Ekologia- nauka o zależnościach miedzy organizmami a środowiekiem, fizjologiczna- fizjologia organizmow a środowisko, ewolucyjna-rozważa organizmy i relacje istniejące między nimi jako twory historycznego procesu ewolucji, populacyjna- populacja to podstawowa jednostka badawcza w ekologii,; ekologia- to nauka ktorej przedmiotem zainteresowania jest całokształt oddziaływań miedzy srod. ożywionym i nieożywionym (wg. Haecked) ekologia to nauka o historii naturalnej (Eltan) dwa kierunki badań- mechanizmy zapewniające zyciu na ziemi trwałość- obieg przepływu materii i energii pierwiastków w biosferze i poszczególnych biocenozach ;czy trwałość ma związek z różnorodnością gatunkowa obejmuje dynamikę liczebności populacji i stosunku między populacjami, adaptacje i ewolucje ekologia gatunku- obejmuje problematyke zmian liczby osób w populacji jednogat. Historie zycia gatunku i powstawanie adaptacji; populacja- grupa org. Należących do jednego gatunku 1.genetyczna(mendlowska) - duza grupa osobników swobodnie się ze soba krzyżujących to jest posiadajaca wspolna pule genowa; 2.ekologiczna- wszystkie osobniki danego gatunku wchodzące wskład danej biocenozy3.geograficzna- wszystkie osobniki danego gatunku zam. Dany region geograficzny podzielone na populacje lokalne Różnorodność-(wskaźnik urodzen) obejmuje każda produkcje nowych osobnikow prze rodzenie wylęganie z jaj, kiełkowanie z nasion Płodność- pojęcie fizjologiczne mowi o zdolności do wydawania potomstwa a rozrodczość jest pojęciem ekologicznym i określa liczbę potomstwa wytwarzanego w określonym czasie, rozrodczość (1 noworodek na 15 lat) rozrodczość potencjalna ( 1 noworodek na 10 -11 miesiecy)metapopulacja populacja- populacji j Metapopulacja - to populacja składająca się z podpopulacji zamieszkujących izolowane płaty środowiska pomiędzy którymi migrują osobniki. Płaty muszą być wystarczające do zamieszkania i wydania potomstwa. Metapopulacja będzie aktywna pod warunkiem, że tempo kolonizacji będzie większe niż ekstynkcja (tempo wymarcia). Eugenika negatywna- ma zapobiegać rozprzestrzenianiu się genów negatywnych, najłatwiej byloby wyeliminowac homozygoty, trudno namawiac ludzi do bezpłodności, pozostaja przeciez heterozygoty które maja 1 gen. Czlowiek ma od 3 do 5 genów letalnych.
Metapopulacja- grupa populacji lokalnych polaczonych ze soba wskutek przemieszcznia się osobnikow pomiedzy nimi
Rozmieszczenie organizmów- gatunek może nie występować z powodu
- Terenu niedostępnego (przemieszczania się)
- Selekcji siedlisk (behawior)
- Czynn fiz (temp światło) i chem (woda zasolenie tlen ph)
- Innych gatunkow(drapieżnictwo, posozytnictwo, konkurencja choroby)
Typy rozprzestrzeniania się:
- rozchodzenie się- powolne rozszerzenie zasiegu populacji korzystnych warunkach środowiska w czasie wielu pokoleń
- skokowe- przemieszczanie osobnikow na dużą odległość i osiedlanie się z sukcesem nowych warunkach w czasie 1 pokolenia np. kolonizacja wysp
- powolne rozszerzanie zasiegu- na przestrzeni tysięcy i towarzysza mu zmiany ewolucyjne gatunku
Czynniki ograniczające temp i wilg wpływają na;
- przeżywalność
- rozrodczość
-wzrost osobnikow młodocianych
- oddziaływania z innymi osobnikami
Przyczyny niewystepowania gatunkow:
Na rozprzestrzenianie się gat maja wpływ bariery
- niemożność dotarcia do pewnych terenow
- bariery geograficznemigracyjnosc może być cecha przystosowawcza jeżeli daje nam możliwości skutecznej kolonizacji nowych obszarow. Nowe gat zasiedlaja siedliska okresowe i zdolności migracyjne sa czynnikiem umozliwaijacym ich istnienie. 13.Rośliny czynniki ograniczjące
Dla drzew obok temperatury i wilgoci jest brak gleby, wysychanie liści w chłodnym klimacie, krótki sezon wegetacyjny, brak śniegu(wysychanie), nadmiar śniegu, latem mechaniczne uszkodzenia przez wiatr, zbyt niskie temperatury nocą, zbyt wysokiem temp. dniem, susze.
