PROCES INTEGRACJI POLSKI
Z UNIĄ EUROPEJSKĄ
SPIS TREŚCI
wstęp
Historia Unii Europejskiej.
Podstawowe organy Wspólnoty Europejskiej.
Główne cele UE.
IV. Konsekwencje wynikające z przystąpienia Polski do Unii.
Wstęp
Wiadomym jest, że Polska jest pięknym krajem z wiekowymi tradycjami. Unia Europejska nie morze istnieć bez tego kraju, który był nieodzowną częścią Europy.
Od zawsze wnosiliśmy dużo do Europy, lecz członkostwo umożliwi nam wywarcie większego wpływu na kulturę i sztukę Europy. Jesteśmy święcie przekonani, że Unia Europejska da Polsce nowe możliwości rozwoju zarówno gospodarczego jak i kulturowego. Na pewno będziemy mogli udostępnić Europejczykom nasze produkty. Mówiąc o produktach nie mówimy tu tylko o przemyśle, ale przede wszystkim kulturze, sztuce, naszej wiedzy, wielo wiekowego doświadczenia. Należy również dodać, że kształcenie jest również produktem wchodząc do europy z naszymi szkołami reprezentujemy nasz kraj w całej okazałości. Ta praca przybliży historię powstania Unii, jak i przedstawi pokrótce jej układ instytucjonalny. Wyjaśni także różne aspekty naszego przyszłego członkostwa, korzyści i strat wynikających z przystąpienia do wspólnoty.
I. Historia Unii Europejskiej.
Pomysł zjednoczenia się Europy na dobrą sprawę zrodził się tuż po II Wojnie Światowej. Zjednoczona Europa miała być przeciwwagą dla całego bloku wschodniego. Już 19 września 1946 roku Winston Churchill przedstawił program utworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy”. Same Stany zaproponowały zaś pomoc dla zniszczonego doszczętnie wojną Starego Kontynentu. Była to pomoc głównie finansowa, w zamian za współpracę gospodarczą (tw. Plan Marshalla). Plan ten przyjęły kraje Europy Zachodniej. Od tej chwili polityka tych krajów była zawsze podobna. Narody te wspierały się wzajemnie gospodarczo, co przejawiało się zawieraniem coraz to nowszych traktatów i unii.
W roku 1951 w Paryżu został podpisany traktat, którego sygnatariuszami były Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg. Traktat ten powołał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. EWWiS była pierwszą organizacją europejską mającą realną władzę i ponadrządowe instytucje. Traktat ustanawiający EWWiS był fundamentem, na którym powstała dzisiejsza Unia Europejska. Głównymi prekursorami tego traktatu byli Jean Monnet oraz Robert Schumann, od którego nazwiska nazwano go „planem Schumanna”.
Następną ważną datą w historii integracji europejskiej był 25 marzec 1957 roku, w dniu tym podpisano dwa traktaty ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EUROATOM). Traktaty te zostały podpisane przez tę samą szóstkę państw. Głównym osiągnięciem Wspólnoty było ustanowienie Rynku Wewnętrznego, opartego na tzw. czterech swobodach: wolnym przepływie towarów, usług, osób i kapitału między państwami członkowskimi. Następnym etapem zacieśnienia integracji było podpisanie w roku 1986 Jednolitego Aktu Europejskiego, który zmienił i uzupełnił traktaty o EWWiS, EWG i EUROATOM-ie. W międzyczasie do Wspólnot Europejskich przystąpiły nowe państwa członkowskie:
Dania, Irlandia i Wielka Brytania (1973 r.),
Grecja (1981 r.),
Portugalia i Hiszpania (1986 r.),
Austria, Finlandia i Szwecja (1995 r.).
W roku 1992 w Maastricht podpisano traktat powołujący Unię Europejską. Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.
Kolejnym etapem integracji było podpisanie w lutym 1997 roku Traktatu Amsterdamskiego. Określono w nim sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła również rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny. Traktat wszedł w życie 01.05.1999 r.
Przełomową datą w pogłębianiu integracji europejskiej jest dzień 1 stycznia 1999 roku, w którym wprowadzono nową walutę - euro. Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.
W lutym 2000 roku rozpoczęła się kolejna konferencja międzynarodowa, mająca na celu uzgodnienie reformy unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych oraz zapisanie ich w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski). Obradujący w Nicei szefowie państw Unii Europejskiej zawarli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o dwanaście państw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.
