Moduł: WIECZNIE ZIELONY ŚWIAT.

DRZEWA I KRZEWY IGLASTE W NASZYM OTOCZENIU

Cele ogólne zajęć

• Zafascynowanie uczniów światem roślin

• Doskonalenie umiejętności skutecznego komunikowania się

Cele operacyjne

Uczeń:

• Potrafi rozpoznać kilka gatunków drzew i krzewów iglastych pospolicie występujących w Polsce

• Potrafi wymienić przynajmniej dwa gatunki roślin iglastych chronionych

• Potrafi czytać instrukcję ze zrozumieniem

• Umie wykorzystać różne źródła informacji i wie jak wybrać dane najistotniejsze

• Potrafi wyciągać wnioski z obserwacji dokonywać prostych porównań

• Doskonali umiejętność współpracy w grupie

Środki dydaktyczne:

Naturalne okazy drzew i krzewów iglastych: sosna, świerk, modrzew, jałowiec, cis, rzutnik, slajdy, karty pracy dla uczniów, podręcznik, arkusze ksero z danymi na temat poszczególnych roślin iglastych (lub literatura), płachty rebusowe, arkusze papieru, pisaki, nożyczki

Metody pracy:

• Praktyczna- obserwacje, porównania

• Słowna- pogadanka.

Czas

Jedna lekcja 45-minutowa

Forma pracy

Praca w grupach (grupy kilkuosobowe)

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1.Uczniowie podzieleni na kilkuosobowe zespoły siadają przy stolikach, na których znajduje się pięć okazów (gałązek) roślin iglastych, oraz pięć ponumerowanych opisów anonimowych roślin (zał. nr 1). Zadaniem grupy jest dopasowanie poszczególnych okazów do opisów na podstawie obserwacji, badania organoleptycznego, przekroju, ułożenia igieł. Do obserwacji i badań uczniowie mogą używać nożyczek.

Komentarz dla nauczyciela: Do gałązek można też dołączyć szyszki. W takim wypadku należy sporządzić dodatkowy załącznik z krótkim opisem okazów.

2.Po odnalezieniu par uczniowie sprawdzają słuszność swoich wyborów z opisem i fotografią w podręczniku.

3. Zgodnie z numerem grupy, uczniowie mają za zadanie opisać w sposób bardziej szczegółowy przypadającą im roślinę nagonasienną:

• I Grupa : Cis pospolity

• II Grupa : Jałowiec pospolity

• III Grupa : Świerk pospolity

• IV Grupa : Jodła pospolita

• V Grupa : Sosna zwyczajna

z wykorzystaniem źródeł informacji podanych przez nauczyciela.

Komentarz dla nauczyciela: Uczniowie powinni wybrać z podanych im materiałów informacje najistotniejsze i spisać je w krótkiej formie. Jeżeli szkoła posiada bogaty księgozbiór dendrologiczny, zamiast kartek ksero z informacjami o wybranym drzewie na stolikach mogą znaleźć się albumy, leksykony przewodniki, co w znacznym stopniu uatrakcyjni zajęcia.

4. Przedstawiciele poszczególnych grup prezentują dane spisane na arkuszach papieru, a następnie przytwierdzają je do tablicy.

Komentarz dla nauczyciela: Podczas prezentacji danych nauczyciel proponuje przyjrzeć się powstałemu plakatowi, zwracając uwagę na cechy różniące poszczególne gatunki.

5. Nauczyciel pokazuje na przeźroczach drzewa i krzewy iglaste (występujące rzadko w Polsce i nie występujące w Polsce ) zwracając uwagę na rośliny chronione.

6. Uczniowie otrzymują karty pracy (zał. nr 2) z informacją, że wypełnienie ich będzie pracą domową i jednocześnie notatką z lekcji.

Komentarz dla nauczyciela: Polecamy wypełnienie tabelki na podstawie podręcznika, informacji z lekcji i tekstów źródłowych. Zadanie domowe będzie oceniane za słuszność i trafność informacji, oraz wyczerpanie tematu.

7. Wspólne rozwiązanie rebusu o tematyce leśnej (zał. nr 3) i wpisanie hasła pod tematem lekcji: „Las rośnie wolno - płonie szybko!”.

ZADANIE DLA GRUPY :

PRYPORZĄDKOWAĆ OKAZY LEŻĄCE NA STOLIKU DO OPISU I UŁOŻYĆ JE WEDŁUG KOLEJNOŚCI PODANEJ W TABELCE..

1.	Igły są płaskie, miękkie, z zewnątrz ciemniejsze, ostro zakończone, pojedyncze
2.	Ostre, sztywne igły, po trzy w okółkach ( wokół gałązki), kłujące, na krótkopędach
3.	Igły krótkie, kłujące, na przekroju kanciaste, pojedyncze, na krótkopędach
4.	Igły tępo zakończone, płaskie, błyszczące, od spodu dwa białe paski woskowego nalotu, pojedyncze bez poduszeczek (czyli krótkopędów)
5.	Igły po dwie na skróconych pędach (krótkopędach), na przekroju półokrągłe, długie, kłujące, sinozielone

DRZEWA I KRZEWY NAGONASIENNE

Gatunek	Igły	Szyszki	Inne cechy
CIS POSPOLITY chroniony	Płaskie, miękkie, z zewnątrz ciemnozielone, od spodu jaśniejsze, pojedyncze	Nie tworzy szyszek lecz czarne nasiona otoczone czerwoną osnówką	Krzew lub małe drzewo, trujący
JAŁOWIEC POSPOLITY	Ostre, sztywne, kłujące po trzy w okółkach, na krótkopędach	Tworzy niebiesko-czarne szyszkojagody	Ma formę krzewu
ŚWIERK POSPOLITY	Krótkie, kłujące, pojedyncze, na krótkopędach, na przekroju kanciaste
JODŁA POSPOLITA	Tępe, płaskie, błyszczące, od spodu dwa białe paski woskowego nalotu, pojedyncze, bez poduszeczek
SOSNA ZWYCZAJNA	Po dwie na skróconych pędach, sztywne, kłujące, sinozielone, na przekroju półokrągłe	stożkowate	Duże znaczenie gospodarcze, pospolita w Polsce (75% drzew iglastych)
KOSODRZEWINA (Kosówka) chroniona	Sztywne, krótkie, po dwie na skróconym pędzie		Gatunek sosny
LIMBA chroniona	Długie, po pięć na skróconym pędzie, sztywne		Gatunek sosny
MODRZEW EUROPEJSKI	Miękkie, krótkie, jasnozielone, po kilkanaście w pęczkach, opadają na zimę

---