Czym zajmowali się Heresbach, A. Nowicki i uczeni francuscy (2 nazwiska)
Konrad Heresbach - niem. 1570 „De Re Rustica”, w którym zaleca:
- Zakładanie szkółek Db i Wz;
- Zachowanie porządku przestrzennego przez ustalenie kolejności zrębów.
Aleksander Nowicki - 1883-1887 - redaktor „Sylwana”
Galicyjskie Towarzystwo Leśne,
Wydział Rolniczy UJ
Autor podręczników „Odnowa lasu” i „Użytkowanie Lasu”.
Olivier de Serres - 1600r.Wydał traktat encyklopedyczny o rolnictwie „Le Theatre d'agriculture et mesnages des chaps”
Ojciec rolnictwa francuskiego
Gospodarstwo w lesie powinno być oparte na wzorach przyrody.
Popiera zakładanie lasów mieszanych
Zaleca wzgl.. wymagania siedliskowe
Zalecenia dotyczące szkółkarstwa oraz 3 sposoby rozmnażania roślin: siewem, przez odrośla, zrzazy.
R.A. Reaumier - fizyk i przyrodnik, propagował przejście od eksploatacji plądrowniczej do racjonalnego użytkowania lasu, zapewniającego ciągłość produkcji. Zaobserwował życie społeczne pszczół.
B. Colbert - 1669 „Kodeks Leśny” a w nim przepisy dotyczące urządzania, użytkowania oraz hodowli.
2. Oceń tzw.. tylcowanie i wpływ podkrzesywania na przyrost drzew (3-4 zdania)
Tylcowanie - pozostawienie pewnej długości niedociętej żywej gałęzi w części przyobwodowej pnia, w celu wytworzenia w tym miejscu przez drzewo tkanek odcinających, a następnie po pewnym okresie czasu, odbicie takiego tylca lub obcięcie przy pniu. Jednak obecnie tylcowanie drzew uważa się za błąd, gdyż może ono powodować powstawanie sęków wypadających.
Zabieg ten pozwala na wyprodukowanie surowca lepszej jakości i ma zadanie podobne do okrzesywania. Jednak pozwala on na to by roślina poddana zabiegowi wytworzyła tkanki odcinające taki tylec - co zabezpiecza ją przed dostaniem się grzybów patogenicznych (przede wszystkim rozkładających drewno). Po odcięciu tylca, bądź jego odpadnięciu lub odbiciu drzewo zaczyna wytwarzać bezsęczne przyrosty co wymiernie zwiększa wartość produkowanych w ten sposób sortymentów. Zabiegowi temu należy poddawać tylko najcenniejsze drzewa, przejawiające najwyższą wartość.
Wpływ podkrzesywania na przyrost drzew - dla Sosny - podkrzesanie 20% gałęzi nie powoduje zahamowania przyrostu. U Świerka usunięcie 26% gałęzi powoduje nieznaczne zahamowanie przyrostu, u Jd i Md - 50% nieznaczne zahamowanie. Zasadniczo podkrzesywanie nie powoduje strat przyrostu, w przypadku zabiegu wykonywanego z taką intensywnością, kiedy zasięg koron po wykonaniu zabiegu w przybliżeniu odpowiada ich wielkości w zwartym drzewostanie.
3.Podaj:
a) czynniki decydujące o wyborze gatunków do dolesień (1-2 zdania)
Siedlisko i wymagania gatunków, kraina przyrodniczo leśna, budowa pionowa i pozioma drzewostanu, skład gatunkowy uprawy (należy wprowadzać gatunki cienioznośne do światłożądnych, a światłożądne do drzewostanów złożonych z gatunków cienioznośnych), cel gospodarczy, wielkość luki w drzewostanie. Dolesiać gat występujące w niedoborze, wykorzystywać mikrosiedliska.
b) w jakich warunkach świerk ukorzenia się głęboko
Na glebach lekkich, piaszczystych, głębokich, dobrze drenowanych wytwarza system korzeniowy silnie rozwinięty, wytwarza silnie korzenie kotwiczące które mogą sięgać nawet 3-4 metrów w głąb profilu glebowego. Na przewiewnych glebach dyluwialnych, nie zdegradowanych; na piaszczystych z niewielką domieszka części gliniastych, w górach na glebach z dużą ilością związków zasadowych i części spławianych.
