ISTOTA PAŃSTWA
Rdzeniem państwa prawnego jest zasada praworządności „ praworządność oznacza przestrzeganie prawa w sferze jego stanowienia i stosowania. Postulat przestrzegania prawa jest kierowany wyłączanie do organów władzy publicznej ”. Aby państwo mgło zostać uznane za praworządne, wystarczy , że przestrzegają w nim organy władzy państwowej i lokalnej. Z istotą państwa prawnego wiąże się także zasada pewności prawa (której elementami są : jawność, stabilność i jasność prawa) i zasada ochrony praw słusznie nabytych (uzyskane raz prawo nie może być odebrane lub w niekorzystny sposób zmodyfikowane ). Kolejną fundamentalną regułą państwa prawnego jest zasada związana państwa prawem. Podstawowym twierdzeniem jest teza, że państwo- odmiennie niż obywatel nie może działać beż upoważnienia normy prawnej która wskazuje, co wolno danemu organowi władzy, a czego nie. Państwo ogranicza sferę swojej wolność obligując organy do działania tylko i wyłącznie w granicach kompetencji zawartych w normach prawnych. Zupełnie inaczej kieruje się do jednostek , obywatel może czynić wszystko to, co mieści się w granicach indyferencji prawnej
Kolejnym elementem państwa prawnego jest zasada integralnej podmiotowości prawnej państwa. Państwo posiada osobowość prawną i tym samym stanowi jednolity podmiot praw i obowiązków. Dotyczy to stosunków wewnętrznych, a więc działań wobec własnych obywateli i jednostek samorządowych na terytorium danego państwa, ale odnosi się także do stosunków zewnętrznych na płaszczyźnie międzynarodowej. Bardzo ważne w modelu państwa prawnego są również zasady konstrukcji systemu prawnego: hierarchiczność, niesprzeczność i zupełność. Podsumowując :modelowe zasady konstrukcji państwa prawnego leżą u podstaw koncepcji demokratycznego państwa. Każde państwo demokratyczne musi opierać się o zasadę praworządności, zasadę związania państwa prawem, zasadę integralnej podmiotowości prawnej państwa i o określone zasady konstrukcji systemu prawa. Katalog ten winien być jeszcze uzupełniony o idee podziału władzy i idee konstytucjonalizmu.
Z istotą państwa prawnego wiąże się także zasada pewności prawa (której elementami są: jawność, stabilność i jasność prawa) i zasada ochrony praw słusznie nabytych (uzyskane raz prawo nie może być odebrane lub w niekorzystny sposób zmodyfikowane).
Ważną cechą państwa prawnego jest oparcie prawa na czytelnych podstawach aksjologicznych oraz konstytucyjne gwarancje praw i wolności i konstytucyjne reguły stanowienia prawa.
Jedną z zasad państwa prawnego jest zasada prymatu prawa stanowionego nad innymi systemami normatywnymi. Zasada prymatu prawa stanowionego ma wyrażać całkowitą autonomiczność systemu prawnego, jego niezależność od innych systemów normatywnych nie będących prawem stanowionym przez państwo. System prawa stanowionego winien wyrażać określone wartości moralne, wartości będące wytworem kultury społeczeństwa, w którym funkcjonuje, przede wszystkim godność człowieka i jego wolność. Listę tych wartości ustala oficjalny prawodawca i umieszcza je w treści prawa stanowionego. W tym wyrażać się powinna autonomiczność systemu prawnego. System normatywny państwa i inne systemy norm społecznych nie mogą w państwie prawa pozostawać wobec siebie w relacji konkurencyjności, rywalizacji.