RELACJA MIĘDZY WIZERUNKIEM I PROBLEMATYKĄ W DEBATACH A PROCESAMI DEMOKRATYCZNYMI
Debaty wyborcze pozwalają na rzeczową ocenę prezentowanych przez kandydatów stanowisk wobec różnych kwestii.
Dlatego też sprzyjają one procesom demokratycznym.
Jednak doskonale wiadomo, że nie jest możliwe usunięcie z debat prezentacji wizerunków kandydatów i zaprezentowanie jedynie ich stanowisk problemowych.
Badaniem tych zależności zajęli się badacze Zhu, Milawsky i Biswas.
Wskazują, że zgodnie z klasyczną teorią demokracji debata w TV pozytywnie wpływa na procesy demokratyczne wtedy, kiedy umożliwia racjonalny wybór kandydata.
Racjonalny wybór to wybór oparty na odpowiednim rozumieniu prezentowanych przez kandydata stanowisk wobec danej problematyki.
Z drugiej strony debaty mogą negatywnie wpływać na procesy demokratyczne, gdy wyborcy w trakcie oglądania tych debat tworzą w głowach wizerunki walczących ze sobą stron.
Rozumienie prezentowanych stanowisk schodzi na dalszy plan.
W świetle procesów demokratycznych byłoby lepiej, gdyby efektem debat było jedynie zapoznawanie się elektoratu z prezentowanymi przez kandydatów stanowiskami wobec kwestii społecznych, gospodarczych i politycznych.
Debaty w najmniejszym nawet stopniu nie powinny wpływać na kształtowanie się wizerunków kandydatów.
Zhu, Milawsky i Biswas sformułowali 2. koncepcje porządkujące badania nad znaczeniem problematyki i wizerunku kandydatów w debatach.
KONCEPCJE DOTYCZĄCE ZNACZENIA PROBLEMATYKI I KSZTAŁTOWANIA SIĘ WIZERUNKÓW KANDYDATÓW W DEBATACH
Szkoła problematyki w debatach
Głosi, że telewizyjne dyskusje polityków wpływają na różnicowanie się u wyborców ich stanowisk wobec poruszanych kwestii.
Debaty nie odgrywają natomiast roli w kształtowaniu się wizerunków danych polityków.
Głównym powodem braku wpływu debat na wizerunek kandydata jest to, że wyborcy w trakcie oglądania oceniają kandydatów na podstawie własnych preferencji wyborczych, np. przynależności partyjnej.
Debaty mogą jedynie wzmacniać ukształtowane już wizerunki.
Nie mogą ich zmienić.
Szkoła wizerunku w debatach
Głosi, że debaty telewizyjne głównie wpływają na kształtowanie się wizerunków kandydatów.
W niewielkim stopniu przyczyniają się do lepszego rozumienia ich stanowisk wobec różnych kwestii.
Za tą koncepcją przemawia specyfika przekazu telewizyjnego.
Telewizja jest nośnikiem informacji obrazowej.
Niewerbalne przekazy są lepiej zapamiętywane, niż werbalna treść informacji.
Dlatego też organizatorzy debat koncentrują się często na ich wizualnym wymiarze.
Takie zachowania kandydatów, jak odpowiedni kontakt wzrokowy, uśmiech
czy też wypracowany sposób gestykulacji, są przekładane na ich korzystny obraz w oczach widzów.
Zhu, Milawski i Biswas zaplanowali także analizy nad 1-szą debatą prezydencką z 1992 roku z udziałem G. Busha, B. Clintona i R. Perrota.
Osoby testowane w tych analizach zostały podzielone na 3 grupy:
-te, które oglądały debatę tylko w warunkach eksperymentalnych
-te, które oglądały debatę w swoich domach
-te, które nie oglądały debaty
Pytanie badawcze:
Czy debaty silniej oddziałują na tworzenie się wizerunku kandydata, niż na rozumienie prezentowanych przez niego postaw wobec poruszanych kwestii, czy też odwrotnie - postawy są lepiej rozumiane dzięki debatom, a wizerunek pozostaje bez zmian?
Odpowiedź na pytanie badawcze:
Wyniki analizy pokazały, że debaty silniej oddziałują na rozumienie postaw prezentowanych przez kandydatów.
Tylko w niewielkim stopniu oddziałują na zmiany w percepcji wizerunków kandydatów.
Wyniki badań pokazują też, że wyborcy oglądający debatę wykazują zdecydowanie lepsze rozumienie problematyki prezentowanej w kampaniach w porównaniu z wyborcami, którzy nie oglądali tych debat.
Można też sądzić, ze większość wyborców przed debatą posiadało dużą wiedzę na temat kandydatów.
Jednak oglądanie debaty pozwala tę wiedzę uzupełnić i dlatego jest tak istotne dla wyborców.
Debaty wyborcze sprzyjają procesom demokratycznym, bo istotnie wpływają na lepsze rozumienie stanowisk kandydatów wobec problematyki społecznej, politycznej i ekonomicznej.
Wyborcy nie zmieniają natomiast ocen wizerunków kandydatów podczas oglądania debat.