1/ Formy działania adm. Działalność adm. Publiczn.musi być oparta na prawie, regulowana przez przepisy prawa,może stać się przedmiotem kontroli,prawo reguluje środki działania i sposób postępowania podmiotów adm. Podział form działania adm. : 1/czynności prawne- celem jest wywołanie określonego skutku prawnego/postania,zmiany, zniesienia stosunków prawnych/ Rozróżniamy 2 grupy czynności prawnych adm. A/ adm. działa władczo są to czynności admin.prawne regulowane przez prawo adm, B/ nie działa władczo - posługuje się czynnościami/aktami/ prawa cywilnego, regulowanymi przez prawo cywilne. 2/ inne działania adm.nie polegające na wydawaniu aktów prawnych, nie będące czynnościami prawnymi : A/ działania społeczno-organizatorskie-polegają na organizowaniu wszelkiego rodzaju akcji społecznych,instruktażu gospodar. Lub w innych dziedzinach -są to formy admin. nie poparte przymusem państwowym. B/ działania faktyczne/czynnosci materialno-techniczne/-prowadzenie różnych rejestrów ,ewidencji, kartotek, sporządzaniem maszynopisów, działania w urzędach jak i na zewnątrz /utrzymanie czystości na ulicach,placach,parkach/ C/ „zwykłe” poświadczenie-art.217 KPA jest dokumentem wystawianym przez podmioty adm.publ.który urzędowo poświadcza określone okoliczności faktyczne oraz prawne mające moc dowodową.
2/ Czynności administracyjno prawne. Dzielimy na: 1/akty zewnętrzne- skierowane do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organ. ani nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności (zależności zakładowej ) 2/ akty wewn.- skierowane są do podmiotów pozostających w stosunku podporządkowania albo do osób pozostających w szczególnym stosunku zależności i poddanych z tego tytułu szczególnym stosunkom prawnym. (akty skierowane przez org. nadrzędne do org. podrzędnych, akty wewnątrzzakładowe)
3/Czynności admin-prawne podzielić można na akty generalne (normatywne) i akty indywidualne
Akty indywidualne w sferze wewn. (polecenie służbowe) Nakazy określonego zachowania się skierowane do indywidualnie oznaczonych podmiotów . Zewnętrzne- przede wszystkim decyzje administracyjne.
Akty generalne - w układzie zewn. rozporządzenia, w układzie wewn. Instrukcje, zarządzenia wewnętrzne i regulaminy.
Akty procesowe - służą do realizacji prawa materialnego są we wszystkich działach KPA oraz ustawa o postęp. egzekucyjnym w adm.
Akty adm. Prawne kryterium podziału STOPIEŃ KONKRETNOŚCI OZNACZENIA ADRESATA A/ najbardziej generalne -rozporządzenia- określają one metody postępowania (każdy kto- to) b/ akty planowania - norma prawna nakłada obowiązek wykonania planu- /ustawa, uchwała, zarządzenie/ wykonanie określonego i jednorazowego zadania. Moc wiążąca kończy się z chwilą wykonania zadania albo z upływem okresu. C/ Akty tworzące sytuacje prawne dla obywateli - regulują prawnie konkretne, indywidualne sytuacje, nie są skierowane do określonego adresata. Stwarzają obiektywne ale konkretne sytuacje na korzyść lub niekorzyść obywatela (ustalania zakazu kąpieli, strefy nadgranicznej, otwarcie lub zamknięcie drogi publicznej) d/ akty tworzące uprawnienia lub obowiązek dla oznaczonego adresata- tworzą one normę indywidualną dla określonego adresata bezpośrednio bez pomocy Sądu. Stwarzają one trwały status określonej osoby bądź regulują jedną sprawę. Są to akty administr. w ścisłym znaczeniu , przeważnie decyzje administr. Decyzje administr. Tworzone są przy współudziale ich adresatów (stron) tzw. zasada czynnego udziału strony w postępowaniu. E/ Akty egzekucyjne- zalicza się do kategorii aktów administr o ile są czynnościami prawnymi. Zadaniem tych aktów jest doprowadzenie do wykonania prawa a zwłaszcza obowiązku prawnego np. obowiązek właściciela, zarządcy wyposażenia budynku w sprzęt p-poż, utrzymania czystości i porządku.
4. Akt administracyjny - jest to władcze działanie prawne organu adm. Skierowane na wywołanie konkretnych indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. Wyłącza się generalne, ogólne akty adm , takie jak rozporządzenia i zarządzenia normatywne które zalicza się do źródeł prawa. Podstawą aktu adm jest przepis prawny Akt musi pochodzić od org uprawnionego do wydawania takich aktów, musi mieć podstawę prawną oraz musi spełniać inne warunki przewidziane przez prawo. Celem aktu jest wywołanie skutków prawnych. Skutek prawny aktu adm polega na tym, że akt ten tworzy, zmienia lub znosi prawa i obowiązki bądź ustala je w sposób wiążący albo uznaje stan prawny pewnej rzeczy. Cechą charakterystyczną aktu jest jego władczość regulacja konkretnej sprawy i wywołanie skutków prawnych. Prawo adm reguluje akty adm jako działania jednostronne i władcze a więc takie które posiadają wobec adresata moc obowiązującą i których wykonanie zapewnia szereg środków którymi adm dysponuje we własnym zakresie.
