1. Polityka w ujęciu ogólnym.

Pojęcie polityki jest trudne do zdefiniowania, ale wszyscy badacze określają ją jako działanie. Większość z nich wiąże ją ze zdobyciem władzy. Jest to działalność wszechogarniająca i istniejąca od zarania dziejów ludzkości (aspekt czasowy) na całym świecie (aspekt geograficzny). Polityką jest taka działalność, która służy realizacji celów publicznych.

Obejmuje ludzkie działania, działalność służącą zdobywaniu, wykorzystywaniu i utrzymywaniu władzy, wywieraniu wpływu i stosowaniu siły.

Władza, ani rządzenie nie jest istotą polityki, władza ma rozwiązywać konflikty społeczne.

Każdy podmiot władzy istnieje, aby dokonywać wyborów, narzucać je, narzuca też priorytety.

Istotą polityki jest realizacja interesu (politycy, aby efektywnie rządzić muszą reprezentować czyjeś interesy).

Do uprawiania polityki (rozumianej jako zdobywanie i utrzymywanie władzy) konieczne są określone umiejętności z wielu dziedzin, które zmieniały się na przestrzeni lat.

Trzy natury polityki w ujęciu ogólnym:

-Istota- odrębności, rozbieżności i sprzeczności interesów społecznych, zagrażające równowadze i spoistości społecznej, oraz wywołujące walkę o władzę w państwie

-polityka, jako działanie teoretyczne (wypracowywanie rozwiązań) i praktyczne (podejmowanie i wykonywanie decyzji), mające na celu utrzymanie równowagi i spoistości społecznej, oraz ochronę partykularnych interesów

-podmioty władzy politycznej są powoływane do dokonywania wyborów, oraz priorytetów

2. Polityka w ujęciu szczegółowym (merytorycznym).

W ujęciu szczegółowym polityka to konkretna działalność określonych osób, na przykład działalność wójta w gminie czy ministra w rządzie. W wielu przypadkach potrzebna jest do tego bardzo specjalistyczna wiedza. Jest to polityka z przymiotnikami, na przykład: polityka gospodarcza, polityka społeczna czy polityka obronna.

-Istota- zróżnicowane interesy i potrzeby społeczne odnoszące się do poszczególnych dziedzin życia społecznego, określające aktywność podmiotów politycznych

-Polityka, jako aktywność podmiotów politycznych w szczegółowych dziedzinach życia społecznego za pomocą różnych form i kanałów artykulacji interesów społecznych, oraz regulacji procesów zaspokajania potrzeb społecznych

-podmiotem polityk szczegółowych są: organy państwa, oraz inne podmioty społ. Np. ruchy, partie

3. Polityka w ujęciu refleksyjnym (metapolityka).

Jest to rozumienie polityki przez pryzmat kategorii filozoficznych. Jest to polityka widziana z daleka - bardzo bliska filozofii ale nie abstrakcyjna. Twórcy metapolityki zastanawiają się nad jej granicami a nie nad zdobyciem władzy. Oddzielenie tego co publiczne od tego co prywatne ma ustalić ramy polityki. Zajmuje się refleksją nad wartościami prywatnymi i praktyką polityczną. Metapolityka formułuje zasady dotyczące tego kiedy społeczeństwo może się zbuntować i w jaki sposób.

Najtrudniejszym sposobem realizacji metapolityki jest funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego. Metapolitykę realizują również określone instytucje, które pełnią funkcje kontrolne, na przykład: Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Naczelny Sąd Administracyjny, media, etc.

Filozofia normatywistyczna i egzystencjalna:

-egzystencjalna- oparta na przeświadczeniu, że głównym ośrodkiem refleksji są byty- podmioty (co to jest naród, społeczeństwo). Polityka pełni rolę służebną wobec podmiotów prymarnych. Najważniejszym momentem jest stan sytuacji kryzysowej. Celem jest poznanie natury władzy politycznej, rzeczywistości, na którą składają się relacje pomiędzy grupami społecznymi, naturą podmiotów politycznych.

-Normatywistyczna- nacisk na normy, snuje się wizję świata idealnego, koncentracja uwagi na konsumpcji. Celem filozofii nie jest poznanie rzeczywistości, lecz jej ukształtowanie zgodnie z normami. Tworzenie idei odnoszących się do przyszłości, realizacja wartości i ideałów.

4. Ideologiczne uwarunkowania polityki w ujęciu ogólnym.

-Walka o władzę w państwie i kształtowanie mechanizmu rządzenia

-polityka jest walką o przejęcie władzy, aby użyć wybranych środków do rozwiązywania problemu społecznego.

5. Ideologiczne uwarunkowania polityki w ujęciu szczegółowym.

Ideologia wpływa na politykę na kilku płaszczyznach:

• interpretacja zjawiska (te same zjawiska można postrzegać na różny sposób uwarunkowany wyznawaną ideologią)

• każda polityka reprezentuje jakiś pogląd na świat, polityka polega na dopasowaniu świata do siebie lub siebie do świata

• konfrontacja różnych, wzajemnie alternatywnych projektów rozwiązania określonych problemów społecznych

• jest licytacją i konfrontacją różnych projektów zmiany sytuacji

• każdemu można przypisać jakiś model polityki szczegółowej

• jest oceną cudzej fachowości (np. ministrów lub posłów), opiera się na spornej ocenie fachowości podmiotu politycznego

• jest wyborem sposobu rozwiązania problemu

• każda polityka merytoryczna jest zawsze działaniem konkretnego podmiotu politycznego, dlatego wyraża: określony styl myślenia i działania; preferencje dla wybranych metod, środków i zasad, bowiem cele nie przesądzają o takim wyborze

Polityka merytoryczna- działanie w celu rozwiązania problemów społecznych. Rozwiązanie problemu zależy od określonej ideologii, doświadczeń, wiedzy. Nie ma jednolitych standardów dla oceny tych przymiotów.

20. Wartości kierunkowe w polityce.

Mają charakter subiektywny, są pochodną ideologii. Nie mają powszechnego uznania ale politycy chcą je wszystkim narzucić (np. polityczna poprawność, euroentuzjazm).

Wyraźnie różnią się pomiędzy ideologiami, oddają zróżnicowanie społeczne. Każda wartość zawiera w sobie wizję idealnego świata. Oparte są na różnych wzorcach kulturowych i osobowych

Katalog: kryteria preferencji i hierarchizacja wartości; idee stanów rzeczy, wizja idealnego i dobrego ładu w różnych dziedzinach; aspektowe kryteria oceny słuszności; możliwość gwarantowania idealnego ładu, wzorce kulturowe i wzory osobiste

21. Wartości regulatywne w polityce.

Mają charakter obiektywny, są wymuszone przez czas historyczny. Wartości te ulegają zmianie, np. wzorzec kobiecego piękna, zasady prawa zbiorowego i jednostkowego.

