Zator

to najpoważniejsze powikłanianie zakrzepicy żył głębokich.

Zator jest to zatkanie naczynia krwionośnego (światła tętnicy przez ciało płynące z prądem krwi), zazwyczaj przez własny skrzep krwi. Jest to najczęściej zakrzep, powstały w lewej części serca lub w aorcie, powodujący zatkanie tętnicy obwodowej w kończynie, tętnicy szyjnej czy tętnicy krezkowej.

Zakrzep w żyle udowej lub w prawej części serca może spowodować zator tętnicy płucnej lub jej rozgałęzienia.
Zakrzep uwalniając się z głębokiej żyły nożnej, niesiony przez krew, może dostać się do innych narządów, np. do płuc.

Ciałem zatorowym może być również kuleczka tłuszczu (zator tłuszczowy jako powikłanie złamań kości długich), banieczka gazu (zator powietrzny - choroba kesonowa), komórki lub cząstki nowotworu (zator nowotworowy).

Zator wywołuje ostre niedokrwienie, które w zależności od rodzaju tętnicy daje różne objawy kliniczne.
Zator tętnicy w kończynie wywołuje gwałtowne bóle i zblednięcie kończyny, następnie martwicę.
Zator tętnicy płucnej prowadzi najczęściej do natychmiastowego zgonu.
Zator tętnicy wieńcowej jest przyczyną zawału mięśnia sercowego, natomiast zator tętnic mózgowych - zawału mózgu.

Jeżeli skrzep zatka tylko jeden mały przewód płucny, to zator płucny może zostać niewidoczny do końca życia, natomiast kiedy zamknięte zostaną większe naczynia krwionośne, lub zatkanych zostanie więcej naczyń, to pojawiają się poważne objawy, czasem zagrażające życiu.

Leczenie: wlew dożylny z heparyną, postępowanie przeciwwstrząsowe (wstrząs), a w celu uzyskania efektu fibrynolitycznego wlew dożylny streptokinazy, wyjęcie zatoru - embolectomia.

---