Japoński system bankowy jest tzw. systemem niemiecko-japońskim, w którym dopływ kapitału odbywa się przez kredyt bankowy; dominującą rolę w sektorze finansów pełni właśnie system bankowy,
a w szczególności banki uniwersalne; a potrzeby klientów zarówno krótko- jak i długoterminowe zaspakajane są przez banki.
Jest to system dwupoziomowy, czyli dokonany został podział na bank centralny i banki komercyjne. Funkcję pierwszego pełni Bank Japonii,
Do zadań Banku Japonii należą:
prowadzenie polityki pieniężnej
nadzór nad systemem bankowym
pośredniczenie w transakcjach pomiędzy instytucjami finansowymi (bank banków)
działalność międzynarodowa
pełnienie roli pożyczkodawcy ostatniej instancji
kompilacja danych, analizy ekonomiczne i działalność badawcza
Jedną z charakterystycznych cech japońskiej gospodarki jest występowanie szczególnych powiązań między podmiotami finansowymi i niefinansowymi zwanych keiretsu. Keiretsu to konglomerat firm powiązanych
ze sobą w sposób nie spotykany zwykle na zachodzie, występujących zwykle pod ta samą nazwą.
Keiretsu dzielą się na poziome i pionowe.
Keiretsu poziome (zwane też czasem finansowym) składa się z wielu przedsiębiorstw tej samej wielkości, powiązanych ze sobą głównie finansowo, czyli przez posiadanie wspólnych akcji. Jest też bardziej zdywersyfikowane. Przedsiębiorstwa te współpracują ze sobą dla osiągnięcia strategicznych celów.
Keiretsu pionowe zbudowane jest z reguły na podstawie łańcucha produkcyjnego, najczęściej w oparciu
o stosunki dostawca - odbiorca. Tu też częściej zachodzi wymiana pracowników pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami.
Struktura keiretsu na przykładzie holdingu Mitsubishi, w którego skład wchodzi:
- największy japoński dom handlowy
- pięć banków, z których Mitsubishi Bank jest czwartym w Japonii, zaś Mitsubishi Trust jest największym bankiem powierniczym tego kraju
- dwa biura maklerskie
- cztery towarzystwa ubezpieczeniowe
- instytucja finansowa wyspecjalizowana w udzielaniu kredytu konsumpcyjnego
- firma świadcząca leasing finansowy
- firma obracająca nieruchomościami
- Nippon Yusen Kaisha - wielka firma transportu morskiego
- Mitsubishi Electric, znana z produkcji elektroniki gospodarstwa domowego oraz wielkich generatorów
i turbin
- Mitsubishi Heavy Industries, produkująca broń, samoloty i statki
Łącznie na holding składa się 111 jednostek gospodarczych.
System bankowości japońskiej można podzielić na grupy (stan na luty 1999)
1. banki miejskie (city banks, toski Ginko, np. Bank of Tokio-Mitsubishi) - dysponujące sieciami ogólnokrajowymi i wyspecjalizowane w zasilaniu grup przemysłowych keiretsu w środki krótkoterminowe.
2. Banki kredytu długoterminowego (long term credit banks; Nippon Credit Bank, The Long Term Credit Bank of Japan, The Industrial Bank of Japan)
- banki powiernicze - (trust banks) np. Mitsubishi Trust&Banking
3.banki regionalne - działające na terenie danej prefektury lub dużego miasta. Ich kondycja finansowa zależy wprost od koniunktury gospodarczej w rejonie działania.
4. banki zagraniczne - większość z nich specjalizuje się w obsłudze handlu zagranicznego i operacjach spekulacyjnych na rynku walutowym.
5. instytucje typu spółdzielczego