Jak widać Unia Europejska raczej ewoluowała, na zasadzie drobnych kroków dochodzono do coraz bardziej zażyłych stosunków gospodarczych. Przywódcy krajów Unii starają się zachować równowagę między odrębnością kulturową poszczególnych nacji a postępującą integracją i zacieraniem się granic.
II. Podstawowe organy Wspólnoty Europejskiej.
Układ instytucjonalny Wspólnoty Europejskiej wywodzi się z sytemu demokratycznego przyjętego przez ich państwa członkowskie. Jednostkowe rozwiązania i kompetencje poszczególnych organów są wprawdzie w skali wspólnotowej inne niż w skali narodowej, ale zachowano podstawową dla systemu demokratycznego zasadę rozdzielenia władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Statutowe instytucje Wspólnoty Europejskiej, w tym instytucje główne: Rada UE, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Rewidentów Księgowych oraz instytucje pomocnicze: Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów, zostały utworzone na podstawie odpowiednich zapisów traktatowych. Najwyższa natomiast instytucja, jaką jest Rada Europejska, powstała w sposób samoistny, bez stosownych zapisów umownych i dopiero Jednolity Akt Europejski z 1986 r. stworzył podstawę prawną dla jej funkcjonowania, nie czyniąc z niej jednak organu Wspólnoty Europejskiej, ani też nie definiując jednoznacznie jej zadań. Wiodąca rola Rady Europejskiej została przypieczętowana przez Traktat z Maastricht z 1992 r. W ramach przygotowań do rozszerzenia Unii Europejskiej na Wschód istniała potrzeba przeprowadzenia reformy wspólnotowych instytucji tak, aby nawet przy znacznie powiększonym składzie członkowskim Unii mogły one efektywnie funkcjonować. Zmiany instytucjonalne w wyniku Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r., (który wszedł w życie 1 maja 1999 r.), okazały się w tym kontekście niewystarczające. W związku z tym, podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Kolonii w czerwcu 1999 r. uzgodniono zwołanie w 2000 r. Konferencji Międzyrządowej w tej sprawie. Rada Europejska nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju i określa ogólne wytyczne jej polityki. Potwierdzono tym samym wiodącą rolę Rady Europejskiej w zapewnianiu postępów integracji europejskiej. Statutowe organy Wspólnoty Europejskie mają w stosunku do Rady Europejskiej charakter wykonawczy. Tematyka obrad Rady Europejskiej nie jest ograniczona żadnymi zapisami. Decyzje są przez Radę Europejską podejmowane nie w drodze głosowania, ale na zasadzie kompromisu i konsensusu.
Następnym organem jest Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union), nazywana dawniej Radą Wspólnot, lub Radą, jest głównym organem decyzyjnym Wspólnoty Europejskiej. Ma ona charakter organu międzyrządowego, którego zadaniem jest realizacja wynikających z traktatów celów Wspólnoty, a zarazem reprezentowanie i ochrona interesów państw członkowskich. W skład Rady UE wchodzą przedstawiciele państw członkowskich (po jednym z każdego) na szczeblu ministerialnym. Rada UE może się zbierać w różnym składzie. Jej skład podstawowy to ministrowie spraw zagranicznych, którzy tworzą Radę ds. Ogólnych, będącą koordynatorem pracy pozostałych Rad. Siedzibą Rady UE jest Bruksela, gdzie odbywają się spotkania (z wyjątkiem kwietnia, czerwca i października, kiedy Rada obraduje w Luksemburgu). Decyzje Rady UE zapadają - w zależności od ich przedmiotu - w trzech trybach: jednomyślnie, większością kwalifikowaną, lub zwykłą większością głosów państw członkowskich. Uzgodniony w Nicei w grudniu 2000 r. nowy Traktat wprowadza nowy podział głosów w Radzie UE, przydzielając zarazem odpowiednią liczbę głosów dwunastu przyszłym nowym członkom - krajom negocjującym obecnie warunki przystąpienia do UE. Ogólna liczba głosów w przyszłej Radzie UE została ustalona na 345, w tym cztery największe państwa - Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Włochy - dysponować będą 29 głosami każde, Hiszpania - 27, Holandia - 13, Grecja, Belgia i Portugalia - po 12, Szwecja i Austria - po 10, Dania, Finlandia i Irlandia - po 7 oraz Luksemburg - 4 głosami. Analogicznie, dla nowych członków zarezerwowano: w przypadku Polski - 27 głosów, Rumunii - 14, Czech i Węgier - po 12, Bułgarii - 10, Słowacji i Litwy - po 7, Łotwy, Słowenii, Estonii i Cypru - po 4 oraz Malty - 3 głosy. Jak widać więc Polska będzie miała liczący się głos w podejmowaniu ważnych decyzji Unii.
