Karta Narodów Zjednoczonych
Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r.
Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961 r.
Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych 1 963 r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r.
Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r.
Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 r.
Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z 1944 r.
Układ o tranzycie międzynarodowych służb powietrznych z 1944 r.
Układ w sprawie Antarktyki z 1959 r.
Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi z 1967 r.
Traktat waszyngtoński o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego z 1949 r.
IV Konwencja haska z 1907 r. o prawach i zwyczajach wojny lądowej
Konwencje genewskie z 1949 r. o ochronie ofiar wojny
Konwencja haska z 1907 r. o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych
Zasady odpowiedzialności państw za naruszenie norm prawa międzynarodowego (projekt Komisji Prawa Międzynarodowego z 2000 r.)
Konstytucja RP z 1997 r. (w zakresie odwołań do źródeł prawa międzynarodowego)

Przykładowe pytania testowe
SSP II

Arbitraż (sądownictwo polubowne):
w przeciwieństwie do stałego sądownictwa międzynarodowego ma charakter obowiązkowy:
uznaje umowę kompromisową lub klauzulę arbitrażową za podstawę wszczęcia postępowania,
poddany został kodyfikacji i próbie instytucjonalizacji w ramach I konwencji haskiej z 1899 r.,
wiąże strony i ma charakter precedensu sądowego,

Elementem konstytutywnym każdej międzyrządowej organizacji międzynarodowej jest:
otwarty charakter w zakresie członkostwa,
istnienie w strukturze organu sądowego,
traktat założycielski,
koordynacyjny charakter,

Partykularyzm prawa międzynarodowego jest następstwem:
istnienia ustawodawcy na wzór ustawodawcy wewnątrzpaństwego (funkcję tę w obszarze prawa międzynarodowego pełni ONZ),
założenia, że jest ono tworzone i wiąże podmioty tego prawa we wzajemnych stosunkach z chwilą wyrażenia przez nie na to zgody, bez względu na formę, czy to wyraźną, czy też dorozumianą,
braku w tym systemie ustawodawcy na wzór ustawodawcy wewnątrzpaństwowego,
przewagi w tym systemie norm powszechnie obowiązujących,

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu:
oprócz rozstrzygania sporów może także wydawać opinie doradcze,
rozstrzyga tylko spory wynikające ze skarg osób fizycznych, organizacji pozarządowych lub grup jednostek,
wydaje wyroki, które wymagają zatwierdzenia ze strony Komitetu Ministrów,
składa się z Komitetów, Izb oraz Wielkiej Izby,

Wskaż osoby, dla których wymagane są listy uwierzytelniające:
poseł i charge d`affaires en pied,
poseł i konsul,
poseł i konsul generalny,
konsul generalny, konsul i wicekonsul,

Domniemane kompetencje organizacji międzynarodowej (implied powers):
są następstwem rozszerzającej (dynamicznej) interpretacji statutu organizacji,
dają podstawę, np. do powoływania przez organy główne organów pomocniczych,
wynikają z kompetencji określonych w statucie w świetle założonego celu organizacji,
są w świetle powszechnego prawa międzynarodowego podstawą do wydawania przez organy wiążących uchwał pro foro externo,

