WYKŁAD I

- po drugiej wojnie światowej ład zaprowadzony przez zwycięskich aliantów zaczął się rozsypywać.

- dla polityków zachodnich zamiary ZSRR nie były od początku oczywiste. Bardzo często politycy zachodni prezentowali podejście idealistyczne (ja chce przyjacielskich stosunków, więc zakładam że przeciwnik też chce przyjacielskich stosunków). Zachód był zainteresowany współpracą i rozwojem ZSRR. Zachód chciał dawać blokowi wschodniemu kredyt zaufania.

- w 1946 roku Churchill użył sformułowania „żelaznej kurtyny”, jako ostrzeżenie przed ewoluującą sytuacją polityczną - jednak w tamtych czasach nikt tak radykalnych wniosków nie brał pod uwagę.

- w roku 1947 pojawiło się pierwsze państwo w bloku wschodnim, gdzie ład jałtańsko-poczdamski (koalicyjne rządy uwzględniające radzieckie względy) został naruszony.

- w roku 1947 Niemcy były bardzo zniszczone działaniami wojennymi, istniał tu czarny rynek, ludzie głodowali - kraj był na skraju upadku. Część zachodnich polityków zaczęła się martwić na zapas co się stanie gdy Niemcy się odbudują. Zachodni politycy obawiali się zemsty Niemców za to co zachód im uczynił.

- marzec 1947 - powstaje pierwszy w powojennej Europie sojusz wojskowy. Nazywany on jest Paktem z Dunkierki. Sojusz ten zawiązał się przeciwko Niemcom, na wypadek gdy w końcu powstaną, odrodzą się i znów będą mocne - nie brano wówczas w ogóle pod uwagę zagrożenia ZSRR.

- 1947/1948 - pojawia się coraz więcej negatywnych sygnałów ze strony ZSRR. Toczy się wojna w Chinach - na początku wojska Chang Kai Scheka wygrywają z komunistami, lecz później następuje zwrot - i to komuniści (Mao Tze Tung) wspierani przez ZSRR przejmują kontrolę nad Chinami.

- przełomowe sygnały, które zmieniają podejście zachodu do ZSRR dochodzą w 1948 roku, gdy to wygnany zostaje z Czechosłowacji Edward Benes, a minister spraw zagranicznych Masaryk popełnia samobójstwo - władzę przejmuje komunistyczny rząd Czechosłowacji.

- zachód zareagował na tą sytuację bardziej niż na przejęcie władzy przez komunistów w Polsce - ukazuje to sposób pojmowania geopolityki przez zachodnich polityków, gdyż przejęcie władzy przez komunistów w państwie Europy środkowej - graniczącym z państwami zachodnimi, było bardziej zagrażające niż przejęcie władzy przez komunistów w Polsce - państwie Europy środkowo-wschodniej (Polska nie miała tradycji demokratycznych).

- 1948 rok to również początek blokady Berlina, trwającej prawie rok.

- zaraz po wojnie w roku 1945 wschodnia część Austrii i Niemiec Zachodnich była okupowana przez duże ilości wojsk alianckich - sytuacja ta zaczęła się jednak szybko zmieniać i wkrótce obszary te zostały uwolnione od wojsk zachodnich i liczba wojsk alianckich została drastycznie zmniejszona. Jeszcze przed okresem blokady Berlina Amerykanie mieli tylko nieliczne dywizje wojsk, które nie były gotowe do konfrontacji militarnej z ZSRR.

- 1948 - rozpoczęły się rozmowy między Francją, Belgią, Wlk. Brytanią, Luksemburgiem, Holandią nad stworzeniem szerszego sojuszu wojskowego różniącego się od sojuszu z Dunkierki pod dwoma względami: sojuszu nie tylko na wypadek agresji Niemiec, ale o charakterze bardziej uniwersalnym, a po drugie sojuszu o charakterze bardziej otwartym.

- 17 marzec 1948 - Pakt Brukselski między Francją, Wlk. Brytanią i państwami Beneluksu. „Traktat o gospodarczej, społecznej i kulturalnej współpracy, oraz zbiorowej samoobronie”. Oprócz tych czterech składowych należy dodać jeszcze współpracę polityczną, nie wymienioną w traktacie, lecz oczywistą. Traktat ten ustanowił instytucję, która została nazwana - Unia Zachodnia (Western Union). Później została ona przemianowana na Unię zachodnioeuropejską. Pakt Brukselski jest sojuszem obronnym, otwartym i uniwersalnym. Był to traktat państw które już bały się Związku Radzieckiego.

- preambuła określa obszar działania Unii Zachodniej i określa program przeciwko czemu/komu pakt jest zawiązany. Traktat obronny w swej preambule zostaje skierowany przeciwko niemieckiemu rewanżyzmowi, mimo iż ZSRR jest już tak agresywny.

- art. V - precyzuje jak ma się odbywać zbiorowa samoobrona państw członkowskich. Traktat Brukselski ustanawia obligatoryjność obrony każdego państwa przez pozostałe posiadanymi środkami militarnymi w przypadku agresji oraz wyraźnego zagrożenia.

- po drugiej wojnie światowej mamy do czynienia na zachodzie z ruchem federalistycznym. Federaliści są elementem przyczyniającym się do integracji Europy.

- maj 1948 - kongres ruchów Europejskich

- 1949 - powstanie Rady Europy - pierwszej tego rodzaju instytucji, która wytworzyła własne ciała traktatowe, statutowe służące organizacji prac.

- oprócz federalistów istnieli również pragmatycy, którzy również mieli swój wkład w integrację europejską.

- przez całe dziesięciolecia po drugiej wojnie światowej Stany Zjednoczone Ameryki były stymulatorem integracji europejskiej - i dążyły do jej wzmocnienia. Przyczyną takiego działania USA były różne przesłanki: amerykański idealizm, chęć realizacji doktryny powstrzymywania rozszerzania się komunizmu, realizacja polityki bezpieczeństwa zachodu, oraz czynnik gospodarczy. Najwięcej pomocy finansowej USA otrzymała Wlk. Brytania i Francja.

- 1948 rok - powstaje Europejska Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Powstała ona do zarządzania Planem Marshalla.

WYKŁAD II

- Stany Zjednoczone Ameryki Północnej były od zawsze zwolennikami integracji europejskiej. Powodów było kilka. USA chciały przede wszystkim mieć w Europie silnego partnera, a nie związek wielu małych państw. Europa nie była zintegrowana politycznie - i trudno było z nią - jako całością na arenie międzynarodowej prowadzić negocjacje. USA były nawet bardziej euroentuzjastami, niż sama Europa, która w swych poczynaniach była bardzo ostrożna. W przypadku USA było to podejście dość stałe - podejście to zmieni się dopiero od lat 70-tych, gdy to odżyje integracja militarna Europy.