Komisja Europejska (European Commission) jest głównym organem wykonawczym Wspólnoty, ale jej kompetencje i powierzone jej traktatami zadania wykraczają poza funkcje czysto wykonawcze. Komisja jest organem kolegialnym, ponadnarodowym. Jej członkowie nie reprezentują interesów poszczególnych państw, z których pochodzą. Odwrotnie, wymagana jest od nich troska i dbałość przede wszystkim o interes wspólny Unii Europejskiej. Uprawnienia i obowiązki Komisji Europejskiej wynikają z Artykułu 155 Traktatu o WE. Zgodnie z zapisem tego artykułu Komisja ma wyłączne prawo inicjatywy legislacyjnej, ma również prawo wydawania aktów prawnych, będących przepisami wykonawczymi do rozporządzeń Rady UE, lub też działając w granicach własnych kompetencji, a także sprawuje nadzór nad wykonywaniem postanowień traktatów i decyzji pojętych przez organy Wspólnoty (tzw. funkcja strażnika traktatów). Komisja Europejska zarządza na co dzień Wspólnotą i administruje środkami finansowymi przeznaczonymi na realizację wspólnych przedsięwzięć, w tym przede wszystkim pięcioma głównymi funduszami wspólnotowymi: Europejskim Funduszem Socjalnym, Europejskim Funduszem Rozwoju, Europejskim Funduszem Orientacji i Gwarancji Rolnej, Europejskim Funduszem Rozwoju Regionalnego i Europejskim Funduszem Spójności. Komisja Europejska podejmuje decyzje na zasadzie zwykłej większości głosów jej członków - zwanych komisarzami, przy zachowaniu kworum 11 komisarzy obecnych podczas głosowania. Składa się ona obecnie z dwudziestu osób: z dużych państw członkowskich (Francji, Hiszpanii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch) pochodzi po dwóch, a z pozostałych - po jednym komisarzu. Przewodniczący Komisji Europejskiej musi zostać wybrany, na zasadzie konsensusu, przez państwa członkowskie UE. Przewodniczącym Komisji jest od września 1999 r. Włoch - Romano Prodi.
Obecny Parlament Europejski (European Parlament) wywodzi się ze Zgromadzenia Parlamentarnego Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Po utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, na mocy układu w sprawie fuzji instytucji Wspólnot Europejskich, powstało Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne, którego nazwę zmieniono w 1962 r. na Parlament Europejski. Do 1979 r. deputowani do Parlamentu Europejskiego byli delegowani przez parlamenty narodowe państw członkowskich, według ustalonego klucza, natomiast począwszy od 1979 r. są oni wybierani w wyborach powszechnych i bezpośrednich, przeprowadzanych we wszystkich państwach członkowskich w tym samym, lub zbliżonym terminie. Traktat Nicejski, uzgodniony podczas "szczytu" UE w Nicei w grudniu 2000 r., ustalił liczbę miejsc w Parlamencie na 732. Najwięcej posłów - 99 - mają Niemcy; Wielka Brytania, Francja i Włochy po 72, Hiszpania - 50, Holandia - 25, Belgia, Grecja i Portugalia - po 22, Szwecja - 18, Austria - 17, Dania i Finlandia - po 13, Irlandia - 12 oraz Luksemburg - 6. Przyszłym krajom członkowskim przyznano następującą liczbę miejsc w Parlamencie: Polsce - 50, Rumunii - 33, Czechom i Węgrom - po 20, Bułgarii - 17, Słowacji - 13, Litwie - 12, Łotwie - 8, Słowenii - 7, Estonii i Cyprowi - po 6 oraz Malcie - 5. Z biegiem czasu, zakres uprawnień Parlamentu Europejskiego był wyraźnie zwiększany, co jest uważane za dowód demokratyzacji procesów integracyjnych w Europie. Obecne kompetencje Parlamentu można podzielić na trzy grupy: uprawnienia w procesie legislacyjnym, uprawnienia budżetowe, uprawnienia kontrolne. Siedzibą Parlamentu Europejskiego jest Strasburg, chociaż niektóre jego sesje odbywają się również w Brukseli, a Sekretariat Parlamentu mieści się w Luksemburgu. Sesje plenarne Parlamentu organizowane są raz na miesiąc (z wyjątkiem sierpnia) i trwają zazwyczaj tydzień. Posłowie do PE są zorganizowani nie w grupy narodowościowe, ale - zgodnie ze swymi orientacjami politycznymi - w grupy (frakcje) polityczne. Działalnością Parlamentu Europejskiego kieruje Prezydium składające się z wybieranego przez posłów na okres dwóch i pół lat przewodniczącego i 14 wiceprzewodniczących. Przewodniczącą PE jest obecnie Francuzka - Nicole Fontaine. Decyzje Parlamentu zapadają na zasadzie absolutnej większości oddanych głosów, o ile nie zostało to inaczej przewidziane w traktacie.
