SAMORZĄD TERYTORIALNY W KRAJACH UE

Pojęcie władz publicznych.

Za organy władz publicznych można uznać wszystkie te instytucje, które mają ustawowe prawo do podejmowania decyzji wiążących obywateli i inne podmioty

Władza publiczna

Władza państwowa Samorząd terytorialny

Państwo a samorząd

Państwo: Samorząd:

- org. hierarchiczna, - org. niehierarchiczna,

- scentralizowana, - zdecentralizowana,

- poziomy podział kompetencji, - pionowy podział kompetencji

(państwa centralistyczne)

Koncepcje samorządu terytorialnego:

• Naturalistyczna - najpierw samorząd potem państwo,

• Państwowa (funkcjonalna) - najpierw państwo a później samorząd,

• Polityczna - najnowsza, to reprezentacja polityczna w terenie.

Subsydiarność łączy się z 3 cechami:

• Autonomii - jednostki same zaczynają, władza nie może narzucać,

• Dynamiki - popyt na ingerencję władz jest zmienny,

• Proporcjonalność - tylko to, co jest konieczne.

Postuluje ona, że nigdy nie należy powierzać jednostce więcej tego, co może zrobić, równie wydajnie jednostka mniejsza.

Argumentem za przekazaniem jakiejś kompetencji na rzecz społeczności wyższej nie może być jednak kryterium efektywności.

Dlaczego samorząd jest ważny?

• Wolność - samo decydowanie o swoich sprawach bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli,

• Partycypacja - może współpracować z innymi podmiotami, gminami, związkami międzygminnymi,

• Efektywność - jest najbliżej obywatela, właściwe rozpoznanie spraw.

Jednolitości władzy Administracji Finansów

Samorząd to przełamanie monopolu Państwa w zakresie:

Reprezentacji politycznej Własności

Miejsce samorządu terytorialnego w systemie samorządu:

• Samorząd zakładowy - np. samorząd szkół wyższych,

• Samorząd korporacyjny (zrzeszeniowy).

Powszechny Specjalny

(terytorialny)

Gospodarczy zawodowy

rolniczy lekarski

Definicja samorządu terytorialnego:

Samorząd terytorialny stanowi wyodrębniony w strukturze państwa i powstały z mocy prawa, związek lokalnego społeczeństwa, powołany do samodzielnego wykonywania administracji publicznej, wyposażony w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych zadań.

Cechy samorządu:

• char. korporacyjny,

• char. przymusowy ( z mocy ustawy a nie z aktu woli),

• przynależność - wynika z faktu zamieszkiwania na danym terytorium,

• char. zdecentralizowany,

• legitymizacja wynika z demokratycznych wyborów

• wykonywanie zadań z zakresu adm. publ. Samodzielnie i na własną odpowiedzialność.

Samorząd a inne instytucje społeczeństwa obywatelskiego:

• Samorząd wykonuje ustawowo przekazane zadania publiczne przez zrzeszenia obywateli lub innych podmiotów prawa, utworzone ustawowo.

SEKTOR I - Państwo (przymusowe),

SEKTOR II - Samorząd (przymusowe),

SEKTOR III - Społeczeństwo obywatelskie (dobrowolne).

administracja publiczna

Samorząd autonomia

Federalizm

Geneza europejskich modeli samorządu terytorialnego:

• Niecentralizacja (Anglia, Szwecja),

• Decentralizacja (Niemcy, Francja).

Podstawowe kwestie wspólne samorządowi europejskiemu:

• poza państwami najmniejszymi - co najmniej 2 szczeble,

• szczeble samorządu nie tworzą układu hierarchicznego,

• nadzór na zasadzie legalności,

• ogólnoeuropejskie standardy samorządu terytorialnego,

• nieustająca reforma administracji terytorialnej.

4 idee tworzenia samorządu terytorialnego:

1. Konieczność współuczestnictwa

2. Kryterium ludnościowe odnośnie tworzenia struktur samorządowych

3. Liczebność ciał decyzyjnych

4. Postulat tworzenia ciał - stanowiący naturalne obszary

EKST:

• Pierwszeństwo samorządu w załatwianiu spraw lokalnych,

• Ochronę granic terytorialnych korporacji samorządowych,

• Swobodę samorządu w kształtowaniu swych wewnętrznych struktur,

• Ograniczenie nadzoru nad samorządem terytorialnym,

• Wymóg zabezpieczenia dochodów samorządu terytorialnego,

• Prawo do nawiązywania współpracy z innymi jednostkami,

• Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego.

Konstytutywne cechy samorządu terytorialnego:

• Podmiot

• Przedmiot

• Organizacja

• Podmiot ST:

Członkostwo we wspólnocie samorządowej

• Przedmiot ST:

Wykonywanie przyznanego zakresu administracji publicznej 16/2;163;166/1

• Klasyczny podział na zadania własne i zlecone. Domniemanie kompetencji 15; 16/2; 163; 164/3;

Zlecone np. przeprowadzenie wyborów, zasiłki rodzinne, zagospodarowanie przestrzenne, USC-ślub.

3

---