Funkcje internetu w życiu rodziny
Szczególna rola medialna Internetu polega na tym, że to co prywatne staje się publiczne i odwrotnie. Internet posiada również istotne znaczenie i oddziaływanie na życie rodzinne. Przede wszystkim pozwala na budowanie więzi poza rodziną, rozluźniając jednocześnie więzy wewnątrzrodzinne, ponieważ członkowie rodziny pomimo fizycznej obecności mogą byś psychicznie nieobecni.
Do negatywnego znaczenia Internetu dla rodziny zaliczyć można także:
- Konfliktogenny okazać się może już sam koszt zakupu,
- Dostęp od Internetu może wywołać kłótnie między rodzeństwem, a nawet całą rodzina,
- Preferowane przez młodzież strony internetowe mogą być przyczyną waśni międzypokoleniowych,
- Nieograniczone użytkowanie przez dzieci ze względu na małe kompetencje medialne rodziców,
- Wycofywanie się młodych użytkowników z życia rodzinnego, rówieśniczego, a nawet ich społeczna izolacja,
- Ze względu na nadmierną fascynacje medialną dzieci i młodzież mogą ograniczać lub rezygnować z innych zainteresowań np. sportowych.
Niewątpliwie Internet posiada także pozytywne znaczenie w życiu rodzinnym , do których zaliczyć można przede wszystkim to, że stanowi on:
- Prostszą i tańszą formę komunikacji dla całej rodziny,
- Inwestycję w kształceniu i samokształceniu dzieci i innych członków rodziny, o ile wykorzystywany jest do potrzeb edukacyjnych,
- Obycie z mediami i kompetencję medialną.
Integracyjna funkcja Internetu ma miejsce tylko w nielicznych rodzinach, ponieważ jego użytkownikami są zazwyczaj tylko dzieci, a nie cała rodzina. Również inny jest cel jego wykorzystania. Dorosłym Internet służy do zaspokajana potrzeby informacji, rzadziej do komunikacji. Młodzież zaś najczęściej wykorzystuje go do zawierania nowych znajomości.
Oddziaływanie mediów na psychikę dziecka.
Oddziaływanie mediów stanowi swoistego rodzaju komunikacje międzyludzką, którą można podzielić na:
- Bezpośrednią - wymiana komunikatów i wzajemny wpływ na siebie (listy, telefon)
- Pośrednią - medialną, która polega na jednostronnym nadawaniu komunikatów i biernym ich odbiorze (prasa, radio, telewizja).
- Komunikacje interaktywna, w której nadawca staje się odbiorcą, a odbiorca jest jednocześnie nadawcą (Internet).
W oddziaływaniu na psychikę dziecka istotne znaczenie posiada komunikacja bezpośrednia, ponieważ stanowi przekaz werbalny i pozawerbalny; lecz medialna jest bardziej atrakcyjna, staje się ona powszechna i łatwo dostępna.
Oddziaływanie mediów zależy od 3 istotnych elementów: nadawcy, przekazu i odbiorcy.
Media nie wpływają na wszystkich w jednakowym stopniu. Zależy to od:
- Płci - inna jest preferencja oferty medialnej u płci męskiej, inna u płci żeńskiej,
- Wykształcenia - osoby wykształcone lepiej rozumieją komunikat medialny,
- Osobowości - osoba krytyczna w mniejszym stopniu podlega oddziaływanie mediów,
- Wieku - dzieci są silnie podatne na oddziaływanie mediów, które kształtują postawy
i osobowość.
Treści przekazu (radio, prasa), a przede wszystkim obraz przekazu (TV, Internet, gry komputerowe) decydująco wpływają na psychikę dziecka. Badania wykazują, że zarówno treść jak i obraz np. filmów rysunkowych dla dzieci wywołują głównie emocje negatywne, ponieważ nasycone są agresją, przemocą, nieartykułowanymi wrzaskami.
Oprócz pozytywnego znaczenia coraz łatwiejszego i powszechnego korzystania z mediów tzn. dostęp do wiedzy, kultury, informacji, rozrywki itp. istnieją tez zagrożenia do których zaliczyć należy przede wszystkim:
- Wyobcowanie ze świata realnego, dystansowanie się wobec spraw rzeczywistych,
- Osłabienie więzi rodzinnych i rówieśniczych,
- Kształtowanie postawy i orientacji na "mieć" a nie na "być" ( gracze komputerowi),
- Erotyzacja wyobraźni.
"Dzieci komputerowe" , które ponad 20 godzin w tygodniu spędzają na grach komputerowych charakteryzują się:
- Wyższą agresywnością,
- Zaburzeniami więzi społecznych,
- Niższą wrażliwością moralną,
- Orientacją życiową typu "mieć",
- Brakiem emocji i mniejszą zdolnością do ich odczuwania,
- Zachowaniami aspołecznymi.
Wnioski:
Każdy nadawca (autor, producent, dystrybutor) powinien promować i ograniczać treści, które negatywnie wpływają na psychikę dziecka. Edukacja medialna powinna stać się obowiązkiem rodziców i szkoły, by wpływać na selekcję programów medialnych, ograniczać czas spędzany na grach komputerowych, czacie , Internecie i proponować alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu.
Opracowanie: mgr Janusz Gruba