14.Czynniki ograniczające inne
Światło:
-wawarunkuje dobowe sezonowe rytmy u zwierząt i roślin (fotoperiodyzm)
-długość dnia jest czynnikiem wyznaczającym rytm biologiczny (rozród)
-rośliny dnia krótkiego- inicjacja kwitnienia następuje przy długości dnia mniejszej od pewnej wartości krytycznej, a u roślin dnia długiego dłużej od pewnej wartości krytycznej
-niezbędne do zachodzenia fotosyntezy (energia świetlna przekształcana jest w energię wiązan chemicznych-proces mało wydajny bo 0.5-1% energii świetlnej jest wiązana w procesie fotosyntezy (rośliny światłolubne i cieniolubne)
Gleby (trudno określić jej oddziaływanie bez klimatu i roślinnośći)
-struktura
-zawartośc w niej substancji pokarmowych
Chemizm wód, gleb i zasolenie:
-w oceanach zasolenie jest względnie stałe, nie jest więc czynnikiem ograniczającym. Przy brzegu odnotowuję się rozcieńczenie wód słodkich zwłaszcza w eustariach. Generalnie trudno jest znaleźć zależność międzychemizmem wód a występowaniem gatunków np. ryb. Jedynm z przykładów jest zależność występowania osiadłych wrotków w jeziorach USA pH i zawartośc węglanów decydowało o występowaniu Beauchamgia erucigena bądź Collotheca corynetis.
15.Największe zwierzęta płetwab błekitny, słoń afrykański
16.3 skrajne charakterystyki środowisk16) 3skrajne charakterystyki środowisk-śr. przyjazne i stabilne-faworyzowane osobniki maksyalizujące konkurencyjność stadiów dorosłych-śr, przyjazne i niestabilne-faworyzowana duża rozrodczość-śr. nieprzyjazne i stabilne (pustynie)-gatunki wytrzymałe, kosztem przeżycia jest mniejsza rozrodczość i słabsza konkurencujność--
17.3 zasady konkurencji wewnątrzgatunkowej
-ostatecznym czynnikiem tych oddziałowywań jest zmniejszenie udziału poszczególnych osobników w przekazywaniu cech do następnego pokolenia
-zasoby, o które konkurują osobniki tego samego gatunku muszą występowac w niedostatecznych ilościach, np. organizmy nie współzawodniczą o tlen, a najczęściej o pokarm; obok konkurencji o charakterze eksploatacji jest tez konkurencji o charakterze interferencji gdy organizmy korzytsają z tych samych zasobów środowiska
-wszytskie osobniki korzytsają nie moge się doczytać
18.Czynniki zależne od zagęszczenia
Negatywny wpływ na osobniki jest tym wyższy, im większa liczba osobników jest zaangażowana w te oddziaływania. Należą tu: konkurencja o miejsce osiedlenia się, wyczerpanie zasobów. Regulacja określa zdolność populacji do zmniejszenia włąsnej liczebności gdy osiągnie ona określony poziom i utrzymania wzrosyu poniżej tego poziomu. Taki poziom to poziom równowagi lub pojemność środowiska. W naturze bardzo trudno jest okręslić poziom środowiska, dlatego też regulację liczebności środowiska należy rozumieć jako zdolność do uzyskania jaknajmniejszej zmienności zagęszczenia. Jeśli określony skutek występuje tylko przy określonych warunkach zagęszczenia organizmów lub jedynie w określonych warunkach środowiska , jeśli jest słabo wyróżniony lub wstępnie z wyraźnym opóznieniem czasowym ,wtedy procesy zależne od zagęszczenia nie muszą miec charakter regulacyjnego w stosunku do liczebności populacji.
