29.10.2013r.

Pełna Unia Walutowa polega na tym, że na początku jest pełne usztywnienie kursów walut należących do tej unii, ale ostatecznym celem Unii Walutowej jest wprowadzenie jednej wspólnej waluty, i przykładem tego typu Unii Walutowej jest strefa Euro. W praktyce była wprowadzana wspólna waluta Euro etapami i na początku wspólna waluta funkcjonowała tylko w obiegu bezgotówkowym a w obiegu gotówkowym nadal znajdowały się waluty narodowe. Wyznaczony był termin wycofywania walut narodowych, różne rozwiązania w dochodzeniu do wspólnej waluty. W planach Unii Walutowej (w 2 połowie XXw. Było ich dużo) też proponowano stopniowość w realizacji Unii Walutowej.

Kiedy kraj z jednej strony może być zainteresowany przystąpieniem do unii walutowej a z drugiej strony chce zachować własna walutę?

Kraje posiadające słabe waluty nie są zainteresowane ich zachowaniem, a kraje posiadające mocne waluty nie chcą zmieniać waluty, bo one są stosowane w funkcjach pieniądza międzynarodowego (np. RFN). Gdy dyskutowano nad Unia Walutową na przełomie lat 80 i 90, ówczesny prezes Banku Centralnego RFN nie mógł pogodzić się z tym, że kanclerz Niemiec zgodził się z propozycją Francji wprowadzenia jednej waluty, ale prezes Banku Centralnego, rozpatrując możliwość tworzenia Unii Walutowej brał pod uwagę przede wszystkim przesłanki ekonomiczne. Marka stawała się silną walutą międzynarodową. Stanowisko kanclerza było inne, bo uwzględniał nie tylko przesłanki ekonomiczne, ale też polityczne, bo dążył do zjednoczenia Niemiec i wiedział, że niezbędne będzie w tym przypadku poparcie Francji.

Unia Gospodarcza i Unia Walutowa w Unii Europejskiej powstały na zasadzie kompromisu między przesłankami gospodarczymi i politycznymi.

UNIA GOSPODARCZA

Jest to wysokie stadium zaawansowania procesów międzynarodowej integracji gospodarczej. To stadium charakteryzuje się tak daleko rozwiniętymi powiązaniami gospodarczymi pomiędzy krajami i ich przedsiębiorstwami, że istnieje uzasadnienie tworzenia w ramach tej grupy krajów systemu gospodarczego, w ramach którego dochodzi do centralizacji polityki makroekonomicznej, polityki konkurencji, polityki zmian strukturalnych, polityki społecznej, czyli założenia wymienionych polityk są przygotowywane na szczeblu Unii Gospodarczej i na jej szczeblu istnieją instytucje odpowiedzialne za realizację tych polityk. W Unii Gospodarczej samodzielność krajów w zakresie prowadzenia polityki gospodarczo-społecznej jest ograniczona.

Elementy Unii Gospodarczej:

1. Wspólny rynek wewnętrzny ze swobodą przepływu towarów, usług, czynników produkcji.

2. Ujednolicone zasady zakładania i funkcjonowania przedsiębiorstw, co oznacza, że każdy zainteresowany może prowadzić działalność biznesową we wszystkich krajach Unii Gospodarczej.

3. Zarządzanie Unią Gospodarczą w rezultacie zasadniczego delegowania uprawnień na instytucje Unii Gospodarczej odbywa się na poziomie centrum tej unii. To wiąże się z zasadniczą centralizacją polityki ekonomicznej i społecznej, w tym też sektorowej.

4. Efektywność funkcjonowania Unii Gospodarczej wymaga, aby na etapie zaawansowanej jej realizacji została wprowadzona Unia Walutowa, która przyczynia się do zwiększenia korzyści funkcjonowania wspólnego rynku.

5. W rezultacie osiągnięcia dużej współzależności gospodarczej między krajami i wysokiego stopnia zintegrowania różnych sfer gospodarek krajów członkowskich dochodzi do powstania systemu gospodarczego grupy krajów.

UNIA POLITYCZNA

W myśl współczesnej teorii integracji międzynarodowej Unia Polityczna jest zwieńczeniem zaawansowanej integracji gospodarczej. Gdy jest wspólny rynek, unia walutowa i jest w istotnym stopniu zaawansowane wprowadzanie unii gospodarczej, to integracja polityczna staje się koniecznością. Oznacza to stworzenie federacji państw i koniecznych instytucji ponadnarodowych.

Dlaczego jest to konieczność?

Dlatego, że istnienie możliwości prowadzenia polityki ekonomicznej na poziomie krajów oznaczą konkurencję między celami polityki krajowej i polityki na poziomie unii gospodarczej. Jeśli nie ma rządu federalnego, to nie ma kto zabiegać o realizację celów unii gospodarczej. Dobro wspólne nie istnieje, bo negocjacje w instytucjach międzyrządowych to zawsze swego rodzaju walka pomiędzy krajami o to, czyje propozycje są lepsze. W większości przypadków wygrywają te grupy krajów, które są silniejsze, czyli tworzenie koalicji negocjacyjnych to dobra metoda dochodzenia do realizacji celów.