- od końca lat 50-tych zaczął się zmieniać stosunek Europy do USA. Było to związane ze zmianą polityki francuskiej. Przez lata 70-te stosunek społeczeństw i elit politycznych do USA zaczyna się zmieniać.

- plan Marshalla był dużym sukcesem. Założeniem tego planu było to, aby Europa nie tylko odbudowała się po zniszczeniach II wojny światowej, ale również aby zaczęła się rozwijać i po krótkich czasie przekroczyć przedwojenne wskaźniki gospodarcze (rolnictwo, przemysł, PKB).

- po powstaniu paktu brukselskiego toczyły się rozmowy nad rozszerzeniem go o kolejne państwa europejskie i pozaeuropejskie (USA, Kanada). USA nie chciały przystępować do jakichkolwiek organizacji międzynarodowych w warunkach pokoju. Jednak po wojnie taka idea się pokazała i administracja prezydenta Trumana będąca za przystąpieniem USA do paktu z Europą, postulowała ideę specjalnej rezolucji „Kongresu amerykańskiego w tej sprawie. Rezolucja przeszła przez amerykański Senat w czerwcu, rezolucja Wandenberga pozwalała USA na wchodzenie do regionalnych organizacji zajmujących się bezpieczeństwem, również w czasie pokoju. Rezolucja ta była niezbędna do powstania NATO.

- na te decyzje Związek Radziecki zareagował blokadą Berlina wschodniego. Wojska amerykańskie w pośpiechu zostały ściągnięte do Niemiec zachodnich, gdyż zagrożenie było coraz większe. Otwarto most powietrzny nad Berlinem w celu uzupełniania zapasów żywnościowych mieszkańców Berlina zachodniego. Agresywna polityka radziecka spowodowała większe poparcie państw zachodnich dla stworzenia nowego, wspólnego paktu.

- jesienią 1948 zakończono rozmowy pomiędzy USA, Kanadą i 5-tką sygnatariuszy Paktu Brukselskiego.

- na początku 1949 roku prowadzono rozmowy z dodatkowymi państwami Europy zachodniej, co do których Związek Radziecki wysuwał roszczenia terytorialne (np. Norwegia - kwestia złóż węgla, Dania - kontrola nad żeglugą przez cieśniny duńskie, Islandia). Do powstającego paktu wciągnięto również Włochy. We Włoszech działała jeszcze w niektórych rejonach partyzantka komunistyczna - Włochy interesowały się paktem bardziej ze względu na zagrożenie wewnętrzne. Portugalia również przystąpiła do paktu.

- 4 kwietnia 1949 roku 12 państw podpisało Traktat Waszyngtoński. Był to traktat wyłącznie obronny.

- porównanie artykułu 4 (5) Paktu Brukselskiego i 5 artykułu Paktu Waszyngtońskiego.
Art. 5 Paktu Brukselskiego: „Jeśli którakolwiek z umawiających się stron stanie się przedmiotem zbrojnego ataku w Europie, wówczas pozostałe strony zgodnie z postanowieniami art.. 51 Karty Narodów Zjednoczonych, muszą udzielić tejże zaatakowanej stronie wszelką militarną i inna pomoc jaka mają w dyspozycji”

Art. 5 Paktu Waszyngtońskiego: „Jeśli którakolwiek z umawiających się stron stanie się przedmiotem zbrojnego ataku w Europie lub w Północnej Ameryce, wówczas atak traktowany jest jako atak na wszystkich członków. Strony uzgodniły że jeśli tego typu atak wydarzy się każda stron korzystając z prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony wyrażonej w art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli stronie napadniętej indywidualnie oraz w porozumieniu z innymi stronami pomoc, włączając w to użycie sił zbrojnych konieczna dla tego, aby przywrócić bezpieczeństwo obszaru północnego Atlantyku”. Różnica jest taka, że w pierwszym przypadku państwa strony zobowiązane są pomóc wszelkimi dostępnymi środkami, w Traktacie waszyngtońskim natomiast państwa udzielają pomocy środkami, które uznają za niezbędne.

- Traktat Waszyngtoński zakłada obligatoryjność pomocy, jednak o rodzaju pomocy decyduje każde z państw udzielających tejże pomocy. Wszystkie państwa chciały zapisów takich jak w Traktacie Brukselskim - jednak na zmianę co do użycia środków wprowadziły USA - które nie chciały być uwikłane w dowolną wojną europejską.

- zarówno traktat brukselski jak i waszyngtoński są otwartymi traktatami - dostępnymi dla państw trzecich.

- Traktat Waszyngtoński to powstanie NATO.

- w przeciwieństwie do paktu brukselskiego NATO posiada własne organy decyzyjne.

- (1951) 1952 - NATO rozszerza się o Grecję i Turcję.

- obszarem zasięgu działalności traktatu brukselskiego były terytoria 5 państw założycielskich (terytoria wewnątrz europejskie). Obszar działalności NATO był inny - obszar północnego Atlantyku - terytorium państw członkowskich w Ameryce i Europie oraz terytorium na północ od zwrotnika Raka (morze Północne, Barentsa, morze Bałtyckie, Śródziemne, Czarne), oraz obszar przebywania wojsk sojuszniczych w zachodnich Niemczech i zachodniej Austrii.

- w 1950 następuje remilitaryzacja Niemiec Wschodnich. Powstaje milicja i armia wschodnioniemiecka. W RFN w tym momencie stacjonowały wojska sojusznicze, natomiast samo RFN nie posiadało własnej armii. Powstaje pomysł remilitaryzacji RFN i przyłączenia RFN do NATO - jednak przeciwna temu jest Francja.

- 24 października 1950 - francuski premier Pleven proponuje utworzenie wspólnej armii państw zachodnich.