Trybunał Sprawiedliwości (Court of Justice) został utworzony w 1952 r. na mocy Traktatu Paryskiego, jako organ Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Później, od 1957 r., zaczął funkcjonować jako instytucja trzech Wspólnot Europejskich. Jego kompetencje określone są w traktatach założycielskich WE, a polegają zasadniczo na kontroli stosowania prawa wspólnotowego, interpretowaniu prawa wspólnotowego i wpływie na rozwój unijnej legislacji. Od 1995 r. Trybunał Sprawiedliwości składa się z piętnastu sędziów i ośmiu adwokatów generalnych. Traktat Nicejski uzgodniony w grudniu 2000 r. ustala zaś, że Trybunał Sprawiedliwości będzie się składał z grona sędziów, z których każdy będzie pochodził z innego państwa członkowskiego, oraz ośmiu wspomagających ich adwokatów generalnych. Sędziowie i adwokaci generalni są wybierani na mocy uzgodnień pomiędzy rządami państw członkowskich, a ich kadencja trwa sześć lat. Sędziowie, spośród własnego grona, sami wybierają na okres trzech lat przewodniczącego Trybunału. Trybunał orzeka zwykle w rozpatrywanych przez siebie sprawach w składzie trzech lub pięciu sędziów (zawsze musi być liczba nieparzysta), zwykłą większością głosów. Adwokaci generalni odgrywają wobec sędziów rolę wspomagającą. Cieszą się oni tym samym statusem co sędziowie. Trybunał Sprawiedliwości ma swoją siedzibę w Luksemburgu.
Kolejnym, głównym organem statutowym Wspólnoty jest Trybunał Rewidentów Księgowych (Court of Auditors), powołany w 1975 r. Rozpoczął on swoją działalność w Luksemburgu w październiku 1977 r. Powierzono mu zadanie pełnienia kontroli finansowej we Wspólnotach: badanie zgodności z prawem i prawidłowości wszystkich wydatków i dochodów oraz ocenę racjonalności i prawidłowości zarządzania finansami. Traktat z Maastricht z 1992 r. wzmocnił znacznie pozycję Trybunału Obrachunkowego, nadając mu status głównego organu WE. Trybunał Obrachunkowy, po zamknięciu roku budżetowego, sporządza sprawozdanie z wykonania budżetu, które staje się podstawą do uchwalenia przez Parlament Europejski absolutorium dla Komisji. Swe raporty i opinie Trybunał przyjmuje większością głosów. Składa się on zaś z piętnastu osób, mianowanych na sześć lat (cztery osoby na trzy lata) przez Radę UE, w drodze jednomyślnego głosowania, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego. Członkowie Trybunału wybierają ze swego grona Przewodniczącego, na okres trzech lat. Według Traktatu Nicejskiego, w przyszłości każde państwo członkowskie będzie desygnować do Trybunału Obrachunkowego po jednym swoim obywatelu, a zatwierdzanie zgłoszonych kandydatur przez Radę UE będzie się odbywać na drodze głosowania większościowego, po konsultacjach z Parlamentem Europejskim.
Wszystkie organy Unii Europejskiej mają nienaganną opinię i stawiane są za wzór demokratycznego rządzenia. Już niedługo wielu polskich polityków będzie ubiegało się o miejsca w wyżej wymienionych instytucjach. Polska będzie miała w Unii dużo do powiedzenia i jest stawiana niejako na pierwszym miejscu z krajów, które dołączą w maju do Wspólnoty Europejskiej.