19.Samoprzerzedzenie
Występuje o roślin i zwierzat osiadlych; konkurencja o przestrzeń i zasoby. Z przestrzenią wiążą zasoby. W miarę jak osobniki rosną wzrasta ich zapotrzebowanie na przestrzeń - jeśli jej nie przybywa to:
-osobniki przestają rosnąć całe zasoby przeznaczają na rozród; potomstwo jest małe nie ma się gdzie osiedlić
-część osobników zginie a reszta dalej rośnie i podporządkowywuje coraz większy obszar i przypadające zasoby np. pąkle na pow. skały pobierają z wody tyle pokarmu na ile pozwala wydajność. Zaobserwowany stan wynika z właściwości osobników, ich planu budowy, ograniczeń fizjologicznych i silnej konkurencji między nimi, ale nie ma nic wspólnego z celową samoregulacją i populacja sama do niczego nie dąży ani niczego nie optymalizuje. Przykład: drzewa w lesie źdźbła trawy na łace, muchówki , pąklem, małże
20.Stabilizujący wpływ zmienności indywidualnej
Tendencja do zachowania mało zmiennej liczebności populacji może wynikać z tego, że osobniki nie są identyczne. Cechy np. wielkość ciała możemy przedstawić jako wykres - w przypadku rozkładu normalnego jest to wykres w postaci dzwonu, zwanego krzywą Gaussa. Jest jeszcze jeden sposób uszeregowania pod względem cechy ilościowej. Jest to np. krzywa przeprowadzana
przez czubki głów żołnierzy ustawionych według wzrostu. Miarą jest ilość zasobów, które osobnik może pobrać ze środowiska i go zagospodarować. Ta właściowość zależy od konkurencyjnych cech morfologicznych czy fizjologicznych (możliwość poruszania się, ubarwienia). Suma cech decyduje które miejsce zajmię osobnik w hierarchii. Jeżeli osobnika oznaczymy jako x, to ilość zagospodarowanej energii ajko y(x). Dla osobników danego gatunku można określić minimalną ilość zasobów do przeżycia (m) wystarczającą do wydawania minimalnej ilości potomstwa [g(x)]. Odcinając ten poziom na wykresie możemy wyznaczyć ile spośród N wszystkich organizmów przeżyje i wyda potomstwo (K), a ile będzie wyeliminowanych (N-K). Każdy osobnik zabiera ze środowiska y(x) zasobów. Jeżeli g(x)<m to to osobnik zgiie bez potomstwa. K osobników bierze y(x).m i to te się rozmnożą.