- 1951 - traktat o EWWiS - pierwszy sukces integrujących się państw (Włochy, Francja, RFN, Belgia, Holandia, Luksemburg)

- 1952 - wprowadzenie w życie Planu Plevena o wspólnej europejskiej armii (rozwiązuje to problem armii dla RFN). W Paryżu podpisanie traktatu o Europejskiej Współpracy Obronnej. Zakłada on utworzenie wspólnej armii 6 państw. Państwa te miałyby nadal narodowe dywizje i jednostki wojskowe niższego szczebla - natomiast istniałoby ponadnarodowe dowództwo. Struktura wojskowa: Francja miała mieć 14 dywizji, Włochy i RFN 12 dywizji, natomiast państwa Beneluksu łącznie 5 dywizji. Francja zawsze stara się mieć o około 20-25% większą armię niż Niemcy. Struktura polityczna: powstanie Komisariatu z dużymi kompetencjami, Rady Ministrów, Zgromadzenia Parlamentarnego, oraz Trybunału.

- po zabiegach dyplomatycznych Pleven USA zaakceptowały EWO, a Wlk. Brytania była również chętna do stowarzyszenia się z tą organizacją.

- gdy powstała Europejska Współpraca Obronna, Europa wciąż nie miała wspólnej reprezentacji politycznej.

- 10 marzec 1953 rok - projekt traktatu Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Projekt został uzgodniony pomiędzy 6 państwami i został zaakceptowany przez USA. EWP miała mieć Radę Wykonawczą, Radę Ministrów, Dwuizbowy Parlament składający się z Izby Ludu i Senatu, oraz własny Trybunał.

- zamierzeniem było aby do EWWiS dołączyła EWO, a nad nimi istniałaby EWP.

- problem z ratyfikacją EWP był we Francji i Włoszech. We Francji problem był z większością głosów „za” - po zmianie układu w Zgromadzeniu Narodowym. Włosi postanowili postąpić dość asekurancko i uzależnić ratyfikację EWP od ratyfikowania jej przez Francję. We Francji przeciwnikami traktatu byli golliści (ograniczenie suwerenności Francji) i komuniści (otrzymywali instrukcje z Moskwy). Natomiast wśród francuskich socjalistów dominował ideał federalistyczny i pacyfistyczny (nie chciano jednolitej Europy). Ostatecznie w 1954 roku Francja ratyfikowała Europejską Wspólnotę Polityczną.

WYKŁAD III

- październik 1954 - konferencja w Paryżu (układy paryskie), która nastąpiła po upadku ratyfikacji EWO, reformowała Traktat Brukselski (akapit o zagrożeniu ze strony Niemiec został usunięty). Traktat Brukselski pozwolono podpisać Niemcom i Włochom. Nazwa Unia Zachodnia została zmieniona na Unia Zachodnioeuropejska. Podjęto również decyzje o rozszerzeniu NATO o Niemcy.

- Niemcy ostatecznie wstąpiły do NATO w maju 1956.

- w kolejnych latach nastąpił powrót gen. De Gaulle`a do władzy we Francji. Przedstawia on idee mocarstwowości Francji. De Gaulle był uprzedzony do USA. Pierwotna idea ułożenia spraw w dziedzinie bezpieczeństwa Europy nie była antynatowska i antyamerykańska.

- 1958 roku de Gaulle wystosował poufne memorandum do amerykańskiej administracji prezydenta Eisenhowera i do rządu brytyjskiego pod przewodnictwem Macmillana. T tymże memorandum de Gaulle proponował USA i UK utworzenie triumwiratu w NATO. Miało to się odbyć na płaszczyźnie nieformalnej. USA, UK i Francja miały mieć więcej do powiedzenia w NATO i uzgadniać swoją wspólną politykę. Żadna odpowiedź z USA i UK nie przyszła - co było przełomem we francuskiej polityce zagranicznej.

- Francja zaczęła prowadzić politykę dwutorową - dystansowania się od NATO i USA, oraz politykę intensywnych prac nad własną bombą atomową - bez pomocy Stanów Zjednoczonych. Według Francji NATO to marionetka w rękach Amerykanów - wszystkie ważne stanowiska są obsadzone przez Amerykanów. 1959 rok - wycofanie francuskiej floty śródziemnomorskiej spod dowództwa NATO, 1960 rok - Francuzi wynaleźli własną bombę atomową - od tej chwili SA w stanie prowadzić pełną politykę niezależności w dziedzinie bezpieczeństwa.

- po śmierci Stalina Związek Radziecki postrzegany jest jako mniej niebezpieczny i agresywny. Europa coraz mniej obawia się ZSRR. ZSRR nie jest już głównym zagrożeniem dla bezpieczeństwa w Europie - według Francuzów. Według Francji dla Europy najbardziej niebezpieczne jest NATO i USA, które faktycznie pełnią nad nim władze.

- de Gaulle prowadził politykę współpracy z państwami socjalistycznymi, szczególnie z ZSRR, Rumunią i Polską.

- w 1966 roku de Gaulle powiadamia sojuszników że do końca roku Francja wychodzi z połączonej struktury NATO - wycofała wszystkie swoje wojska. Mimo wszystko formalnie pozostała członkiem tej organizacji. W przeciągu roku Francja chciała się również pozbyć wszystkich obcych baz wojskowych (baz NATO). Kwatera główna NATO (polityczna) przeniesiona została z Paryża do Brukseli, podobnie jak inna infrastruktura.

- 1961 rok - kolejna próba integracyjna w dziedzinie wielkiej polityki bezpieczeństwa w Europie. W obrębie 6 państw skupionych w EWG działa Grupa Studyjna Dyplomatów pod przewodnictwem Christiana Fouchet`a. Grupa ta przygotowała dokument, który zakładał współpracę międzyrządową w dziedzinie polityki bezpieczeństwa i obrony, oraz w dziedzinie nauki i kultury. Plany Fouchet`a zakładały współpracę międzyrządową - nie zakładały utworzenia nowej wspólnoty. Miała powstać Rada, spotykająca się 3 razy do roku i decydująca w najważniejszych sprawach odnośnie polityki bezpieczeństwa i obrony, oprócz tego 4 razy do roku mieliby się spotykać ministrowie spraw zagranicznych. De Gaulle bezpośrednio ingerował w treść planu Fouchet`a. Pojawia się idea stworzenia Komitetu Politycznego, gdzie dyplomaci mieliby pracować nad wprowadzaniem w życie postanowień Rady i ministrów spraw zagranicznych, oraz prowadzić politykę między spotkaniami. Miał być on ulokowany w Paryżu. Idea ta najmniej się spodobała Belgii i Holandii - według nich kwestiami bezpieczeństwa powinna się zajmować Rada. Obawiali się wzmocnienia Francji. W 1962 roku zostaje ogłoszony tzw. drugi plan Fouchet`a - będący modyfikacją pierwowzoru. Zbliżenie Francji i Niemiec zaczyna niepokoić pozostałe państwa członkowskie. Tworzyła się powoli silna oś na linii Paryż-Bonn. Przeciwko tej koncepcji występują również Włochy. Niemcy popierali plany Fouchet`a, gdyż traktowali je jako krok w dobrym kierunku. Tak czy inaczej oba plany Fouchet`a upadły.

