Skóra -największy organ - bariera między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Ciężar - 4 kg. Powierzchnia około 2 m2 Funkcje skóry:
bierne:
ochrona przed zimnem, ciepłem, promieniowaniem
przed uciskiem, uderzeniem, tarciem
przed działaniem subst chem.
Przed drobnoustrojami (bakterie, wirusy, grzyby)
czynne:
zwalczanie drobnoustrojów chorobotwórczych w skórze (fagocyty, układ immunologiczny)
termoregulacja (wydzielanie potu, ukł naczyniowy i nerwowy)
odbieranie bodźców z otocznia (ból, dotyk, temp)
rozpoznawanie alergenów (kom Langerhansa)
produkcja Wit c
produkcja barwnika
Naskórek - zbudowany jest z kreatyny, najgrubszy jest na stopach i dłoniach ,
a najcieńszy na brzuchu. Składa się z 4 warstw:
Podstawna - mieszcząca się najniżej, zawiera melanocyty (komórki barwnikowe wytwarzające i magazynujące melaninę), komórki Langerhansa (komórki biorące udział w odporności) oraz komórki Merkela (komórki układu nerwowego).
Kolczysta - zawiera kilka rzędów komórek o różnych kształtach, które przemieszczając się ku wyższym warstwom ulegają stopniowemu spłaszczeniu, zawiera białka keratynowe, które poprzez zdolność wiązania wody nadają jej elastyczność.
Ziarnista - posiadająca kilka rzędów komórek tym razem o wrzecionowatych kształtach i spłaszczonych jądrach.
Rogowa - zawiera już tylko spłaszczone komórki nie zawierające jądra.
Skóra właściwa - zbudowana jest z komórek i włókien łącznotkankowych, zawiera naczynia, zakończenia nerwowe oraz przydatki skóry. W jej obrębie wyróżniono warstwę brodawkową i znajdującą się niżej warstwę siateczkową. Podstawą budowy są: włókna kolagenowe, retikulinowe oraz sprężyste nadające skórze sprężystość i wytrzymałość. Do komórek łącznotkankowych skóry właściwej zaliczamy:
Fibrocyty i fibroblasty - biorą czynny udział w procesie tworzenia włókien kolagenowych, mają kształt wrzecionowaty.
Histiocyty- charakteryzuje je zdolność wchłaniania cząsteczek ciał obcych, mają zdolności żerne
Komórki tuczne -wydzielają histaminę i heparynę, występują w sąsiedztwie naczyń
Pojedyncze limfocyty
Przydatki skóry:
Mieszek włosowy jest strukturą złożoną z nabłonka i tkanki łącznej. Tkanka łączna tworzy brodawkę włosa zaopatrzoną w włókna nerwowe i naczynia.
Z nabłonka powstaje natomiast sam włos i jego pochewka. Pomiędzy brodawką
a warstwą nabłonkową znajdują się komórki barwnikowe (melanocyty) nadające włosowi odpowiednią barwę.
Paznokcie są wytworem naskórka, zatem zbudowane są z macierzy płytki paznokcia, z której powstaje zrogowaciała płytka paznokciowa oraz znajdującego się pod płytką łożyska. Paznokieć otoczony jest wałem naskórkowym stabilizującym płytkę.
Gruczoły potowe mogą występować na całej skórze, jako gruczoły erykrynowe, które biorą udział w termoregulacji poprzez wydzielanie potu lub mogą być rozmieszczone w bliskim sąsiedztwie mieszków włosowych, jako gruczoły apokrynowe. Te ostatnie mieszczą się głównie w okolicach pach, odbytu, okolicy płciowej, brodawek sutkowych i powiek, a produkowanie wydzieliny możliwe jest dopiero po okresie dojrzewania. Gruczoły potowe zbudowane są z części wydzielniczej, przewodu odprowadzającego wytwarzaną wydzielinę oraz jego ujścia.
Gruczoły łojowe występują zawsze w asyście mieszka włosowego. Ich wydzielina uchodzi pomiędzy pochewkę a włos, a tylko nieznaczna część uchodzi bezpośrednio na skórze. Łój usuwany jest dzięki działalności mięśnia przywłosowego, a sam tworzy barierę ochronną przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych w tym bakterii. Wydzielanie podlega regulacji hormonalnej, czyli największe jest w czasie dojrzewania.
Tkanka podskórna (łac. subcutis) zawiera oprócz tkanki tłuszczowej również tkankę łączną. Znajdują się tu naczynia, zakończenia nerwowe oraz gruczoły potowe. zraziki tłuszczowe przedzielone zbitą tkanką łączną włóknistą. zawiera również naczynia krwionośne, włókna łączy ona skórę właściwą z głębiej położonymi tworami jak ścięgna czy kości. wiotka budowa tej warstwy daje jej możliwość pochłaniania znacznych ilości wody.