Minerał Þ pierwiastek , związek chemiczny lub mieszanina związków chemicznych , w stałym stanie skupienia , powstająca w sposób naturalny .
Skała Þ zespół wielu minerałów lub wielu osobników tego samego minerału , powstały w sposób naturalny .
Kryształ Þ ciało fizycznie i chemicznie jednorodne o prawidłowej budowie wewnętrznej .
Minerały mogą dzielić się na : dominujące, poboczne, dodatkowe
Ze względu na genezę rozróżnia się : Minerały pierwotne ( powstające w procesie krystalizacji magmy ); Minerały wtórne ( w procesach wietrzenia , diagenezy lub metamorfizmu )
Ze względu na barwę rozróżnia się : minerały barwne np.: grafit , malachit ; minerały bezbarwne , mogą być zabarwione; minerały zabarwione , barwa od domieszek różnych związków chemicznych
SKALA TWARDOŚCI MOHSA
1. TALK
2. GIPS Þ CaSO4*2H2O
3. KALCYT Þ CaCO3
4. FLUORYT Þ CaF2
5. APATYT
6. ORTOKLAZ
7. KWARC Þ SiO2
8. TOPAZ
9. KORUND Þ Al2O3
10. DIAMENT
SKAŁY MAGMOWE
GRANIT
STRUKTURA : ziarnista ( średnio , grubo rzadziej drobno )
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : kwarc , ortoklaz , plagioklazy kwaśne
MINERAŁY GŁÓWNE : miki , amfibole , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE:
KLASYFIKACJA SKAŁY : kwaśne skały głębinowe
NAZWA : GRANIT
INNE SKAŁY O TYM SAMYM SKŁADZIE : Riolit , Pegmatyt
WYSTĘPOWANIE W POLSCE : Sudety , Karkonosze , Strzelin , Strzegom
ZASTOSOWANIE : do nawierzchni drogowych ,płyt okładzinowych
RIOLIT
STRUKTURA : porfirowa , skrytokrystaliczna
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : kwarc , ortoklaz , plagioklazy kwaśne
MINERAŁY GŁÓWNE : miki , amfibole , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE :
KLASYFIKACJA SKAŁY : kwaśne skały wylewne
NAZWA : RIOLIT ( ew. PORFIR )
INNE SKAŁY : Granit , Pegmatyt
WYSTĘPOWANIE : Sudety ( Kłodzko , Wałbrzych ) , okolice Krakowa
ZASTOSOWANIE : w budownictwie drogowym i ogólnym
PEGMATYT
STRUKTURA : gruboziarnista
TEKSTURA : nieuporządkowana , zbita
MINERAŁY DOMINUJĄCE : kwarc , ortoklaz
MINERAŁY GŁÓWNE : muskowit , amfibole , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE : granat , turmalin , topaz
KLASYFIKACJA SKAŁY : kwaśne skały żyłowe
NAZWA : PEGMATYT
INNE SKAŁY : Granit , Riolit , Pegmatyt
WYSTĘPOWANIE :
SJENIT
STRUKTURA : średnioziarnista
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : ortoklaz , plagioklazy kwaśne , biotyt
MINERAŁY GŁÓWNE : amfibole , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE : kwarc
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała głębinowa
NAZWA : SJENIT
INNE SKAŁY : Trachit , Pegmatyt
WYSTĘPOWANIE : Kotlina Kłodzka , okolice Niemczy
ZASTOSOWANIE : w bud. ogólnym ( na wykładziny ) i drogowym ( kruszywo )
TRACHIT
STRUKTURA : porfirowa , skrytokrystaliczna
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : ortoklaz , plagioklazy kwaśne
MINERAŁY GŁÓWNE : pirokseny , biotyt , amfibole
MINERAŁY POBOCZNE :
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała wylewna
NAZWA : TRACHIT
INNE SKAŁY : Sjenit
WYSTĘPOWANIE : Góry Kaczawskie
ZASTOSOWANIE : do kruszywa
DIORYT
STRUKTURA : średnio i drobno ziarnista
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : plagioklazy ( oligoklaz ) , amfibole
MINERAŁY GŁÓWNE : biotyt , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE : ortoklaz , kwarc
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała głębinowa
NAZWA : DIORYT
INNE SKAŁY : Andezyt
WYSTĘPOWANIE : Niemcz , Złoty Stok , Kłodzko
ZASTOSOWANIE : w bud. drogowym ( tłuczeń ) , do kruszywa do betonów
ANDEZYT
STRUKTURA : porfirowa
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : plagioklazy+pirokseny (ciasto skalne)