- Traktat Elizejski z 1963 roku - dwustronny traktat pomiędzy Niemcami i Francją we wszystkich dziedzinach. Typowy traktat dobrosąsiedzki pomiędzy De Gallem i Adenauerem. Traktat zakładał konsultacje w dziedzinach polityki zagranicznej i obrony. Traktat ten był krokiem do zjednoczenia Europy. Miano również wspólnie podejmować pewne decyzje w polityce zagranicznej i obrony. Idea osi Paryż-Bonn nie spodobała się USA. Amerykanie postarali się użyć wszystkich sił aby tą współpracę przerwać. Traktat musiał być ratyfikowany przez Parlamenty obu krajów. W Bundestagu traktat napotkał opór. Niemieckie elity polityczne były zdania że współpraca z NATO i USA są ważniejsze niż współpraca z Francją. Niemiecki Bundestag jednostronnie w preambule dopisał szereg zmian, dzięki czemu mógł on być ratyfikowany. Mimo tego Francja nie zareagowałam, gdyż bardzo jej na tym traktacie zależało. Niemcy dopisali, że bliska współpraca w dziedzinie polityki bezpieczeństwa i obrony w Europie owszem, jednak nie może się dobywać kosztem współpracy z USA i NATO. Na mocy tego traktatu udała się współpraca polityczna pomiędzy Francją i Niemcami, współpraca kulturalna również.

- grudzień 1969 - na szczycie Wspólnot Gospodarczych pojawia się idea stworzenia formy reprezentacji Europy zachodniej w dziedzinie polityki. Chciano aby Europa zachodnia mogła przemawiać na arenie międzynarodowej jednym głosem. Pojawia się idea Europejskiej Współpracy Politycznej.

- na początku 1970 roku zostaje powołana grupa robocza, pod kierownictwem Davignona (Komitet Polityczny) - byli to wyżsi urzędnicy MSZ. Grupa ta przygotowała projekt rozwiązania nie-traktatowego. Był to tzw. Raport luksemburski (październik 1970). Dokument ten zakładał powstanie Europejskiej Współpracy Politycznej. Projekt ten nie zakładał powstania wspólnoty, tylko koordynację polityk zagranicznych na poziomie międzyrządowym, tak aby ich wspólne interesy mogły być reprezentowane w sposób jednolity wobec innych państw, czy na forach międzynarodowych (ONZ - możliwość wyrażania swoich poglądów przez państwa nie posiadające swoich przedstawicielstw). Istniała potrzeba koordynacji polityk państw EWG w stosunku do USA. Było to pewne porozumienie międzyrządowe, jednak bez prawnego charakteru.

- państwa Europejskiej Współpracy Politycznej za cel postawiły sobie zwiększenie wysiłku w Europie na rzecz korzystania z rozwoju gospodarczego poszczególnych państw, zwiększenie wysiłku Europy na rzecz poszanowania praw człowieka i wolności politycznej. EWP miała służyć ukształtowaniu woli zbudowania unii politycznej, oraz złączeniu polityk Wspólnot Europejskich z rozwojem wydarzeń politycznych na świecie, oraz zapewnieniu rosnącej odpowiedzialności Europy za sprawy światowe.

- sukcesu Europejskiej Współpracy Politycznej można upatrywać w regularnych spotkaniach wszystkich państw członkowskich na szczeblu politycznym, wzajemnych rozmowach na płaszczyźnie informacyjnej, informowaniu o własnych krokach, konsultacjach, dyskusjach i ewentualnym wspólnym podjęciu decyzji.

WYKŁAD IV

- początek lat 70-tych to wzmożona aktywność niektórych państw w dziedzinie europejskiej współpracy politycznej. Pojawiają się między innymi propozycje by doprowadzić w najbliższym czasie Europę do konfederacji europejskiej. Propozycję tę popierała Francja, gdyż umożliwiało to skuteczniejszą współpracę polityczną na poziomie międzyrządowym, nie zaś na poziomie wspólnotowym, proponowała utworzenie Stałego Sekretariatu, który obsługiwałby europejską współpracę polityczną z Paryża - propozycja została poparta przez RFN jako krok w dobrym kierunku, gdyż Niemcy sądziły, iż konfederacja będzie pierwszym krokiem do europejskiej federacji. Propozycję poparła też Wielka Brytania, jednak z przeciwnych powodów niż Niemcy - Wlk. Brytania poparła konfederacja - aby zahamować ewentualne dążenia do federacji. Jednak pozostałe państwa wspólnot nie były zadowolone z takiego biegu decyzji. Inne kraje obawiały się zdominowania przez 3 największe państwa Wspólnot. Holandia wysunęła propozycję, aby Stały Sekretariat umieścić w Brukseli - by jednocząca się Europa miała bliższy kontakt z już istniejącymi organami Wspólnot mającymi swe siedziby właśnie w Brukseli. W wyniku wielu zdań pomysł nie wszedł w życie.

- szczyt paryski 1972 roku - dyskutowano nad stworzeniem unii europejskiej, omawiano zaangażowanie Europy w świecie. Postanowiono tam rozdzielić Europejskie Wspólnoty i Europejską Współpracę Polityczną. Nie będzie zbyt bliskiej ich koordynacji. Postanowiono, że do końca czerwca 1973 roku przedstawiony zostanie raport precyzujący kwestie związane z europejską współpracą. Raport ten został zaakceptowany przez ministrów spraw zagranicznych.

- 1973 rok - Europejska Współpraca polityczna rozrasta się, powstają liczne podkomisje, prezydencja zyskuje szersze kompetencje. W ramach EWP skonkretyzowano współpracę - podjęto formalną decyzję o obowiązku konsultacji tam gdzie istnieje wspólny interes europejski.

- 1973 rok - Nowa Karta Atlantycka, która w zamiarach miała szybkie rozszerzenie NATO o Japonię. Nie było tu jednak zgodności państw europejskich. Europa nie wystosowała jednego stanowiska w tej sprawie.

- jesienią 1973 roku - dokument o tożsamości europejskiej, 14 grudnia 1973 roku w Kopenhadze został on zatwierdzony przez ministrów spraw zagranicznych państw zachodnich. Dokument ten informował o stosunkach z innymi krajami, o roli państw europejskich w świecie, oraz sformułowano że podstawą tożsamości europejskiej jest jedność.