4. Wymień:
a) Sposoby i sprzęt stosowany w tzw. „trzebieży chemicznej”
Arborycyd należy wprowadzać w nacięcia na korze drzewa, do warstw przewodzących, na wysokości pasa, poniżej najniższego okółka (gałęzi). Stosować najlepiej tą metodę od lipca do października, gdy soki przemieszczają się do korzeni. Stosować roztwór wodny 50% (Roundup) Im drzewo o większej średnicy tym należy wykonać więcej nacięć (otworów). Od 4 nacieć dla średnicy 10cm, do 24 otworów przy średnicy >60cm. Do 25cm - 2ml, powyżej 25cm średnicy - 4ml roztworu w każde naciecie. Sprzęt stosowany do trzebieży chemicznej: Siekiera typu „Hypo-Hetchet” ze zbiorniczkiem na arborycyd, Siekiera typu Age-Axe, Naboje arborycydowi do wbijania w pień.
b) Zasady działania herbicydu Casarone
Casoron 6,75 GR jest środkiem doglebowym w formie granulatu przeznaczonym do zwalczania chwastów jedno i dwu liściennych. Subst. Czynna - Dichlobenil. Po wysiewie zalega w wierzchniej warstwie gleby 0-5cm, powodując, że kiełkujące nasiona chwastów ulegają zniszczeniu. Także chwasty, których korzenie znajdują się w wierzchniej warstwie gleby zamierają w ciągu 2-3 tygodni. Najlepiej stosować ten preparat wczesną wiosną przed wschodami chwastów lub bezpośrednio po nich. Środek ten utrzymuje swoja aktywność w górnej warstwie gleby przez okres 3-6 miesięcy. Należy go wysiewać w dawkach 40-100kg/ha. Nie wywiera negatywnego wpływu na wzrost sadzonek Db i Lp. Nie należy go stosować w namiotach foliowych.
5. Podaj:
a) Wnioski wg. Assmanna i Korpela dotyczące przyśpieszonego wzrostu miąższości drzewostanu po trzebieżach.
Wg. Assmanna dla d-st. Bk lepsza jest słaba trzebież dolna gdyż wtedy drzewostan wykazuje największy roczny przyrost okresowy grubizny. Natomiast stosowanie silnej trzebieży górnej może skrócić okres produkcji drewna grubego nawet o 20 lat. Straty na przyroście (1-5%) nie są elementem negatywnym, gdyż skrócenie wieku rębności zmniejsza ryzyko wystąpienia fałszywej twardzieli. Przy silnych trzebieżach w świerczynach, gdy rozpoczynamy je w momencie gdy drzewa mają wys. 5-10m. a wyjściowa liczba drzew jest duża, może spowodować przyśpieszenie wzrostu nawet powyżej 15% w stosunku do drzewostanów trzebionych ekstensywnie. Wkrótce jednak drzewostany słabo trzebione, pod wzgl. Całkowitej produkcji miąższości wyrównują tę wcześniejszą przewagę.
Wg. Korpela przyśpieszony wzrost widać wyraźnie w żerdziowinie. W późniejszym okresie wzrost ten zanika. Cięcia trzebieżowe zmieniają rozkład przyrostu w czasie, natomiast nie powodują zwiększenia przyrostu przeciętnego rozpatrywanego w całym okresie wzrostu drzewa aż do wyrębu.
b) znaczenie praktyczne znajomości typów wzrostu drzew wg. Lyra
Wg. Lyra występują 2 typy wzrostu: Dębu i Topoli. We Wzroście typu dębu wzrost w danym roku zależy od warunków występujących w roku poprzednim, we wzroście typu topoli wzrost ten jest zależny od aktualnych warunków świetlnych i termicznych. Gatunki typu dębu (Db, Bk, So, Św, Jd) wcześniej zaczynają pędzenie wiosenne co czyni je bardziej podatnymi na przymrozki późne. Wykazują okres letniego spoczynku, w czasie którego nadal trwa przyrost korzenia i miąższości natomiast brak jest wzrostu wysokości, co można wykorzystać do ich letniego sadzenia (np. So). Mogą wytwarzać pędy świętojańskie, które mogą być podatne na przymrozki wczesne. Gatunki typu topoli (Tp, Brz, Md) nie wykazują przerwy we wzroście ani nie wytwarzają pędów świętojańskich. Są bardziej odporne na przymrozki zarówno wczesne jak i późne.
