Wiadomości ogólne:
Powierzchnia: 78 866 km²
Ludność: 10 425 000
Graniczy z: Niemcy, Polska, Słowacja, Austria
Skład etniczny ludności Republiki Czeskiej to:
Czesi (90,4%)
Morawianie (3,7%)
Słowacy (1,9%)
Romowie, Polacy, Niemcy, Ukraińcy, Węgrzy.
Religia:
bezwyznaniowość (59%)
katolicyzm (ok. 27%)
protestantyzm (ok. 1,5%)
husytyzm (1%)
prawosławie (0,2%)
judaizm (0,01%) i inne.
System parlamentarno - gabinetowy
Prezydent - Václav Klaus
Premier - Jan Fischer
Przewodniczący Izby Poselskiej - Miloslav Vlček
Koalicja rządząca: Obywatelska Partia Demokratyczna + Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna - Czechosłowacka Partia Ludowa + Partia Zielonych + Czeska Partia Socjaldemokratyczna (rząd ekspertów)
Historia - droga do rozwiązania federacji:
Listopad 1989r. - „aksamitna rewolucja” - Forum Obywatelskie (OF - Praga, 19 listopada 1989r.), Społeczeństwo Przeciw Przemocy (VNP - Słowacja, 20 listopada 1989r.)
Zmiany w składzie Zgromadzenia Federalnego i rządu federalnego oraz rządów i parlamentów republikańskich
29 grudnia 1989r. - Vaclav Havel zostaje prezydentem Czechosłowacji
Marzec 1990r. - zmiana nazwy państwa na Czesko-Słowacką Republikę Federacyjną
Kwiecień 1990r. - zmiana nazwy państwa na Czeska i Słowacka Republika Federacyjna (CSRF)
Czerwiec 1990r. - demokratyczne wybory parlamentarne do Zgromadzenia Federalnego i Czeskiej i Słowackiej Rady Narodowej:
Sukces OF i VNP
przebudowa ustroju państwa zgodnie z zasadami demokracji
zapowiedź uchwalenia w ciągu 2 lat nowych konstytucji dla federacji i obu republik
Zapowiedź rozpadu federacji:
Środowiska słowackie domagające się równouprawnienia w ramach federacji
Rządy na Słowacji Vladimíra Mečiara (1990r. - maj 1991r.) i Jána Čarnogurskýego (maj 1991r. - czerwiec 1992r.) działające na rzecz zwiększenia autonomii republik i osłabienia związku obu państw
5-6 czerwca 1992r. - wybory parlamentarne:
Czechy - Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) Vaclava Klausa - 34% głosów - Silna federacja
Czechosłowacka Partia Republikańska - Zgromadzenie na rzecz Republiki (SPR-RSČ)
Blok lewicy
Socjaldemokraci
Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Unia Liberalno-Społeczna
Słowacja - Ruch na Rzecz Demokratycznej Słowacji (IIZDS) Vladimíra Mečiara - 34% głosów
Wzmocnienie autonomii republiki czy wręcz wystąpienie ze związku - Słowacka Partia Narodowa (SNS) - „Słowacja dla Słowaków”
8 czerwca 1991r. - ogólno słowacka manifestacja w Martinie:
żądanie suwerenności Słowacji
zwolennicy utrzymania federacji - kampania zbierania podpisów o przeprowadzeniu referendum w sprawie przyszłości państwa - brak referendum - nie ustalono pytań w referendum projekt prezydencki (przeprowadzenie referendum decyzja prezydenta bez zgody Zgromadzenia Federalnego) propozycja upada, a prezydent Vaclav Havel rezygnuje ze stanowiska
17 lipca 1992r. - Słowacka Rada Narodowa przyjmuje deklarację suwerenności
1 września 1992r. - premierzy Czech Vaclav Klaus i Słowacji Vladimir Mečiar ogłaszają, że 1 stycznia 1993r. powstaną 2 niezależne państwa
25 listopada 1992r. - Zgromadzenie Federalne podejmuje ostateczną decyzję w sprawie podziału federacji
Koniec 1992r. - rozwiązanie wszystkich instytucji federalnych państwa i uregulowano w odrębnych umowach (30 porozumień) przyszłe zasady wzajemnych stosunków obu krajów:
Umowa o utworzeniu unii celnej:
bezcłowa wymiana dóbr i usług
wspólna polityka celna i handlowa wobec państwa trzecich
tworzenie organów koordynujących Rady i Sekretariatu
uregulowano problemy walutowe, monetarne, przepływ osób, polityki podatkowej, współpracy przygranicznej, a także współdziałanie w zakresie polityki obronnej
Konstytucja:
16 grudnia 1992r. - uchwalenie Konstytucji Republiki Czeskiej - wejście w życie 1 stycznia 1993r. wraz z Kartą Podstawowych Praw i Wolności uchwaloną 9 stycznia 1991r.
