Masaż klasyczny

 

 

Prekursor: Jednoznacznie nie można określić kto był twórcą masażu klasycznego. Źródeł tego rodzaju masażu możemy upatrywać wśród prac lekarzy szwedzkich w XIX w. a szczególnie wśród prac założyciela Centralnego Instytutu Gimnastycznego Per'a Henrik'a Ling'a.. Sztuki tej nauczał w swej szkole w Amsterdamie Johan Mezger (1839-1909). Na teren Polski przeniósł ją Izydor Zabłudowski, który rozwinął ten rodzaj leczenia zrównując go z dyscyplinami akademickimi takimi jak farmakologia.

Podstawy naukowe: Masaż klasyczny jest metodą leczenia fizykalnego zewnętrznych i wewnętrznych objawów chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych. Polega na mechanicznym drażnieniu tkanek. Wywiera pośredni i bezpośredni wpływ na organizm. Składa się z wielu chwytów, ruchów i opracowań (głaskania, rozcierania, ugniatania, oklepywania, wibracji, roztrząsania, wałkowania), których celem jest nie tylko leczenie, lecz także zapobieganie wielu chorobom.

Cele masażu: Jak każdej innej formy leczenia stosowanej przez współczesna medycynę, jest usuniecie procesów chorobowych lub ich następstw, zapobieganie im, zapobieganie nawrotom i postępowi choroby, usuwanie dolegliwości, możliwie najdalej idące odzyskanie zdrowia i jego utrwalenie.

zwalczanie bólu;

zwalczanie stanów zapalnych;

usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji, ukrwienia skóry;

poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu;

normalizacja przebiegu wegetatywnych procesów życiowych;

przeciwdziałanie skutkom hipokinezji;

usprawnienie czynności poszczególnych narządów i całego organizmu;

Stosowane techniki: Masaż wykonuje się nie uzbrojona ręką na obnażonym ciele masowanego przy biernym jego zachowaniu się. Dla uzyskania właściwego wyniku leczniczego - poza koniecznością ścisłego przestrzegania wskazań - jest wymagana od masażysty znajomość anatomii i doskonałą biegłość techniczna. Ruchy powinny być zborne, zręczne, dokładne, miękkie, a przy tym sprężyste, wykonywane z różna siłą. W zasadzie masowany nie powinien odczuwać bólu w czasie wykonywania masażu. W niektórych tylko wyjątkowych przypadkach wykonuje się masaż z większą siłą, co może spowodować wystąpienie nieznacznego bólu. Stopień natężenia bodźca zależy od wskazań leczniczych, od okolicy i wielkości obszaru ciała poddanego masażowi, od grubości podściółki tłuszczowej, wielkości masy mięśniowej, osobniczej wrażliwości itp. Często masaż łączy się z kinezy terapią. Stosuje się wówczas ruchy bierne i czynne, niekiedy wykonywane z oporem.

Podstawowymi ruchami w masażu klasycznym są:

głaskanie,

ugniatanie,

rozcieranie,

oklepywanie ,

wibracja

roztrząsanie.

ruchy bierne

Niektóre z nich maja wiele odmian.

Wskazania do masażu klasycznego: Opracowanie wskazań do masażu częściowego opiera się na odczynach, po zastosowaniu bodźców mechanicznych, zachodzących w naczyniach krwionośnych i chłonnych, w mięśniach poprzecznie prążkowanych i gładkich oraz w czynnościach skóry, w zakończeniach nerwów, w węzłach chłonnych, w tkance łącznej i w okostnej .

Choroby układu krążenia. Wskazania do masażu częściowego obejmują przewlekła niewydolność krążenia dla ułatwienia odpływu krwi żylnej i chłonki z kończyn dolnych, ogólne stany obniżonego ciśnienia krwi, nieznacznego stopnia otłuszczenia serca, a głównie choroby obwodowych naczyń krwionośnych. Ostrożne zabiegi są zalecane w stwardnieniu tętnic obwodowych, w stanach po przebytych zapaleniach żył kończyn w kilka miesięcy po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego, w chorobie Raynauda, w zespołach żylakowych kończyn dolnych bez wyprysków i owrzodżeń .

Choroby skóry. Masaż zaleca się w zaburzeniach odżywczych, w chorobach naczyń krwionośnych wymienionych powyżej, w chorobach naczyń limfatycznych, np. słoniowaciźnie, w przewlekłych i nawracających odmrożeniach, przy istnieniu blizn u osób, u których w następstwie wstrzykiwań insuliny wytworzyły się tzw. „doły poinsulinowe , oraz w celach kosmetycznych

Choroby mięsni poprzecznie prążkowanych. Podstawowym zadaniem masażu jest zmniejszenie napięcia i utrzymanie zdolności do skurczów włókien mięśniowych, przeciwdziałanie zanikom mięsni z hypokinezy , próba uzyskania przerostu włó­kien mięśni dla utrzymania sprawności ruchowej przy porażeniach lub niedowładach nerwów obwodowych. Wskazania szczegółowe do masażu w chorobach mięsni obejmują leczenie i za­pobieganie zanikom mięsni z bezczynności czy niedoczynności ruchowej występujących bądź na skutek chorób narządów ruchu, bądź długotrwałego przebywania w łóżku z różnych przyczyn.