Nie opierają się na ideologii, ale są właściwe dla danego czasu historycznego, intersubiektywne. Są to zasady określające współżycie społeczne, relacje określające stosunek wobec prawa, reguły systemu politycznego.

-zasady określające pożądany sposób współistnienia i współdziałania różnych podmiotów polityki

-zasady określające pożądany sposób funkcjonowania systemu politycznego

-idee praw zbiorowych

-idee praw jednostkowych

22. Istota metapolityki.

Istotą metapolityki jest wyznaczanie granic, ram polityki, ograniczanie jej pola poprzez wyznaczanie tego co jest polityczne (publiczne) a co prywatne. Zajmujemy się naturą i warunkami realizacji polityki. Problem społecznej kontroli nad polityką, jako zjawiskiem:

-wyznaczenie nieprzekraczalnych granic dla polityki

-narzucanie i egzekwowanie przestrzegania reguł gry politycznej

-zagwarantowanie społecznej kontroli nad zjawiskiem politycznym

23. Płaszczyzny metapolityki.

a) refleksji nad wartościami i normami, warunkami harmonizacji sprzeczności i konfliktów w celu utrzymania równowagi społecznej

b) formułowania postulatów współżycia i współdziałania ponad podziałami społecznymi, zasad rządzących przezwyciężaniem różnic społecznych, programów wdrażania tych zasad

c) wywierania nacisku na podmioty polityczne przez zorganizowane grupy obywateli i środowiska społeczne

d) funkcjonowania wyspecjalizowanych instytucji publicznych mających za zadanie wyłącznie egzekwowanie zasad realizacji polityki

28. Teorie koercyjne polityki.

Prekursorem tej koncepcji jest Drakon (ten od drakońskiego prawa). Obejmuje ona trzy założenia.

-Po pierwsze, najważniejsze w życiu społecznym są ład publiczny i bezpieczeństwo od wojny- polityka jest służebna wobec nich, każda władza ma zapewnić cele strategiczne. Bezpieczeństwo kiedyś definiowane było, jako unikanie zagrożeń, dziś znacznie szerzej. Ład publiczny, jako porządek rzeczy.

- Po drugie, tylko państwo może to zapewnić- państwo poszukuje instrumentów do osiągania celów

-Po trzecie, ważną rolę ma odgrywać przymus czyli prawomocne stosowanie środków publicznej regulacji wobec człowieka i posiadanych przez niego dóbr, aby zapewnić bezpieczeństwo i ład publiczny. Przymus ten stosowany jest przez władzę państwową i ma być zgodny z normami prawnymi.

W tym ujęciu polityka to prawomocne stosowanie środków publicznej regulacji wobec dóbr człowieka i dóbr przez niego posiadanych w celu utrzymania ładu publicznego (demokratycznego)

29. Teorie instytucjonalne i neoinstytucjonalne polityki.

Wywodzą się również ze starożytności. Są bardzo podobne do teorii klasycznych ponieważ łączą politykę z państwem.

Założenia:

• ramy działalności politycznej tworzą instytucje

• instytucje to zespół norm prawnych regulujących zasady życia społecznego

• ukierunkowanie sensu polityki na instytucje państwowe i ich rolę w życiu społecznym, zasady formowania i funkcjonowania struktury władzy

• centralną kategorią jest instytucja państwa

• państwo i władza traktowane, jako instytucje wdrażające zasady ładu moralnego za pomocą monopolistycznego stanowienia prawa

• współcześnie w miejsce państwa i władzy wprowadza się pojęcie systemu politycznego

• obowiązkiem instytucji jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa i utrzymywanie porządku publicznego za pomocą stosowania instrumentów publicznej regulacji

• podejście formalno- prawne do polityki- normy prawne podstawą wszelkiej działalności politycznej

• należy koncentrować się na badaniu wzorców działań politycznych

• łatwe oddzielenie polityki od innych sfer życia społecznego, następuje ono przez treść norm konstytucyjnych, instytucje państwowe

• redukcja sfery polityki od formalnego charakteru

Bardzo ważną rolę odgrywają formy (formalizm) Stał się on problemem w latach 70. XX w., kiedy pojawiły się teorie neoinstytucjonalne. Zmieniły one treść drugiego założenia. W teorii tej instytucje to jakikolwiek zespół norm (względnie zorganizowany) odnoszący się do życia społecznego, np. zasady śpiewania czy głosowania.

Neoinstytucjonalne:

Instytucją jest wszelki zespół zorganizowanych zachowań, działań utrwalony w jakiejkolwiek formie. Miała mieć odpowiedni materiał organizacyjny . Formy zachowań można wpisać w system instytucji.

System polityczny w 3 wymiarach:

- kulturowo- społeczny- każde społeczeństwo jest uwarunkowane kodami kulturowymi, są one ukształtowane w pewien sposób przez przeszłość o charakterze cywilizacyjnym

32. Teorie funkcjonalne i neofunkcjonalne polityki.

Teorie funkcjonalne wywodzą się z socjologii i antropologii XIX-wiecznej. Już Herbert Spencer stwierdził, że społeczeństwo jest organizmem - ma swoją ściśle określona strukturę i organy, ma adaptować się do środowiska. W tej teorii polityka to sztuka dostosowywania się - kto się nie dostosuje, przestanie istnieć. Polityka to wykonywanie funkcji organizmu w rzeczywistości politycznej, która determinowana jest przez wiele czynników. Oznacza:

- mobilizację zasobów,

- tworzy się całość poprzez nią - poszczególne elementy są od siebie zależne,

- celem polityki zaś, jest utrzymywanie harmonii wewnątrz społeczeństwa i w jego otoczeniu.

Założenie:

- kluczowymi pojęciami są: funkcja determinowana przez uniwersalne wymogi (imperatywy) i homeostaza, potrzeby struktury

-dynamiczne patrzenie na rzeczywistość, krępowane jedynie przez uniwersalne schematy teoretyczne

-badania poszczególnych segmentów systemu społecznego, pod względem ich wpływu na zaspokajanie potrzeb całego systemu, oraz określanie funkcji poszczególnych elementów struktury społecznej

-polityka jest funkcją systemu społecznego, a system polityczny podsystemem systemu społecznego

-system polityczny definiuje się, jako całokształt zorganizowanych, zinstytucjonalizowanych i skoordynowanych działań politycznych, wyznaczonych przez potrzeby i interesy grupowe związane z procesem wytwarzania, dystrybucji i alokacji dóbr w ramach szerszego układu.

