1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Tymol [1-metylo-3-hydroksy-4-izopropylobenzen]

Wzór konstytucyjny: (CH₃)₂CHC₆H₃(CH₃)OH

Wzór sumaryczny: C₁₀H₁₄O

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
tymol	100	89-83-8	201-944-8	Xn	22-34-51/53

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Ciało stałe, palne.

Zagrożenie toksykologiczne: Tymol jest substancją drażniącą skórę i błony śluzowe. Ma nieprzyjemny zapach.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Tymol nie działa szkodliwie na organizmy żywe, w tym organizmy wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego pyłami lub parami tymolu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.
2.	Okryć kocami. Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia mleko lub 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać żołądek wodą.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja palna.
Środki gaśnicze:	woda gaśnicza, gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić rozproszonymi prądami wody lub pianą gaśniczą. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozrzucanie palącego się tymolu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Beczki z roztworem narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości tymolu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. Odciąć źródło skażenia środowiska.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającym się tymolem. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku koncentracji pyłów tymolu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych - filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Usunąć źródło zapłonu, pyły i pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ roztworu, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować. Zebrać mechanicznie, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania tymolu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z bezwodnikiem, unikać wdychania pyłów i par, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, chronić opakowania przed nagrzaniem.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji szkodliwych wyposażonym w instalację wentylacyjną, na twardym, nieprzepuszczalnym podłożu. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne:

Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania tymolu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa powlekanego.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Drogi oddechowe:	W razie potrzeby ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami tymolu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów lub par pochodzących z tymolu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):

pary i aerozole: NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych,

NDSCh - nie ustanowiono.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi tymolu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 150,22 g/mol.
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: Tymol jest substancją należącą do fenoli jednowodorotlenowych. W warunkach normalnych jest bezbarwną, stałą substancją krystaliczną lub ma postać krystalicznego proszku o zapachu olejku tymianowego. Charakteryzuje się piekącym smakiem.
9.3	Temperatura topnienia: 49-51^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 233^oC
9.5	Gęstość w 20^oC: 9,69 g/cm^3
9.6	Gęstość usypowa: ok. 600 kg/m^3
9.7	Gęstość par względem powietrza: 5,5
9.8	Temperatura zapłonu: 104^oC
9.9	Temperatura samozapłonu: 283^oC
9.10	Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: od dolnej granicy 1,4% obj.
9.11	Współczynnik załamania światła n20^o/D: 1,4615
9.12	Rozpuszczalność w wodzie: Tymol słabo rozpuszcza się w wodzie, łatwo zaś w etanolu i eterze oraz roztworach wodorotlenków potasowców.
9.13	Wartość pH (0,8 g/l H2O/20^oC): 5-7
9.14	Lepkość kinematyczna (50^oC): 4,3 mm^2/s
9.15	Zagrożenie wód: Skrajne.
9.16	Inne: Tymol stosowany jest w przemyśle kosmetycznym, m. in. do aromatyzowania past do zębów, do wyrobu wód do płukania ust i otrzymywania preparatów zapachowych. Stosowany jest w 0,05% roztworach jako antyseptyk skóry i błon śluzowych. W lecznictwie tymol jest używany jako zewnętrzny lek antyseptyczny. Tymol znalazł również zastosowanie w stomatologii do odkażania ubytków próchniczych i kanałów zębowych.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:	W warunkach normalnych, tymol prawidłowo przechowywany, jest chemicznie stabilną substancją. Unikać kontaktów z kwasami, utleniaczami i innymi chemikaliami.
Właściwości korozyjne:	Działa korodująco.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: Tymol działa 25-krotnie silniej bakteriobójczo od fenolu, a jednocześnie jest mniej od niego toksyczny i ma słabsze działanie żrące. Tymol w organizmie ulega przemianie z wytworzeniem połączeń z kwasem glukuronowym.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, szczur)} = 980 mg/kg.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów i par: Niewielkie narażenie na pyły i pary tymolu wywołuje kaszel i skrócenie oddechu. Przedłużone narażanie może spowodować bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Ten objaw może pojawić się z opóźnieniem. Jako powikłanie powstaje zapalenie oskrzeli.

Spożycie: Wskutek spożycia tymolu występują nudności i wymioty. W ciężkich przypadkach następuje utrata przytomności, mogą też pojawić się drgawki.

Kontakt ze skórą: Mogą powstawać podrażnienia, zaczerwienienia, wysypki oraz pęcherze.

Kontakt z oczami: Może powstać zaczerwienienie, podrażnienie, poparzenie chemiczne.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 1,0,

wobec ryb: 2,0,

wobec bakterii: 2,8.

Stopień zagrożenia wód: mały.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 04 - inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1759
14.2	Klasa ADR/RID:	8
14.3	Grupa pakowania:	III
14.4	Numer indeksowy (EC)	604-032-00-1
14.5	Symbole zagrożenia (R)	22-34-51/53
14.6	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-26-28-36/37/39-45-61
14.7	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN-ISO 11014-1: 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi tymolu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy tymolu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

Kartę opracowano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-852 Gdańsk ul. Dyrekcyjna 6 tel./fax: [phone], [e-mail], na podstawie informacji przekazanych przez dystrybutora i własnych zasobów informacyjnych.Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja szkodliwa.”
Symbole zagrożenia
R 22	Działa szkodliwie po połknięciu.
R 34	Powoduje oparzenia.
R 51/53	Działa toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się zmiany w środowisku wodnym.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
S 28	Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.
S 36/37/39	Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
S 61	Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Tymol
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
Xn	Substancja szkodliwa.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Nr ONZ 1759:	Materiał stały, żrący, inaczej nie ujęty.
Klasa ADR/RID 8-III:	Materiał żrący - mniej niebezpieczny.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 10.12.02 Strona/stron 6/7
Nazwa:	TYMOL

Tymol

---