29.10.06r. Geografia ekonomiczna.

Obecnie geografia pojmowana jest jako dział nauki dotyczący zróżnicowania powłoki ziemskiej, wzajemnych związków między jej składnikami oraz przestrzennego zróżnicowania działalności ludzkich społeczeństw.

Geografię dzieli się na ogólną i regionalną zwaną dawniej szczegółową.

Przedmiotem geografii ogólnej są prawidłowości w zróżnicowaniu powłoki ziemskiej i działalności ludzkiej.

Przedmiotem geografii regionalnej jest charakterystyka (polityczna, społeczna, przyrodnicza) poszczególnych krajów i krain.

Według innego podziału geografię dzielimy na geografię fizyczną i geografię ekonomiczną (społeczno-ekonomiczną).

Przedmiotem geografii fizycznej są naturalne składniki powłoki ziemskiej.

Przedmiotem geografii ekonomicznej jest gospodarcza i polityczna działalność społeczeństw ludzkich.

Powłoka ziemska jest to powierzchnia Ziemi wraz z przylegającymi do niej warstwami:

- gazową

- płynną

- stałą

do takiej wysokości i głębokości do jakiej może sięgnąć działalność gospodarcza człowieka.

Pytania:

1. Co wniósł do geografii Eratostenes?

2. Jak jest pojmowana geografia współcześnie?

3. Podział geografii.

4. Przedmioty geografii.

5. Co to jest powłoka ziemska?

Miejsce geografii społeczno-gospodarczej w systemie nauk geograficznych.

Po drugiej wojnie światowej obserwuje się w nauce bardzo daleko posuniętą specjalizację, co powoduje znaczne oddalenie się poszczególnych gałęzi danej nauki. Przyjęły się więc określenia np nauki biologiczne, nauki ekonomiczne, nauki prawne itd., zamiast biologia, ekonomia, prawo itd.

Powstał również zespół nauk geograficznych wchodzący w ogólnej klasyfikacji do następujących nauk:

• przyrodzniczych (fizyczna)

• społecznych (społeczna)

• ekonomicznych (gospodarcza)

• demograficznych (geografia ludności)

• historycznych (historia geografii i odkryć geograficznych)

W ramach nauk geograficznych mieszczą się również gałęzie geografii stosowanej. Należy do nich geografia wojenna (wojskowa), geografia turyzmu (turystyki), geografia medyczna, planowanie przestrzenne.

Wszystkie nauki geograficzne łączy wspólny mianownik - środowisko geograficzne.

W każdym jednak podziale nauk geograficznych na czele znajdują się dwie gałęzie, tj. geografia fizyczna i geografia ekonomiczna (społeczno-ekonomiczna).

Geografia fizyczna jest nauką przyrodniczą badającą cechy naturalne środowiska geograficznego. W jej skład wchodzą nauki badające poszczególne elementy środowiska geograficznego:

• geomorfologia (nauka o ukształtowaniu powierzchni Ziemi albo o naturalnej rzeźbie)

• klimatologia (nauka o typach klimatów i ich rozmieszczeniu na kuli ziemskiej)

• geografia gleb (nauka o typach gleb i ich rozmieszczeniu na kuli ziemskiej)

• biogeografia (geografia życia albo geografia organiczna)

• fitogeografia (geografia roślin)

• zoogeografia (geografia zwierząt).

Geografia ekonomiczna (społeczno-ekonomiczna) jest nauką społeczną zajmującą się przestrzennym rozmieszczeniem zjawisk społeczno-ekonomicznych na tle warunków środowiska geograficznego.

Podział geografii społeczno-ekonomicznej.

W skład geografii społeczno-ekonomicznej wchodzą:

• metodologia geografii społeczno-ekonomicznej

• ekonomika zasobów naturalnych

• geografia ludności

• geografia osadnictwa

• geografia przemysłu i drobnej wytwórczości

• geografia rolnictwa (leśnictwo, rybołówstwo, rybactwo)

• geografia turystyki

• geografia komunikacji

1. geografia transportu

2. geografia łączności.

Ad.a. Ze względu na środowisko transport dzielimy na: morski, lądowy i powietrzny.

Ad.b. Poczta i telekomunikacja

• geografia usług (handlu i innych usług)

• geografia ekonomiczna regionalna

• teoria gospodarki przestrzennej.

1. Zespół nauk geograficznych.

2. Co to jest geografia fizyczna?

3. Co to jest geografia ekonomiczna?

4. Podział geografii społeczno-ekonomicznej.

Kierunki badawcze we współczesnej geografii.

Wyróżnia się trzy kierunki badawcze: regionalny, ekologiczny i przestrzenny.

Kierunek regionalny istnieje od początku geografii jako nauki. Zajmował się opisem nowo odkrywanych obszarów świata i w ten sposób ciągle poszerzał wiedzę geograficzną. Trwało to do XIX w. kiedy skończyły się odkrycia geograficzne.

Współcześnie kierunek regionalny znalazł nowe pole naukowe tj. teorię regionów w tym regionów ekonomicznych, Prowadzone analizy tych regionów mają nie tylko znaczenie poznawcze jako podstawa do badań teoretycznych, lecz również znaczenie praktyczne (planowanie przestrzenne).

Kierunek ekologiczny skupia się na badaniu interakcji: środowisko-człowiek.

Sozologia (nauka o ochronie środowiska) - Goetel.

Współcześnie kierunek ekologiczny rozszerzył swój zakres badawczy o niezwykle istotną problematykę sozologiczną

Kierunek przestrzenny istnieje zaledwie od kilku dziesięcioleci. Podstawowym celem badawczym tego kierunku jest odpowiedź na pytanie czy rozmieszczenie zjawisk społeczno-ekonomicznych w przestrzeni jest dziełem przypadku, czy też żądzą tym jakieś prawa i prawidłowości. Innymi słowy kierunek przestrzenny dąży do stworzenia teorii geografii społeczno-ekonomicznej.

3

---