5. Podział aktów adm kryterium podstawa prawna- 1/akty deklaratoryjne charakteryzujące się tym, że w przeciwieństwie do aktów konstytutywnych nie tworzą i nie posiadają ustania stosunku prawnego a jedynie stwierdzają że skutek taki wystąpił z mocy prawa . Wystąpił stan faktyczny z którym prawo wiąże określone skutki prawne. 2/ konstytutywne -ma charakter twórczy, tworzy on zmienia lub znosi (uchyla) stosunek prawny przy czy skutek prawny aktu następuje tutaj nie z mocy ustawy ale z mocy aktu adm. Skutek prawny powstaje z chwilą wydania (ogłoszenia lub doręczenia) aktu.
6. Podział aktów w znaczeniu formy 1/ formalne i nieformalne jest to akt który posiada cechy aktu adm ustalone w przepisach procedury adm Minimum formy jest zawsze konieczne dla nie budzącego wątpliwości podania treści aktu jego adresatowi.
7. Podział aktów -kryterium stosunek wydającego akt do adresata 1/ zewnętrzne skierowane do obywateli i osób prawnych, jednostek org. nie posiadających osobowości prawnej ale nie pozostających w stosunku zależności organizacyjnej od organu który wydaje akt. Akty te dotyczą sfery prawnej odrębnych podmiotów prawa. 2/ wewnętrzne skierowane do podporządkowanych organów i innych jednostek organiz oraz do podległych pracowników.
8. Akty adm pozytywne i negatywne 1/ pozytywne to akty które w całości uwzględniają żądania adresata(strony) 2/ negatywne- nie uwzględniające choćby w części żądania strony i nakładające na stronę obowiązek prawny bądź ustalające taki obowiązek. Podział ten ma znaczenie w postępowaniu adm np. z punktu widzenia obowiązku faktycznego i prawnego uzasadniania decyzji administracyjnej. Akty pozytywne nie wymagają takiego uzasadnienia.
9. Akty jednostronne i dwustronne 1/ Jednostronne wydawane są niezależnie od woli adresata aktu. Większość aktów adm stanowią akty jednostronne (kategoria aktu z zakresu prawa podatkowego) 2/ akty dwustronne wydaje się za zgodą adresata. Treść aktu zależy od woli obu stron. Chodzi raczej o wyrażenie zgody przez adresata aktu na jednostronne rozstrzygnięcie sprawy - przeważnie mieści się we wniosku (wniosek o wydanie koncesji, zmiana nazwiska)
10. Podział oparty na treści rozstrzygnięcia 1/ nakazujące - zawierają nakazy lub zakazy, zobowiązują do określonego w nich zachowania się ( czynienia, znoszenia, zaniechania) np. powołanie do wojska, znaki kierującego ruchem, zakaz zgromadzenia publicznego ) 2/ akty kształtujące - zmieniają, ustanawiają, lub znoszą konkretny stosunek prawny, określony status prawny np. nadanie obywatelstwa, nominację urzędnika. 3/ ustalający - ustalają prawo lub prawnie istotną właściwość osoby np. prawa wyborcze, ustalenie prawa do emerytury, renty. Akt ten stwierdza co wg obowiązującego prawa obowiązuje w konkretnym przypadku.
11 Podział aktów adm które wywierają skutki prawne w sferze prawa cywilnego bezpośrednio np. decyzja adm o wywłaszczeniu nieruchomości bądź tylko pośrednio stanowiąc niezbędną przesłankę dla zawarcia umowy. Wyróżnić można tzw. akt rzeczowy związany z rzeczą lub przedsiębiorstwem. Uprawnienia i obowiązki mogą przechodzić na każdorazowego właściciela.
12 Akty adm. Wg kryterium zasięgu ich mocy obowiązującej (koncesja naprowadzenie transportu publicznego na terenie gminy, województwa, całego kraju) Akty wg pozycji organu wydającego akt (organ I i II instancji, organ adm. Rządowej-centralnej, terenowej, ogólnej, nie zespolonej - organ samorządu.
Główną rolę w adm. Publicznej odgrywają administracyjne akty konstytutywne, przy ich zastosowaniu administracja spełnia swoje zadania w sferze organizowania stosunków społecznych i gospodarczych.
13 Prawidłowość aktu adm. Akt adm. Jest prawidłowy jeżeli odpowiada wszelkim przesłankom stawianym mu przez porządek prawny Jest natomiast wadliwy, sprzeczny z prawem, jeśli narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa. Akty adm jest aktem prawidłowym jeżeli: 1/ został wydany przez właściwy organ to jest gdy organ ten miał prawo wydać taki akt 2/ gdy akt został wydany zgodnie z przepisami prawa formalnego (procesowego) 3/ gdy akt jest treściowo zgodny z obowiązującym prawem materialnym.