- 9/10 grudzień 1974 - szczyt w Paryżu - posiedzenie szefów państw i rządów - powołano oficjalnie Radę Europejską. Jest to organ wspólny EWG i EWP. Postanowiono, że RE będzie się spotykać regularnie 3 razy do roku. Towarzyszyć im będzie spotkanie ministrów spraw zagranicznych. Powołano ją jako organ pozatraktatowy. Powołanie Rady oznaczało osłabienie Wspólnot Europejskich - to właśnie Rada Europejska znalazła się nad Wspólnotami - a więc ucierpiały stosunki wspólnotowe na rzecz międzyrządowych stosunków. Wzmocniono prezydencję i rolę Parlamentu Europejskiego. Wówczas podjęto decyzje o powstaniu unii monetarnej i wspólnej polityki regionalnej. Zapadła tu też decyzja o bezpośrednich wyborach do Parlamentu Europejskiego. Był to bardzo ważny szczyt. Zlecono premierowi Belgii - Tindenmansowi przygotowanie raportu o przyszłości unii europejskiej.

- spotkania Gymnich - w 1975 roku na zamku w Niemczech doszło do nieformalnego spotkania ministrów spraw zagranicznych państw EWG i EWP. Od tamtego czasu zaczęła się tradycja corocznych nieformalnych spotkań, na których zapadają bardzo ważne postanowienia, które później przyjmowane są przez europejskie Rady Ministrów. Zapadło wówczas szereg decyzji upraszczających konsultacje na poziomie Europejskiej Współpracy Politycznej. Organizowane są wcześniejsze - wstępne konsultacje pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi - i jeśli zapadnie zgoda co do pewnych kwestii - to dalej jedynie prezydencja wypowiada się w imieniu całej Wspólnoty.

- 1976 rok - raport Tindenmansa zostaje opublikowany - został przedyskutowany - nigdy nie został zatwierdzony. Raport opisywał wszystkie elementy składowe projektowanej unii europejskiej. Poruszana tu była kwestia zewnętrznej osobowości - jednolitej polityki zewnętrznej, zakładano wspólne działania we wszystkich obszarach stosunków zewnętrznych (polityka zagraniczna, bezpieczeństwa, gospodarcza, prorozwojowa, o obronie interesów, obronie praw człowieka i sprawiedliwości) Unia europejska mogła użyć środków w obronie praw człowieka, sprawiedliwości. Działania przybliżające powstanie unii europejskiej zostały zapisane w tym raporcie. Postulowano, aby jak najszybciej znieść różnice między spotkaniami ministrów spraw zagranicznych w ramach Wspólnoty Europejskiej i EWP- lepiej by było gdyby spotykali się jednocześnie. Podobnie miało się stać z innymi spotkaniami na poszczególnych poziomach. Zastąpić porozumienie międzypaństwowe (raport luksemburski, kopenhaski) traktatem prawnym. Przyszła unia europejska pozostanie dziełem niepewnym tak długo jak długo nie będzie miała polityki bezpieczeństwa i obrony.

- listopad 1977 rok - ministrowie spraw zagranicznych nie przyjęli raportu Tindenmansa - zgodzili się tylko na przedstawianie corocznych raportów z postępów prac na unią europejską. Doszło do kolejnego okresu stagnacji europejskiej.

- 13 październik 1981 - raport londyński zostaje przyjęty. Stanowił on wytyczne dla Europejskiej Współpracy Politycznej. Utworzono Sekretariat - stały, składający się z ludzi dobieranych w sposób rotacyjny - składał się z dyplomatów państw. Zwiększono role prezydencji w kontaktach z krajami trzecimi, uznano kwestie bezpieczeństwa za przedmiot zainteresowania współpracy politycznej. Przyjęto zobowiązanie do EWP, państwa członkowskie zostały zmuszone do konsultacji przed podjęciem decyzji ważnej dla całej wspólnoty, bądź przed zajęciem stanowiska na forum międzynarodowym. Wprowadzono procedurę antykryzysową - na żądanie 3 państw w ciągu 48 godzin zwoływany byłby komitet polityczny w sprawie kryzysu politycznego, gospodarczego czy tez innego.

WYKŁAD V

- od 1981 roku - minister spraw zagranicznych RFN Hans Dietrich Genscher proponuje by przyszła Unia Europejska była kombinacją elementów o charakterze federacyjnym i konfederacyjnych - przypominało to zmodyfikowany Plan Foucheta.

- pod koniec 1981 roku - propozycja RFN została dopracowana przy udziale włoskiego ministra Emillo Colombo - nowy plan nazwano Planem Genscher-Colombo. Jego główną częścią był projekt Aktu Europejskiego - była to uroczysta deklaracja. Koncepcyjnie projekt ten wychodził poza ramy Raportu Londyńskiego. Projekt ten proponował aby Radzie Europejskiej nadać osobowość prawną. Rada Europejska miałaby kierować Europejską Współpraca Polityczną i Europejską Współpracą Gospodarczą. Parlament miał dostać prawo debatowania nad sprawami Współpracy Politycznej - zwiększenie jego kompetencji. Rada Europejska miała by stać się odpowiedzialną za EWP. Miał zostać rozszerzony Sekretariat EWP i sekretariat Rady Ministrów - miałyby służyć pomocą. Propozycja ta nie uzyskała szerszego poparcia i nigdy nie została zrealizowana.

- projekt powyższy zaowocował przyjęciem przez Radę Europejską Uroczystej Deklaracji o Unii Europejskiej w Stuttgarcie 19 czerwca 1983 roku. Nie był to dokument wiążący - była to jedynie deklaracja, napisana głównie po to aby dać wyraz trwającym pracom. Potwierdzono wolę stworzenia Unii Europejskiej.

- Irlandia, Dania i Grecja z różnych powodów nie miały ochoty na dalsza integrację w dziedzinie bezpieczeństwa. Irlandia była neutralna, Dania ze względu na nastawienie się na pełne realizowanie polityki bezpieczeństwa poprzez NATO, natomiast Grecja wciąż miała okres dystansowania się od wszelkich tego typu pomysłów, zajęta była swoimi problemami wewnętrznymi.

- w połowie lat 80 - idea rewitalizacji Unii Zachodnio Europejskiej.

