilizacja walut i przepływ kapitału tworzyły optymistyczne wizje przyszłego rozwoju gospodarczego świata.

Po tym okresie nastąpił Wielki Kryzys (lata 1929-1933), kiedy to wystąpiła „brzydka” deflacja. Kryzys rozpoczął się od krachu na giełdzie nowojorskiej i w szybkim tempie ogarnął większą część ówczesnego świata. Największe załamanie nastąpiło w USA, gdzie produkcja przemysłowa spadła o mniej więcej 44%, ceny o 24%, a PKB o 30%. Bezrobocie kształtowało się na poziomie ok. 20%. Podobny spadek cen wystąpił w innych krajach, np. w Japonii o 25%, a w Szwecji o 20%. Recesję najostrzej odczuły USA, Austria, Niemcy, Francja, Włochy i Polska. Mniej dotknięte kryzysem były kraje skandynawskie, Wielka Brytania, Hiszpania, Rumunia i Holandia. Problemów nie uniknęły kraje Ameryki Łacińskiej.

Od lat 50. do początku lat 90. XXw. zjawisko deflacji było rzadko spotykane, natomiast dominowały zjawiska inflacyjne. Było to związane z tendencją wzrostową cen światowych.

Wznowienie debaty na temat inflacji nastąpiło w latach 90. XXw., kiedy świat zetknął się z poważnymi kryzysami finansowymi i gospodarczymi. Najczęstsze i najgroźniejsze przypadki deflacji wystąpiły w latach 1997-1999, kiedy obserwowano kryzys azjatycki. Ofiarami deflacji były „tygrysy azjatyckie” czyli Singapur, Hongkong, Tajwan, gdzie deflacja była wywołana spadkiem cen aktywów, kryzysem bankowym i przyczyniła się do spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego w tych krajach. W latach 1998-2000 oraz w 2002r. niewysokiej deflacji (czego przyczyną był pozytywny szok podażowy) doświadczyły również Chiny. Ryzyko deflacyjne dało o sobie znać w 2002r. w Niemczech i Austrii, gdzie spadek cen był wywołany zmniejszeniem się popytu globalnego. W latach 2003-2004 niska deflacja wystąpiła w Szwecji. Z kolei krajem, w którym deflacja trwała ponad dekadę, była Japonia.

PRZYSZŁOŚĆ DEFLACJI

W literaturze wskazuje się, że na wystąpienie deflacji szczególnie podatne są kraje azjatyckie (Chiny, Hongkong, Tajwan) i niektóre kraje europejskie (m.in. Niemcy). Najbardziej jednak podatną na zjawiska deflacyjne pozostaje gospodarka japońska.

Źródło „Deflacja w Japonii” Hanna Samaryna

---