Polityka jest mobilizacją warunków koniecznych dla osiągnięcia danych celów społeczeństwa, jako systemu, oraz utrzymywaniem porządku normatywnego zbiorowości, tym samym jest podstawowym narzędziem systemu społecznego, za pomocą którego system sam determinuje kształt i rozwój potrzeb i interesów społecznych.

Ewolucja w wyjaśnieniu funkcjonalnym:

1 faza- wyjaśnianie w sposób celowościowy

2 faza- oparta na sprzężeniu wielokierunkowym, oddziaływanie zjawisk na siebie. Polityka, jako działanie (podmiot działa na przedmiot)

Definiowanie neofunkcjonalne- inaczej faza 2, polityka, jako oddziaływanie ( 2 podmioty równorzędne)

33. Teorie konfliktowe polityki.

Ich rodowód związany jest z nauką pomocniczą politologii - socjologią. Zgodnie z tą koncepcją życie społeczne jest rozgrywane przez konflikty. W polityce albo się ich unika albo się je rozwiązuje. Bardzo ważnym pytaniem, które stawiają sobie badacze, jest pytanie o przyczynę wybuchu owych konfliktów. Według Marksa jest to walka o byt, o to, że ktoś coś ma, według Webbera jest to konflikt o władzę, prestiż, wpływy, bogactwo, zdaniem Maltusa (?) gatunki walczą między sobą, a w ramach ludzi - rasy walczą o ziemie, o prawo do życia.

Istotą tych teorii jest sam konflikt o policzalną ilość dóbr między dwiema stronami. Polityka jest więc sztuką rozwiązywania konfliktów, rywalizacją o wyborców. Kompromis może wystąpić, ale jest to jedynie rozwiązanie czasowe, ponieważ remis jest niemożliwy - ktoś musi przegrać.

Polityka, jako działanie ściśle związane z konfliktem politycznym

- polemika pomiędzy Ralphem Dahneldorfem i Talcottem Pausonsem (funkcjonalista)- Dahrendorf nieproporcjonalny system dystrybucji i alokacji zasobów władzy i związanych z nią wartości. Konflikt powstaje między podmiotami, między którymi pozostają sprzeczności: potrzeb, interesów, poglądów, wizji.

- Karol Marks- konflikt powstaje na tle ekonomicznym

Max Weber- konflikt jest efektem dystrybucji władzy, wpływu, bogactwa, prestiżu, prawomocność określonych form panowania

Malthus- rywalizacja międzygatunkowa

-Simnel- rywalizacja międzynarodowa, religijna

Konflikt - definiowanie:

Def. Strukturalna-sprzeczność interesów grupowych na tle deficytów dóbr, gdy nie można jej wyeliminować w wyniku negocjacji bez zmian w strukturze społecznej. Gdy zmian się nie dokonuje w odpowiednim czasie konflikty mają skutki unicestwiające.

-def. Behawioralne- sprzeczności między zachowaniami społecznymi polegającymi na współzawodnictwie, walce, wyścigu szczurów

- def. Psychologiczne- stan wrogości między jednostkami lub grupami społecznymi powstający na tle czynników racjonalnych, albo afektywnych

Def. Socjopolityczne- podział powstały w społeczeństwie na poziomie empirycznym, normatywnym, oraz organizacyjnym.

W teorii konfliktu polityka jest zawsze działalnością zorganizowaną wokół konfliktów, rywalizacji o dominację, wpływy, rozstrzygnięcia w sytuacji występowania sprzecznych interesów i możliwość alokacji dóbr społecznych.

Prowadzenie rozgrywki z antagonistycznymi podmiotami w celu realizacji własnych interesów.

34. Teorie konsensualne w polityce.

Sięgają również do starożytności. Główne założenia teorii to:

- celem polityki jest służba dobru publicznemu,

- najważniejszą droga jest porozumienie i współpraca,

- stan społecznej równowagi może być zaprowadzony tylko poprzez porozumienie i współpracę.

Polityka definiowana jest jako sztuka dochodzenia do kompromisu w stosunkach społecznych poprzez dialog i komunikowanie się. Habermass powiedział, że polityka jest dialogiem i kompromisem. Aby polityka mogła zaistnieć potrzebne są:

- minimum 2, równe sobie, strony, które wzajemnie się uznają,

- agora/forum/pole dialogu (stopniowo się zawęża).

37. Teorie decyzyjne polityki.

Definiowanie to wywodzi się ze starożytności.- Tukitydes, Poligiusz. W latach 50-tych grupa Richarda Snydera opublikowała opracowanie „Decision- making as an Approach to the study of International Politics.

Punktem odniesienia jest państwo. Nie rozpatruje się podejmowanych decyzji w odniesieniu do podmiotów niepaństwowych. Najważniejszą kategorią jest decyzja polityczna. Decyzja to rodzaj ludzkich działań. Polityka jest to proces podejmowania i realizacji decyzji.

Podejmowanie decyzji przenika wszelkie sfery ludzkiej aktywności. Proces ten jest też esencją polityki. Teorie decyzyjne polityki wychodzą od samej decyzji oraz jej wykonania i badają przyczyny oraz skutki decyzji. Przedstawicielem tego nurtu w Polsce był prof. J. Z. Pietraś.

38. Teorie behawioralne i postbehawioralne polityki.

Rodowód modernistyczny, lata 30-te. Neopozytywiści (Karl Popper)- sposób myślenia zwany behawioryzmem, pojęcie przeniesione z psychologii. Pierwszym, który zaczął postrzegać politykę w zakresie zachowywania jest Charles Merriam. Stworzył on szkołę Chicagowską. Wprowadziła ona matematykę do badania polityki. Patrzono na nią w ujęciu ilościowym. Zajmowanie się polityką uznano za działanie socjologiczne.

Według behawiorystów myślenie jest niebadalne. Badać należy jedynie fakty. Polityka została sprowadzona do zachowania człowieka w społeczeństwie, pod wpływem bodźców wypływających z otoczenia.

Jest to dziedzina zachowań jednostkowych i zbiorowych

Reakcja na bodźce jest świadoma, ukierunkowana, zinstytucjonalizowana, konfliktowa, zorientowana na skutki i sprawowanie władzy, związana z realizacją potrzeb i interesów społecznych, zorganizowana.

Skupiają się one na zachowaniach, również tych nieświadomych, które występują u podmiotów z dziedziny polityki na skutek zjawisk zachodzących w otoczeniu i docierających do nich w postaci bodźców. Jedynym podmiotem polityki w tych teoriach jest jednostka ludzka biorąca udział w procesach rządzenia. Wyróżnić możemy pięć rodzajów zachowań: patologiczne, instynktowne, nawykowe, rutynowe i efektywne.