14 Wadliwość aktu adm Rozróżniamy: 1/ wadliwość nieistotną - wiąże adresata jest aktem ważnym można najwyżej dokonać jego sprostowania, usunięcia oczywistej omyłki lub dokonać uzupełnienia. 2/ wadliwość istotna - wady powodujące wzruszalność aktu ( jego uchylenie lub zmianę ) i wady pociągające nieważność aktu ( akty jest nieważny ze względu na szczególnie ciężkie wady, co ozn. Że akt taki nie rodzi skutków prawnych)
15 Trwałość aktu - lub jego odwołalność może być określana w przepisach prawnych, które stanowią o wydaniu aktów w danej dziedzinie. Wiąże się to z problemem prawomocności aktów. Nauka prawa adm. Rozumie dwie instytucje : 1/ prawomocność formalna - to niezaskarżalność akty adm. Polegająca na tym, że strona nie może spowodować uchylenia lub zmiany aktu przez wniesienie zwyczajnego środka prawnego, jest dla niej wiążący i tworzy prawo. Prawomocność powstaje więc z chwilą upływu terminu do wniesienia zwyczajnego środka prawnego albo z chwilą wydania aktu, od którego nie przysługuje środek prawny. 2/ Prawomocność materialna - akt adm nie może być zmieniony ani zniesiony, zarówno na wniosek strony ani też przez organ z urzędu, aktem równorzędnym wiąże zarówno strony jak i organy ozn. więc niewzruszalność aktu . Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie, ale tego nie można odwrócić. Są to prawotwórcze akty zewnętrzne, kształtujące konkretną sytuację prawną adresatów.
16 Klauzule dodatkowe aktu adm 1/ oznaczenie okresu obowiązywania aktu - akt wydany na czas oznaczony obowiązuje do pewnego terminu, do wyznaczonej daty (wydanie aktu musi przewidywać obowiązujące prawo) np. koncesja 2/ o warunku zawieszającym lub rozwiązującym. Ziszczenie się warunku może powodować skuteczność aktu tj. rozpoczęcie obowiązywania aktu ( warunek zawieszający ) bądź też utratę przezeń mocy obowiązującej ( warunek rozwiązujący). Od warunku należy odróżnić zlecenie. Zlecenie - akt adm. może zobowiązywać adresata do określonego działania znoszenia lub zaniechania. Ustala się w ten sposób dodatkowy obowiązek adresata i dlatego zlecenie należy uważać za odrębny dodatkowy akt adm.
17 Utrata mocy obowiązującej aktu adm. wskutek: 1/ zrzeczenia się dot. aktów na podst. których strony nabywają prawa 2/ zasadniczej zmiany okoliczności faktycznych ( śmierć osoby uprawnionej ) 3/ uchylenia przez właściwy organ w przypadkach przewidzianych przez prawo 4/ uchylenia całej grupy aktów adm. przez ustawę 5/ zmiany charakteru aktu w przypadkach przez prawo przewidzianych 6/ z innej przyczyny przewidzianej prawem.
18 Uznanie administracyjne istnieje wówczas gdy administracja dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybierać między różnymi rozwiązaniami. Inaczej mówiąc ustawa pozwala na wybór następstwa prawnego przy czym można dokonywać wyboru między dwiema lub więcej możliwościami. Administracja powinna wybrać rozstrzygnięcie optymalne, jest zobowiązana mieć „na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli” - art. 7 KPA. Uznanie adm. ma zastosowanie przede wszystkim przy załatwianiu spraw indywidualnych, ale nie tylko gdy chodzi o takie sprawy. Decyzje adm. oparte na uznaniu podlegają kontroli NSA. Sąd ten bada czy organ nie przekroczył granic uznania, nie nadużył uznania, działając wbrew celowi uznania, nie naruszył podstawowych praw obywatela gwarantowanych przepisami Konstytucji.
19 Inne formy działania administracji. 1/ Umowa cywilnoprawna - forma działania przynajmniej dwóch samodzielnych stron; akt który dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron. Ma zastosowanie zwłaszcza w sferze majątkowej; gdy adm. nabywa lub zbywa określone składniki majątkowe. 2/ umowa administracyjna - może być zawarta z osobą, w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt adm. Umowa ta może powodować nawiązywanie, zmianę bądź znoszenie stosunków adm.-prawnych. (W naszym porządku prawnym nie ma generalnego upoważnienia dla org. adm. publ. Do zawierania tego rodzaju umów). 3/ Ugoda adm. ma charakter ugody pomiędzy stronami postępowania adm. , zawieranej przed organem, przed którym toczy się postępowanie adm. Może być zawarta tylko w indywidualnej sprawie adm., wyłącznie w czasie trwania postępowania adm. i to tylko w takiej sprawie w której biorą udział co najmniej dwie strony o spornych interesach. 4/ Porozumienie adm. - jest instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań, w szczególności może obejmować sferę stosunków adm.- prawnych.
5/ Przyrzeczenie - jest szczególnym rodzajem oświadczenia organu adm., przez które zobowiązuje się on do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania.