dydaktyka- wardak, Magisterka materiały, Dydaktyka


DYDAKTYKA W PIELĘGNIARSTWIE

Mgr Katarzyna Wardak

wykład - 30 , ćwiczenia - 20, zajęcia praktyczne ‐ 40

LITERATURA PODSTAWOWA

Charońska E.: Zarys wybranych problemów edukacji zdrowotnej, Warszawa 1977 Ciechaniewicz W.(red.): Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

Dobrowolska B. Metodyka nauczania przedmiotów pielęgniarskich.

Guilbert J.J.: Zarys pedagogiki medycznej. PZWL, Warszawa 1997.

Puślecki Wł.: Optymalizowanie aktywności twórczej uczniów. 1991

Wasyluk J.: Podręcznik dydaktyki medycznej. CMKP, Warszawa 1998

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Hessen S.: Podstawy pedagogiki. Wydawnictwo Żak, Warszawa 1997.

Homplewicz J.: Etyka pedagogiczna. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1996.

Łobocki M.: W poszukiwaniu skutecznych form wychowania. Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne, Warszawa 1990.

Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Wydawnictwo KUL, Lublin, 1999.

Okoń.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Żak, Warszawa 1996.

DYDAKTYKA - (z greckiego didasko - uczę się, didaktikos - pouczający). 1

= Stanowi podstawową dyscyplinę pedagogiczną, której przedmiotem zainteresowania jest proces kształcenia.

= Po raz pierwszy termin „dydaktyka” został użyty w XVII w. w Niemczech przez Joachima Junga i Krzysztofa Helwinga autorów książki „Krótkie sprawozdanie z dydaktyki czyli sztuki nauczania Ratychiusza”.

= Dzięki działaniom J.F. Herbart - ojciec pedagogiki XIX w. dydaktyka stała się nauką - jako teoria nauczania.

= Herbart był zdania iż przedmiotem zainteresowania- powinny być czynności podejmowane przez nauczyciela.

= John Dewey - podaje dydaktykę jako teorię uczenia się - celem jest analiza czynności zachodzących w trakcie procesu uczenia.

= Współcześnie dydaktyka ujmowana jest jako nauka o nauczaniu i uczeniu się, stanowiąc dwie integralne strony procesu kształcenia (niezależnie, gdzie się odbywa) jest nauką o kształceniu i samokształcących.

= Sama dydaktyka jest nauką o kształceniu, skupia się na metodach, celach, treściach, zasadach, środkach i organizacji.

= wg Stróżewskiego jest ona sztuką będąc nauką.

SUBDYSCYPLINY DYDAKTYKI OGÓLNEJ

1. Dydaktyka medyczna - przedmiotem zainteresowań jest specyfika kadr w szkołach medycznych oraz praca z pacjentem.

2. Dydaktyka szkoły wyższej - specyfika procesu kształcenia na poziomie szkoły wyższej oraz praca ze studentami.

3. Dydaktyka wojskowa - celem jest przygotowanie kadr oraz pracy z żołnierzami odbywających zasadniczą służbę wojskową.

4. Neurodydaktyka - czyli dydaktyka XXI w. wykorzystująca maksimum możliwości ludzkiego mózgu w procesie nauczania.

5. Ortodydaktyka - dydaktyka treści zajmująca się teorią odbioru treści kształcenia.

6. Teleologia - nauka zajmująca się celami kształcenia.

Dydaktyki szczegółowe - metodyki nauczania w konkretnych przedmiotach.

1) teoria nauczania - uczenia się danego przedmiotu na wszystkich szczeblach kształcenia;

2) teoria nauczania - uczenia się danego przedmiotu na określonym szczeblu kształcenia (np. matematyka w klasach od IV do VI);

3) teoria nauczania - na określonym szczeblu (dydaktyka nauczania zintegrowanego lub początkowego albo dydaktyka szkoły wyższe);

4) teoria nauczania - uczenia się wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach kształcenia - dydaktyka ogólna .

Przedmiot badań dydaktyki - obecnie stanowi proces nauczania - uczenia się wraz z czynnikami wyzwalającymi go w warunkach, w jakich zachodzi, z jego przebiegiem oraz skutkami.

DEKALOG - zakres zainteresowań dydaktyki:

  1. terminologiczna oraz metodologiczna aparatura dydaktyki

  2. cele kształcenia;

  3. treści kształcenia;

  4. proces nauczania - uczenia się;

  5. zasady kształcenia;

  6. metody kształcenia;

  7. formy organizacyjne;

  8. środki dydaktyczne;

  9. systemy dydaktyczne;

  10. osiągnięcia i niepowodzenia szkolne.

1) opis wraz z analizą poszczególnych elementów przedmiotu badań;

2) ustalanie charakterystycznych ogniw dla procesu kształcenia - prawidłowości;

3) ustalanie pewnych norm i zasad postępowania opierając się o wykryte prawidłowości.

Główne funkcje dydaktyki ogólnej

1. funkcja teoretyczno-poznawczą - ma ona charakter diagnostyczny (odpowiada na pytania co jest i jak jest) i prognostyczny (odpowiada na pytania co będzie, jak będzie i jak powinno być);

2. funkcja praktyczno-instrumentalną (utylitarną) - wskazuje na konkretne metody, środki i formy organizacyjne stanowiące pomoce w pracy dydaktycznej.

PODSTAWOWE POJĘCIA

- nauczanie - planowa i systematyczna praca wraz z uczniami polegająca na wywołaniu i utrwaleniu pewnych zmian w ich wiedzy, dyspozycji, postępowaniu i osobowości pod wpływem uczenia się, opanowania wiedzy i przeżywania radości ze swojej działalności praktycznej. Jest to intencjonalna działalność związana z procesem kształcenia i wychowania - uczenie się uczniów.

- uczenie się - jest procesem w toku, którego na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania i działania lub ulegają zmianie wcześniej nabyte.

Termin "uczenie się" zawiera cztery następujące komponenty:

  1. charakter - obejmujący coś ciągłego i ukierunkowanego, procesualnego i dynamicznego

  2. przedmiot obejmujący wiedzę i wiadomości, umiejętności i nawyki, rzeczywistość oraz doświadczenie społeczne

  3. drogi czyli nabywanie, poznawanie oraz przekazywanie doświadczeń społecznych, ćwiczenia, działanie (bezpośrednie - pośrednie)

  4. efekt - obejmujący pewne formy zachowania oraz działania, modyfikację zachowań dotychczasowych, wiedzę i umiejętności czy poznanie rzeczywistości

Samokształcenie - samouctwo, gdy w procesie kształcenia występuje tylko uczenie się.

Zarówno kształcenie i samokształcenie, wychowanie i samowychowanie sprowadza się do wywołania zmian w człowieku w życiu biologicznym, duchowym i społecznym;

Rówieśnicy, środki masowego przekazu, rodzina, środowisko społeczno-kulturowe nie tylko szkoła wywołują zmiany;

Obok terminu kształcenie często pojawia się wykształcenie - oznacza nie proces lecz stan fizyczny do którego doprowadziło kształcenie ogólne i zawodowe;

Nawroczyński - zwraca uwagę, że wykształcenie nie można tylko mieć tylko można „być człowiekiem wykształconym”;

Nowoczesny punkt zakłada, ze jest wartością samą w sobie, ale mającą znaczenie dla jednostki społeczeństwa.

CECHY PROCESU UCZENIA SIĘ

  1. aktywność procesu uczącego się;

  2. procesualny charakter zapewniający pewna ciągłość i planowość, systematyczność, wewnętrzna spójność poszczególnych czynności dynamizmu oraz świadomą organizację;

  3. ukierunkowanie całego procesu na jego wynik czyli dążenie do założonych celów.

PRAWA UCZENIA SIĘ

  1. gotowość, czyli posiadanie motywacji;

  2. ćwiczenia, czyli powtarzanie pewnych czynności;

  3. efekt- szybciej uczymy się tego, co mamy ochotę uczyć się.

1. werbalna (mowa);

2. recepcyjna (recepcje);

3. motoryczna;

4. wielozmysłowa;

5. intelektualna;

6. emocjonalna;

Jest to proces celowy regulowany, indywidualny i społeczny.

Wg Okonia - sposoby uczenia się są bardzo indywidualne i zależą one od każdego człowieka.

CELE KSZTAŁCENIA:

Nauka o celach kształcenia - TELEOLOGIA

Cele kształcenia to z góry założone pewne stany rzeczy (zdarzeń), które zamierzamy osiągnąć w trakcie procesu kształcenia;

Wg. Okonia cele kształcenia to świadome złożone efekty, które chcemy uzyskać w wyniku kształcenia;

Wg. Denka - cele kształcenia obejmują postulowany stan rzeczy wraz z działaniami prowadzącymi do jego realizacji.

CELE KSZTAŁCENIA - WŁAŚCIWOŚCI

  1. odpowiednie;

  2. logiczne;

  3. rzeczowe i precyzyjne - jednoznaczne;

  4. obserwowalnie;

  5. wymiernie, więc w określony sposób możliwy zmierzenia ich stanu wykonania;

  6. wykonalne, czyli możliwe do realizacji w danym czasie wymagany poziom warunkujący.

KLASYFIKACJA celów kształcenia - dzieli się na trzy dziedziny:

  1. umiejętności intelektualne (praktyczne);

  2. umiejętności praktyczne (psycho-ruchowa);

  3. umiejętności komunikowania się (postawa).

Przekładanie celów ogólnych na cele szczegółowe to operacjonalizacja, narzędzie operacjonalizacji to taksonomia, czyli hierarchiczny układ celów kształcenia;

- Są formułowane z punktu widzenia ucznia, a więc określają, iż to właśnie on potrafi zrobić konkretną rzecz, jeśli go nauczymy;

- Stanowią one konkretny opis zachowań ucznia;

- Mogą zawierać pewne warunki ograniczające, czyli warunki, które muszą być spełnione przez określone zachowania;

- Reprezentuje ona różne rodzaje zachowań w zależności od typu zachowania opisanego przez cele.

Dawniej:

Cele szczegółowe - w zależności od zachowania

1. typu poznawczego - uczeń potrafi przekładać wiadomości, objaśniać jak stosować czy analizować;

2. typu emocjonalnego - uczeń zwraca uwagę, reaguje, wartościuje, przeżywa.

3. typu psychomotorycznego - uczeń pisze, asystuje, wykonuje, zaopatruje.

Cel kształcenia określamy na podstawie zadań zawodowych:

- to, co na zakończenie okresu nauki uczący powinni umieć wykonać, a czego nie umieli;

- definicją celu kształcenia jest jego oczekiwany rezultat końcowy, a nie opis lub streszczenie programu.

Wg kryterium stopnia uszeregowania wyróżniamy cele:

  1. ogólne - wyrażające, co ma stanowić produkt końcowy procesu kształcenia - odpowiadają funkcjom zawodowym;

  2. pośrednie - otrzymane w wyniku podziału celów na ich poszczególne składniki (czynności) - odpowiadają czynnościom zawodowym;

  3. szczegółowe - (zadania) wyrażają cechy ogólne, co będzie umieć - odpowiadają zadaniom zawodowym.

Dane potrzebne do sformułowania celów kształcenia:

  1. Potrzeby zdrowotne - zapotrzebowanie na opiekę, zasoby społeczeństwa (ogólne);

  2. świadczenia udzielane pacjentom (pośrednie);

  3. Kody ochrony zdrowia (ogólne);

  4. Osoby uczące się;

  5. Postęp naukowy;

  6. Metody naukowe;

  7. Czynnik kulturowy.

Cele kształcenia są środkiem, a nie celem samym w sobie.

Elementy części składowych szczegółowego procesu kształcenia:

  1. Działanie - opis zadania, które ma być wykonane za pomocą czasownika w stronie czynnej.

  2. Treść - wyraża przedmiot, temat albo materiał w stosunku, do których działanie ma być wykonane.

  3. Warunek - opisanie okoliczności, ewentualnych ograniczeń, w jakich działanie ma mieć miejsce.

+ Kryterium - określenie akceptowanego poziomu wykonania.

Przykład: pobrać krew żylna na OB.

TEMAT: METODY NAUCZANIA

Klasyfikacja metod nauczania:

  1. metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką;

  2. metody oparte na obserwacji i pomiarze: pokaz, pomiar;

  3. metody oparte na działalności praktycznej: laboratoryjna, zajęć praktycznych;

  4. metody aktywizujące: burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa itp.

Metody nauczania - to sposób postępowania nauczyciela z uczniami w celu osiągnięcia zamierzonego celu.

METODA - Methodos (greckie) - droga sposób postępowania - systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami umożliwiający osiągniecie celów kształcenia.

Jest to wypróbowany układ czynności nauczycieli i uczniów realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.

Nauczyciel sposoby swej pracy powinien dobierać w zależności od wieku uczniów;

Charakterystycznych właściwości poszczególnych przedmiotów nauczania oraz celów zadań dydaktycznych, które ma zrealizować;

Możemy stwierdzić, że dobór metod nauczania zależy od pozostałych ogniw układu.

Ogniwa układu:

„Cele -treść - zasady - metody - formy organizacyjne - środki nauczania - uczenia się”

Wg Okonia od niedawna preferowane były cztery grupy metod nauczania: 1.podająca - uczenie się przez przyswajanie; 2.problemowa - uczenie się przez odkrywanie; 3.waloryzacyjna - uczenie się przez przeżywanie; 4.praktyczna - uczenie się przez działanie.

I. Metody podające:

    1. wykład informacyjny;

    2. referat;

    3. opis techniczny sprzętu medycznego, środków, zjawisk, procesów, osób.

II. Metody problemowe:

To wszystko, co wprawia umysł w zakłopotanie i zastanawia - J. Dewey. Samodzielne dochodzenie do wiedzy.

1. Wykład problemowy.

2. Dyskusja dydaktyczna: okrągłego stołu; wielokrotna; panelowa; burza mózgów.

3. Uczenie się aktywizujące: seminarium; analiza przypadków; inscenizacja; gra decyzyjna; warsztaty.

4. Uczenie wspomagane komputerem.

III . Metody eksponujące:

    1. plakat;

    2. pokaz;

    3. film;

    4. wystawa.

Metody te umożliwiają uczącym przyjęcie lub odrzucenie prezentowanych postaw i idei.

IV. Metody praktyczne:

    1. zajęcia praktyczne;

    2. ćwiczenia.

Metody oparte na słowie:

1. Opowiadanie - polega na zaznajomieniu się uczniów z jakimiś rzeczami, zjawiskami w formie słownego opisu, wykorzystywane w szkole podstawowej, dlatego musi być w obrazowe.

2. Wykład - służy przekazywaniu uczniom jakiejś informacji z zakresu różnych dziedzin naukowych, stosowany jest najczęściej w szkołach wyższych, wymaga myślenia hipotetyczno-dedukcyjnego.

3. Pogadanka - jej istota polega na rozmowie kierowanej przez nauczyciela z uczniami. Zmierzając do określonego celu, stawia pytania uczniom, na które oni udzielają odpowiedzi (niższe klasy szkoły podstawowej).

4. Dyskusja - polega na wymianie poglądów na określony temat.

  1. Dyskusja okrągłego stołu - polega na swobodnej wymianie poglądów miedzy uczestnikami zajęć a nauczycielem przedstawia pewien problem jak rozwiązać, jak również między uczestnikami - cecha - nieformalność.

  2. Dyskusja panelowa - (dyskusja obserwowana) charakteryzuje ją istnienie dwóch ciał: dyskutujących ekspertów (panel) i uczących się słuchaczy (audytorium) najpierw wypowiadają się eksperci.

  3. Dyskusja punktowa - zamiast tradycyjnego odpytywania, po wcześniejszym zapoznaniu uczniów z tematem dyskusji oraz zasadami punktacji, nauczyciel wybiera grupę, uczniowie siadają oni tak żeby wszyscy się widzieli wzajemnie, uczniowie dyskutują na dany temat, a nauczyciel ocenia ich merytorycznie oraz sposób dyskusji.

- dyskusja piramidowa, problem podany przez nauczyciela każdy uczeń rozważa indywidualnie i formułuje odpowiedź pisemną. Następnie uczniowie siadają dwójkami i ustalają wspólne stanowisko.

Zasady dyskusji w grupie

  1. mów w pierwszej osobie;

  2. mów na temat;

  3. trzymaj się instrukcji do zadania;

  4. pomagaj całej grupie trzymać się tematu;

  5. dziel się wszystkimi informacjami, jakie posiadasz na dany temat;

  6. upewnij się, że wszyscy rozumieją treść informacji, którą przekazujesz.

Debata - dzielimy klasę na grupy np. zwolenników i przeciwników Do rozwiązania wybieramy problem, który można rozwiązać na różne sposoby. Każda z grup przedstawia swoje rozwiązanie pamiętając o korzyściach i problemach wynikających z zastosowanej metody. Uczymy w ten sposób szacunku, tolerancji i sztuki argumentowania.

Praca z książką - jeden z najważniejszych sposobów poznawania jak i utrwalania nowych wiadomości, samodzielne korzystanie z książek przez uczniów może mieć formę - uczenia się z podręcznika, - sporządzania notatek, - lektury uzupełniającej.

Pokaz - demonstrowanie uczniom czegoś, to metoda oparta na obserwacji. Pokaz bywa metodą towarzyszącą, która występuje z inną.

Metody oparte na działalności praktycznej

1. Metoda laboratoryjna - polega na tym, że uczeń samodzielnie przeprowadza eksperyment (np. na chemii).

Może występować w dwóch odmianach:

  1. tradycyjna - uczniowie samodzielnie wykonują eksperyment pod okiem nauczyciela

  2. problemowa - uczniowie samodzielnie wykonują eksperyment, nie wiedząc, z jakim skutkiem

2. Metoda zajęć praktycznych - stosowana na zajęciach praktycznych, ma miejsce wtedy, gdy uczniowie wykonują czynności związane z zawodem (szkoły zawodowe)

Metoda ćwiczeń praktycznych

Typowa struktura zajęć praktycznych składa się z pięciu ogniw:

1. Czynności przygotowawczo-organizacyjne przed rozpoczęciem zajęć.

W tym ogniwie nauczyciel przygotowuje stanowiska, materiały dydaktyczne, sprawdza stan zdrowia uczniów, ubrania robocze, itp. Oczywiście cześć czynności należy wykonać przed rozpoczęciem zajęć, a cześć na samym początku zajęć.

2. Instruktaż wstępny.

W tym ogniwie nauczyciel podaje temat zajęć, cele kształcenia, wymagania. Przedstawia organizację zajęć, przypomina podstawowe zasady bhp, sprawdza sprawozdania z poprzednich ćwiczeń, przydziela stanowiska ćwiczeniowe, rozdaje instrukcje do ćwiczeń, wprowadza w temat, przeprowadza pokaz, miniwykład, itp.

3. Instruktaż bieżący.

W tym ogniwie nauczyciel nadzoruje wykonywanie ćwiczeń. Ponadto udziela dodatkowych wyjaśnień, obserwuje i ocenia czynności uczniów, itd.

4. Instruktaż końcowy.

W instruktażu końcowym sprawdza wyniki ćwiczeń, przeprowadza pogadankę, ocenia ćwiczenia, poleca wykonanie sprawozdania, podaje oceny, itp.

5. Czynności organizacyjno-porządkowe kończące zajęcia.

W tym ogniwie jest czas na uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych, zdanie narzędzi, dodatkowe konsultacje i wyjaśnienia.

Metodę ćwiczeń można wykorzystać na zajęciach praktycznych, ale również na pracowni nie dłużej niż 2 godz.

Gry dydaktyczne

- to rodzaj metod nauczania - należących do grupy metod problemowych, które organizują treści kształcenia w modele rzeczywistych zjawisk, sytuacji, w celu zbliżenia procesu poznawczego ucznia do poznania bezpośredniego, dzięki dostarczeniu okazji do manipulowania modelem.

Gry dydaktyczne przykłady:

1. Burza mózgów - ta metoda przeznaczona jest do samodzielnego, szybkiego wymyślania przez uczniów zbioru hipotez przy wykorzystaniu myślenia intuicyjnego. Metoda ta pozwala z czasem na uzyskanie niekonwencjonalnych wyników.

2. Szkielet rybi - metoda znana jest jako schemat przyczyn i skutków, na plakacie lub tablicy nauczyciel rysuje schemat przypominający rybi szkielet, w głowie ryby wpisuje dowolny problem. Uczniowie metodą burzy mózgów wymieniają główne czynniki, które miały wpływ na powstanie danego problemu. Wpisują je na tzw. dużych ościach. Nauczyciel dzieli uczniów na tyle grup, ile jest dużych ości. Każda grupa otrzymuje jeden czynnik główny (dużą ość) i w określonym czasie stara się odnaleźć przyczyny, które na niego wpłynęły. Przedstawiciele grup wpisują czynniki szczegółowe (małe ości) na schemat. Z czynników szczegółowych (małych ości) uczniowie wybierają, ich zdaniem, najistotniejsze. Uczniowie wyciągają wnioski i rozwiązują problem.

V. Metoda sytuacyjna - zwana metodą przypadków - polega na bardzo dokładnym rozpatrzeniu jakiegoś przypadku, tak skonstruowanego, że jest on typowy, często wykorzystujemy w szkolnictwie medycznym, wojskowym. Metoda przypadku zdarzeń - polega na rozpatrzeniu przez grupę uczniów przypadku.

Zalety metody przypadków:

  1. stawiania jasnych i precyzyjnych pytań i twórczego myślenia;

  2. twórczego poszukiwania optymalnych rozwiązań;

  3. kompleksowego stosowania pojedynczych fragmentów wiedzy z różnych dziedzin;

  4. odpowiedniego postępowania stosowania zdobytej wiedzy w praktyce;

  5. szukanie potrzebnych informacji w różnych źródłach;

  6. obrony własnego zdania;

  7. podejmowania trafnych decyzji.

Metoda symulacyjna - inaczej inscenizacja - to udawanie kogoś np. nauczyciela, ucznia robi się wszystko tak jakby się nim było.

- uczeń jest aktywny - dana sytuację wyraża za pomocą gestów, ruchu ciała, głosu;

- uczeń wciela się w rolę;

- odgrywanie scenki wywołuje u uczniów emocje;

- nie jest teatrem.

Drama

Przebieg dramy:

  1. przedstawienie zdarzenia;

  2. przygotowanie uczniów do wejścia w rolę;

  3. wchodzenie w wyznaczone role;

  4. omówienie, rozmowy, komentarze.

Drama: 1.uczy komunikatywności; 2.ćwiczy koncentracje i spontaniczność; 3.pozwala zrozumieć przeżycia i zachowania ludzkie; 4.rozwija myślenie i wyobraźnię; 5.rozwija język ciała i uczy rozumienia go; 6.ułatwia zapamiętywanie odgrywanych ról.

VI. Aktywizujące metody nauczania

Przez metody aktywizujące rozumiemy metody nauczania zwiększające czynny udział uczących się w zajęciach dydaktycznych i ograniczające rolę nauczyciela do pomagania uczącym się w realizacji celów kształcenia kontroli postępów;

Nauczyciel powinien

  1. w sposób jasny dla uczniów określić cel lekcji;

  2. w sposób jasny określić zadania uczniów;

  3. upewnić się czy wszyscy uczniowie wszystko zrozumieli;

  4. zapewnić niezbędne materiały do lekcji;

  5. stosować różne formy aktywizacji uczniów;

  6. wzmocnić odpowiedzialność i samodyscyplinę wśród uczniów;

  7. być koordynatorem zajęć, a nieoceniającym, po zakończeniu zajęć dokonać ewaluacji opierać się na wiedzy i umiejętnościach uczniów;

Uczeń powinien

  1. rozumieć celowość wykonywanych zadań;

  2. znać sposób oceniania ich pracy, mieć zapewniony dostęp do różnych źródeł i materiałów pomocniczych;

  3. wiedzieć, że może liczyć na pomoc nauczyciela i kolegów;

  4. wiedzieć, że może pracować we własnym tempie odpowiednim dla siebie;

  5. mieć poczucie, że jest autorem/współautorem tego, co wykonuje.

Rola nauczyciela

Nauczanie metodami aktywizującymi pomaga uczniom, wymaga jednak przygotowania wcześniej materiałów, zaangażowania, miejsca nauki i przyjęcia roli:

  1. doradcy - jest do dyspozycji uczniów, gdy mają problem;

  2. animatora;

  3. obserwatora i słuchacza - obserwuje uczniów przy pracy i dzieli się tymi obserwacjami;

  4. uczestnika procesu dydaktycznego, - który nie musi być doskonały, jest przykładem osoby, która uczy się przez całe życie;

  5. partnera - który jest gotowy modyfikować przygotowaną wcześniej lekcję w zależności od sytuacji w klasie.

Jest najważniejsza, jest aktywnym podmiotem poszukuje odpowiedzi na podstawie pytania, przy okazji rozwiązania problemu organizuje i porządkuje przychodzącą wiedzę z różnych źródeł.

Praca w grupach - 6 osób:

  1. podziału dokonuje nauczyciel;

  2. uczniowie sami mogą wybierać grupy jedynie na podstawie swoich zainteresowań.

Ocenie można poddać:

    1. porozumienie i komunikowanie się;

    2. zadawanie pytań;

    3. udział w dyskusji;

    4. uzasadnienie własnych racji - słuchacza, argumentów i innych;

    5. dochodzenie do kompromisu;

    6. unikanie agresji.