MINERAŁY GŁÓWNE : amfibole , pirokseny
MINERAŁY POBOCZNE :
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała wylewna
NAZWA : ANDEZYT
INNE SKAŁY : Dioryt
WYSTĘPOWANIE : Pieniny , okolice Szczawnicy
ZASTOSOWANIE : do wyrobu krawężników , kostki , okładzin , tłucznia
GABRO
STRUKTURA : gruboziarnista
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : plagioklazy ( labrador ) , pirokseny
MINERAŁY GŁÓWNE : amfibole , biotyt
MINERAŁY POBOCZNE : oliwin
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała głębinowa
NAZWA : GABRO
INNE SKAŁY : Bazalt ( ew. Melafir )
WYSTĘPOWANIE : masyw Ślęży , Nowa Ruda
ZASTOSOWANIE : tłuczeń drogowy
BAZALT
STRUKTURA : skrytokrystaliczna , porfirowa
TEKSTURA : zbita , nieuporządkowana
MINERAŁY DOMINUJĄCE : plagioklazy ( labrador , bytownit ) , pirokseny
MINERAŁY GŁÓWNE : amfibole , biotyt , oliwin
MINERAŁY POBOCZNE : magnetyt
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała wylewna
NAZWA : BAZALT
INNE SKAŁY : Gabro , Melafir
WYSTĘPOWANIE : Dolny Śląsk , Opole , Złotoryja
ZASTOSOWANIE : do wyrobu kamienia podkładowego oraz jako kruszywo
MELAFIR
STRUKTURA : skrytokrystaliczna
TEKSTURA : porowata
MINERAŁY DOMINUJĄCE :plagioklazy , pirokseny
MINERAŁY GŁÓWNE : amfibole , biotyt , oliwin
MINERAŁY POBOCZNE : związki żelaza
KLASYFIKACJA SKAŁY : obojętna skała wylewna
NAZWA: MELAFIR
INNE SKAŁY : Gabro , Bazalt
WYSTĘPOWANIE : Wałbrzych , Kłodzko , okręg krakowski (Regulice)
ZASTOSOWANIE : materiał brukarski , kruszywo
SKAŁY SYPKIE I SPOISTE
ŻWIRY
STRUKTURA :
FRAKCJA : kamienista ( >40 mm ) lub żwirowa ( 40-2 mm )
STOPIEŃ OBTOCZENIA : obtoczone
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa
NAZWA : ŻWIRY
WYSTĘPOWANIE:
ZASTOSOWANIE : do produkcji betonów , podbudowy dróg i nasypów
PIASEK
STRUKTURA :
FRAKCJA : piaskowa ( 2 - 0,05 mm )
STOPIEŃ SELEKCJI : zła , ziarna o różnych średnicach
SKŁAD MINERALNY : kalcyt ; biotyt ; skalenie
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa sypka
NAZWA : PIASEK
WYSTĘPOWANIE: Bory Tucholskie , Puszcza Piska
ZASTOSOWANIE : dobre podłoże budowlane
MUŁY
STRUKTURA :
FRAKCJA : pyłowa ( 0,05-0,002 mm )
TEKSTURA : warstwowana
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa
NAZWA : MUŁY
LESSY
STRUKTURA :
FRAKCJA : pyłowa ( 0.05-0.002 )
TEKSTURA : niewarstwowana , porowata
MINERAŁY DOMINUJĄCE : kwarc ( 80% )
MINERAŁY GŁÓWNE : węglany ( 20% )
MINERAŁY POBOCZNE : związki żelaza ( 6% ) , minerały ilaste ( 2% )
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa
NAZWA : LESSY
WYSTĘPOWANIE : Kazimierz Dolny
WŁAŚCIWOŚCI : mało odporne na erozję
IŁY PSTRE
STRUKTURA :
TEKSTURA : warstwowana , zaburzona
MINERAŁY DOMINUJĄCE : montmorillonit
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa
NAZWA : IŁY PSTRE
WYSTĘPOWANIE : Warszawa , Poznań , Wrocław , Łódź
WŁAŚCIWOŚCI : pęcznieją przy zawilgoceniu , kurczą przy wysychaniu
IŁY WARWOWE
STRUKTURA :
TEKSTURA : warstwowa
KLASYFIKACJA SKAŁY : skała okruchowa
NAZWA : IŁY WARWOWE
WYSTĘPOWANIE : Warszawa i Mazowsze
WŁAŚCIWOŚCI : pęcznieją przy nawilgoceniu
MADA (GLINA ALUWIALNA )
STRUKTURA :
FRAKCJA : piaskowa , pyłowa i iłowa
TEKSTURA : warstwowana
KLASYFIKACJA : skała okruchowa spoista
NAZWA : MADA (GLINA ALUWIALNA )
GLINA ZWAŁOWA
STRUKTURA :
FRAKCJA : wszystkie nawet bardzo duże głazy
STOPIEŃ OBTOCZENIA : obtoczone
TEKSTURA : niewarstwowana
NAZWA : GLINA ZWAŁOWA
WŁAŚCIWOŚCI : przy zawilgoceniu uplastycznia się
WYSTĘPOWANIE : Jura Krakowsko-Częstochowska
GLINA ZWIETRZELINOWA
STRUKTURA :
FRAKCJA : wszystkie
STOPIEŃ OBTOCZENIA : nieobtoczone
NAZWA : GLINA ZWIETRZELINOWA
WYSTĘPOWANIE : Jura Krakowsko-Częstochowska