39. Teorie prakseologiczne („rynkowe”) polityki.

Rodowód modernistyczny, wywodzi się z ekonomii. Oparte na założeniu, że polityka może być wolna od ideologii i podlega tym samym mechanizmom, co rynek. Potrzebne są 2 strony, określone reguły zawierania transakcji, normy, towar, marketing i reklama, negocjacje.

-Podejście publicznego wyboru- politykę traktuje się, jako działanie mające na celu wymianę dóbr przy kierowaniu się racjonalnymi przesłankami.

-Teoria gier- Rodowód ekonomiczny, monografie z 1944r. Johna von Neumanna i Morgensterna. Zastosowanie narzędzi matematycznych. Polityka to racjonalna działalność wykonywana w sferze publicznej, przypominająca grę na antenie, polegająca na osiągnięciu własnych celów lub partykularnych interesów, za pomocą zastosowania wiedzy racjonalnej lub naukowej, matematycznych reguł wolnych od ideologii.

49. Biopolityka.

Biopolityka - za M. Foucault - to styl sprawowania władzy, który reguluje zachowania poszczególnych ciał i własności przypisywane populacjom. W tym celu wykorzystuje biowładzę, a więc władzę polityczną skierowaną na często odległe od siebie aspekty życia zbiorowości.

Biopolityka to próba obrony sfery zabezpieczeń społecznych w zw. z aspektami ludzkiego życia oraz użycie współczesnych technik reprodukcji i inżynierii genetycznej. M. Foucault mówi, że człowiek pozostał wyposażonym w życie zwierzęciem zdolnym dodatkowo do egzystencji politycznej. Współczesny człowiek to zwierzę, którego życie zostaje „postawione jako żyjącego bytu”. Gospodarowanie życiem to zadanie dla refleksji politycznej.

Obecnie ważny jest kult życia - życie ma być długie {a wcześniej mogło być krótkie ale piękne, wartościowe. Wtedy zaczęła „działać” biopolityka, kiedy rządzący zdali sobie sprawę z tego, że nie mają do czynienia z ludem, a z populacją ze swoistymi dla niej zjawiskami, np. głód, śmiertelność, zdrowie itp. Podniesiona zostaje tu kwestia tego, jak propagować władzę śmierci w czasach, kiedy propaguje się życie - i tu decyduje rasizm.

Związana z biopolityką biowładza jest nieograniczona: geograficznie, czasowo, zakresowo.

Nierówne wyposażenei biologiczne ludzi decyduje o nierównym podziale władzy.

-M. Hardt i Antonio Negri- biopolityka oznacza antykapitalistyczny protest, insurekcję używającą życia i ciała, jako broni wywołującej opór wobec trzeciej fali kapitalizmu

-biopolitykę można też sprowadzić do problemów związanych z bioetyką- klonowanie, eutanazja, lobotomia, handel organami, transseksualizm, handel adopcyjny

- biopolityka, jako forma sprawowania władzy, gdzie kwestia przeżycia danej populacji jest fundamentalna, w przeciwieństwie do dobrego życia pojedynczego przedmiotu

50. Subpolityka.

Istnieje tendencja do przekształcania polityki w subpolitykę. Polityka jest demokratycznie legitymizowana- posiada instrumenty wpływu, takie, jak prawo, pieniądze i informacja. Subpolityka nie ma implementacji - charakteryzuje ją bezpośredniość. Jej głównymi źródłami są badania naukowe i praktyka medyczna. W subpolityce nie bierze się pod uwagę celów społecznych - one są produktem ubocznym decyzji politycznych. Rozwój techniczno- ekonomiczny jest pomiędzy tym co polityczne, a tym, co polityczne nie jest. W subpolityce zakres wywoływanych zmian społecznych jest odwrotnie proporcjonalny do ich legitymizacji. Dochodzi do odwrócenia tego co polityką jest i tego co polityką nie jest. To, co polityczne staje się niepolityczne, a to co niepolityczne jest polityczne. Problemem jest to, ze zanikają monopole (monopol małżeństwa na relacje intymne, monopol państwa na władzę, mężczyzn na pracę zawodową). Jesteśmy skazani na odgrywanie scenariusza charakterystycznego dla społeczeństwa przemysłowego - inscenizacja polega na tym, że naukowcy zachowują się tak jak gdyby byli w posiadaniu prawdy, wzrasta w nich sceptycyzm odnośnie działań poznawczych. To, co dawniej było polityczne nie jest dyskutowane w rządach, ale w korporacjach - odbywa się „za kulisami. To jest proces krytykowany za przenikanie państwa przez grupy interesu. Subpolityka zakłada, że:

* sfera prywatna staje się polityczna = decyzje polityczne przenikają sferę prywatną, np. w ramach systemów edukacyjnych, przepisach ruchu drogowego, w zakładach pracy itp.

* dążenie do ukrycia dyskursu politycznego;

* przenikają się sfery życia prywatnego i politycznego, decyzja prywatna o zatrudnieniu Ukrainki do opieki nad dzieckiem jest decyzją polityczną - decyzja, która powoduje implikacje na rynku pracy[np. bezrobocie w kraju]

*działania ruchów ekologicznych, feministycznych, alterglobalistycznych są przykładami skuteczności i narastającej siły działań subpolitycznych.

51. Jak-gdyby-polityka - charakterystyka orientacji teoretycznej.

Slavoj Źiźek uważa, że obecna myśl polityczna jest serią prób zniesienia idei polityczności w cztery postaci jej stymulowania. Cała myśl polityczna jest zaprzeczeniem idei polityczności. 4 główne wersje tych zaprzeczeń:

1. Archepolityka = próba zdefiniowania obecnej przestrzeni społecznej, która nie dopuszcza żadnego wyjątku, dzięki któremu mogłoby dojść do zaistnienia politycznego momentu wydarzenia. Polityka to medium, w którym obywatele stają się świadomi zależności od siebie i uczą się w konsekwencji pracy dla dobra wspólnego. Rola państwa to stworzenie obywatelom warunków do tego aby stali się oni samoświadomą wspólnotą etyczną. Człowiek przekształca swoje życie animalne w życie obywatelskie, a zbiór jednostek przeistacza się we wspólnotę, którą łączy przywiązanie do języka, tradycji i wartości.

2. Parapolityka = próba depolityzacji polityki, zmierza do akceptacji konfliktu politycznego w postaci rywalizacji - w przestrzeni reprezentowanej przez uznane partie polityczne/osoby. Celem takiego konfliktu jest tymczasowe zajęcie miejsca u sterów władzy.

3. Marksistowska metapolityka = konflikt polityczny jest uznany jako teatr cieni, gdzie odgrywane są zdarzenia a właściwym ich miejscem jest scena procesów ekonomicznych.

