Łuszczyca - jedna z najczęstszych chorób skóry, występuje bez względu na płeć i wiek, przyczyna choroby nie jest w pełni wyjaśniona, poważną rolę odgrywa podłoże genetyczne, charakterystyczne dla łuszczycy jest przyspieszone niepełne rogowacenie naskórka w obrębie grudek łuszczycowych. Zmiany chorobowe polegają na tworzeniu się grudek skórno-naskórkowych o różnie zaznaczonym nawarstwieniu łusek rogowych, wykwity zazwyczaj są koliste, powiększają się obwodowo, a w części centralnej niekiedy ustępują - często łączą się ze sobą, zmiany są bardzo dobrze odgraniczone, nie powodują dolegliwości.
Choroba jest nawrotowa, przewlekła, trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Występowanie - najczęściej okolice kolan, łokci, skóry owłosionej głowy, nie powoduje łysienia.
Leczenie zewnętrzne jest tylko leczeniem objawowym, bo nie powoduje trwałego ustąpienia zmian. Wstępne leczenie polega na usunięciu nawarstwionych łusek za pomocą 5-10%owej maści z kwasem salicylowym.
Choroby alergiczne skóry
- Nadwrażliwość występ. głównie w obrębie dróg oddech., układu trawienia i skóry. Alergenami mogą być: obecne w środowisku substancje szkodliwe, niedostosowane do skóry środki pielęgnacyjne, kosmetyki, preparaty używane w gospodarstwie domowym.
Leczenie objawów alergii jest trudne - odczyny skórne to jedynie objawy zaburzenia funkcjonowania ukł. odpornościowego, który pracuje nadmiernie i niewłaściwie.
Wysypka - najczęstsza reakcja alergiczna skóry, nie wynika bezpośrednio z obecności alergenów, dopiero gdy te reagują z przeciwciałami uwalnia się histamina, która jest substancją pośredniczącą, wywołującą objawy alergiczne.
Wysypka to najpierw pojedyncze pęcherze wielkości pestki wiśni, wypełniona wodnistą wydzieliną. W dalszym przebiegu zwiększa się ich liczba, tworzą skupiska bądź pęcherze obejmują całe ciało. Z reguły są bardzo swędzące.
Alergenami są często pyłki kwiatowe, kurz domowy i żyjące w nim roztocza, różne kosmetyki, artykuły żywnościowe ( konserwanty), sierść zwierząt, rośliny, metale.
Leczenie - leki przeciwhistaminowe + dieta
Pokrzywka - zaczyna się nagle czerwonymi silnie swędzącymi plamami, którym czasem może towarzyszyć niewielka gorączka. Objawy skórne często układają się liniowo, wzdłuż nerwu, rzadziej na całym ciele. Za objawy pokrzywki odpowiada histamina. Mogą ją wywołać truskawki, przetwory mleczne.
Stany przednowotworowe skóry: niektóre zmiany skórne i błon śluzowych stanowią potencjalne podłoże, z którego po różnym czasie mogą rozwijać się nowotwory złośliwe. Ich rozwojowi sprzyja długotrwałe drażnienie przez fizyczne czynniki zewnętrzne - termiczne, mechaniczne, chemiczne - prom. nadfioletowe, jonizujące i inne, i niektóre leki stos. zewn.
Do stanów przednowotworowych skóry zalicza się: rogowacenie starcze i białe, róg skórny, choroba Bowena, odczyn porentgenowski skóry.
Nowotwory złośliwe skóry:
Nabłoniach podstawnokomórkowy - najczęstszy nowotwór skóry o niewielkiej i na ogół tylko miejscowej złośliwości. Na początku występuje w postaci drobnego twardego guzka o gładkiej nieco lśniącej powierzchni, zabarwieniu cielistobrunatnym, w obwodzie zaznacza się płaskowyniosły wał z obecnością drobnych guzków.
Rak kolczystokomórkowy - rozwija się ze stanów przedrakowych, cechuje się dużą dynamiką rozwoju, skłonnością do naciekania, tworzenia się brodawkowatego owrzodzenia, przenikania wgłąb skóry, częściej tworzy się u mężczyzn. Zmiany początkowe są guzkowe, płasko lub kopulasto-wyniosłe nad powierzchnią skóry, o zabarwieniu cielistobrunatnym, zwiększonej swoistości i dobrym odgraniczeniu.
Jest kilka jego odmian: guzkowata, brodawkowata, wrzodziejąca.
