Scenariusz przedszkolnych zajęć dydaktyczno - wychowawczych
Prowadząca: Karolina Dybalska
Grupa: 5-latków
Temat kompleksowy: Żywioły w przedszkolu - woda.
Temat zajęć: Dlaczego statki potrafią pływać? Zabawa badawcza - co pływa, a co tonie?
Cele ogólne:
rozwijanie zainteresowania przyrodą nieożywioną;
stworzenie warunków do poznawania sposobów zachowania się niektórych przedmiotów w wodzie;
poszukiwanie przyczyn tonięcia i utrzymywania się na wodzie różnych przedmiotów;
ćwiczenie umiejętności wnioskowania o zjawiskach przyrodniczych na podstawie obserwacji i doświadczeń;
zachęcenie do samodzielnego eksperymentowania i poszukiwania odpowiedzi na różne pytania badawcze.
Cele operacyjne (dziecko):
określa i nazywa źródło dźwięków;
przedstawia charakterystyczne cechy wody;
wyjaśnia, do czego potrzebna jest woda i dlaczego musimy unikać jej zanieczyszczania;
opisuje przedmiot określając jego charakterystyczne cechy np. wielkość, ciężar, materiał;
formułuje hipotezę dotyczącą tonięcia lub utrzymywania się przedmiotu na wodzie;
klasyfikuje przedmioty;
wykazuje, że ten sam materiał (np. plastelina) w zależności od nadanego mu kształtu może zatonąć lub pływać;
wykazuje, że przedmioty o tym samym kształcie, lecz wykonane z różnych materiałów mogą zachowywać się w wodzie zupełnie inaczej;
formułuje wnioski o zjawiskach przyrodniczych na podstawie obserwacji i doświadczeń;
bierze aktywny udział w zabawie ruchowej.
Środki dydaktyczne:
odtwarzacz płyt CD;
płyta CD z efektami dźwiękowymi wydawanymi przez wodę;
duża, plastikowa miska (miednica) wypełniona wodą;
kartonowe pudełko lub nieprzezroczysty worek;
różnego rodzaju przedmioty np. drewniana łyżka, słomka, drewniany klocek, plastikowy i metalowy widelec, metalowe pudełko, korek, kapsel, kauczukowa piłeczka, piłeczka ping - pongowa, łupina orzecha włoskiego, spinacz biurowy, zapałka, szklana kulka, moneta, metalowy klucz, śruba;
dwie kolorowe obręcze;
ilustracje obrazujące odpowiedź „tak” i „nie”;
miseczka wypełniona wodą dla każdego uczestnika;
plastelina.
Forma organizacji pracy: działalność zbiorowa i indywidualna.
Metody pracy: słowne (np. rozmowa), oglądowe (np. obserwacja wykonywanego doświadczenia), czynne (np. samodzielne eksperymentowanie).
Przebieg zajęcia:
Czynności wstępne: przygotowanie odtwarzacza płyt CD, zwinięcie dywanu, usadzenie dzieci w półkolu.
Powitalna zabawa paluszkowa:
Gdy się rączki spotykają - to od razu się witają.
Gdy się kciuki spotykają - to od razu się witają.
Gdy się palce spotykają - to od razu się witają.
Wprowadzenie dzieci w tematykę zajęć:
Nasze dzisiejsze zajęcia będą wyjątkowe, ponieważ chciałabym Wam zaproponować, abyśmy stali się naukowcami, badaczami odkrywającymi niezwykłe rzeczy. Jak myślicie, co będziemy dzisiaj badać? - dzieci próbują odgadnąć temat zajęć.
Aby Wam ułatwić odgadnięcie tematu naszych dzisiejszych doświadczeń przygotowałam dla Was pewną zagadkę. Zamknijcie oczy i wsłuchajcie się w dźwięki, które za chwilę usłyszycie. Zastanówcie się, co łączy wszystkie te dźwięki. - słuchanie płyty z efektami dźwiękowymi kojarzącymi się z wodą np. szum morza, lanie wody, bulgotanie, chlupotanie; próba odszukania tego, co łączy te wszystkie dźwięki.
określenie regulaminu młodego badacza - rozmowa o sposobie zachowania podczas wykonywania doświadczeń.
ustawienie w środku stworzonego przez dzieci koła dużej, plastikowej miski wypełnionej wodą.
Rozmowa na temat właściwości wody oraz jej pozytywnych i negatywnych wartościach - poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania:
Jak wygląda woda?
Czy woda zawsze wygląda tak samo? Czy zawsze jest płynem, cieczą?