4. Ultra polityka = depolityzacja konfliktu poprzez nadanie mu skrajnej postaci poprzez bezpośrednią militaryzację polityki. Konflikt powraca poprzez wojnę z Naszym wrogiem a nie między nami a nimi

Arche - i ultra - to nowe wersje tradycjonalistycznej postawy [zamknięta wspólnota i wojna z zewnętrznymi wrogami], a meta - i para - to dwie wersje nowoczesnej polityki.

Są to próby uszlachetnienia traumatycznego wymiaru polityki.

52. Odrodzenie klasycznej polityki - przyczyny i charakter.

Dzisiejsza polityka odpowiadać musi na problemy bardzo złożone, następuje ich umiędzynarodowienie, a więc państwa narodowe wyczerpały już w wielu kwestiach swoje kompetencje i możliwości działania. Polityka odradza się jako geopolityka, czyli odrzucenie myślenia w kategoriach państwa narodowego, kosmopolityzm i stworzenie międzynarodowych mechanizmów obrony sprawiedliwości społecznej.

4 strategie przetrwania tego, co polityczne, w geopolitycznym świecie;

• polityka protekcjonistyczna- występuje przeciwko gospodarce opartej na braku bezpieczeństwa, zderegulowanej. Jej zwolennicy popierają rodzimy przemysł, są nacjonalistami,

• polityka neoliberalna- próbuje stworzyć „trzecią drogę” dla stosunków miedzy państwem a globalnym rynkiem. Określa się przez opozycje do lewicy protekcjonistycznej,

• polityka konserwatywna- wierzy w mit suwerenności państwa. Są zwolennikami budowania izolowanej Europy z granicami mogącymi zatrzymać napływ imigrantów.

• polityka kosmopolityczna- polityka idealistyczna, polityka utopijna, nie mająca przełożenia na rzeczywistość

Polityka szanse na swoje odrodzenie ma w odnowieniu własnych treści. Im bardziej polityka będzie okazywała wyobraźnię i entuzjazm i będzie godna zaufania, tym szybciej odbuduje swoja logikę i autonomię.

66. Teoria - sens i elementy.

Teoria - najwyższy poziom uogólnień. Realizuje zdanie w którym twierdzi się, że dwie lub więcej elementów (rzeczy, czynności, zdarzenia) w określonych warunkach zmieniają się w związku ze sobą.

Elementy teorii:

• wypowiedzi na temat określonego fragmentu rzeczywistości,

• informacje o założeniach i warunkach brzegowych, przy których ważne są określone wypowiedzi,

• możliwość tworzenie hipotezy w odniesieniu do przyszłych zdarzeń i zmian w oparciu o przyjęte założenia teoretyczne, hipotezy odnoszące się do rzeczywistości, która jest niezbadana, przyjmuje postać zdania warunkowego.

Teoria wielokrotnie potwierdzona nazywana jest prawem, a teoria wymagająca dalszych testów jest określana, jako hipoteza.

67. Teoria naukowa - ujęcie definicyjne.

Dwa podejścia do definiowania:

1. Czysta abstrakcja, albo zbiór najogólniejszych aksjomatów filozoficznych tworzących perspektywę badawczą

2. Przetestowana hipoteza, lub kilka niepowiązanych ze sobą twierdzeń

W języku naukowym teoria to:

- pojęcie tożsame z ideą lub poglądami powszechnie podzielanymi w danym czasie, kształtujące zachowania i działanie polityczne ( w dziedzinie myśli politycznej).

-rezultat czynności badawczych (w dziedzinie metodologii)

- paradygmat patrzenia na rzeczywistość polityczną, ogólny zestaw dyrektyw odnoszących się do sposobów badania rzeczywistości politycznej, tworzących orientację problemową, sposób organizowania wiedzy umożliwiający efektywne badania naukowe ( w dziedzinie heurystyki)

- pogląd na sposób istnienia społeczeństwa, władzy, historii (w dziedzinie filozofii społecznej i ontologii)

-schemat pojęciowy, rzadziej konceptualizacji, umożliwiającej porządkowanie i badanie danych informacyjnych, zbiór kategorii analitycznych, siatka pojęć i definicji ograniczających poznanie i językową prezentację wycinka rzeczywistości (w dziedzinie myślenia i epistemologii)

- komentarz i interpretacja wycinków badań, zbiór propozycji opisu zjawiska politycznego w postaci uogólnień i generalizacji wprowadzonych drogą indukcji i doświadczeń

68. Cechy teorii naukowych.

• abstrakcyjność, każde zdanie generalizujące wykracza poza określoną ramę zdefiniowaną rzeczywistości społeczną i polityczną, ma przekraczać granice społeczne, odnosi się do świata jednorazowego

• ogólność, twierdzenie daje się zastosować do stosunkowo dużej liczby przypadków,

• uniwersalność, trafność zastosowań zdań nie zależy od czasu, miejsca, okoliczności, kontekstu kulturalnego,

• ograniczoność zakresowa, żadna teoria nie odnosi się do wszystkich możliwych elementów, formułuje się ograniczenia w ramach których teoria obowiązuje

• Dyscyplina językowa

• Zmienność

• Powiązanie z rzeczywistością

Ze względu na stopień ogólności wyróżniamy teorie pojedyncze, cząstkowe i ogólne odnoszące się do całego systemu politycznego

69. Struktura teorii naukowych.

Wyróżnić możemy 3 części składowe teorii:

1. warstwę metateoretyczną (filozoficzna w odniesieniu do bytów - ontologia i poznawcza - epistemologia)

2. warstwa wyjaśniająca- zespół hipotez, kategorii i zwrotów analitycznych- tworzenie modeli w celu wyjaśnienia

3. warstwa opisowa- zdania, zwroty za pomocą których opisujemy zależności oddające prawidłowości, regularności, tendencje

Warto zauważyć również, że teoria, po przetestowaniu, zamienia się w obowiązujące prawo (normy). Prawo zaś możemy scharakteryzować jako zbiór twierdzeń, schematów o reguł. Ważne jest jednak wyróżnienie dwóch warunków:

• formalnego - dotyczącego ogólnego charakteru teorii (ma być efektem stosowania dużego kwantyfikatora - dla każdego x - wszyscy); zdanie uniwersalne nie może być sumą zdań jednostkowych; zdania mają być ontologicznie otwarte (odnoszą się także do obiektów przyszłych); prawo odnosi się także do obiektów niepoznanych - musi przewidywać każdą sytuację,

• nieformalnego - teorie, aby stały się prawem, muszą zostać dostatecznie sprawdzone; muszą być częścią większego zbioru praw; teorie muszą coś tłumaczyć; mają mieć moc prognostyczną - mają uczyć jak zareagować na pewne stany, które mogą się pojawić w przyszłości.