Umiejscowienie: często na twarzy ( okolice nosa, oczodołów), grzbietowej powierzchni rąk)
Często powiększeniu ulegają najbliższe węzły chłonne. Może dojść do przerzutów do innych narządów.
Leczenie - chirurgiczne, naświetlanie, zamrażanie płynnym azotem.
Czerniak - jeden z najzłośliwszych nowotworów skóry ze względu na skłonność do wczesnych przerzutów do innych narządów. Punktem wyjścia są zaburzenia w komórkach barwnikowych ( melanocytach).
Występ. - najczęściej jako pojedynczy wyniosły guzek kształtu okrągłego o gładkiej lub nierównej powierzchni, barwie ciemnobrunatnej lub stalowoczarnej. Zmiana jest dobrze odgarniczona. Występuje rąbek zapalny u podstawy guzka.
Leczenie jest radykalne - chirurgiczne usunięcie zmiany.
Czerniak pierwotny w 90% rozwija się w skórze, zaś w 10% w oku, w oponach miękkich mózgu, błonach śluzowych jamy ustnej.
Umiejscowienie: skóra - twarz, kark, rzadziej tułów, okolice płytek paznokci, narządy płciowe, podudzie.
Czerniak złośliwy występuje rzadko, dotyczy kobiet i mężczyzn, najczęściej w średnim wieku. Kilka odmian - powierzchowna, guzkowa, bezbarwnikowa.
Zaburzenia barwnikowe - mogą być pochodzenia endogennego i egzogennego. Można wyróżnić odbarwienia, czyli obszary pozbawione barwnika oraz przebarwienia ( złogi melaniny występ. wyłącznie w naskórku i skórze właściwej, gł. Piegi, plamy soczewicowate, ostuda).
Piegi - kilkunastomilimetrowe jasno- lub ciemnobrunatne drobne plamy zlokalizowane na skórze odsłoniętej, głównie twarzy ale też grzbietach rąk i przedramionach. Powstają pod wpływem przyspieszonego procesu melanogenezy. Występują przede wszystkim u osób z pierwszym typem skóry ( bardzo jasna karnacja). Zabarwienie piegów nasila się pod wpływem działania prom. słonecznego. Leczenie - stos. preparatów odbarwiających np. hydrohinion, i złuszczających.
Plamy soczewicowate - plamy nieregularnego kształtu o zabarwieniu jasno lub ciemnobrązowym, w ich obrębie występuje zwiększona liczba melanocytów i zwiększona synteza melaniny. Przyczyną mogą być ostre poparzenia skóry.
Ostuda - nabyte zaburzenie barwnikowe skóry występuje głównie u kobiet. Klinicznie to plama nieregularnego kształtu o barwie od jasno do ciemnobrązowej. Lokalizuje się na skórze eksponowanej na działanie słońca. Zmiany są na ogół symetryczne, występują na czole, skroniach, policzkach, nad górną wargą. W obrębie przebarwień tego typu stwierdzono zwiększoną zawartość melaniny, melanocytów i melano.... i zwiększoną syntezę tyrozyny.
Rumień - zapalne zaczerwienienie skóry, wyróżnia się r. Wielopostaciowy, trwały, guzowaty.
Rumień wielopostaciowy - choroba o niejednolitej etiologii, mogą ją wywołać: bakterie wewnątrzustrojowe, zakażenia wirusowe i bakteryjne. Najczęstszą przyczyną są leki przyjmowanie ogólnie, zwłaszcza sulfonalidy, pochodne hininy, kwas salicylowy i niektóre antybiotyki.
Zmiany skórne polegają na gwałtownym wystąpieniu sinoczerwonych rumieni obrzękowych ze skłonnością do tworzenia pęcherzy w części centralnej. Układ zmian jest symetryczny, dotyczy głównie dalszych części rąk i nóg ( okolice nadgarstków, stawów skokowych), błon śluzowych, jamy ustnej i zewnętrznych narządów płciowych.
Czas trwania - od kilku dni do kilkunastu tygodni.
Zmianą może towarzyszyć uczucie osłabienia, gorączka oraz dolegliwości bólowe.
Choroba może mieć nawroty. Leczenie przeciwzapalne, przeciwalergicznem stos. środków przeciwzapalnych i odkażających ( maści sterydowe).