Nadmiar ten to g(x)=y(x)-m
21.Ekologiczne odpowiedniki - gatunki które nie mogą ze sobą współwystępować ze względu na identyczne wymagania konkurencja międzygatunkowa przykłąd: gryzonie i mrówki
Wnioski:
-konkurować o zasoby środowiska mogą gatunki należące do odległych grup systematycznych
-konkurecjia nie zawsze prowadzi do eliminacji możliwa jest koegzystencja
-konkurujące i współwystępujące gatunki wykazują tendencje do różnicowania ze sposobów korzytsania z puli zasobów; jeśli to nie następuje to się wypierają
-każdy gatunek ma specyficzny sposób korzystania ze środowiska
22.Pętla mikrobiologiczna czyli mikrobiologiczny obieg materii; szlak w pelagicznym obiegu materii, któy przebiega od uwolnienia rozpuszczonej materii organicznej przez fitoplankton poprzez pobieranie jej przez bakterie i bakteriożerne pierwotniaki aż do konsumcji bakterii i pierwotniaków przez skorupiaki i wrotki planktonowe
23.Obrona
-adaptacje strukturalne chroniące komóki
-wytwarzanie substancji
a) garbniki - niekosztowne wytwarzane w dużej ilości
b)glikozydy cyjanorodne, alkaloidy, trucizny grzybów - bardzo skuteczne ale kosztowne
1+2 strategia defensywna - skuteczna ale kosztowna kończy sie spowalnianiem tempa wzrostu
strategia ofensywna - rezygnacja z obrony i intensywny wzrost (musi być zasobne środowisko)
24.Drapieżniki dzielimy na (zależność od spektrum pokarmowego)
24. Drapieżniki dzielimy na:
Monofagi- koala, panda( wyspecjalizowane w odżywianiu się 1 rodzajem pokarmu)
Polifagi - rozmaite źródła pokarmu
Oligofagi, zwierzęta cechujące się pewnym stopniem specjalizacji pokarmowej, mogące odżywiać się jedynie kilkoma pokrewnymi rodzajami pokarmów, jak np. stonka ziemniaczana, żerująca wyłącznie na kilku gatunkach roślin psiankowatych.
25. 4 etapy:
Spotkanie drapieżnika i ofiary
Pogoń
Żarcie
Odpoczynek
26. Parazytoidy, hiperpasożyty - organizmy pośrednie między drapieżcami a pasożytami. Forma oddziaływań między gatunkami o charakterze antagonistycznym. Parazytoid (głównie owady z rzędu Diptera i Hymenoptera) składa swoje jaja w ciele lub na ciele innego gatunku owada. Dalszy rozwój nie prowadzi bezpośrednio do śmierci żywiciela, jednak później rozwijające się larwy konsumują ciało żywiciela. W odróżnieniu od większości drapieżców parazytoidy mogą wykazywać wysoką specjalizację.
Pasożyt - organizm cudzożywny, który wykorzystuje stale lub okresowo organizm żywiciela jako źródło pożywienia i środowisko życia. Pasożytnictwo to oddziaływanie antagonistyczne między organizmami, które przynosi korzyść jedynie pasożytowi; żywicielowi, zwanemu czasem gospodarzem, związek ten przynosi wyłącznie szkody (straty substancji odżywczych, destrukcja tkanek, zatrucie produktami przemiany materii pasożyta itp.). Pasożyt może doprowadzić organizm żywiciela do wyniszczenia, a nawet śmierci.
Roślinożerność (fitofagia) - sposób odżywiania się (pobierania pokarmu), polegający na zjadaniu roślin. Z reguły polega na zjadaniu roślin (spasanie) bez ich uśmiercania, jak u przeżuwaczy ale prowadzić może także tak jak w drapieżnictwie do śmierci rośliny. Jest jedną z podstawowych form odżywiania się, istotną dla funkcjonowania ekosystemu. W przyrodzie występuje wiele różnorodnych przystosowań konsumentów do roślinożerności.
Drapieżniki właściwe- koewolucja i specjalizacja w grupie drapieżników. Drapieżnik czerpie zysk, ale mniejszy od strat ofiary.
27. Gildie - kategorie funkcjonalne wyłonione wg. Pozycji zajmowanej w sieci troficznej przez wchodzące w ich skład populacje na wzór średniowiecznych cechów rzemieślniczych. Grupy gat. Które w podobny sposób korzystają z tych samych zasobów np. mrówki i gryzonie na pustyni korzystają z nasion tych samych roślin.
28.Gat. Kluczowe- Mają one dużo większe znaczenie w biocenozie lub ekosystemie niż wynika to na podstawie ich liczebności, czy biomasy.Gat. ten może oddziaływac jako ogniwo troficzne lub może mieć wpływ innego rodzaju np. zwierzęta kopiące nory umożliwiają bytowanie setkom gatunków kręgowców i bezkręgowców w stepach lub na pustyniach.