71. Funkcje teorii naukowych.

- funkcja deskryptywna - opisująca rzeczywistość,

- funkcja eksplanacyjna (wyjaśniająca)- wyjaśnia, dlaczego to coś jest takie, a nie inne. Jest pragmatycznie pierwotna, czyli warunkuje możliwość realizacji innych funkcji. Sztompka: Teoria to każdy taki i tylko taki rezultat badawczy, który pełni funkcję ekplanacyjną. Tuner: Teoria jest działalnością umysłową. To proces rozwijania idei pozwalających badaczowi wyjaśnić, dlaczego muszą zajść określone znaczenia.

- funkcja prognostyczna- gdy teoria dostarcza wiedzy o tym, jaki będzie dany przedmiot w przyszłości

- funkcja pragmatyczna- gdy od teorii oczekujemy dyrektyw, co robić, jak działać, aby przedmiot czy zjawisko uzyskało w przyszłości pożądane cechy czy przebieg.

-funkcja aksjologiczna- wynikają z niej wartości

73. Pojęcie teoria polityczna.

Jest to opowieść o wyglądzie rzeczywistości politycznej, wywiedziona z założeń filozoficznych. Jest konfliktotwórcza, konfliktogenna. Twórcy wikłają się w spory ontologiczne, epistemologiczne, normatywne. Teorie polityczne są zawsze problematyczne. Formułuje twierdzenia normatywne.

- budowanie system twierdzeń, co jest procesem wielopodmiotowym i wielopoziomowym.

- na gruncie teorii polityki i innych dyscyplin.

- integracja szerokiego katalogu twierdzeń, sądów i założeń wraz z zasadami ich formowania, uzasadniania, weryfikacji i konfrontacji z innymi.

- podstawą każdej interpretacji polityki jest przyjęcie określonej koncepcji rzeczywistości, człowieka i społeczeństwa.

74. Pojęcie teoria polityki.

Dział nauk politycznych, próbujący dokonać wytłumaczenia istoty i mechanizmów kierujących polityką w jej najrozmaitszych aspektach, a przede wszystkim szukający pewnych prawidłowości, na podstawie których można by stworzyć pewien abstrakcyjny schemat (lub schematy) jej tłumaczenia o uniwersalnym charakterze, bez względu na czas i miejsce.

a) subdyscyplina politologii

b) część metodologii badań politycznych

c) poszukiwanie odpowiedzi a pytanie, jaka jest istota obiektów politycznych, co je charakteryzuje,

d) poszukiwanie swoistości polityki jako zjawiska,

e) aspekty:

aspekt funkcjonalny - działania epistemologiczne, poznanie, wyjaśnianie i zrozumienie wiedzy,

aspekt dydaktyczny - realizacja procesu edukacji politologicznej,

aspekt organizacji badań teoriopolitycznych - działalność określonych placówek badawczych

Polityka jest głównym przedmiotem poznania, a można poznać ją tylko poprzez działania naukowe- badanie jej. Tworzy się opowieść tylko o polityce realnej, nie o wizji polityki. Radykalnie zredukowano perspektywę filozoficzną, stara się oderwać od norm i wartości. Polityk jest specjalista, fachowcem- można się nauczć bycia politykiem. Rządzenie opiera się tylo na intencjach racjonalnych. Bada się realną politykę, łącz się wiedzę teoretyczną z empiryczną za pomocą dedukcji i indukcji.

Ma dużą rolę w wypracowywaniu warunków realizacji badań polityki (określenie podmiotu jej zainteresowania i narzędzi metodologicznych.

Poziomy teorii polityki:

a) metawiedza - analiza mająca na celu ustalenia w jaki sposób poznać politykę, jakie są metody,

b) esencja polityki, opisywanie istoty i cech określanych zjawiskiem zwanych politycznymi,

c) forma, opisywanie, wyjaśnianie form w jakich zjawiska polityczne się uzewnętrzniają,

d) pragmatyka, poznajemy warunki skutecznej realizacji celów politycznych, skutecznych działań organizujących, warunki podejmowania skutecznych decyzji,

76. Normatywne teorie polityczne.

• opowieść o wyglądzie rzeczywistości politycznej oparta na założeniach filozoficznych,

• określenie „dobrego” ładu politycznego, opartego na twierdzeniach normatywnych,

• zdominowana przez rozstrzygnięcie ontologiczno - epistemologiczne,

•poznanie zdominowane przez wolę urzeczywistnienia „dobrego” ładu (np. komunizm).

-Ukierunkowanie na poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o obywatela żyjącego dobrze, w zgodzie z wymogami cnoty, w ramach dobrego porządku

- polityka, jako przedłużenie etyki

-celem polityki jest poprawa życia ludzkiego

-zainteresowanie historią idei

- refleksja ontologiczna, czyli rozważanie na temat obiektywnej prawdy

- negacja postawy pozytywistycznej i neopozytywistycznej, by politologię podnieść do poziomu wiedzy (używanie pomiaru, uogólnianie, wyjaśnianie)

-celem poznania jest działanie polityczne, ukierunkowane na osiągnięcie dobrego ładu, nie zaś poznania dla samego poznania

- koncentrowanie się na dogłębnej analizie przypadków konkretnych, aby tworzyć teorie.

Współcześnie:

• wywodzone z klasycznego definiowania polityki np. przedłużenie etyki,

• twórcy tych teorii nie akceptują neopozytywistów

• wizje dobrego ładu, np. liberalna, katolicka

Polityka interpretowana w kategoriach powinnościowych, odwołuje się do greckiego przesłania polityki jako roztropnego realizowania wspólnego dobra. Koncentruje się na projektowani pożądanych wizji życia politycznego. Projekty `dobrej polityki' legitymizowały władzę i uzasadniały posłuszeństwo obywateli, (np. teologie polityczne, koncepcje umowy społecznej) lub nawoływały do rewolucyjnej zmiany istniejącego porządku (np. utopia Marksa), co ujawnia relatywizm etyczny normatywnego podejścia do polityki. Na bazie krytyki normatywizm pojawiła się egzystencjalna wykładnia polityki, której ukoronowaniem był decyzjonizm.

77. Empiryczno-analityczne teorie polityczne (teorie polityki).

• budowanie twierdzeń weryfikowanych empirycznie powstałych w wyniku myślenia dedukcyjnego i indukcyjnego

• koncentrowaniu się na wyjaśnianiu, tworzenie typów idealnych, bez prognozowania (np. Maxa Webera)

• koncertowanie się na modelowaniu rzeczywistości i prognozowaniu (np. Emil Durkheim)

• tworzenie siatki kategorialnej pojęciowej i terminologicznej,

• poznanie zdominowane przez chęć sformułowania praw rządzących rzeczywistością polityczną.

