I. WPROWADZENIE: Podstawowe pojęcia składni. [1-2 wykłady]

1. Miejsce składni w systemie języka.

2. Podstawowe pytania składni: co składamy?, w co składamy?, jak składamy?

3. Jednostki opisu składniowego (wypowiedzenie, zdanie, grupa syntaktyczna).

4. Różne sposoby definiowania zdania i wypowiedzenia.

5. Różne poziomy refleksji składniowej: składnia zdania i składnia wypowiedzenia; składnia semantyczna, strukturalna i powierzchniowa.

II. SKŁADNIA ZDANIA

A. Składnia semantyczna. [4 wykłady]

1. Predykaty i argumenty. Pojęcie podstawowej struktury predykatowo-argumentowej (PSPA).

2. Jak wykrywamy PSPA?

3. Semantyczne role argumentów. Ograniczenia selekcyjne nałożone na argumenty.

4. Charakterystyka formalna pozycji argumentowych.

5. Własności walencyjne / konotacyjne czasowników polskich. Konotacja tzw. obligatoryjna i fakultatywna (dyskusja).

6. Podział predykatów czasownikowych ze względu na liczbę i charakter implikowanych argumentów. Problem tzw. schematów składniowych współczesnej polszczyzny.

6. Sposoby wypełniania pozycji argumentowych i rozbudowywania PSPA.

7. Składanie podstawowych struktur PA w struktury niepodstawowe. Zdania tzw. pojedyncze i tzw. złożone.

B. Składnia strukturalna. [4 wykłady]

1. Zdanie a grupa składniowa.

2. Pojęcie składnika zdania. Co składnikiem nie jest?

3. Istota związku składniowego. Typy związków składniowych. Wyrażenia niewchodzące w relacje składniowe.

4. Drzewo zależności syntaktycznej.

5. Pojecie akomodacji syntaktycznej (związki akomodacyjne i nieakomodacyjne).

6. Szczegółowe problemy akomodacji (w obrębie zdań pojedynczych i złożonych).

C. Składnia powierzchniowa: linearne uporządkowanie wypowiedzenia. [1 wykład]

III. SKŁADNIA WYPOWIEDZENIA: aktualizowanie zdań w wypowiedziach [3 wykłady]

1. Problemy referencji.

2. Istota predykowania. Akt retyczny. Asercja vs. modalność.

3. Uporządkowanie tematyczno-rematyczne wypowiedzenia.

Literatura

Gołąb Z., Próba klasyfikacji czasowników polskich (na zasadzie konotacji), "Biuletyn PTJ" 1976 / XXV.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990 (i następne), cz. II r. 1., 3., 4.

Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996 (i następne).

Karolak S., Założenia gramatyki o podstawach semantycznych, [w:] tegoż Od semantyki do gramatyki, Warszawa 2001, s. 21-61.

Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1963 (i następne).

Kopcińska D. (wyb. i opr.), Gramatyka opisowa języka polskiego. Materiały do ćwiczeń, wyd. II i III, Warszawa 1994 i 1996.

Kuryłowicz J., Podstawowe struktury języka: grupa i zdanie, [w:] Problemy składni polskiej, Warszawa 1971.

Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1985 (i następne).

Saloni Z., Cechy składniowe polskiego czasownika, Wrocław 1976.

Topolińska Z. (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa 1984 (i następne).

Wierzbicka A., Czy istnieją zdania bezpodmiotowe?, "Język Polski" XLVI, 1996, s.177-196.

---