29. Mechanizmy obronne ewoluowały na każdym etapie zmierzając do zdobycia ofiary.
1. Aktywna ucieczka: wczesne wykrycie drapieżnika oraz szybkie i aktywne poruszanie
2.zdolność do lotu ptaków i ryb latających
3. Stałocieplność u ptaków jako gotowość do ucieczki
4. Skupianie się - działa podobnie jak ławica ryb
5. Zredukowanie widoczności.
30. dwubiegunowy model:
-małże zagrzebują się w głęb i osadów, chowają się w norach, stale przebywają w terenie trudnym dla drapieżcy, rozmijają się z drapieżnikiem.
-stosowanie form morfologicznych ( może jeszcze szybkie odrastanie )
31. Morfologiczne sposoby obrony:
-Grube muszle
-Kolce
-Guzy
-inkrustacje pow. Ciała
-Mułki przycementowywują się do podłoża
Kryjówki i kryptyzm ( upodobnianie się do podłoża np. patyczaki)
32. 3 mechanizmy prz. Beh.
1. wczesne rozpoznanie drapieżcy
2. solidna obrona ułatwiona w grupie
3. rozpraszanie uwagi drapieżcy przez pierzchające w różne strony osobniki.
33.Samoprzerzedzanie - w jednowiekowej populacji roślin wynikiem konkurencji będzie przeżycie ograniczonej liczby osobników o większych rozmiarach ciała.
34.Strategie obronne roślin - 2 sposoby obrony, Strategia ofensywna-rezygnacja z obrony i intensywny wzrost , budowa modułowa roślin. Strategia defensywna-skuteczna ale kosztowna, kończy się spowolnieniem tempa wzrostu. Roślina wytwarza substancje,chem
(trujące bądź niejadalne)->Allelopatia-garbniki(taniny),niekosztowne, wytwarzane w dużej masie; glikozydy cyjanorodne, alkaloidy, terpenoidy , trucizny grzybów, bardzo skuteczne, kosztowne.
35. Sposoby rozprzestrzeniania się pasożytów- 1.poziomo(horyzontalne),infekcja pasożytnicza przenosi się na kolejne osobniki w populacji żywiciela.
Bezpośrednia-z żywiciela na żywiciela; pośrednia-uczestniczy 3-ci organizm(wektor) przenoszący pasożyta (np.komar) i żywiciel pośredni.
2pionowa(wertykalna)-infekcja przenosi się z matki na jej potomstwo
36.Funkcjonowanie ekosystemów świetle zasad I i II dynamiki. I zasada termodynamiki-energia nie może z niczego powstać ani ulec zanikowi. II- każdej przemianie energetycznej towarzyszy strata energii w ekosystemie.
Ilość energii dostępnej dla heterotrofów musi być mniejsza niż dla autotrofów, a liczba roślinożerców musi być mniejsza niż roślin, którymi się żywią. Im wyższy poziom troficzny tym mniej energii dla niego jest dostępne, więc organizmy tworzące coraz to wyższe poziomy troficzne występują w coraz niższych liczebnościach.
37.Produkcje. Ptaki konsumują 0,05% pierwotnej produkcji naziemnej, ssaki 2,5 %, owady naziemne konsumują najwięcej, najważniejsze są nicienie glebowe, przypada na nie ponad połowa konsumowanych tkanek roślinnych(najważniejsze w zbiorowiskach trawiastych) Ponad powierzchnią ziemi tylko 2-7% produkcji jest zjadana przez roślinożerców, ale pod ziemią 7-26% Wtórna produkcja roślinożerców nad ziemią jest prawie w całości zjadana przez drapieżniki.
38.Czynniki ograniczające ekosystemy trawiaste - konsumpcja korzeni przez nicienie, woda w glebie, konkurencja o biogeny i światło. Populacje konsumentów są ograniczane przez drapieżniki.