Współcześnie:

• wywodzą się z zanegowania arystokratycznego traktowania polityki,

• twórcy mówią, że polityka winna być wyzwolona od etyki,

• nie ma prawdy obiektywnej,

• współcześnie tworzenie różnych alternatywnych sposobów wyjaśniania i przewidywania zjawisk politycznych w polityce jest dobijanie targów,

• twórcy formułują prawa uniwersalne.

-za naukowe uważa się tylko sądy o faktach, a nie wartościach

-politologia redukowana do wspierania racjonalnego zarządzania, a nie rozwoju wielkich debat politycznych (tzw. technokratyzm)

78. Dialektyczno-krytyczne teorie polityki.

• krytyka dotychczasowych normatywnych teorii, modeli społecznych, jako niekorzystnych

• poszukiwanie nowych rozwiązań modelujących rzeczywistość, które winny być wcielone przez politykę.

-budowanie alternatywnego rozwoju dobrego świata

79. Budowa teorii politycznych - diagram. \

	Poziom makro- dotyczący całych społeczeństw		Poziom makro w odniesieniu do podmiotu
System polityczny- największa całość strukturalna	P1	P2- stan pośredni	Podmiot polityczny
	P3	P4
	Poziom mikro

Zróżnicowanie teorii będzie wielkie

P1- teorie odnoszące się do systemu politycznego i poziomu makro- skrajna propozycja - autopoiesis (ewolucja systemu światowego)

P2- teorie odnoszące się do podmiotu politycznego i poziomu makro

P3- teorie odnoszące się do systemu politycznego i poziomu mikro

P4- teorie odnoszące się do podmiotu politycznego i poziomu mikro

80. Problemy ontologiczne w politologii.

Kwestie ontologiczne dotyczą samej natury bytu, ontologia to dosłownie „teoria bytu”. Kluczowe pytanie to: Czy istnieje „rzeczywistość” która jest niezależna od naszej wiedzy o niej i co stanowi o jej istocie? Przykładowo, czy między płciami, klasami czy rasami istnieją zawsze i we wszystkich kontekstach znaczące różnice?

Na przykład: książka „Mężczyźni są z Marsa, kobiety z Wenus” przedstawia naturalistyczne stanowisko ontologiczne - między kobietami i mężczyznami istnieją fundamentalne różnice, które wynikają z ich natury, są one trwałe i spotyka się je we wszystkich kulturach. Stwierdzenie to jest atakowane przez feministki, które reprezentują antynaturalistyczne stanowisko ontologiczne - różnice te są wytworem patriarchatu i są charakterystyczne dla danej kultury i epoki.

- kwestia istnienia bytów politycznych

81. Problemy epistemologiczne w politologii.

Epistemologia to „teoria wiedzy”, stanowisko epistemologiczne odzwierciedla poglądy na to, czego możemy dowiedzieć się o świecie, o rzeczywistości politycznej i jak możemy się tego dowiedzieć. Istnieją tu dwa kluczowe pytania:

- Czy obserwator może ustalić „rzeczywiste” i „obiektywne” relacje między zjawiskami społecznymi? Czy rzeczywistość polityczna może być obiektywnie poznawana, czy tylko interpretowana na podstawie źródłowych interpretacji (nie ma cech obiektywności) bowiem obserwator żyje w świecie społecznym, który go ogranicza i determinuje

- Jeśli tak, to w jaki sposób może tego dokonać? Cz y obserwator może ustalić rzeczywiste związki między zjawiskami za pomocą obserwacji, czy też istnieją pewne związki niemożliwe do bezpośredniej obserwacji

82. Analiza pozytywistyczna rzeczywistości politycznej w badaniach politologicznych.

Pozytywizm opiera się na ontologii naturalistycznej, tzn. dla pozytywisty świat istnieje niezależnie od naszej wiedzy o nim. Na podstawie bezpośredniej obserwacji można tworzyć hipotezy i teorie, nie ma więc niczego niemożliwego do zaobserwowania i zbadania. Dla pozytywistów celem nauk społecznych jest formułowanie twierdzeń przyczynowych (tzn. chcą ustalić związki przyczynowe między zjawiskami społecznymi za pomocą obserwacji i poprzez tworzenie modeli eksplanacyjnych i predykcyjnych). Twierdzą oni też, że możliwe jest oddzielenie kwestii empirycznych (jak jest) od normatywnych (co powinno być). Celem nauk społecznych jest zajmowanie się kwestiami empirycznymi, kwestie normatywne zostawili filozofii i religii. Rolą politologa jest testowanie teorii za pomocą obserwacji, zachowanie obiektywizmu i wolności od wartościowania, formułowanie twierdzeń przyczynowych

Krytyka:

1. dwa zarzuty Quine'a:

- wiedza zdobywana za pomocą 5 zmysłów jest zapośredniczona przez pojęcia, których używamy do jej analizy, zatem nie da się klasyfikować ani opisywać doświadczeń nie interpretując ich

- teorii eksperymentu nie da się oddzielić od siebie, ponieważ teoria wpływa na fakty i sposób ich interpretacji, oraz formułowanie wniosków

2. jeden zarzut Kuhna

- w każdej epoce dominuje określony paradygmat, którego nikt nie kwestionuje i wpływa na badania, rozwój nauki odbywa się za pomocą odrzucenia paradygmatu

83. Analiza realistyczna rzeczywistości politycznej w badaniach politologicznych.

Kluczowe idee realizmu wiele zawdzięczają pracom Marksa:

Świat istnieje niezależnie od naszej wiedzy o nim (tak jak u pozytywistów), zjawiska i struktury maja określone przyczyny, można więc formułować twierdzenia o związkach przyczynowych. Nie wszystkie zjawiska społeczne i związki między nimi można bezpośrednio zaobserwować (odwrotnie niż u pozytywistów), a te, które można często ukazują nam fałszywy obraz rzeczywistości (ponieważ nie mamy wszystkich danych). Istnieje więc podział „rzeczywistość - pozory”, a to, co widzimy nie zawsze jest takie, jak nam się wydaje. Wiedza o świecie jest zawodna, obciążona teoretycznie Przykład z Marksa: nie można po prostu zapytać robotników, jakie mają interesy, bo opisaliby tylko te, które wmówili im ci wredni kapitaliści, a nie swoje rzeczywiste interesy.

Rolą politologa jest posługiwanie się wybraną teorią w celu odróżnienia między zjawiskami społecznymi bezpośrednio obserwowanymi, a ukrytymi przed obserwacją.