III. Główne cele UE.
Głównym celem jaki stawia sobie Unia Europejska jest integracja Starego Kontynentu, przebiegająca w obszarze gospodarczym, monetarnym, politycznym oraz kulturowym. UE stawia sobie za cel zarówno umacnianie wewnętrzne, jak i rozwój poprzez przyjmowanie oraz zapraszanie nowych państw.
Trzeba także wspomnieć, że Unia Europejska jest nowym typem związku między państwami. Jej głównym zadaniem jest organizacja współpracy między krajami członkowskimi i ich mieszkańcami. Najważniejszymi celami Unii zapisanymi w traktatach (swoistej konstytucji), są: bezpieczeństwo, postęp gospodarczy, postęp społeczny, ochrona wolności, praw i interesów obywateli.
Poprzez zniesienie wszelkich barier celnych, Wspólnota wywołała swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału. Nie przypadkowo Unia przyjęła nowych członków. Nowe kraje to: większa powierzchnia, większa liczba ludności oraz nowe rynki zbytu. Wpuszczając nowych partnerów wpuszczono także nowych producentów, klientów oraz siłę roboczą. Zatem wzmocniono konkurencję, które to zjawisko zawsze wpływa korzystnie na gospodarkę.
Aby skutecznie konkurować z krajami Bliskiego Wschodu i Japonią, czy też Stanami Zjednoczonymi, Europa musiała się rozszerzyć. Potwierdzają to aktualne notowania euro w stosunku do amerykańskiego dolara, które to z dnia na dzień się umacnia. Jak wiadomo waluta zawsze jest zależna od tego jak funkcjonuje gospodarka. Europa jest z pewnością znaczącą siłą na rynku światowym.
Unia Europejska chce również wprowadzić wspólne obywatelstwo, przy zachowaniu obywatelstwa państw członków, dla jej mieszkańców. Ważną kwestią jest szanowanie odrębności kulturowej poszczególnych nacji, przy równoczesnym kulturowym zbliżaniu się do siebie.
Innym ważnym elementem jest bezpieczeństwo państw Unii. Dołączając do Wspólnoty dane państwo staje się jej sojusznikiem militarnym.
IV. Konsekwencje wynikające z przystąpienia Polski do Unii.
Status kraju stowarzyszonego z UE przynosi nam wiele korzyści. Jednak gdy staniemy się pełnoprawnym członkiem, będą one dużo większe:
Ułatwienia handlowe pozwolą na zwiększenie wymiany handlowej.
Rozwój handlu przyczyni się do wzrostu produkcji, a to z kolei do zwiększenia produktu krajowego brutto.
Napływ zagranicznego kapitału powinien przyczynić się do unowocześnienia wielu dziedzin gospodarki.
Uzyskamy dostęp do wszystkich programów pomocniczych UE.
Zwiększy się bezpieczeństwo państwa i jego pozycja na arenie międzynarodowej.
Trwałe związanie z UE pozwoli na wzmocnienie wewnętrznej demokracji.
Polska, stając się członkiem UE, wraz z grupą krajów z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa europejskiego.
Należy odpowiedzieć na pytanie, jakie będą koszty dostosowania się Polski do wymogów UE. W początkowym okresie należy liczyć się ze wzrostem konkurencji na polskim rynku. Spowoduje to zapewne upadek wielu firm, które nie sprostają wymaganiom, co przyczyni się do wzrostu bezrobocia. Polska, będąc członkiem Wspólnoty, będzie wpłacała określoną sumę do jej budżetu. Niektórzy politycy zwracają uwagę, że wchodząc do wspólnoty, państwo musi zrzec się części swoich kompetencji, co jest utożsamiane z ograniczeniem suwerenności. Integracja z Unią zapewne nie rozwiąże wszystkich naszych problemów gospodarczych, społecznych czy finansowych, lecz historia rozwoju Wspólnot Europejskich wskazuje, że korzyści dla kraju wstępującego są większe niż koszty. Jak dotychczas żadne z państw będących członkiem ugrupowania nie chce z niego wystąpić, jedynie zaś Norwegia mając szansę wstąpienia do Unii, nie skorzystała z niej.
