Prezentyzm jest to przedstawianie przeszłych wydarzeń, faktów interpretowanych zgodnie z teraźniejszą perspektywą. Jest postawą wynikająca z ludzkich nawyków- oceniamy przeszłość w kontekście uwarunkowań dnia dzisiejszego często diametralnie różnych od czasów w których dane wydarzenie, zjawisko nastąpiło. Prezentyzm często stosowany jest również z premedytacją- do realizacji chwilowych celów politycznych. Przykładem jest Grunwald, który w okresie PRL był celebrowany jako zwycięstwo nad Germanami- forpocztą Hitlera. Prezentyzmem jest również pojawianie się w polityce wątków historycznych wcześniej pomijanych- jak domniemana wieloletnia tradycja przyjaźni polsko kubańskiej gdy Kuba dołączyła do grona krajów komunistycznych.
Prezentyzm w celach historycznych przejawia się również jako gloryfikowanie wybranego wycinka historii przy jednoczesnym pomijaniu „drażliwych” kwestii.
Doskonały przykład to Turcja- gloryfikowanie reform Attaturka- nazywanie go ojcem narodu przy jednoczesnym przemilczaniu ludobójstwa Ormian, które odbywało się w tym samym momencie.
Podobnych przykładów można naliczyć wiele zarówno w czasach dzisiejszych jak i w historii.
Ahistoryzm jest postawą polegająca na interpretacji faktów historycznych w całkowitym oderwaniu od realiów i kontekstu epoki. Finałem oceny faktów z pominięciem kontekstu historycznego jest wypaczenie ich znaczenia. Przykładowo postulaty niektórych teologów czy hierarchów kościoła katolickiego dotyczące beatyfikacji Jana Husa- średniowiecznego heretyka spalonego na stosie. Postać, która z punktu widzenia średniowiecznej doktryny była odstępca od wiary- dziś z racji męczeńskiej śmierci jest kreowana na bohatera godnego wyniesienia na ołtarze. Ahistoryzm prowadzi do sytuacji w których zjawiskom historycznym odbiera się ich prawdziwe znaczenie. Żądanie pełnych dokumentacji obozowych od osób, które przeżyły Holokaust jawi się jako bezduszna formalizacja procesu przyznania zadośćuczynienia za nieludzkie przeżycia. Wyjęcie ofiar z kontekstu zagłady prowadzi do sytuacji w której osoba nie zostanie uznana za kombatanta ponieważ nie zebrała oryginalnych dokumentów potwierdzających pobyt w obozie.
Oderwanie zjawisk od kontekstu może być doskonałym „wybielaczem” dla osób związanych z reżimami autorytarnymi- w końcu wypełniały rozkazy i działały w imieniu prawa.
Kontynuacja - kontynuowanie przerwanych tradycji, czy nawiązanie do czasów dawnej świetności ma podnieść prestiż kraju czy polityka. Szerokie nawiązania w III RP do tradycji przedwojennych miało wskazać na zerwanie z dziedzictwem PRL i przekonać obywateli o kontynuacji najświetniejszych tradycji IIRP.
Kontynuacja historii jest niezwykle ważna dla scementowania wspólnoty. Wspólne obchody rocznic, czy kontynuacja tradycji wojskowych ma ukazywać iż mimo upływu lat naród, obywatele są jedną wspólnota ze wspólną historią.
Kontynuacja historii służy również do legitymizacji działań nowych. Rewolucjoniści nawiązujący do tradycji dawnych walk narodowowyzwoleńczych pragną przez ot wskazanie ulegitymizowac się w roli wyzwolicieli (casus Kuby). Odbywanie uroczystości, eksponowanie zasłużonych postaci ma budować pozycję państwa nie tylko u własnych obywateli ale również wśród sąsiadów.
Zerwanie z przeszłością - dochodzi do tego gdy w historii pojawiają się epizody niewygodne, nie przystające do obecnych czasów lub gdy ustrój ulega zupełnej zmianie.
Doskonałym przykładem są Niemcy po II wojnie- całkowicie zapomniano o czasach hitlerowskich, nad latami 1933-45 zapadła zasłona milczenia. Jednocześnie nowe władze odcinały się od dokonań poprzedników. Analogiczna sytuacja nastąpiła w III RP po upadku PRL- nastąpiła to nie tylko na szczeblu władz centralnych- co jest w pełni zrozumiałe, ale również na poziomie partii postkomunistycznych, które zupełnie odcięły się od swojego rodowodu- mimo iż są w prostej linii spadkobiercami ugrupowań rządzących.
Odtwarzanie historii jest właściwe dla społeczeństw posiadających bogatą historię- szczególnie kulturę materialną. Odnawianie czy wręcz odbudowywanie zabytków ma pokazać siłę historii, kultury czy nawet bogactwa danego kraju. Duma z historii ma pokazać potęgę państwa wobec innych uczestników. Mozę również scementować obywateli wobec przywódcy. Ludzie marzą o odtworzeniu konkretnej przeszłości, np. w Polsce PRL wielu marzyło o odtworzeniu rzeczywistości przedwojennej. Odtwarzać można przeszłość w sposób eklektyczny (czerpiąc jeden element z jednej epoki, drugi z innej itp.). Usiłujemy odtworzyć przeszłość wyfantazjowana lub wyidealizowaną. Ludzie często wyobrażają sobie przeszłość jako lepszą niż czas współczesny. Pamięć potoczna w większym stopniu zachowuje rzeczy przyjemne, podczas gdy negatywne łatwiej eliminuje. Przykład: Kwaśniewski naśladujący Mościckiego (opłatek na Zamku, udział w dożynkach w Spale).
Historyczne uwarunkowania polityki
„Przerzucanie mostu”- przerzucamy rzeczywistość do danego okresu historycznego, np. za czasów Rewolucji Francuskiej przenoszono rzeczywistość do czasów starożytnych
Odcinamy się od przeszłości- zanika świadomość dramatycznej przeszłości świata i własnych ojczyzn, np. młodzi Grecy mało interesują się na co dzień dorobkiem starożytnych Greków.