Krytyka:

- odrzucanie istnienia ukrytych związków

84. Analiza interpretacjonistyczna rzeczywistości politycznej w badaniach politologicznych.

Dwa poziomy hermeneutyki (nauki o rozumieniu tekstu):

1. swiat jest interpretowany przez aktorów społecznych w źródłach

2. interpretacja aktorów społecznych jest interpretowana przez obserwatora, który korzysta ze źródeł

Ontologia antynaturalistyczna- świat jest konstruowany społecznie lub dyskursywnie

-celem badań jest rozumienie ludzi, a nie wyjaśnienie zjawisk, a następstwem jest prezentacja wielu różnych informacji o świecie

-obiektywna analiza nie jest możliwa, gdyż nie ma prawdy obiektywnej

- obszar badawczy jest kooperacją praktyki intelektualnej, tradycji historycznej i zawartości narracyjnej, które umożliwiają racjonalną dyskusję i wymianę argumentów między zwolennikami różnych perspektyw, oraz dostarczają racji, żeby orzekać w kategoriach oceny prawdziwości i fałszywości

- istnieje wiele wariantów opisywania rzeczywistości

Rola politologa:

- ustalenie społecznych konstrukcji świata za pomocą tekstów

-tworzenie narracji o charakterze częściowym i tymczasowym, w której wyjaśnia się znaczenie nadawane działaniom przez aktorów

104. Problemy z definiowaniem wpływu politycznego

W przeszłości Arystoteles czy Machiavelli nie definiowali terminów, gdyż powinny one być powszechnie znane dla człowieka obdarzonego zdrowym rozsądkiem.

Uczeni nie zgadzają się co do znaczenia terminu „ wpływ”. U jednych jest on „ władzą” , u drugich dokładne określenie, co mamy na myśli , mówiąc, że A ma większy wpływ niż B, sprawia problem.

Nakłaniać, wpływać i doprowadzać do - są to terminy używane w mowie potocznej do relacjonowania przykładów wpływu, dlatego niektórzy autorzy definiują wpływ jako typ przyczynowości.

Badania współczesnej analizy politycznej zajmują się wpływem osoby lub grupy osób na działania lub tendencje do działania innej osoby lub grup osób.

Analiza polityczna nie koncentruje się na wpływie , gdy w języku potocznym mówi się o osobach kształtujących lub wpływających na zachowanie zwierząt, sił natury.

Wpływ pozytywny-osoba wywierająca go sprawia, że ktoś wykonuje coś pomyślnego lub korzystnego z jej punktu widzenia ( zwany również kontrolą, sterowaniem)

Wpływ negatywny- doprowadzenie do przeciwnych konsekwencji.

Termin wpływu w analizie politycznej odnoszą się do stosunków przyczynowych, których rezultaty są korzystne dla podmiotu wywierającego wpływ.

Aby wyjaśnić termin wpływ należy wyjaśnić czyich celów one dotyczą. Badacze twierdzą iż wpływ należy rozpatrywać jako zdolność doprowadzania do skutku dotyczącego interesów.

James March proponowała definicję władzy jako zdolności do skłaniania innych aby postępowali w sposób zgodny z interesami dzierżącego władzę. Takie rozumienie wpływu zależy od rozumienia interesów, musielibyśmy się zgodzić co do teorii ludzkich interesów ( należy ona do jednych z bardziej kontrowersyjnych w politologii)

105.Definicja wpływu politycznego

Wpływ to taki stosunek między ludźmi, w którym potrzeby i pragnienia, preferencje czy intencje jednej lub więcej osób oddziałują na postępowanie lub predyspozycje do działania jednej lub wielu osób w kierunku zgodnym - a nie odwrotnym- z potrzebami, preferencjami lub intencjami wywierającymi wpływ.

-polityzacja wpływu- wpływ musi być konfliktogenny

-polityzacja działań, jako efektów wpływu

-polityzacja potrzeb, pragnień, intencji i preferencji

Taka definicja wpływu

1.zawiera w sobie idee wpływu jako przyczynowości

2.wyłącza stosunki między istotami ludzkimi i naturą

3. unika pojęcia interesu i trudności z jego definiowaniem

4.nie wyłącza trywialnych przypadków

106. Mierniki wpływu

A. Rozkład wpływu

-ekonomiści, rachmistrzowie spisowi - pieniądz jest zadowalającym ale nie doskonałym narzędziem do opisu bogactwa

Politolodzy nie mają równie użytecznego środka opisu rozkładu wpływu w konkretnej grupie

B. Gradacja wpływu

Ludzie nie znajdują się w najniższym ani w najwyższym punkcie skali wpływu ale zajmują niezliczone stany i pozycje pomiędzy skrajnymi poziomami. Złożoność w rozkładzie wpływu powoduje, iż nie można opisywać wpływu jako posiadania lub brak- jako zera lub jedynki, podzielić społeczeństwo na masy i elity.

C. Zakres i dziedzina wpływu

Dziedzina to osoby na które wywierany jest wpływ

Dziedziny mogą rozciągać się do rzeszy wyborców

Zakres to sprawy w odniesieniu do których wywierany jest wpływ

Zakresy mogą być różnorodne np.: polityka zagraniczna, polityka podatkowa.

Jeśli wpływ jest forma przyczynowości to nieważne jakie techniki zostaną zastosowane w dążeniu do uzyskania odpowiedzi

Nie ma obiektywnej metody mierzenia zakresów i dziedzin

A ma większy łączny wpływ niż B tylko wtedy, gdy wpływ A jest równy wpływowi B we wszystkich zakresach i dziedzinach oraz większy co najmniej jednym zakresie i jednej dziedzinie.

Wpływ najłatwiej jest mierzyć w systemie zerojedynkowym

107.Czynniki zróżnicowania wpływu

1.Zasoby

Różnica w rozkładzie istotnych zasobów. Istotny zasób to środek za pomocą którego jedna osoba może wywierać wpływ na zachowanie innych. Takie zasoby to: pieniądze, informacje, praca, przyjaźń, żywność, pozycja społeczna, głosy wyborcze itd.

2. Umiejętności

Różnice w umiejętnościach lub efektywności wykorzystania istotnych zasobów przez jednostki. Wypływają one w uzdolnieniach, bodźcach do nauki.

-wiedza

-praktyka

3. Motywacje

Różnice w zakresie, w jakim jednostki wykorzystują swoje potencjalne zasoby do celów politycznych. Zróżnicowanie ma swoja przyczynę w różnej motywacji, wynikającej z kolei z różnic w uzdolnieniach.

108. Funkcjonowanie czynników zróżnicowania wpływu - 4 sprzężenia w sekwencji przyczynowej

Czynniki i powiązania na których koncentrujemy uwagę podczas wyjaśniania przyczyn zależą od naszych celów i zainteresowań.

9

---