- październik 1984 - na spotkaniu w Rzymie podpisano Deklarację Rzymską. Postanowiono aby w gronie państw chcących integracji w dziedzinie bezpieczeństwa będzie to możliwe rozłącznie od przyszłej UE. Pojawiło się tu pojęcie europejskiej tożsamości w dziedzinie bezpieczeństwa, zakładano też harmonizację polityk obronnych w ramach UZE. Postanowiono zająć się konsekwencjami dla Europy wypływającymi z konfliktów w innych częściach świata (kryzys na Bliskim Wschodzie, kryzys wokół Izraela, zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego w wyniku konfliktu Irak-Iran w Zatoce Perskiej, pojawienie się zagrożenia dla żeglugi - ostrzeliwanie zbiornikowców, minowanie Zatoki Perskiej - państwa UE wysłały tam swoją flotę). Rada UZE miała się spotykać 2 razy na rok.

- październik 1987 - UZE przyjęła platformę o Europejskich Interesach w Dziedzinie Bezpieczeństwa (Platforma Haska). UZE poparła utworzenie UE w oparciu o JAE, wyrażono przekonanie że integracja europejska musi zajść również w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Po raz kolejny postanowiono stworzyć Europejski Filar NATO.

- połowa lat 80-tych - próba odegrania większej roli przez Parlament Europejski w dziedzinie bezpieczeństwa. W 1979 roku odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory do PE. Parlament w swojej pierwszej kadencji po wyborach był bardzo aktywny w różnych dziedzinach. Federaliści postanowili włączyć się w integrację polityczną w Europie i nadać jej nowej energii.

- Altiero Spineli - czołowy eurofederalista. Próbujmy stworzyć UE ponad głowami polityków - odwołajmy się do elit krajowych ponad głowami rządów poszczególnych państw. W lutym 1984 roku PE przyjął projekt ustanowienia UE, jednak cała reszta planu się nie powiodła. Nie zdobyło to poparcia społecznego - nie udało się zainteresować społeczeństwa tym projektem. Propozycja PE zakładała 3 rodzaje kompetencji przyszłej UE - wyłączne uprawnienia UE, kompetencje zbieżne, oraz współpraca międzyrządowa(znalazła się tu polityka zagraniczna).

- 1984 rok - posiedzenie Rady Europejskiej w Fontenblau. Postanowiono powołać komitet ad hoc - zająć się on miał usprawnieniem współpracy we współpracy i polityce zagranicznej - w marcu 1985 roku - Raport Dodge`a (premier Irlandii będącego przewodniczącym komitetu ad hoc). Ogłoszono kryzys i że należy stworzyć jednolitą organizację - UE. Stworzenie jej przy pomocy elastycznych środków. Miałyby być różne rodzaje współpracy - międzyrządowa, wspólnotowa i trzecia bliżej nie określona. Zakładano że rozdzielenie współpracy wspólnotowej i Europejskiej Współpracy Politycznej będzie się stopniowo zmniejszać, a także wzmocnienie konsultacji w dziedzinie bezpieczeństwa - z wyłączeniem bezpośrednich kwestii obronnych (ukłon w stronę Irlandii, Danii, Grecji). Miano prowadzić rozmowy nad stworzeniem doktryny bezpieczeństwa oraz prowadzić współprace technologiczną w dziedzinie wojskowej. Mimo wszystko Irlandia i Dania się na to wszystko nie zgodziły + Grecja i Wielka Brytania (chciała to robić poprzez NATO). Raport zakładał również powstanie Stałego Sekretariatu. Rada Europejska nie przyjmuje Raportu Dodge`a. Zgodzono się na to żeby doszło do konferencji poświęconej negocjacjom nad traktatem o UE - miały się one odbywać w oparciu o prawo wspólnotowe, w oparciu o Raport Dodge`a i Deklarację Stuttgarcką.

- czerwiec 1985 - w Mediolanie na szczycie Rady Europejskiej - podjęto decyzję o zwołaniu konferencji w sprawie tworzenia UE.

- wrzesień 1985 - Konferencja w Luksemburgu, która wypracowała dokument JAE - w grudniu zaakceptowano stworzony Traktat (podpisanie go) - ratyfikowany w 1986 roku - 1 lipca 1987 r. wchodzi w życie.

- w ramach JAE o polityce zagranicznej mówi się bardzo mało. Jednolity Akt Europejski to był traktat obejmujący dotychczasowe postanowienia traktatowe - współpracę gospodarczą z jednej strony i z drugiej stornie Europejską Współpracę Polityczną. EWP została określona jako europejska polityka zagraniczna (polityka - jest oddzielną polityką od innych polityk, które już miały miejsce we wspólnotach europejskich; europejska - nie jest wspólnotowa, nie ustanowiono polityki wspólnej, jest ona międzyrządowa; zagraniczna - różni się od stosunków zewnętrznych w ramach Wspólnoty Europejskiej).

- w roku 1990 z inicjatywy Belgii rozpoczął się proces zmierzający w kierunku podpisania Traktatu Europejskiego. Belgia proponowała, aby w Radzie Ministrów w większości spraw głosowano na zasadzie konsensusu. Proponowano wybór przewodniczącego Komisji Europejskiej przez Parlament, zaproponowano również zwołanie konferencji w sprawie UE.

- Rada Europejska w czerwcu 1990 roku w Dublinie postanowiła, że nie będzie konferencji międzyrządowej w sprawie UE, tylko że będą dwie konferencje - w sprawie Unii Gospodarczej i Monetarnej o raz w sprawie Europejskiej Współpracy Politycznej.

- w kwietniu 1991 roku - przedstawiono projekt Traktatu o Unii Europejskiej.

- czerwiec 1991 r. - UZE wypowiada się na rzecz włączenia swoich kompetencji do UE.

- grudzień 1991 r. - porozumienie w sprawie Traktatu - powstaje Traktat o Unii Europejskiej. Traktat podpisano 7 lutego 1992 roku - podpisali ministrowie spraw zagranicznych i ministrowie finansów. Traktat wszedł w życie 1 listopada 1993 roku.

WYKŁAD VI

JAE

Preambuła

- mowa o intencji storn - przekształcenie stosunków miedzy państwami w UE

- art.1 Wspólnoty działają w oparciu o EWWiS, EWG, Euratom

- art.2 ustanawia Radę Europejską (szefowie państw członkowskich + przewodniczący KE; ministrowie spraw zagranicznych + 1 komisarz) - RE zbiera się co najmniej dwa razy do roku

- art.3 wymieniane są instytucje wspólnotowe (uregulowania w tytule 2). Instytucje i organy odpowiedzialne za Europejską Współpracę Polityczną w oparciu o instytucje + praktyki stopniowo wprowadzane między państwami trzecimi.