6. Podaj cele hodowlane dla: BMG Kr. VIII; Lwyż Kr. VI; LMśw Kr. II
BMG Kr VIII (Karpacka) - GTD Św; ŚwSo, Domieszki Bk, Jd, Md. W miarę możliwości drzewostan o zróżnicowanej budowie poziomej i pionowej. Spełniający funkcje glebo i wodochronne. Stabilny. Odporny na czynniki abiotyczne (wiatry), żywotny, dobrze przyrastający, produkujący cenne sortymenty. Rb Stopniowa udoskonalona
Lwyż Kr VI (Małopolska) - GTD JdBk; BkJd; DbJd. Domieszki: Db, Md, Św, Gb, Bk (Db, Bk - w miejscach gdzie nie są w GTD stosujemy jako domieszkę). Drzewostany o złożonej budowie pionowej i poziomej. Produkujące cenne sortymenty. O funkcjach wodo i glebochronnych, odnawiane naturalnie rębniami stopniowymi. Żywotne i stabilne. (St Gniazd. Udoskonalona)
LMśw Kr. II (Mazursko-Podlaska) - DbSoŚw; ŚwDb. Domieszki: Md, Dg, Gb. Drzewostany dwupiętrowe, o zmieszaniu grupowo-kępowym. Produkujące cenne sortymenty. Żywotne i stabilne. Glebo i wodochronne. Rębnia częściowa pasowa.
7. Podaj:
a) Specyficzne cechy Jd z Korsyki, Św z Puszczy Białowieskiej, Dębu ze Spessartu
Jodła z Korsyki - występuje jako gatunek pionierski, na glebach ubogich, suchych, kamienistych, nie wytwarza „bocianich gniazd”, najbardziej odporna na imisje przemysłowe.
Świerk z Puszczy Białowieskiej - płaskogałęźny na torfach, na grądach formy grzebieniasto-szczotkowe i szczotkowe. Wykazuje bardzo szeroką amplitudę zajmowanych siedlisk. Świerk ostoi rosyjskich. Gałęzie wyrastają z pnia pod kątem ostrym. Ze znacznym udziałem formy acuminata i chlorocarpa.
Dąb ze Spessartu - ekotyp dęba niemieckiego (Q. sissilis). Wys. Do 42m. Rośnie na suchych, piaszczystych glebach (na głębokości 30-60cm. Sterylny piasek). Wytwarza poziomy system korzeniowy, cierpi od wiatrów. Drewno barwy złota, lub złoto-żółte, miękkie, wąskosłoiste, nie łamie się przy wyrobie fornirów, klej nie przenika, łatwe do obróbki.
b) Cele rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej wg. Schutza
Stworzenie drzewostanów wielogatunkowych, odnawianych stopniowo przed długi okres czasu (bardzo długi okres odnowienia), które stanowią podstawę do późniejszego tworzenia w miarę możliwości fragmentów drzewostanów (grup i kęp) o zwarciu pionowym i poziomym, które będą doskonalone poprzez zabiegi wychowawcze i odpowiednią pielęgnację.
8. Podaj różnice w sposobie postępowania i efekcie stosowania rębni gniazdowej częściowej i częściowej gniazdowej udoskonalonej.
Rębnia Gniazdowa Częściowa - służy do przebudowy litych drzewostanów Db, Bk na BkDb, DbBk, JdBk, JdDb na siedliskach lasowych. Cięcie zupełne na gniazdach i sztuczne odnowienie powierzchni gniazda - z osłoną boczną lub pozostawienie tzw. cienników na gniazdach i odnowienie sztuczne pod tymi ciennikami na gnieździe. Gniazda 10-20ar, Cięcia na strefie 100-150m, pow. 6-9ha lub całe pododdziały. Gniazda zajmują 20-30% strefy. Gniazda zakładane jednorazowo lub dwukrotnie. Tło drzewostanu odnawiane cięciami częściowymi.