Polska będzie uczestniczyć we wszystkich decyzjach UE, współtworząc unijną politykę wobec innych krajów, współdecydować o ważnych kwestiach międzynarodowych, m.in. o interwencjach wojskowych Wspólnoty. Będziemy mogli łatwiej i skuteczniej realizować interesy narodowe oraz w pełni kształtować życie polityczne naszego kraju. Członkostwo Polski w UE stanowić będzie dodatkową, obok członkostwa w NATO gwarancję bezpieczeństwa i utrwalenia w naszym kraju systemu demokratycznego. Nastąpi to poprzez konsolidację wartości, które łączą Polskę z krajami zachodniej Europy - takimi jak zasada państwa prawa, poszanowania praw człowieka i praw mniejszości oraz zasady gospodarki rynkowej. Polacy staną się pełnoprawnymi obywatelami Wspólnoty. Będziemy mogli posługiwać się europejskim paszportem, głosować i być wybieranymi do europejskich instytucji, mieszkać i kupować nieruchomości w krajach UE. Rozpoczynając pracę w jednym z krajów członkowskich będziemy mieli dostęp do wszelkich uprawnień socjalnych przewidzianych dla jego obywateli, takich jak ubezpieczenia, prawo do emerytury, ochrony socjalnej i prawnej.
Będziemy korzystać ze swobody podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, świadczenia usług i wykonywania zawodu we wszystkich krajach członkowskich. Znikną obecne ograniczenia dotyczące podejmowania pracy lub otwierania własnej firmy w UE. Te same zasady będą dotyczyć obywateli innych państw członkowskich na terenie Polski. Jednolity Rynek Unii Europejskiej, liczący prawie 400 milionów konsumentów, zostanie w pełni otwarty dla polskich towarów. Będzie to oznaczało zniesienie wszelkich ograniczeń w kontaktach handlowych Polski z UE, takich jak kontrole graniczne, bariery celne Polski i innych krajów UE wobec państw trzecich. W Polsce zostanie wprowadzony system kontroli jakości towarów zgodny ze standardami UE. Oznacza to, że bezpieczeństwo i prawa polskich konsumentów będą lepiej chronione. Będziemy mieli takie same możliwości dochodzenia roszczeń, jak kupujący w innych krajach UE. Oznacza to łatwiejszy, szybszy i skuteczniejszy sposób egzekwowania naszych praw. Organizacje konsumenckie będą miały więcej uprawnień, mogąc również skuteczniej walczyć z zachowaniami monopolistycznymi producentów.
Podsumowanie
Unia Europejska jest związkiem państw, który nie ma swego odpowiednika w historii. Jest to twór wyjątkowy i cały czas zmieniający swoje oblicze. Czy Unia będzie jedynie luźną konfederacją samodzielnych państw czy czymś na kształt Stanów Zjednoczonych Europy, pokaże przyszłość. Unia Europejska respektuje tożsamość narodową państw członkowskich, ich historię, tradycję i kulturę. Zgodnie z doktryną prawa europejskiego państwa członkowskie nie tracą swej suwerenności a jedynie przelewają na organy unii uprawnienia do wykonywania części swego władztwa. Unia Europejska jest opartym na zasadzie wzajemności i solidarności porozumieniem państw, które zdecydowały się na przekazanie Unii części swych kompetencji. Uznano bowiem, że tylko wspólnym wysiłkiem można zapewnić narodom europy rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny. Unia jest odpowiedzią narodów Europy na zagrożenia dzisiejszego świata wynikające z globalizacji.
Bibliografia
B.B i d z i ń s k a - J a k u b o w s k a, Unia Europejska: instytucje, porządek prawny, polityki wspólne, integracja Polski z UE, Wydawnictwo UO, Opole 2000.
Integracja Europejska, praca pod redakcją J.W o s i a, Wydawnictwo WSB, Poznań 1999.
Jak funkcjonuje Unia Europejska ?, Wydawnictwo „Wokół nas”, Gliwice 1998.
J. K a c z m a r e k, Unia Europejska - rozwój i zagrożenia, Wydawnictwo „Alta 2”, Wrocław 2001.
A.N o b l e, Przewodnik po Unii Europejskiej: od Rzymu do Maastricht i Amsterdamu, „Książka i wiedza”, Warszawa 2000.
A.P o d r a z a, Unia Europejska, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.