Dalszym wskazaniem są zaniki mięsni pochodzenia neurogennego, jak np. przypadki porażeń lub niedowładów wiotkich na skutek zmian patologicznych w komórkach ruchowych przednich rogów rdzenia oraz uszkodzeń włókna osiowego bez względu na etiologie. Zabiegi ograniczają się do masażu mięśni pourazowych. Stany pourazowe mięśni, jak zmiażdżenia, rozerwania włókien, wylewy krwawe śródmięśniowe, również przewlekle stany zapalne mięsni, stanowią wskazania do masażu .

Dzięki masażowi zdolność do wykonania wysiłku mięśniowego powraca szybciej aniżeli po biernym wypoczynku, dlatego stany zmęczenia mięsni po wysiłkach fi­zycznych stanowią wskazania do stosowania masażu. Przeprowadzenie masażu ogólnego i częściowego ma wielkie znaczenia u sportowców w zespole metod trenujących i kondycyjnych. Postępowanie takie zapobiega przedwczesnemu zmęczeniu mięsni w czasie wysiłku.

­W przewlekłych nieżytach oskrzeli, w dychawicy oskrzelowej w okresie miedzy napadowym wykonuje się łącznie z ćwiczeniami oddechowymi masaż mięśni od­dechowych celem rozluźnieniu ich nadmiernego napięcia

Zaburzenia napięcia mięśni gładkich. Stwierdzane po masażu znaczne przekrwie­nie tkanek jest wynikiem rozszerzenia się światła naczyń krwionośnych. Bodziec me­chaniczny o właściwym natężeniu znosi miedzy innymi skurcze błony mięśniowej naczyń drogą bezpośredniego zadziałania na nie, na zakończenia nerwów naczynio­ruchowych lub też drogą zadziałania odruchowego poprzez ośrodki naczyniorucho­we w mózgu .Masaż powłok brzusznych pobudza mięśnie gładkie narządów wewnętrznych, wpływa na czynności tych narządów. Stosuje się go przy niedowładach żołądka, je­lit, w zaparciach nawykowych, opuszczeniu trzew.

Choroby nerwów obwodowych. Dla przywrócenia czynności mięśniom poprzecz­nie prążkowanym z nieuszkodzonym neuronem obwodowym duże znaczenie ma po­budzenie zakończeń nerwów ruchowych w samym mięśniu. W porażeniach i niedowładach pochodzenia neurogennego masaż zwiększa napięcie mięsni, a na drodze odruchowej pobudza czynność nerwów i ich zakończeń. O wyniku leczniczym w tych przypadkach decyduje stopień natężenia wykonywanego masażu. Słabe bodźce bowiem zwiększają, a silne obniżają pobudliwość tkanek. W stanach patologicz­nych często nawet słabe bodźce mogą okazać się za silne i powodować obniżenie po­budliwości. Masaż wykonuje się w przewlekłych zapaleniach nerwów, w nerwobólach, w sympatalgiach, kauzalgiach, w zapaleniach wielonerwowych splotów ner­wowych, w zespole wypadnięcia krążka międzykręgowego.

Choroby ośrodkowego układu nerwowego. Zapalenia przednich rogów rdzenia, stany po urazach układu nerwowego ośrodkowego, choroby mózgu, opon mózgowych i choroby naczyń krwionośnych mózgu przebiegające z niedowładem lub porażeniem mięsni stanowią wskazania do masażu .

Choroby narządów ruchu (ortopedyczno-urazowe). Wskazaniami do masażu są objęte stany pourazowe, jak stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia, wylewy krwawe w tkankach miękkich po ustąpieniu ostrego odczynu miejscowego, zmiany w narządach ruchu z przeciążenia, choroby kości i stawów przebiegające z przykurczami stawowymi, zesztywnieniem, po konsolidacji złamań kostnych, stany pooperacyjne narządów ruchu - dla poprawy krążenia krwi i trofiki, zwiększenia zakresu ruchów w stawach, przyspieszenia procesu odtwórczego zrostu kości, po zdjęciu opatrunku gipsowego - dla usunięcia lub rozciągnięcia zrostów, przylegających blizn; poprawy trofiki skóry. Masażysta powinien zwrócić uwagę, że skóra w tych ostatnich przypadkach jest bardzo wrażliwa i łatwo ja uszkodzić. Dalszymi wska­zaniami są stany zahamowania psychicznego, spowodowane długim unierucho­mieniem chorego, zapalenia przewlekle stawów, mięsni, więzadeł i torebek ścięgnistych z utrzyrnującymi się upośledzeniem czynności, a przebiegające bez zaostrzeń zapalnych, zmiany zniekształcające kostno-stawowe w następstwie procesu zwyrod­nieniowo- wytwórczego, stanu zapalnego czy urazu, wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządu ruchu, gównie dla wzmocnienia mięsni .

Choroby reumatyczne. Masaż jest wskazany we wszystkich postaciach gośćca zwłaszcza tkanek miękkich. Stosuje się go celem zmniejszenia obrzęków i bólu oraz zapobiegania zanikom mięśni.

Choroby zawodowe. Zaleca się stosowanie masażu w zespole choroby wibracyj­nej, w nerwobólach występujących w wyniku zatruć zawodowych, wpływu zmiennego mikro­klimatu środowiska pracy, w przykurczach stawów, w przewlekłej postaci choroby kesonowej, w zmianach w narządzie ruchu z przeciążenia, w nerwicach czynnościowych związanych z charakterem i organizacją pracy.

 

1

---