Tytuł II

- art.4 - mowa o ETS - nie jest on władny w EWP

Tytuł III

- art. 10:

- państwa zobowiązują się przekazywać sobie informacje oraz przeprowadzać konsultacje na temat wszystkich kwestii dotyczących polityki zagranicznej leżących w interesie ogólnym (koordynacja polityk, zbliżenie stanowisk, wspólne działanie).

- państwa są zobowiązane konsultować się przed ustalenie wspólnego stanowiska.

- państwo w pełni uwzględnia punkt widzenia pozostałych państw.

- jeśli jakieś państwo chce zająć narodowe stanowisko w kwestii międzynarodowej, bezpieczeństwa to musi zastanowić się czy nie byłoby lepiej gdyby przyjęto wspólne stanowisko w tej sprawie na poziomie wspólnotowym.

- państwa gwarantują, że wspólne zasady i cele są stopniowo rozszerzane.

- wspólne stanowiska stają się punktem odniesienia dla polityk zagranicznych państw członkowskich.

- zakaz obstrukcji - państwa powinny dążyć do unikania zajmowania stanowisk, które obniżyłyby skuteczność współpracy politycznej.

- spotkanie ministrów spraw zagranicznych - ministrowie + członek Komisji spotykają się co najmniej 4 razy do roku (Europejska Współpraca Polityczna). Mogą się zajmować kwestiami polityki zagranicznej w trakcie spotkań RUE. Komisja jest w pełni włączona do współpracy politycznej.

- państwa mają się powstrzymać od działań opóźniających wspólne stanowiska i wspólne działania.

- Parlament Europejski jest włączony do współpracy politycznej. Parlament winien być informowany o sprawach polityki zagranicznej. Prezydencja czuwa aby poglądy PE zostały należycie uwzględnione.

- stosunki zewnętrzne w ramach Wspólnot Europejskich oraz polityki w ramach Europejskiej Współpracy Politycznej powinny być ze sobą zgodne. Odpowiedzialność za to ponosi państwo sprawujące prezydencję oraz Komisja Europejska.

- państwa uważają, że bliższa współpraca w kwestii bezpieczeństwa znacznie umocniłaby tożsamość europejską, jedność europejską. Państwa są już gotowe do ścisłej koordynacji swoich stanowisk w kwestiach politycznych i gospodarczych związanych z bezpieczeństwem europejskim.

- państwa są zdecydowane utrzymać warunki technologiczne i gospodarcze aby utrzymać bezpieczeństwo. W tym celu współpracują na gruncie Wspólnot Europejskich.

- postanowienia tytułu III nie opóźniają ściślejszej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa niektórych państw w ramach UZE, bądź NATO.

- dążenie do przyjmowania wspólnych stanowisk, wtedy gdy państwa uczestniczą w konferencjach międzynarodowych.

- prowadzi się dialog z państwami trzecimi.

- współpraca na gruncie przedstawicielstw dyplomatycznych.

- prezydencja w ramach Współpracy Politycznej to ta sama prezydencja co w ramach Wspólnot Europejskich. Prezydencja jest odpowiedzialna za inicjowanie, koordynację działań, reprezentowanie stanowisk państw członkowskich.

- Komitet Polityczny dba o to aby polityka miała odpowiednie tempo, dba o jej ciągłość, przygotowuje obrady ministerialne.

- jeśli jest taka potrzeba Komitet Polityczny może się zebrać w ciągu 48 godzin na żądanie co najmniej trzech państw.

- zostaje powołany Stały Sekretariat, który wspiera prezydencję w przygotowaniu realizacji jej działań - wciąż nie ma żadnej roli merytorycznej - nie zgłasza żadnych projektów.

- 5 lat po wejściu w życie JAE państwa zbadają czy są potrzebne zmiany .

- działania i stanowiska - realne instrumenty w polityce zagranicznej

- cele i zasady - są to pewnego rodzaju deklaracje, cele przyświecające państwom

- wyjątki od Traktatu - stosowane były, żeby niepokoje państw przy podpisywaniu Traktatu zostały uwzględnione.

- zasady funkcjonowania współpracy - również wyniesione poza traktat - nie wiedziano czy to będzie dobrze funkcjonować, zapisy przeniesione poza traktat mogły być później zmienione na zasadzie porozumienia między państwami - nie zmieniając całego traktatu.

WYKŁAD VII

TUE

Preambuła

- historyczne znaczenie integracji

- potwierdzenie zasady państwa prawa

- pogłębienie solidarności

- umocnienie demokratycznego charakteru instytucji

- wola popierania postępu gospodarczego i społecznego

- mówi się o ustanowieniu obywatelstwa europejskiego

- akapit 9 - państwa są zdecydowane realizować wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa - oraz deklaracja chęci tworzenia wspólnej polityki obronnej, która w przyszłości mogłaby doprowadzić do wspólnej obrony (art.17)

- art. 3 - UE dysponuje jednolitymi ramami instytucjonalnymi

- Tytuł V - Postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

- podmiotami WPZiB są państwa członkowskie i UE

- Maastricht (wspólne stanowiska i działania)

- Amsterdam (wspólne stanowiska, działania i strategie)

- art.12 - instrumenty realizacji celów z artykułu 11

- WPZiB obejmuje wszelkie sprawy dotyczące Unii, w tym stopniowe określanie wspólnej polityki obronnej, dążąc w przyszłości do wspólnej obrony

- polityka bezpieczeństwa UE - kwestie „miękkie” bezpieczeństwa

- polityka obronna UE - kwestie „twarde” bezpieczeństwa (współpraca Francji i Wielkiej Brytanii. To także reagowanie na konflikty na świecie, również środkami militarnymi - misja w Czadzie)

- wspólna obrona - działania polegające na zbiorowej obronie państw członkowskich

- miękkie - aspekty polityczne bezpieczeństwa - veto, embargo, kwestie gospodarcze, kwestie technologiczne, ochrona środowiska, kwestie demograficzne itp.

- twarde - budowanie potencjału wojskowego - siły zbrojne, uzbrojenie projektowanie

- UE zwraca się do UZE, która jest częścią procesu europejskiej integracji w celu:

- opracowania decyzji oraz skierować UZE na kwestie obronne - zaprojektować dla UE wizję polityki obronnej

- wykonanie tego projektu, po rozpoczęciu polityki obronnej decyzję podejmie Rada UE

- Amsterdam - UZE integralną częścią rozwoju Unii

- w Maastricht zadecydowano o ściślejszych więziach pomiędzy UZE i UE, żeby w przyszłości włączyć UZE do UE. O tym czy UZE zostanie włączona do UE czy nie zadecyduje RUE. Traktat z Nicei usuwa ten zapis.