Rogowacenie starcze - ogniskowe rozrosty hyperkeratotyczne, rozwijające się na podłożu skóry starczej, tworzą się żółtobrunatne płaskowyniosłe nawarstwienia rogowe o brodawkowatej powierzchni i niezbyt wyraźnym odgraniczeniu. Po usunięciu masy rogowej wyłania się powierzchnia żywoczerwona sącząca i lekkokrwawiąca. Zmiany powstają głównie na twarzy, szyi i grzbietowej powierzchni rąk. Nie sprawiają one dolegliwości. Czas trwania choroby jest długi. Leczenie - elekstroagulacje i zamrażanie płynnym azotem.
Łysienie androgenowe typu męskiego - najczęstsza przyczyna łysienia i dotyczy ok.60% mężczyzn powyżej 50. roku życia. Jeśli łysienie rozpoczyna się w wieku 16-20 lat, często występuje rodzinnie.
Przyczyny - wysoki poziom androgenu we krwi przyczynia się do wzmożonego wypadania włosów i łysienia na głowie, natomiast wpływa pobudzająco na wzrost w innych okolicach.
Łysienie to zależy od nadmiernej wrażliwości mieszków włosowych na androgeny, spowodowane wzrostem aktywności enzymu 5-alfa-reduktazy. Podstawą mechanizmu łysienia jest stopniowe skracanie się okresu anagenu a wydłużenie telogenu.
Dodatkowo noworosnące włosy są cieńsze i łatwo wypadają. Z czasem przekształcają się one we włosy typu meszku.
Objawy i przebieg - przerzedzenie włosów dotyczy głównie kątów czołowych oraz szczytu głowy, podczas gdy na obwodzie skóry owłosionej ilość włosów zmiejsza się nieznacznie. Wyróżniamy postać ciężką ( rozpoczyna się w wieku 16-18lat i szybko postępuje), postać średniociężką - 20-23lata, postać lekką - od ok. 40. roku życia.
Łysienie androgenowe u kobiet - towarzyszą mu często zaburzenia wydzielania hormonów. Najczęściej obserwuje się niedobory estrogenów, wzrost ilości progesteronu lub wzrost poziomów androgenów nadnerczowych.
Objawy i przebieg - wypadanie włosów zaczyna się na szczycie głowy albo w okolicy kątów czołowych. W odróżnieniu od mężczyzn nigdy nie dochodzi do całkowitego wyłysienia. Włosy stopniowo stają się coraz cieńsze i coraz więcej mieszków włosowych przechodzi w okres telogenu. Chroba ta może rozpoczynać się w okresie pokwitania, a największe nasilenie zmian występuje w wieku 30-40 lat, u części kobiet może się nasilać w okresie menopauzy ( przekwitania ).
Łysienie plackowate - przyczyna utraty włosów nie jest dokładnie wyjaśniona. Wśród przyczyn wyróżnia się - stan układu nerwowego ( nerwice, stres, wstrząsy psychiczne), zaburzenia hormonalne ( choroba tarczycy, nadnerczy) choroby o podłożu autoimmunologicznym ( bielactwo, toczeń rumieniowy).
Mechanizm łysienia jest anagenowy, w obrębie macierzy włosa dochodzi do zahamowania podziałów komórkowych, ścieńczenia włosów a z czasem ich wypadnięcia.
Objawy, przebieg - zmiany dot. najczęściej skóry owłosionej głowy, ale mogą również zajmować skórę brody, narządów płciowych, dołów pachowych, brwi, rzęs. Choroba może pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej 30-40 lat. Ogniska wyłysienia pojawiają się nagle, a skóra jest zwykle niezmieniona w tych miejscach.
Przyczyny chorób paznokci:
-zewnętrzne:
Nieprawidłowa pielęgnacja,
Łamliwość paznokci, pękanie, kruszenie, rozdwajanie - wynikają z nieprawidłowej pielęgnacji, obgryzanie, uszkodzenie substancjami chem. nietolerowanymi przez organizm, lakierem, zmywaczem,
Zakażenia bakteriami lub grzybami
Łuszczyca
Wrodzone zniekształcenia.
-wewnętrzne:
przewlekłe choroby, niedobory ( żelaza, wit. z grupy B ) wynikają z błędnego odżywiania, bądź niewydolności ukł. pokarmowego, niezdolności do trawienia i przyswajania składników pokarmowych.
Gruźlica, nowotwory, miażdżyca tętnic, niedoczynność tarczycy, zaburzenia hormonalne, choroby nerwowe, choroby zakaźne.
Białe plamki, białawe smugi poprzeczne.