39.Konwergencja-w biologii, proces powstawania morfologicznie i funkcjonalnie podobnych cech w grupach organizmów odlegle spokrewnionych odrębnych dla tych grup cech pierwotnych, w odpowiedzi na podobne lub takie same wymagania środowiskowe, np. podobny typ pokarmu, wymagania lokomocyjne. Źródłem konwergencji jest występowanie tych samych czynników doboru naturalnego wpływających na proces ewolucji różnych populacji. Przykładem mogą być ryby i walenie, które żyjąc w środowisku wodnym rozwinęły podobnie opływowe kształty ciała, napędową płetwę ogonową i sterujące płetwy przednie. Dobrym przykładem jest też zewnętrzne podobieństwo rekinów, ichtiozaurów i delfinów. Innego przykładu dostarcza porównanie skrzydeł niespokrewnionych ewolucyjnie organizmów jak np. ptaków i owadów.
40.Dostępność biogenów. Biogeny 1) związki niezbędne do budowy i funkcjonowania organizmów żywych (makro-, mikro- i ultraelementy). Krążą one w biosferze między organizmami a środowiskiem; 2) substancje wytwarzane przez organizmy w wyniku procesów życiowych. En.przekształcona przez organizmy żywe w ciepło w procesie respiracji jest dla ekosystemu stracona.Życie na ziemi jest możliwe dzięki bezustannemu korzystaniu z en. słonecznej.W przeciwieństwo do en. związki pokarmowe np.węgla krążą pozostając wciąż w obiegu.Zasoby związków pokarmowych do wytwarzania biomasy mogą krążyć w ekosystemie i być wielokrotnie wykorzystywane.Ich ucieczka z obiegu powoduje zmniejszenie się dostępnej puli co ma wpływ na funkcjonowanie całej biocenozy. Gdyby nastąpiło zablokowanie proc.rozkładu martwej materii org. Zasoby zw.pokarmowych uległy by szybkiemu zatrzymaniu,życie przestało by istnieć,dlatego tak ważni są destruenci. 41. El Niño - anomalia pogodowa, powstająca gdy pasaty wiejące nad równikiem zmieniają swój kierunek lub po prostu zanikają. Imieniem El Niño peruwiańscy rybacy nazwali silne wiatry i prądy morskie, które zauważyli w okresie świąt Bożego Narodzenia, a które mają duży wpływ na połowy ryb.
Razem z wiatrami zmienia się układ prądów oceanicznych, a tym samym temperatury wód w określonych miejscach. Wiatry, które poprzednio pchały powstałe nad Pacyfikiem chmury burzowe w kierunku Australii i Indonezji, teraz spychają je na kontynent południowoamerykański, powodując tym samym intensywne opady w Andach. Co prawda w tym okresie w Andach zaczyna się pora deszczowa, lecz opady wywołane przez efekt El Niño są katastrofalnie duże, powodują powodzie oraz spływanie lawin błota. Dodatkowo podnosi się temperatura powietrza, co powoduje topnienie wiecznych śniegów i zanikanie lodowców (jeżeli proces nie ulegnie zahamowaniu większość lodowców na terenie Peru i Boliwii do końca wieku zaniknie) zapewniających dopływ wody do rzek w ciągu całego roku. W zmienionym układzie ciepłe i suche powietrze znajduje się nad Australią, powodując tam susze większe niż zwykle.
Jest to zjawisko pojawiania się nietypowo ciepłych mas wody w pewnych rejonach Oceanu Spokojnego. El Niño ogrzewa wody powierzchniowe strefy równikowej wschodniej części tego oceanu, co zachodzi nieregularnie w okresie od dwóch do siedmiu lat i trwa od roku do dwóch lat. Wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej wiatry wiejące z południa sprzyjają wypiętrzaniu chłodnych, bogatych w odżywcze składniki warstw wody. Znaczne ławice ryb w tych warunkach znajdują korzystne warunki do rozwoju. To z kolei sprzyja rozwojowi populacji ptactwa, których odchody tworzą pokłady wykorzystywanego jako nawóz rolniczy guana. Pod koniec roku prąd ciepłej, ubogiej w składniki odżywcze wody pochodzenia tropikalnego, zastępuje wody chłodne. Ponieważ zachodzi to często w okolicy świąt Bożego Narodzenia, stąd nazwa El Niño. Zwykle ocieplenie wód występuje przez kilka tygodni lub nieco ponad miesiąc, po czym cyrkulacja poprawia się i połowy ryb wracają do normy. Jednak gdy El Niño trwa miesiącami, dochodzi do znaczniejszego ocieplenia wód i efekty ekonomiczne mogą być katastrofalne. Gospodarka Peru, która była i jest w znacznym stopniu zależna od wielkości połowów ryb, szczególnie ostro odczuwa negatywne implikacje El Niño.