Prawo międzynarodowe publiczne
SSP II
2007/2008

1. Etapy rozwoju prawa międzynarodowego
2. Definicja prawa międzynarodowego
3. Istota prawa międzynarodowego (woluntaryzm, pozytywizm prawniczy, normatywizm, realizm prawniczy, szkoła prawa natury)
4. Podstawowe zasady rządzące społecznością międzynarodową
5. Cechy charakterystyczne międzynarodowego porządku prawnego
6. Podstawowe funkcje prawa międzynarodowego
7. Dobra wiara i jej konsekwencje
8. Pojęcie umowy międzynarodowej/traktatu
9. Pojęcie zwyczaju międzynarodowego
10. Proces kształtowania się normy zwyczajowej
11. Relacje między umową międzynarodową a zwyczajem międzynarodowym
12. Ogólne zasady prawa „uznane przez narody cywilizowane”
13. Ogólne zasady prawa międzynarodowego
14. Estoppel
15. Equity
16. Zasada efektywności
17. Orzecznictwo sądów międzynarodowych jako źródło prawa międzynarodowego
18. Doktryna prawa międzynarodowego
19. Prawotwórcze uchwały organizacji międzynarodowych
20. Akty jednostronne
21. Kodyfikacja prawa międzynarodowego
22. Komisja Prawa Międzynarodowego
23. Hierarchia źródeł/norm prawa międzynarodowego
24. Normy ius cogens
25. Normy skuteczne erga omnes
26. Relacje między prawem międzynarodowym a prawem krajowym
27. Dualizm
28. Monizm
29. Normy samowykonalne (self-executing norms)
30. Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. (charakter, zakresy zastosowania)
31. Etapy zawierania traktatu
32. Sposoby wyrażenia zgody na związanie się traktatem
33. Wejście w życie traktatu
34. Zastrzeżenia do traktatu
35. Modyfikacje i poprawki do traktatu
36. Wygaśnięcie traktatu
37. Nieważność traktatu
38. Zakresy stosowanie traktatu (terytorialny, podmiotowy, czasowy)
39. Interpretacja traktatu
40. Kryteria państwowości w prawie międzynarodowym
41. Państwa suwerenne
42. Ograniczenia suwerenności państwa
43. Niesuwerenne jednostki terytorialne
44. Sukcesja państw
45. Watykan-Stolica Apostolska
46. Zakon Kawalerów Maltańskich
47. Podmiotowość organizacji międzynarodowych
48. Kompetencje dorozumiane organizacji międzynarodowych
49. Podmiotowość osoby fizycznej/prawnej
50. Powstańcy i strony wojujące
51. Istota uznania w prawie międzynarodowym
52. Rodzaje uznania
53. Uznanie państwa
54. Uznanie rządu
55. Zasada suwerennej równości państw i jej następstwa prawne
56. Pojęcie terytorium
57. Reżimy terytorialne w prawie międzynarodowym
58. Suwerenność terytorialna
59. Nabycie terytorium w prawie międzynarodowym
60. Okupacja (pokojowa)
61. Debellatio/podbój terytorium
62. Zasiedzenie terytorium
63. Cesja terytorialna
64. Zasady wspierające nabycie terytorium (uznanie, acquiescence, estoppel, zasada przylegania (contiguity), kartografia)
65. Reżimy terytorialne obszarów podbiegunowych
66. Ograniczenia zwierzchnictwa terytorialnego państwa
67. Reguła związku czasu (inter-temporal rule) oraz tzw. data krytyczna (critical date)
68. Konsolidacja tytułu historycznego do określonego terytorium
69. Granica państwowa (źródła, charakter prawny traktatu granicznego, zasada uti possidetis)
70. Rzeki międzynarodowe
71. Utrata terytorium w prawie międzynarodowym
72. Źródła prawa morza
73. Delimitacja obszarów morskich
74. Morskie wody wewnętrzne
75. Morze terytorialne
76. Morska strefa przyległa
77. Wyłączna strefa ekonomiczna
78. Szelf kontynentalny
79. Obszar dna i oceanów poza granicami jurysdykcji państw (wspólne dziedzictwo ludzkości)
