Pomiar jest torem oddziaływań służącym do przenoszenia informacji. Początkiem tego toru jest obiekt mierzony. Końcem jest człowiek wykonujący pomiar. Po środku jest aparatura pomiarowa. Wynika z tego że że w każdym procesie pomiaru biorą udział zmysły które mogą być wzmocnione instrumentem pomiarowym
Pomiar polega przyporządkowaniu określonych symboli cechom mierzonych obiektów.
Procedura pomiaru wyjaśnia odwzorowanie jednego zbioru na drugi. Odwzorowanie to nie musi być jednoznaczne. Niejednoznaczne odwzorowanie nazywa się pomiarem strukturalnym
Przedmiot pomiaru nie jest osoba, rzecz, stan czy darzenie lecz cechy wymienionych kategorii. Cechą danej rzeczy jest m.in. to, co orzeka się o przedmiocie, odpowiadając na pytanie jaki on jest.
Cechy dzieli się na
Jakościowe - cechy psychiczne (zainteresowania, skłonności itp.)
- cechy inne (zawód, wykształcenie)
Ilościowe - cechy fizyczne (wzrost, wiek itp)
- cechy fizjologiczne (głos, wzrok)
- cechy ekonomiczne (dochody, wydatki)
Pojęcie- obiekt ma postać konstrukcji myślowej
Definicje- jeżeli obiekt jest formułowany w języku mówionym lub pisanym
Prowadzenie pomiarów wymaga zastosowania dwóch rodzajów definicji:
teoretycznych - opisują określone pojęcia za pomocóą innych pojęć przyjętych za zrozumiałe. Badacz stara się wyrazić istotę pojęcia. Opisuje ważniejsze cechy danego obiektu, co pozwala ją odróżnić od innych obiektów
operacyjne - które uściślają elementy zawartę w def teoretycznych. Są tak sformułowane aby zawirały zalecenia służące pomiarowi definiowanej cechy. Operacyjna definicja przemienia abstrakcyjne pojęcia w zdarzenia, które mogą być poddane pomiarowi.
Proces pomiaru - składa się z kilku epatów:
interwencja w obiekt mierzony jest źródłem błędu pomiaru, powoduje zawsze zmianę wyniku pomiaru niezależnie od jakości instrumentu. Może ona zniszczyć obiekt lub wprowadzić niezauważalne efekty.
instrument zamienia sygnały odebrane odebrane na sygnały-nośniki, które są odbirane przez zmysły prowadzącego pomiar
prowadzący pomiar odbiera wskazania instrumentu i przekształca je na informacje po uprzedniej analizie zebranych danych
Przestrzeń między człowiekiem prowadzącym pomiar a obiektem pomiaru nazywamy kanałem komunikacyjnym
Obserwacje- pomiar którym zbieranie danych odbywa się przy pomocy zmysłów
Cechowanie- dostosowanie odpowiednich skal do instrumentu oraz instrumentu do tych skal.
Skala - Jest to odwzorowanie czyli model rzeczywisty zjawisk i ich relacji. Skalę buduję się przyporządkowując symbole mierzonym cechom według określonych zasad
Skalowanie jest czynnością odwzorowania mierzonej cechy za pomocą wybranej skali tworzenie pewnego continuum, na którym umieszczane są mierzone cechy obiektów.
SKALA NOMINALNA
Liczby służą tylko do oznaczenia oraz identyfikacji i klasyfikowania obiektów.
Jedna liczba odpowiada tylko i wyłącznie jednemu obiektowi.
Pozwala jedynie na stwierdzenie różności lub równości cech
Podstawą przyporządkowania są cechy jakościowe
Liczby nie odzwierciedlają sumy cech posiadanych przez obiekty.
Jedyną dopuszczalna operacją na liczbach skali nominalnej jest ich zliczanie.
Dopuszczalne jest stosowanie ograniczonej liczby statystyk np. procenty i moda.
SKALA PORZĄDKOWA
Skala porządkowa umożliwia uporządkowanie obiektów (przydzielenie liczb) ze względu na stopień nasilenia pewnej cechy .
Możemy określić, że dany obiekt ma więcej lub mniej danej cechy, ale nie możemy określić o ile > lub <, ponieważ skala ta nie stałej jednostki pomiaru.
Każde serie liczb, które zachowują uporządkowane relacje między obiektami uznajemy za skale porządkowe.
Oprócz operacji liczenia dozwolonej na skali nominalnej, skale porządkowe pozwalają na użycie statystyk opartych na centylach, np. percentyla, kwartyli i mediany.
Rodzaje skal porządkowych: jednobiegunowa, dwubiegunowa, stopniowe, ciągłe
SKALA PRZEDZAIAŁOWA - interwałowa
Równe liczbowo dystanse pomiędzy liczbami na skali reprezentują równe wartości cechy poddanej pomiarowi - stała jednostka pomiaru.
Skala interwałowa pozwala na porównywanie różnic między cechami.
Brak ustalenia punktu „0”. Zarówno punkt „0”, jak i jednostki pomiaru są ustalane arbitralnie.
Zaleca się wykorzystywanie w analizach relacji interwałów skali.
Możemy stosować wszystkie techniki statystyczne właściwe dla skal nominalnej i porządkowej, oraz średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe i inne statystyki powszechnie stosowane w badaniu marketingowym.
Daje ilościowe dane
SKALA ILORAZOWA - stosunkowa
Posiada wszystkie własności skali nominalnej, porządkowej i interwałowej (stała jednostka miary).
Posiada stały, naturalny punkt „0” skali i naturalne jednostki miary( tzw.0 bezwzględne)
Umożliwia precyzyjne obliczanie relacji między wartościami skali.
Dozwolone są tylko proporcjonalne transformacje w formie y = bx, gdzie b jest liczbą dodatnią.
Możemy stosować wszystkie statystyki i techniki statystyczne.
Wiarygodność pomiaru - zależy od rzetelności (powtórzenie pomiaru w tych samych warunkach daje taki sam wynik) i trafności (mierzy się tę cechę którą się chce zmierzyć)
Rzetelność pomiaru dotyczy dokładności i konsekwencji pomiaru danej cechy
- metoda powtarzania pomiaru - powtórzenie pomiaru tym samym instrumentem i tych samych warunkach
- metoda pomiarów równoległych- dwa instrumenty pomiaru w pewnym odstępie czasu
- metoda połówkowa - podzielenie losowe pozycji w danym instrumencie
Trafność:
- Metoda trafności prognostyczna - korelacja wyników pomiarów a kształtowaniem się mierzonej cechy w późniejszym okresie
- Metoda trafności diagnostyczna - obliczenie korelacji wyników pomiarów a kształtowaniem się danej cechy w tym samym czasie mierzonej inna metodą
Skalowanie zrównoważone - wymaga ustalenia klasy środkowej oraz wyznaczenia jednakowej liczby klas o jednakowej intensywności po obu stronach ustalonej klasy środkowej
Skalowanie niezrównoważone - jest gdy po obu stronach skali występuje różna liczba klas lub klasy o niejednakowej intensywności albo różnych jednostkach miary.
TECHNIKI SKALOWANIA
Skale komparatywne pozwalają na bezpośrednie porównanie badanych obiektów. Dane na skalach muszą być interpretowane w kategoriach względnych i mają charakter porządkowy lub rangowy.
Skale nie-komparatywne, każdy obiekt jest skalowany niezależnie od pozostałych w badanym zestawie. Dane wynikowe mają zazwyczaj charakter interwałowy lub ilorazowy.