Zdrowie Psychiczne
1.Różne definicje zdrowia psychicznego
Próba stworzenia definicji zdrowia psychicznego opiera się na:
normie praktycznej - uwzględnienie indywidualnych i społecznych obszarów działania człowieka.
Norma statystyczna - określa zdrowie psychiczne jako pewną przeciętność, normalność. Norma idealna - zdrowie psychiczne to maksimum sprawności życiowej, dojrzałości, przystosowania społecznego, dobrego samopoczucia czy samorealizacji.
Norma względna - umiejętność odnalezienia się w społeczeństwie czyli w danej kulturze, wśród pewnych przekonań, wartości.
Medycyna, a konkretnie psychiatria dają nam odpowiedź na pytanie czym jest zdrowie psychiczne - oczywiście jest to definicja umowna, nie oddająca w pełni całego zjawiska odbioru przez człowieka otaczającego go świata i udział w dynamice otoczenia. Tak więc:
Zdrowie psychiczne - jest to stan wolny od zaburzeń psychicznych, czyli takie zachowanie człowieka, które jest wolne od zakłóceń czynności psychicznych
Lecz, w zależności od autora termin zdrowia psychicznego jest w różny sposób kategoryzowany.
Strona internetowa Światowej Organizacji Zdrowia podaje definicję, iż zdrowiem psychicznym jest nie tylko brak zaburzeń psychicznych, ale również stan, w którym osoba zdaje sobie sprawę ze swego potencjału, może sobie radzić ze stresem, pracować efektywnie oraz jest w stanie funkcjonować w społeczeństwie[1].
jednostka aktywnie przystosowująca się do otoczenia, usiłująca spełniać wymagania otoczenia bez utraty indywidualności
jednostka charakteryzująca się spójną oraz zintegrowaną osobowością
Według Kazimierza Dąbrowskiego zdrowie psychiczne to zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkrywania i tworzenia coraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego.
2. Czynniki warunkujące zdrowie duchowe i zdrowie psychiczne :
a) Czynniki wewnętrzne warunkujące zdrowie psychiczne człowieka :
- Czynnik genetyczny :
Niezależny od nas samych. Dziedziczymy zapisane w kodzie DNA różne cechy np. predyspozycje i skłonności do różnych chorób, które mogą się ujawnić pod wpływem oddziaływania środowiska zewnętrznego zarówno społecznego jak i naturalnego. Mogą się one nie pojawić, jeśli nie uaktywni ich jakiś środowiskowy czynnik zewnętrzny, na który jesteśmy podatni ze względu na daną predyspozycję czy skłonność genetyczną.
- Czynniki duchowe i psychiczne
Aby mieć dobre zdrowie duchowe i zdrowie psychiczne po pierwsze trzeba uznać, że istnieje rzeczywistość duchowa, a nie tylko materialna, która ma na nas największy wpływ, na nasze zdrowie psychiczne, fizyczne i społeczne, zachowanie i reakcje na fakty, zdarzenia, sytuacje, okoliczności i innych ludzi.
b) Czynniki zewnętrzne warunkujące zdrowie psychiczne człowieka :
- Czynnik zewnętrzny: odpowiednia dieta, stosowanie suplementów diety, brak nałogów;
- Czynnik środowiskowy :
Najważniejszym elementem jest tutaj środowisko społeczne, w jakim się od dziecka wychowujemy - czyli rodzina i grupa rówieśnicza. Czy jest to środowisko miłości i ogólnej bezwarunkowej i bezinteresownej akceptacji nas jako ludzi takich jakimi jesteśmy z naszymi zaletami, ale i też wadami - nikt z nas przecież nie jest doskonały. Zdrowe środowisku społeczne, w którym się wychowujemy buduje w nas poczucie wartości, właściwy obraz siebie i samoocenę, w taki sposób jak na nas reaguje. To ma największy wpływ. W późniejszym życiu znaczenie ma natomiast środowisko szkolne i zawodowe, w jakim uczymy się i pracujemy - zarówno to społeczne, jak i naturalne warunki pracy.
3. Zaburzenia psychiczne
Obrazem zaburzeń są zakłócenia w wypowiedziach czy zachowaniu. Prawie zawsze zamiany w kontakcie z otoczeniem budzą dezaprobatę środowiska, wyobcowanie chorego - to druga cecha chorób psychicznych. Bywa i tak, że zaburzenia psychiczne są bardzo głębokie i całościowe wówczas funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie staje się niemożliwe.
Pomimo różnorodności chorób psychicznych można wyróżnić parę cech wspólnych tego typu zaburzeń:
zamiana w sposobie przeżywania
cierpienie
utrudnienie lub zerwanie kontaktu z otoczeniem
brak krytycyzmu
zmiany w systemie wartości
Aby dobrze zrozumieć jakiego typu zaburzenia możemy wyróżnić w chorobach psychicznych warto przedstawić prawidłowe czynności psychiczne organizmu ludzkiego.
W sytuacji prawidłowej czynności mózgu warunkującej prawidłowe stany naszej świadomości wyróżniamy trzy typy czynności psychicznych:
poznawcze
emocjonalne
motywacyjne
Prawidłowe czynności psychiczne są podstawą naszej świadomości. Natomiast strukturą która organizuje i łączy w jedno czynności psychiczne to osobowość.
Prawidłowe czynności psychiczne człowieka:
procesy poznawcze czyli spostrzeganie, pamięć, myślenie
procesy emocjonalne
procesy motywacyjne
stan przytomności
osobowość
O wielorakich zaburzeniach psychicznych możemy mówić w oparciu o objawy lub na podstawie wyróżnionych zespołów objawów.
4. PRZYCZYNY ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
-przyczyny somatogenne - zaburzenia organiczne (pochodzenia cielesnego):*choroby mózgu, zmiany w tkance mózgowej (blizny, nacieki), zaburzenia przewodnictwa nerwowego.
-przyczyny psychogenne (wywodzą się z samych przeżyć) - zaburzenia paranoiczne, reaktywne, nerwicowe, psychosomatyczne, osobowości.
-przyczyny endogenne (nieznane czynniki tkwiące w organizmie chorego - dziedziczenie, kondycja psychiczna, nieznany proces chorobowy) - zaburzenia schizofreniczne i afektywne
Inną ważną grupą przyczyn powodujących zaburzenia psychiczne są:
uzależnienia (toksykomanie, nałogi)
uzależnienie od alkoholu
1