80. Morze pełne i jego wolności
81. Ograniczenia wolności żeglugi na morzu pełnym
82. Reżim prawny cieśnin międzynarodowych
83. Państwo archipelagowe
84. Jurysdykcja państwa nadbrzeżnego
85. Prawo nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne
86. Status prawny przestrzeni powietrznej
87. Podstawowe zasady międzynarodowej żeglugi powietrznej
88. Status prawny przestrzeni kosmicznej i ciał niebieskich
89. Jurysdykcja terytorialna (zwierzchnictwo terytorialne)
90. Jurysdykcja personalna (osobowa)
91. Sporne zakresy jurysdykcji państwowej
92. Jurysdykcja powszechna (zasada represji wszechświatowej)
93. Kolizja jurysdykcji
94. Pojęcie zbrodni międzynarodowej
95. Zbrodnie wojenne
96. Zbrodnie przeciwko ludzkości
97. Zbrodnia ludobójstwa
98. Zakaz tortur
99. Immunitet państwowy i jego następstwa prawne
100. Rodzaje immunitetów
101. Immunitet głowy państwa/szefa rządu/ministra spraw zagranicznych
102. Przywileje i immunitety dyplomatyczne
103. Nawiązanie/zerwanie stosunków dyplomatycznych oraz stosunków konsularnych
104. Personel dyplomatyczny/konsularny
105. Funkcje dyplomatyczne/konsularne
106. Teorie odpowiedzialności w prawie międzynarodowym
107. Założenia odpowiedzialności obiektywnej/subiektywnej państwa
108. Odpowiedzialność bezpośrednia/pośrednia państwa
109. Wywłaszczenie nieruchomości z naruszeniem prawa międzynarodowego
110. Przesłanki znoszące odpowiedzialność państwa
111. Formy realizacji odpowiedzialności
112. Odpowiedzialność karna jednostki na podstawie prawa międzynarodowego (zasady norymberskie odpowiedzialności, trybunały ad hoc, Międzynarodowy Trybunał Karny)
113. Ludność
114. Pojęcie obywatelstwa
115. Bezpaństwowcy (apatrydzi)
116. Wielorakie obywatelstwo
117. Pojęcie praw człowieka
118. Powszechny system ochrony praw człowieka (Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., Międzynarodowy Pakt Praw Politycznych i Obywatelskich, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r.
119. Europejski system ochrony praw człowieka (Europejska o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r.)
120. Międzynarodowe mechanizmy ochrony praw człowieka
121. Prawo do samostanowienia narodów
122. Ochrona mniejszości narodowych
123. Pojęcie sporu międzynarodowego
124. Dyplomatyczne sposoby rozstrzygania sporów między państwami
125. Arbitraż międzynarodowy
126. Sądowe rozstrzyganie sporów między państwami
127. Jurysdykcja sporna Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
128. Kompetencje doradcze Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
129. Pojęcia wojny, konfliktu zbrojnego oraz użycia siły
130. Zakaz prowadzenia wojen
131. Cele i zasady ONZ
132. Zakaz użycia siły na podstawie Karty ONZ
133. Prawo do samoobrony
134. Sporne rodzaje użycia siły we współczesnym prawie międzynarodowym
135. Bezpieczeństwo zbiorowe
136. Kompetencje Rady Bezpieczeństwa w zakresie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa na świecie
137. Sankcje międzynarodowe
138. Kompetencje Zgromadzenia Ogólnego ONZ
139. Układy regionalne
140. Organy główne i pomocnicze ONZ
141. Podejmowanie uchwał, ich rodzaje i charakter prawny (ONZ)
142. Organizacje wyspecjalizowane
143. Źródła międzynarodowego prawa humanitarnego
144. Podstawowe zasady międzynarodowego prawa humanitarnego
145. Naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego

41. Czesciowe sankcje za agresje w pakcie ligi narodow

Pakt LN nie wprowadzał bezwzględnego zakazu wojny, który zawarto dopiero w 1928 roku w pakcie Brianda-Kellogga. Mówił jedynie w artykule 12, że w przypadku zaistnienia sporu zostanie on przekazany postępowaniu arbitrażowemu, sądowi lub Radzie, a po wydaniu decyzji arbitrażowej lub sądowej bądź sprawozdania Rady strony sporu nie rozpoczną wojny przez kolejne 3 miesiące. Jednak kluczowy artykuł 10 zawierał zobowiązanie członków LN do "poszanowania i chronienia przed zewnętrzną agresją integralności terytorialnej i obecnej niezależności politycznej wszystkich członków Ligi"; w przypadku zaistnienia takiej agresji lub groźby agresji Rada LN miała okreslić jakimi środkami wypełniane będzie to zobowiązanie. Artykuł 16 stanowił, że wszczęcie wojny z pominięciem przewidzianej w Pakcie procedury rozwiązywania sporów oznaczało popełnienie aktu wojny przeciw wszystkich członkom LN i pociągało za sobą sankcje: zerwanie stosunków handlowych i finansowych oraz zakaz utrzymywania kontaktów z obywatelami państwa-agresora; członek LN gwałcący postanowienia Paktu mógł zostać decyzją Rady usunięty z organizacji. Na mocy artykułu 14 Paktu utworzony został Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej, rozstrzygający przekazane mu spory międzynarodowe.

44. Ekwidystans - zasada w międzynarodowym prawie morza, a stosowana przy delimitacji (rozgraniczaniu) obszarów morskich państw leżących naprzeciwko siebie lub sąsiadujących ze sobą. Ekwidystans oznacza poprowadzenie morskich granic między państwami linią środkową między nimi, tj. linią równo odległą od najbliższych punktów ich wybrzeża. Stosownie do zasady ekwidystansu państwa nie mają prawa wysuwać roszczeń do obszarów znajdujących się poza linią środkową.

W orzecznictwie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości odnoszącym się do delimitacji szelfu kontynentalnego zasada ekwidystansu została skorygowana przez zasadę sprawiedliwości w przypadku niekorzystnego położenia państwa lub niekorzystnego przebiegu jego linii podstawowej. Odbicie tego trendu można odnaleźć w Konwencji ONZ z 1982 r. o prawie morza (art. 74 ust. 1 i art. 83. ust. 1).

Delimitacja jest pojęciem z zakresu prawa międzynarodowego i oznacza ustalenie przebiegu granicy państwowej. Zazwyczaj podstawą jej przeprowadzenia jest odpowiednia umowa międzynarodowa. Postanowienia o delimitacji najczęściej spotkać można w traktatach pokoju oraz umowach o cesji terytorium.

Delimitacja obejmuje:

• sporządzenie opisu danej granicy

• naniesienie przebiegu danej granicy na mapę o stosunkowo niewielkiej skali np. 1:500 000

Dokumenty delimitacyjne stanowią podstawę do późniejszego przeprowadzenia demarkacji. Delimitacja powinna obejmować cały przebieg granicy bez pozostawienia fragmentów o nieokreślonym przebiegu oraz dokładnie określać znaczenie stosowanych terminów czy nazw geograficznych

34, Przykład - Gustavo Pinochet poczuł się źle, udał się do GB, sędzia śledczy Hiszpanii skierował wniosek do prokuratury GB i wskazał potrzebę zatrzymania generała i przekazania go Hiszpanii w związku z toczącym się w Hiszpanii postępowaniem w kwestii tortur w Chile. Pinochet na terytorium Hiszpanii nie był, kraj ten przywołał zasadę represji wszechświatowej, żądanie ekstradycji. Pytanie jak postąpić? Po pierwsze uznano, iż ze względu na stan zdrowia można odmówić ekstradycji. Po drugie sąd brytyjski uznał, że byłą głowę państwa ze względu na tą sprawę nie chronią immunitety. W związku z zarzutem popełnienia zbrodni(tortury) pan Pinochet nie może być chroniony przywilejami.

Marta pisze...

.1 persistent objector

kreślenie państwa, które nie staje się związane określoną normą zwyczaju międzynarodowego ponieważ sprzeciwia się niej w sposób stały, konsekwentny i jednoznaczny. Sprzeciw państwa, aby być skutecznym, powinien objawiać się już na etapie tworzenia normy zwyczajowej i być kontynuowany także w czasie, gdy nabrała już ona mocy prawnie wiążącej.[1]

2. acquiescence
przyzwolenie, zgoda

3. forum prorogatum

Polegały one na zmianie miejsca prowadzenia procesu. Występowały one wtedy, gdy obie strony się w ten sposób umówiły, bądź też np. , gdy proces toczył się o nieruchomość i dla łatwiejszego gromadzenia dowodów łatwiej było go prowadzić w miejscu położenia nieruchomości.