Wiązano pojawianie się El Niño z chłodniejszymi, śnieżnymi zimami w USA, suchszymi, bardziej gorącymi latami w Ameryce Południowej i Europie oraz suszami w Afryce. Podczas jednego z ataków El Niño zachodnia część Ameryki zalana została powodziami, podczas gdy Azja i Australia doświadczyły suszy.
El Niño, choć obserwowany głównie na Pacyfiku, ma wpływ na całą Ziemię, ponieważ masy ciepłej i zimnej wody krążą po całym wszechoceanie. Jeśli ich kierunek zmieni się w jednym miejscu, zmienia się on wszędzie. To samo dotyczy wiatrów. W Polsce El Niño objawia się w postaci szczególnie wysokich opadów latem, natomiast np. w krajach śródziemnomorskich występują wtedy bardzo wysokie temperatury.
44. Biocenoza wysp - kolonizacja środowisk wyspowych. Model obowiazuje lądy stale czyli wyspy środowiskowe otoczone dookoła strefani nie nadającymi się do zasiedlenia, np. las otoczony polami.
45.Wg teorii Wilsona i Mc Artura:
1.liczba gatunkow ustala się na wyspie z punktu równowagi dynamicznej między imigracją i kolonizowaniem wyspy przez nowe gatunki a ich wymieraniem.
2.przy duzej licznie batunkow na wyspie liczba przybywających i osiedlających się nowych gatunków jest niewielka
3. ale w w arunkach nasilonej konkurencji tempo zanikania gatunku jest wysokie.
46. Relaksacja - Proces tracenia gatunków na lądzie który stał się wyspą. Mniejsza liczba gatunków jaką można się spodziewać na mniejszych wyspach wynika z :
1.szybszego zanikania
2. wolniejszej imigracji
Te procesy wyjaśniają dlaczego w ogole liczba gatunków jest mniejsza na wyspach niż na lądzie stalym.
Róznice wielkości wysp:
Wlk Brytania - 44 rodziny ssaków
Irlandia - tylko 22
Wynika to z różnic wielkości tych wysp i związanych z tym różnic w tempie ich kolonizacji i zanikania gatunków (ssaki mają małą zdolność migracji, ale dotyczy to też ptaków czy nietoperzy).
47. metabolizm biosfery
Wszystkie org zywe potrzebują 3 rodzajów substratów:
1.strukturalnego - materiału do budowy wlasnego ciała. Przede wsyztskom C,H,O,N,S. Szczególne znacznie ma źródło węgla. Mogą to być związki organiczne lub CO2 wymagający kosztownej energetycznej redukcji.
2.donora elektronów który utleniając się dostarcza energii albo umożliwi zredukowanie utlenionego substratu strukturalnego w celu wytworzenia związków organicznych. Takim donorem mogą być rózne cząsteczki organiczne ( ch2O) albo H2, NH3, N2S, H2O oraz promienie słoneczne
3. utleniacza czyli akceptora elektronów który w reakcji z substratem energetycznym uwolni energie do wykonania pracy.
Procesy możemy podzielic na :
1.biosynteze(budowę biomasy)
2.uwalnianie energii (oddychanie)
W biocenozie są rózne kombinacje szlaków metabolicznych ale największe znaczenie maja foto- i chemolitoautotrofy oraz tlenowe i beztlenowe chemoorganoheterotrofy.
Czlowiek to chemoorganocheterotrof aerobowy.