Rozdział X - Uczestnicy postępowania administracyjnego
Pojęcie uczestników postępowania
w postępowaniu administracyjnym wyróżniamy podmioty postępowania oraz uczestników postępowania;
do podmiotów postępowania zaliczamy organy administracji publicznej powołane do autorytatywnej konkretyzacji normy prawa materialnego w sprawie administracyjnej będącej przedmiotem postępowania oraz te podmioty, które w danej sprawie mają chronione przez prawo interesy, a zatem stronę (strony) oraz podmioty na prawach strony;
podmioty postępowania korzystają z przyznanej im przez prawo procesowe pełni praw procesowych, wyrażających się w zespole uprawnień i obowiązków procesowych, zróżnicowanych ze względu na pozycję prawną określonego podmiotu w postępowaniu administracyjnym;
organ administracji publicznej ma uprawnienia i obowiązki procesowe wypływające z jego kompetencji do dokonania autorytatywnej konkretyzacji normy prawa materialnego;
pozostałe podmioty postępowania korzystają z praw procesowych w celu zagwarantowania obrony ich konkretnych interesów w dokonywanym przez organ administracji publicznej procesie autorytatywnej konkretyzacji norm prawa materialnego;
Rodzaje uczestników postępowania i ich uprawnienia
do uczestników postępowania zaliczamy osoby fizyczne, osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne, które w sprawie będącej przedmiotem postępowania administracyjnego nie mają interesów chronionych przez prawo, lecz są zainteresowane daną sprawą albo ze względu na ich faktyczne interesy i wobec tego rozstrzygnięcie sprawy nie będzie dla nich obojętne, albo ze względu na ich udział w niektórych czynnościach postępowania;
uczestnicy majmy w sprawie interes faktyczny to osoby zainteresowane;
do drugiej grupy uczestników postępowania zalicza się świadków, biegłych i osoby trzecie wezwane do przedstawienia przedmiotu oględzin; prawo procesowe nie przyznaje im pełni praw procesowych, a jedynie daje im pojedyncze uprawnienia;
pozycja procesowa świadka - może on odmówić zeznań lub odmówić odpowiedzi na niektóre pytania, a więc może uchylić się od pewnych działań w postępowaniu administracyjnym;
podobnie jest w przypadku biegłego, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o świadkach oraz o wyłączeniu pracownika; może on uchylić się on od wydania opinii, skutecznie domagając się wyłączenia od udziału w postępowaniu, może odmówić odpowiedzi na niektóre pytania;
świadek, biegły lub osoba trzecia zobowiązana do okazania przedmiotu oględzin mają obowiązek stawienia się na wezwanie organu administracji publicznej, a jeśli nie dopełnią tego obowiązku, mogą być ukarani grzywną na podstawie przepisu art. 88 § 1 k.p.a.;
korzystają oni z prawa do złożenia wniosku o zwolnienie od kary grzywny, a na postanowienie odmowne w tej kwestii służy im zażalenie;
przyznanie uczestnikom postępowania jedynie ograniczonych praw procesowych jest uzasadnione tym, że nie mają oni własnego interesu w sprawie będącej przedmiotem postępowania administracyjnego;
przepisy k.p.a. i o.p. nie regulują sytuacji prawnej osób zainteresowanych, co pozbawia tą kategorię uczestników postępowania praw procesowych;
jest to uzasadnione tym, że osoby te mogą podejmować ochronę swoich interesów wnosząc skargę powszechną, która, jeżeli spełnia określone wymagania, powoduje podjęcie przez organ administracji publicznej czynności z urzędu;
jeżeli toczy się już sprawa administracyjne, skarga stanowi materiał, który organ administracji publicznej powinien rozpatrzyć z urzędu wraz z zebraną już w sprawie dokumentacją;
osoba zainteresowana może również bronić swoich interesów za pośrednictwem organizacji społecznej, jeżeli jest jej członkiem albo też zdoła nakłonić jej organy z racji celów statutowych, wymagań ochrony interesu społecznego do wzięcia udziału w postępowaniu na prawach strony lub tylko do wyrażenia stanowiska w sprawie;
bezpośrednio może osoba zainteresowana wystąpić tylko wtedy, gdy przeprowadza się rozprawę;
doczytać;