WYBRANE NOWSZE ANTYBIOTYKI

Oksazolidinony

Linezolid (Zyvox) - stworzony w celu leczenia infekcji spowodowanych przez bakterie Gram+,

1. Mechanizm działania: hamuje biosyntezę białek poprzez hamowanie podjednostki 50S (dokładniej jej części 23S)

2. Działa nie tylko na enterokoki oporne na wankomycynę ale także gronkowce oporne na metycylinę, ale także na niektóre bakterie Gram(-) i beztlenowce

3. Zastosowanie: infekcje brzuszne, powikłane infekcje skórne, dróg moczowych

4. W leczeniu metycylinoopornych gronkowców wskazane jest łączenie z aztreonamem, aminoglikozydami.

5. Działania niepożądane obejmują: biegunkę, wymioty, nudności, bóle głowy; bardzo rzadko: brązowe zabarwienie języka, zaburzenia smaku, grzybice pochwy, jamy ustnej.

6. W związku z tym, że zgłaszano przypadki trombocytopenii, rekomenduje się monitorowanie poziomu płytek krwi w następujących sytuacjach:

1. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem krwawienia

2. Z uprzednią trombocytopenią

3. Dodatkowe leczenie lekami blokującymi czynność płytek

4. Jeżeli terapia lekiem jest dłuższa niż 2 tygodnie

7. Przejściowe podniesienie poziomu AlAT i AspAT, rzadko rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

8. Kategoria C - ryzyka dla kobiet w ciąży, u dzieci nie przeprowadzono pełnych badań

9. Działania dodatkowe:

1. Nieselektywny, odwracalny inhibitor MAO - ryzyko interakcji z lekami stymulującymi układ adrenergiczny, dopaminergiczny, reakcji hipertensyjnej (pseudoefedryna, propanoloamina), oczywiście reakcja „serowa” - pokarmy zawierające duże ilości serotoniny

2. Metabolizuje się bez hamowania cytochromów p 450

10. Dawkowanie: 600 mg co 12 godzin

Streptograniny

(Quinpristin i dalfopristin, pristinamycyna, virginiamycina)

Quinpristin i dalfopristin (Synercid) - półsyntetyczne pochodne pristinamycyny tworzą nową grupę antybiotyków nazywaną streptograninami, quinpristin jest kombinacją trzech makrolaktonów natomiast dalfopristin jest to pojedyncza substancja.

1. Mechanizm działania: działają na funkcję rybosomów czyli biosyntezę białek, oba działają po zmetabolizowaniu, dostępne są jedynie w postaci złożonej (30% - quinpristin, 70% dalfopristin), uważa się że działają synergistycznie

2. Spektrum: szczególnie aktywne przeciw bakteriom Gram +, w szczególności w leczeniu zagrażających życiu infekcji Enterococcus faecium ale uwaga nie działają na E. faecalis, leczenie powikłanych zakażeń Staphylococcus aureus (metycylinowrażliwych), być może działają także na metycylinooporne ale do chwili obecnej brak jest wiarygodnych danych.

3. Leczenie obejmuje infekcje brzuszne, skóry, dróg moczowych, zwykle likwidacja bakteriemii trwa max 48h., nie stwierdza się oporności krzyżowej

4. Działanie niepożądane: w miejscu wstrzyknięcia obrzęk, zapalenie, ból; nudności, wymioty, biegunka, bóle mięśni i stawów, rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

5. Wpływ na ciążę: kategoria B, do chwili obecnej nie przeprowadzono badań na dzieciach poniżej 16 roku życia, podobna sytuacja z wydzielaniem do mleka

6. Lek jest silnym inhibitorem CYP 3A4, czyli może powodować wydłużenie okresów półtrwania wielu leków (antagonistów kanałów wapniowych, leków antyhistaminowych, benzodiazepin i innych)

7. Lek jest wydalany z żółcią w 75%, jest to podstawowa droga wydalania leku, stosuje się go co 8 h, w przypadku podawania dożylnego w roztworze 5% glukozy

Ketolidy

(telithromycyna (Kelek), ABT-773) - najbardziej zaawansowane w badaniach klinicznych

Nowa grupa antybiotyków bardzo blisko spokrewniona z makrolidami, pochodne 14 pierścieniowe erytromycyny.

1. Mechanizm działania - blokowanie syntezy białek poprzez łączenie z podjednostką 50S rybosomów w okolicy łączenia transferazy peptydylowej, siła wiązania tych leków jest znacznie wyższa niż makrolidów. Miejsce łączenia znajduje się w okolicy 5 domeny ale także 2 domeny (podjednostki 23S będącej składnikiem podjednostki dużej - 50S) co warunkuje aktywność wobec bakterii opornych na makrolidy

2. Zastosowanie obejmuje podawanie w infekcjach bakteriami Gram (+) jak paciorkowce w tym oporne na makrolidy, działają także na H. influenzae i bakterie atypowe.

3. Penetracja tkankowa: dobrze przechodzą do tkanki płucnej (całego układu oddechowego), skuteczne w infekcjach całego układu oddechowego, zapaleń zatok czy gardła.

4. Profil działań niepożądanych podobny do nowszych makrolidów np: klaritromycyny

5. Wydalany z moczem i z kałem (76%),

6. Podawanie: 1 x dziennie

Everninomicyny

SCH-27899 (Ziracin - grupa D) - grupa antybiotyków oligosacharydowych wytwarzanych przez Micromonospora, grupa składa się z co najmniej pięciu rodzin (A, B, C, D, E). Grupa D jest najaktywniejsza przeciw bakteriom Gram (+), związki te zostały po raz pierwszy opisane 30 lat temu ale dopiero niedawno opisano ich właściwości.

1. Mechanizm działania: nie jest w pełni poznany ale uważa się, że leki te powodują blokowanie syntezy białek poprzez zablokowanie funkcji białka rybosomalnego L16 zlokalizowanego na obu podjednostkach (dużej i małej) rybosomu.

2. Spektrum działania: bakterie Gram + w tym bakterie oporne na działanie penicyliny (metycylinooporne), enterokoki oporne na wankomycynę, a także clostridium w tym difficile, Legionella sp., słabo działa na beztlenowce jak Bacteroides oraz przeciw bakteriom Gram (-).

3. Oporność na lek rozwija się wolno zwykle z powodu niskich stężeń leku używanego do leczenia

4. Farmakokinetyka: metabolizm wątrobowy do glukuronianów i siarczanów, wydalanie z moczem, T1/2 10 godzin, wiązanie z białkami 96%

5. Działania niepożądane: zawroty głowy, parestezje, bóle głowy, zmęczenie, osłabienie, objawy żołądkowe.

6. Wskazania: infekcje enterokokami opornymi na wankomycynę, gronkowce oporne na metycylinę, pneumokoki.

3

---