- polityka UE nie prowadzi do naruszenia polityki bezpieczeństwa i obrony poszczególnych państw członkowskich - to co zapiszemy w Traktacie nie przeszkadza realizować postanowień obronnych w ramach UZE i NATO

- misje UE - przywracanie pokoju:

- misje humanitarne

- misje ratunkowe

- misje zbrojne

- misje UE to skopiowanie zobowiązań UZE - Deklaracja Petersburska - misje poza obszarem traktatowym.

- misje humanitarne i ratunkowe (cywilne i wojskowe) nie są misjami zbrojnymi.

WYKŁAD VIII

- art.17 ust. 4 - możliwość ściślejszej współpracy państw

- instrumenty WPZiB:

- zasady i wytyczne (są w gestii Rady Europejskiej)

- wspólne strategie (--//--//--//--)

- wspólne stanowiska

- wspólne działanie

- systematyczna współpraca

- wspólne oświadczenia i deklaracje polityczne

- wzmocniona współpraca

- RE formułuje ogólne zasady i wytyczne polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. RE na zasadzie konsensu może przyjąć wspólne strategie Unii Europejskiej - wspólne strategie mogą dotyczyć najróżniejszych obszarów tematycznych. Dokument nadający Unii kierunek działań wobec kogoś, lub czegoś.

- wspólne stanowiska i wspólne działania (wspomniane już w JAE) - gdy zostaną przyjęte przez RUE wtedy są obowiązkowe. Wspólne działania oznaczają aktywność na arenie międzynarodowej - są to nie tylko sprawy wojskowe - przede wszystkim aktywność dyplomatyczna i działalność w sferze gospodarczej.

- systematyczna współpraca - państwa zobowiązują się do systematycznej współpracy

- wspólne oświadczenia i deklaracje polityczne - środek niezbyt daleko idący, do niewielu rzeczy zobowiązujący dane państwo - trochę podobny do wspólnych stanowisk - UE wydaje wspólne oświadczenia z okazji różnych okazji - jednak oświadczenia te nie są skonkretyzowane - są jedynie rodzajem deklaracji.

- wzmocniona współpraca - 27a - 27e - niektóre państwa, jeśli chcą mogą ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę - państwa te zamierzają robić coś ponadto. Ogłaszają swoją chęć publicznie RUE - Rada Ministrów przekazuje tą decyzję Komisji i Parlamentowi, a następnie decyduje w danej sprawie czy zgadza się na wzmocnioną współpracę, czy też nie. Wzmocniona współpraca może dotyczyć obszarów gdzie mamy do czynienia ze wspólnym stanowiskiem lub wspólnym działaniem. Musi się to odbywać z poszanowanie większości innych instrumentów w ramach WPZiBUE. Wzmocniona współpraca nie może wchodzić w obszar kompetencji Wspólnoty oraz poszczególnych państw. Rzeczą istotną jest, że wzmocniona współpraca nie może dotyczyć kwestii wojskowych, lub polityczno-obronnych.

- Traktat Amsterdamski (wszedł w życie w 1999roku) podniósł rangę Sekretariatu RUE. Pojawia się Sekretarz Generalny, który jednocześnie jest Wysokim Przedstawicielem do Spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (pierwszym i jedynym jak dotąd Sekretarzem był Javier Solana). O Sekretarzu Generalnym mówi art.26. Wspiera on Radę we wszystkich kwestiach dotyczących WPZiB. W imieniu RUE może prowadzić dialog z państwami trzecimi.

- stara trojka - czwórka - UE była reprezentowana przez przedstawiciela państwa sprawującego prezydencję w UE - wpierany był on przez przedstawiciela państwa które poprzednio sprawowało prezydencję i państwa które dopiero będzie sprawowało taką prezydencję + przedstawiciel KE (na ogół przewodniczący).

- nowa trojka - przedstawiciel państwa sprawującego prezydencję + przedstawiciel KE + Wysoki Przedstawiciel do Spraw Polityki Zagranicznych i Bezpieczeństwa.

- polityka bezpieczeństwa i obrony (art.17) nie podlega głosowaniu w Radzie - wymaga bezwzględnej zgody wszystkich.

- od czasu Traktatu Nicejskiego zmienia się instytucja - Komitet Polityczny - staje się on Komitetem Politycznym i Bezpieczeństwa (art.25). Obserwuje on rozwój wydarzeń na arenie międzynarodowej, pomaga w wypracowaniu polityk. Nadzoruje również misje petersberskie.

- wydatki administracyjne WPZiB - są zawsze finansowane z budżetu UE. Postanowienia realizacji WPZiB oraz wydatki są również opłacane z budżetu unii z wyjątkiem kwestii woskowych i polityczno-obronnych. Jeśli wydatek nie jest opłacany z budżetu wspólnot to wówczas jest on opłacany z budżetu państw członkowskich proporcjonalnie do PKB. Państwa które nie uczestniczą w realizacji WPZiB nie ponoszą swojej proporcjonalnej części wydatków.

- czerwiec 1992 roku - na spotkaniu ministerialnym, UZE przyjęła tzw. Deklarację Petersberską. UZE próbowała prowadzić misje w Zatoce Perskiej, na Bałkanach.

- 2000 rok - spotkanie ministerialne UZE w Marsylii - Deklaracja Marsylska - UZE pozbyła się odpowiedzialności za misje petersberskie. UZE nie została zlikwidowana - jest w „uśpieniu” - nastąpiły ograniczenia do traktatu zwłaszcza w kwestii kontroli zbrojeń i zbiorowej samoobrony.

- połączono instytucje Sekretarza Generalnego RUE i UZE w 1999 roku. Powiązano prezydencję UE z prezydencją UZE. Zlikwidowano Sztab Wojskowy UZE. Większość dorobku UZE została przekazana UE (Eurokorpus). UE w pełni przejęła „majątek” UZE w 2002 roku.

- w UZE mamy 4 rodzaje członków:

- państwa członkowskie (UK, Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy, Niemcy, Portugalia, Hiszpania, Grecja)

- członkowie stowarzyszeni (państwa NATO, ale nie UE)

- państwa obserwatorzy (Dania, Finlandia, Austria, Szwecja, Irlandia)

- partnerzy stowarzyszeni (Litwa, Łotwa, Estonia, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Bułgaria)

---