Skóra właściwa

Skóra właściwa (cutis vera) jest złożoną strukturą gwarantującą utrzymanie stałego środowiska w organizmie. Z punktu widzenia kosmetologii, zachodzące w niej procesy wpływają w zasadniczy sposób na wygląd człowieka. Niekorzystne zmiany w skórze właściwej są uwidaczniane w postaci zmarszek, blizn, a także w postępującym procesie łysienia i niekorzystnym wyglądzie i stanie przydatków skóry.

Znajduje się ona tuż pod naskórkiem i jest od niego grubsza. Masa jej wynosi ok. 20% całkowitej masy skóry, a grubość jest uzależniona od okolicy, w której występuje (najgrubsza jest na stopach i dłoniach 1- 3 mm, w pozostałych okolicach 1- 2 mm).

Skóra właściwa ma budowę stosunkowo spoistą ze względu dużą zawartość włókien klejorodnych i sprężystych. Skóra właściwa nie ma równej powierzchni (z wyjątkiem głowy), przebiega drobnofalisto w skutek wnikania do naskórka licznych brodawek (papillae cutis).

Skóra właściwa składa się z trzech kolejno leżących nad sobą warstw (od zewnątrz):

• warstwy brodawkowej (stratum papillare)

• warstwy podbrodawkowej (stratum subpapillare)

• warstwy siateczkowatej (stratum reticulare)

Warstwa brodawkowa (stratum papillare)

Jest to najbardziej powierzchowna warstwa skóry właściwej, która składa się z drobnych wpukleń naskórka zwanych brodawkami. Warstwa brodawkowa jest zbudowana z luźno spojonych ze sobą włókien klejorodnych, sprężystych i siateczkowatych. Obecne są w brodawkach włókna nerwowe, mieszki włosowe, przewody gruczołów potowych, przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia substancja podstawowa. Brodawki w skórze właściwej pełnią bardzo ważną rolę, gdyż stanowią miejsce wymiany metabolitów z naskórkiem.

U niemowląt brodawki są bardzo dobrze rozwinięte natomiast obserwuje się ich spłaszczenie i zanik u ludzi po 60-tym roku życia. Brodawki są szczególnie rozwinięte w miejscach narażonych na urazy, otarcia. Ciekawostką jest fakt, iż skóra głowy jest ich całkowicie pozbawiona. Wielkość oraz liczba brodawek jest zmienna w zależności od uwarunkowań osobniczych oraz od okolicy ciała. Wysokość ich mieści się w granicach od 0.02-0.1 mm, a szerokość od 0.01-0.05. Przeciętnie 100 brodawek zajmuje 1 mm².

Znajdują się tu również:

• Fibroblasty - wrzecionowate komórki tkanki łącznej wytwarzające włókna skóry oraz macierz skóry właściwej

• Histiocyty - makrofagi tkanki łącznej, które mają zdolność diapedezy, pożerania na drodze endocytozy cząsteczek „obcych"

• Komórki tuczne - komórki zawierające ziarnistości wraz z mediatorami reakcji zapalnej

• Melanofory - gromadzą wytworzoną melaninę

• Komórki napływowe - limfocyty, monocyty, komórki plazmatyczne, granulocyty

Warstwa brodawkowa wraz z warstwą podbrodawkową są bardzo czynne metabolicznie i dlatego w tych warstwach skóry przebiegają liczne naczynia.

Skora wlasciwa - widoczny przewod wyprowadzajacy gruczolu potowego

Warstwa podbrodawkowa (stratum subpapillare)

Warstwa ta jest jednolita i cienka, bogata we włókna klejorodne i sprężyste. W warstwie podbrodawkowej przebiegają żyły i tętnice tworzące splot powierzchowny oraz nerwy. Warto zwrócić uwagę na rolę jaką pełni splot żylny podbrodawkowy, mianowicie jest on niezbędny w termoregulacji ustroju.

Warstwa siateczkowata (stratum reticulare)

Warstwa siateczkowa ma znacznie głębsze utkanie włókienkowe, stąd pochodzi jej inna nazwa - warstwa zbita. Włókna klejorodne układają się względem siebie skośnie, a w stosunku do powierzchni skóry - równolegle. Są one połączone ze sobą co jest charakterystyczne dla tej warstwy skóry. W wyższych partiach warstwy siateczkowatej są one cienkie i krótkie podczas gdy w dolnych - grube i dłuższe. Pęczki włókien klejorodnych są tak ścisłe, że nie ma pomiędzy nimi wolnych przestrzeni.

Włókna klejorodne oplatają naczynia krwionośne, włosy, przewody wyprowadzające gruczoły potowe. W przeciwieństwie do warstwy brodawkowej warstwa siateczkowata jest uboga w naczynia włosowate, znajduje się tu również niewielka ilość włókien sprężystych oraz fibroblastów.

---