Czy w Unii Europejskiej doszło już do takiego momentu, albo powstanie unia federalna, albo dalsze rozwiązania połowiczne mające na celu zacieśnienie współpracy, nie będą efektywne i w miarę upływu czasu efektywność funkcjonowania Unii Europejskiej będzie spadać?

Integracja gospodarcza w Unii Europejskiej jest tak zaawansowana, że nie ma odwrotu od uzgodnienia zasad ustanowienia władzy politycznej Unii Europejskiej.

Korzyści z międzynarodowej integracji gospodarczej rozpatrywane w sferze wspólnego rynku i unii walutowej.

Korzyści wspólnego rynku:

a) Korzyści swobody przepływu towarów i usług

b) Korzyści wynikające ze swobody przepływu czynników produkcji (kapitał, siła robocza)

c) Korzyści zakumulowane wspólnego rynku

Ad a)

• Wzrost konkurencji -> spadek kosztów jednostkowych, wzrost jakości i nowoczesności wyrobów i usług, powstają korzystniejsze warunki do rozwoju postępu technologicznego.

• Rozszerzenie rynku -> korzyści skali produkcji, spadek jednostkowych kosztów produkcji, pogłębianie sie specjalizacji w produkcji i usługach.

• Wzrost wzajemnych obrotów handlowych -> stymulowanie wzrostu gospodarczego, rozwój regionalnych rynków zaopatrzenia i zbytu, wzrost pozycji rynku towarów i usług w skali globalnej.

Uwaga:

• Rozwój specjalizacji przyczynia się do rozwoju handlu wewnątrzgałęziowego, co oznacza, że przedsiębiorstwa z różnych krajów w coraz większym stopniu uczestniczą w wytwarzaniu produktu finalnego.

• Prokonkurencyjny efekt wspólnego rynku oznacza, że konkurencji nie wytrzymają najsłabsze przedsiębiorstwa i jeśli te firmy nie wyciągają wniosków, które powinny polegać na poprawie organizacji działania, obniżce jednostkowych kosztów i wprowadzeniu postępu technicznego. Jeśli takie zmiany nie są wprowadzone, to przedsiębiorstwa bankrutują lub są włączane w struktury przedsiębiorstw silniejszych.

Ad b)

• Bardziej efektywna alokacja czynników produkcji

• Swoboda przepływu kapitału i technologii daje większe możliwości rozwoju krajom słabszym gospodarczo, rośnie znaczenie zewnętrznego zasilania finansowego. Jest to ważny czynnik przyspieszający proces konwergencji, polegający na zmniejszaniu luki gospodarczej krajów słabiej rozwiniętych w stosunku do krajów lepiej rozwiniętych, czyli integracja gospodarcza może być korzystna dla krajów biedniejszych, bo napływ kapitału zwiększa szanse osiągania wyższego tempa wzrostu PKB.

• Napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich przyczynia się do efektu spillover w dziedzinie technologii. Z ego tytułu też kraje słabsze mają większe możliwości w zakresie przyspieszania procesu konwergencji gospodarczej, bo nie muszą ponosić wysokich kosztów prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, lecz tylko koszty adaptacji nowoczesnych technologii do lokalnych warunków produkcji.

• Korzyści swobody przepływu siły roboczej:

- lepsze dostosowanie zasobów do potrzeb w dziedzinie zatrudnienia, racjonalizacja wykorzystania zasobów pracy w regionie.

- ważna jest pełna elastyczność rynków pracy.

Przykład:

Korzyści z przepływu siły roboczej należy rozpatrywać w krótkim okresie oraz w średnim i długim okresie. W zależności od przyjętego okresu inne będą motywy przepływu siły roboczej i inne będą czynniki kształtujące sytuację na rynku pracy.

• Najważniejszym czynnikiem wzrostu przepływów siły roboczej w Unii Europejskiej w krótkim okresie są różnice w poziomie płac i dochodów pomiędzy krajami UE-15 i UE-12.

• W średnim i długim okresie przepływy będą uzależnione od:

- popytu na siłę roboczą i sytuacji na krajowych rynkach pracy

- tempa procesu konwergencji i zmniejszania się różnic płac i dochodów w ramach Unii Europejskiej

- sytuacji gospodarczej w poszczególnych krajach UE-12 i oceny perspektyw ich rozwoju

- napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich

- rozwoju handlu

- starzenia się społeczeństw w poszczególnych krajach i ogólnie w Unii Europejskiej

Ekonomiczne skutki migracji:

1. Napływ siły roboczej może zahamować wzrost płac w warunkach rosnącego popytu na siłę roboczą

2. Transfer know-how i wzrost produktywności pracy

3. Utrata zasobów ludzkich w krajach odpływu siły roboczej

4. W pierwszej kolejności pojawiają się prowzrostowe skutki przepływu siły roboczej

5. Wypełnienie luki na rynku pracy

Korzyści ekonomiczne migracji po rozszerzeniu Unii Europejskiej w 2004r.

1. Prowzrostowe dla krajów napływu siły roboczej

2. Prowzrostowe dla całego ugrupowania

3. Finansowe i zawodowe dla samych imigrantów

4. Korzyści dla krajów pochodzenia imigrantów:

• Transfery finansowe

• Transfery technologii, napływ know-how wraz z powrotem części emigrantów do własnych krajów

---