Rębnia częściowa gniazdowa modyfikowana - przeznaczona dla drzewostanów BkSo, DbSo, JdSo, a także DbBk, BkDb, JdBk, o wyjątkowych walorach krajobrazowych. Cięciami częściowymi na gniazdach odnawiamy gatunki cienioznośne (można używać tej rębni gdy tych gatunków nie ma w składzie gatunkowym drzewostanu, wtedy cięciami częściowymi odsłaniamy powstałą sztucznie uprawę podokapową gatunków cienistych). Zasadniczym celem jest realizacja hodowli lasu bliskiej naturze i rozproszenie ryzyka hodowlanego. Należy w niej korzystać z wielu lat nasiennych. Zakładać nowe gniazda odnowieniowe można tylko w momencie gdy poprzednie gniazda przeszły już cięcia uprzątające lub są po 2-krotnym cięciu odsłaniający!!! Na powierzchni pozagniazdowej po uzyskaniu przez odnowienie na gniazdach wysokości biologicznego zabezpieczenia przeprowadzamy cięcie zupełne i odnawiamy tą powierzchnię sztucznie. Wielkość gniazda do 20ar, Powierzchnia odnowienia do 6ha.
9. Przyczyny obumierania Jodły wg Leinbundguta.
a) Naturalne: rak jodły, jemioła, wpływ pogody (ekstremalne zimy i lata), wpływ klimatu (dł i ciepłe okresy wegetacyjne.
b) Hodowlane - krótki okres odnowienia, spóźnione trzebieże, równomiernie prześwietlenie starodrzewia.
b) Oddziaływanie przemysłu, zanieczyszczenia powietrza.
Wszystkie w/w przyczyny powodują osłabienie żywotności, to w konsekwencji prowadzi do obumierania poj. Jd, przerzedzenie drzewostanu i obumierania jodły.
10. Skąd, kiedy i którędy wkraczał do polski dąb i jodła.
Dąb - występował w Polsce w interglacjale emskim i mazowieckim. W okresach Glacjalnych dąb występował w 2 refugiach na płd-zach: płw. Iberyjskim i na płd. Od Alp (bliżej niż Jd i Bk). Do Polski wkraczał z 10000 lat B.P. z refugium Iberyjskiego przez Branderburgie i Łużyce, a na płd. Polski przez Karpaty z refugium obszarów płd. 9000 lat B.P. Zaczął również wkraczać do Polski wzdłuż wybrzeży Bałtyku i przez Bramę Morawską. W okresie ok. 8000lat B.P. zasiedlił prawie cały obszar Polski.
Jodła - pewne jest, że występowała w na terenie Polski już w neogenie (trzeciorzęd). (czwartorzęd) Występowała na terenie Polski w interglacjale kromerskim tj. jeszcze przed zlodowaceniem krakowskim. Po zlodowaceniu krakowskim, nastąpił interglacjał mazowiecki, w którym jodła dotarła do wybrzeża morza Bałtyckiego i Północnego (czas jodły). Po tym interglacjale nastąpiło zlodowacenie środkowo-polskie i jodła wycofała się na płd. Europy. Powraca na tereny Europy środkowej w interglacjale eemskim, sięga wtedy w pobliże wybrzeży m. Bałtyckiego i Północnego. Po kolejnym zlodowaceniu (epoce lodowej) Jodła utrzymała się w 2 refugiach: północno zachodniej Grecji i Kalabrii. Do Polski wkroczyła ok. 5000lat B.P. z południowego refugium, przez Alpy Wschodnie na obszary Bawarii, Austrii, Czech i Moraw (obszary hercyńsko-sudeckie) do południowo-zachodniej Polski. Oraz równolegle drogą Karpacką przez Słowację do Polski. Jodła przetrwała kontynentalny klimat okresu borealnego na Pramatrze, skąd przez Karpaty Słowackie dotarła Na Wyżynę Małopolską. Wędrowała ona na znacznych wysokościach 500-900m. n.p.m czyli strefą regla dolnego. Z Karpat i Sudetów Jd dotarła do obszarów wyżyn i Gór Świętokrzyskich, dalej przez wysoczyzny Podlasia do Puszczy Białowieskiej (3000B.P.)