4. kto sprawuje jurysdykcję nad obiektem wypuszczonym w kosmos
państwo w którym obiekt jest zarejestrowany

5. czy kosmos jest całkowicie zdemilitaryzowany
Obowiązek demilitaryzacji przestrzeni kosmicznej jest zatem częściowy. Umieszczanie broni konwencjonalnej ( klasycznej ) nie jest zakazane. Nie jest również zakazane podejmowanie aktywności wojskowego rozpoznania ( czyli umieszczanie wojskowych satelitów ). Całkowita demilitaryzacja dotyczy natomiast Księżyca i innych ciał niebieskich. Art. IV „(...)


> 6. pakt ligi narodów: czy częściowy zakaz wojen, poprzedzony paktem briada-kellonga sankcje zbiorowe
wojna agresywna nie, obronna tak

7. pojęcie siły w rozumieniu art. 2 ust.4 KNZ
groźba użycie siły przeciwko całości terytorialnej lub niepodległości któregokolwiek państwa.

9. utrata immunitetu przez przedstawiciela dypl.
Koniec w momencie opuszczenia kraju, zerwanie stosunków, koniec misji
10. aut Dederce, aut iudicare
Zastosowanie ma zwykle zasada aut dedere aut iudicare, nakładająca na państwo, które ujęło podejrzanego, obowiązek wydania go państwu, które wnosi o ekstradycję, albo osądzenia go samodzielnie, jeżeli odmawia ono dokonania ekstradycji.

11. odpowiedzialność pośrednia państwa
- to odpowiedzialność za swoich obywateli, którzy złamali prawo poza granicami i państwo powinno ich ukarać.

> 17. Akty jednostronne: czy wymagają potwierdzenia innych państw, czy są
> skuteczne obiektywnie, czy mogą nakładać prawa, obowiązki, czy jest
wiążąca konwencja ? były z tego dwa pytania

Cechy aktu jednostronnego jako źródła prawa międzynarodowego:
1.) powinien być rzeczywiście jednostronny, bez żadnych powiązań w o charakterze kontraktualnym (umownym)
2.) powinien być złożony przez uprawniony do tego organ
3.) powinien wyrażać rzeczywistą wolę (zamiar) związania się ustaleniami zawartymi w tym akcie
4.) takie zobowiązanie powinno mieć charakter bezwarunkowy i definitywny (ostateczny)
5.) powinien być złożony publicznie
6.) powinien zawierać oświadczenie woli wolne od wszelkich wad oświadczeń woli

Akty jednostronny dzielą się na:
a) akty jednostronne w ścisłym znaczeniu (sensu stricto)
Zaliczamy akty stanowiące przejaw samodzielnej, niezależnej woli jednego państwa np.:
§ akt uznania czyli stwierdzenie pewnego faktu i przypisanie mu określonych skutków prawnych
§ protesty
§ zrzeczenie się
§ przyrzeczenia lub gwarancje


18. głosowanie w RsiG
każdy ma 1 głos, zapadają większością

19. procedury głosowania w ONZ
ZO 1 głos, ważne sprawy2/3 inne większością,
RB po 1 głos musi być 9/15 przy proceduralnych, przy wszystkich innych sprawach dodatkowo zgodzie wszystkich członków stałych

> 23. wykładnia quasi-autentyczna ( czy ma moc wiążącą, praktyka
Ř wykonywania umowy)
quasi-autentyczna, inaczej uzualna (wynikająca ze wspólnej praktyki

> 24. Uniting for peace ( czy ZO może zalecić, zadecydować o użyciu siły)- NIE

---