Historia różnic indywidualnych
1.diagnozy - Lavater, Gall
Reakcje na bodźce - Maskelyne, Kinnebrook, Bessel, Wundt
Testy - Thomasius, Galton, Cattell, Binet, Simon, Goodard, Yerkes, Terman,(alfa, beta testy) Carlyle, Raven
Teoria - Platon, Arystoteles, Hipokrates, Gallen, Huarte (badania nad zdolnosciami do nauki)
Pochodzenie różnic - bio - Galton, terinan, burt, cattell; socjo - watson, behawioryści, Freud (osobowość)
Studia genealogiczne - Galton 1865, 69, Ribot 1873
Badania nad genialnością i obłąkaniem - Lambrosso 1864, 77
Dziedziczenie złej o dobrej krwi - Dugdale 1874, Winship 1900, Estabrook 1915, Goddard 1912 (rodzina Kalikaków)
Metoda genealogiczna - psychopatologia twórczości - Jamison 1993, neurologia Klinemann 2002
Gemeliologia (bliźnięta) Galton
Eksperymenty nad umiejętnościami szczurów - Tolinan
Badania nad inteligencja dzieci - test Binneta Simona Decroly, Morke, Yerkes, Anderson, Stern, Hoffman; rewizja stanfordzka B-S - Terman, Frejman, Dorzing
Genotyp +środowisko - Mednic, Gabrielli, Hutchings,
Roznice płciowe - weininger płec a charakter
Klasyfikacje badań nad talentem
Klasyczne - wrodzone Galton, Telman, inte +zdolności wybitne Thurstone; zdolności ogólne + specjalne ; środowisko - behawioryści
Koncepcje wartości
Klasyczne - Scheller,
Kierunek motywacji - murray, Lewin
Przedmiot poz. Oceny - Coffer, Appley,
Poz ocena przedmiotu - newcomb
Typologia struktur psych. - Springer - teoretyczny, estetyczny, społ, Polit, ekonom, religijne
Kozielski - Dioniz, heraklijski, prometejskie, apolińskie, sokratejski
Teorie temperamentu
- Klasyczne - Hipokrates, Galen, Pauli, Kant
- Wyjaśniające - 1) fizjonomiczna - lavater 1772
2) biotypologiczna, morfopsychologiczna - neokonstytucjonalizm
Giovanni - astenicy, krępi, normotyp, wolicjalny (twórczy)
Sigaud - typ oddechowy, trawienny, mięśniowy, mózgowy, mieszany,
Kretschmer - leptosomatyk (9% schizotymik), pyknik (7%, cyklotymik), atletyk (12%, iksotymik), dysplastyk (72%, Brzezicki twierdzi, ze histeryk)
Sheldon - endomorficzny, ektomorficzny, mezomorficzny (ciało); wiscerotonik, cerebrotonik, somatotonik (temperament)
Corman - poziom cerebralny - ciało, afektywny - nos, instynktowny - broda
3) właściwości układu nerwowego - Pawłow - artysta, myśliciel, pośredni;; M, F, Ch , S
Krasnogorskij - un normalny i bezwładny
Iwanow - Smolenskij - ruchliwy, powolny, pobudliwy, hamulcowy
Gr leningradzka (kupałow, fiedorow)
Gr moskiewska (tiepłow, niebylicyn): aktywność, motoryka, emocjonalność
Gr permska (mierlin)- dynamika, praca umysłowa, napięcie Emo
4) aktywacyjna- Zuckerman - deprywacja sensoryczna poszukiwanie gorzy i przygód, przeżyć, rozhamowanie, podatność na nudę
5) regulacyjna - Strelau, Eijasa
- Opisowe
1) szkoła z Groningen (heymans, wiersma, La senne, berger)- wypadkowa aktywność - bierność; emocjonalność, prymarność - sekundarność typy- s, f, nerwowiec, elioleryczny, apatyczny, pasjonujący się, amorficzny, sentymentalny
2) teoria czynnikowa, Thurstone
Guilford - i rzędu - aktywność, powściągliwość, górowanie, towarzyskość, stałość emo, bezstronność, zyczliwość, rozwaga, stosunki międzyludzkie, męskość/kobiecość; 2 rzędu - aktywność społ, intro/ekstra, skłonności paranoidalne
3) interakcyjna -Thomas, chess, syndrom dziecka łatwego A+, trudnego A-, wolno rozgrzewające się
Kagan - temperament nie/zahamowany
Style poznawcze
Percepcyjne - zależność od percepcji - Witkin
Pojęciowe - szerokość kategorii pojęciowej - Petigrew 1958
Ekwiwalentność pojęciowa - Gardner 1953
Tendencja do szufladkowania/integrowania
Prostota - złożoność pojęcia- Bień 1955
Style pamięciowe - holzman 54, zaostrzanie, wygładzanie
Style kontroli - Kagan-- zewn/wewn wzmocnienie kontroli _Rotter
- style orientacyjne operacje, operacje kontrolne, wykonawcze refleksyjny, impulsywny, zrównoważony, brak stylu
- empatyzowanie/ systematyzowanie - Baron, Cohen 2003 empatyzer, systemizer, zrównoważony
Style radzenia sobie ze stresem - Miller 1981 -poszukiwanie info o wydarzeniu/omijanie
-krohne - elastyczny, nieskuteczny, aktywna czynność, sztywne unikanie
- Endler, parker 1990 - skoncentrowany na zadaniu, emocjach, unikaniu
Inteligencja
Hanselie- typy - mól książkowy, analityk, zimnokrwisty, zasuszona laboratoryjna ciotka, zakochany w sobie
Koncepcje inteligencji
Biolog - Spencer, Ribot
Potoczne;wskaźniki inte
Teorie psych inte
-jako zdolność ogólna - Galton, Spearman, Cattell,Vernon
-zbiór odrębnych niezależnych zdolności - czynnik g jako artefakt - binnet, thorndike, guilford, hurit, sternberg
Teoria 2czynnikowa spearman - g i specjalne
Model hierarchiczny - vernon - słowny szkolnym liczbowy (=werbalny), praktyczny
Teoria czynnikow równorzędnych - thurstone
Trójwymiarowy model struktury guilforda - operacja, treść, wytwór
Teoria triarchicznej teorii inte - sternberg - składnik doświadczenia kontekst
Teoria inte wielorakiej - Gardner -werbalna, log-mat, wzrk-przestrz, muz, kinestet., + intra, interpersonalna, przyrodnicza, egzystencjalna
Metody pomiaru inte - ogolnej - testy neutralne kulturowo, inne psychometryczne
- zdolności (inte skrystalizowana) - werbalna, astra-log, wzrok-przestrz, społ.