Jaki ma kolor? Czy woda zawsze ma taką samą barwę? W jaki sposób możemy ją zmienić?
Jaki zapach ma woda? Jak ona smakuje? W jaki sposób możemy zmienić jej smak?
Do czego potrzebna jest woda? Czy tylko ludzie jej potrzebują?
Czy można żyć bez wody? Co mogłoby się stać, gdyby na świecie zabrakło wody?
Co możemy zrobić, aby zmniejszyć jej zużycie?
Czy spotykamy tylko czystą wodę? Co możemy zrobić, aby uniknąć jej zanieczyszczania?
Czy woda może człowiekowi zagrażać?
Zabawa „Magiczny kuferek”:
Prowadzący, przed rozpoczęciem zajęć, umieszcza w kartonowym pudełku lub nieprzezroczystym worku zgromadzone przez siebie przedmioty. Podczas zajęć każde dziecko wybiera/losuje sobie jeden przedmiot, a następnie stara się go jak najdokładniej opisać - jego wielkość, ciężar, materiał, z którego jest zbudowany. Stara się też wywnioskować, jak dany przedmiot zachowa się w wodzie - czy utonie, czy będzie pływał po jej powierzchni.
Zabawa badawcza „Co pływa, a co tonie?”:
każde dziecko przypomina swoją hipotezę dotyczącą zachowania się jego przedmiotu w wodzie - przeprowadzenie sondy wśród pozostałych uczestników, co do słuszności wydanego osądu;
po uzyskaniu wyników sondy dziecko umieszcza swój przedmiot w misce z wodą sprawdzając tym samym swoją hipotezę; dzieci mogą eksperymentować z przedmiotem np. zanurzać go, kłaść w inny sposób na powierzchnię wody, wypełniać płynem;
po zakończeniu doświadczenia dziecko umieszcza swój przedmiot w jednej z przygotowanych obręczy (w tej oznaczonej odpowiedzią „tak” umieszczamy przedmioty, które pływają; a w tej oznaczonej odpowiedzią „nie” przedmioty tonące w wodzie; dziecko może położyć również przedmiot pomiędzy obręczami, kiedy jego właściwości są zmienne);
podsumowanie zabawy badawczej: Przyjrzyjcie się przedmiotom, które umieściliście w pierwszej obręczy. Które przedmioty pływają? Czy możemy znaleźć, coś co je łączy? A teraz popatrzmy na rzeczy znajdujące się w drugiej obręczy - jakie przedmioty toną? Co je łączy? Co możemy powiedzieć o rzeczach znajdujących się pomiędzy obręczami?
Zabawa orientacyjno - ruchowa „Statek”:
Przed rozpoczęciem zabawy prowadzący wyjaśnia dzieciom, czym jest burta, rufa i dziób na statku. Uczestnicy zabawy stoją na środku sali zwróceni twarzami w jednym kierunku. Prowadzący zajęcia podaje różne komendy, np.
lewa burta - wszyscy biegną na lewą stronę sali,
prawa burta - wszyscy biegną na prawą stronę,
rufa - wszyscy biegną do tyłu sali,
dziób - wtedy wszyscy biegną do przodu,
pokład - wszystkie osoby stoją w miejscu, nikt nie może się ruszyć.
Dla urozmaicenia zabawy po każdej komendzie można eliminować jedną osobę, która najpóźniej ją wykonała lub pomyliła się. Zabawa powinna być prowadzona w dużym tempie, żywo.
Zabawa badawcza „Łódka z kulki plasteliny”:
dzieci zajmują miejsca przy stolikach; każde z nich otrzymuje miseczkę wypełnioną wodą oraz jednakowej wielkości kawałek plasteliny;
pierwsze zadanie polega na ulepieniu z plasteliny kulki i umieszczeniu jej na powierzchni wody - wymiana spostrzeżeń, próba odpowiedzi na pytanie, czemu tak się stało;
drugim zadaniem dla dzieci jest nadanie plastelinie takiego kształtu, aby pływała ona po powierzchni wody - samodzielne próby odnalezienia rozwiązania zadania;
podsumowanie zabawy badawczej: Od czego zależało, czy kawałek plasteliny, który otrzymaliście pływał po powierzchni wody albo tonął? Co przypomina Wam kształt nadany plastelinie, która pływała? - rozmowa na temat budowy statków.
Podziękowanie dzieciom za wspólne zajęcia, wyrażenie pochwały za wykonaną pracę, zachęcenie do wykonywania podobnych doświadczeń w domu.