Skład - preambuła i 8 rozdziałów
I - Zasady podstawowe:
Republika Czeska jest państwem suwerennym, jednolitym, demokratycznym, państwem prawa, opartym na poszanowaniu praw i wolności człowieka
Źródłem wszelkiej władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej jest lud
Prawa i wolości podlegają ochronie władzy sądowniczej
II - Władza ustawodawcza
III - Władza wykonawcza
IV - Władza sądownicza
VII - Samorząd terytorialny
V i VI - regulacja umocowania w strukturze państwa Najwyższego Urzędu Kontroli i Czeskiego Banku Narodowego
System organów państwowych:
2-izbowy parlament
Prezydent
Rząd
Sąd Konstytucyjny
Sądy
Najwyższy Urząd Kontroli
Czeski Bank Narodowy
System parlamentarno-gabinetowy
Preambuła - wartości:
Ludzka godność, wolność, równouprawnienie, poszanowanie praw człowieka oraz zasad społeczeństwa obywatelskiego i państwa prawa
Władza ustawodawcza:
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu - Izby Poselskiej (spadkobierczyni Czeskiej Rady Narodowej) i Senatu (który powstał w 1996 roku). Izba Poselska ma 200 posłów wybieranych co 4 lata, a Senat 81 senatorów, wybieranych na 6 lat, skład izby odnawiany co 2 lata w ⅓, wyłanianych w wyborach większościowych.
Sesje obu izb toczą się na zasadzie permanencji. Obrady mogą być przerwane w drodze uchwały, ale okres przerwy nie może być dłuższy niż 120 dni.
Izba Poselska może zostać rozwiązana przez Prezydenta Republiki gdy:
nie udzieli wotum zaufania nowo powołanemu rządowi
nie zajmie w ciągu 3 miesięcy stanowiska wobec rządowego projektu ustawy, z którego rozporządzeniem rząd związał kwestię wotum zaufania
sesja izby zostanie przerwane na dłużej niż jest to dopuszczalne
w okresie dłuższym niż trzy miesiące izba jest niezdolna do podejmowania uchwał
Izba Poselska nie może być rozwiązana w ciągu 3 miesięcy przed upływem kadencji
Inicjatywa ustawodawcza:
posłowie
rząd
rady wyższych jednostek samorządu terytorialnego (one zgłaszają projekt do rządu - chyba, tak wynika z moich bardzo nieczytelnych notatek więc mogę się mylić)
Proces ustawodawczy:
rozpoczyna się w Izbie Poselskiej
następnie trafia do Senatu (30 dni na: wprowadzenie zmian lub odrzucenie projektu)
następnie do prezydenta który może zgłosić weto (odrzucone bezwzględną większością).
Propozycje Senatu mogą być odrzucone przez Izbę niższą większością bezwzględną. Izby podejmują uchwały przy obecności quorum 1/3 posłów. Przyjęcie ustawy wymaga zgody zwykłej większości posłów lub senatorów. Chyba że mamy do czynienia z decyzją o wprowadzeniu stanu wojennego i uchwały dotyczącej zgody na pobyt wojsk czeskich poza granicami kraju - wtedy wymagana jest zgoda bezwzględnej większości posłów i senatorów.
Dla uchwalenia ustawy konstytucyjnej i dla przyjęcia umowy międzynarodowej wymagana jest większość 3/5. Ordynacja wyborcza, zasady obrad i wzajemnych kontaktów obu izb i ustawa o regulaminie obrad Senatu przyjmowane są na wspólnym posiedzeniu obu izb.
Kompetencje Izby Poselskiej:
rozpatruje ustawy
przed nią odpowiedzialny jest rząd
izba może być w niektórych przypadkach rozwiązana przez prezydenta
Kompetencje Senatu:
jest nierozwiązywalny i zapewnia kontynuację prac ustawodawczych
na wniosek rządu ma prawo do wydawania dekretów z mocą ustawy w sprawach pilnych (muszą być zatwierdzone na najbliższym posiedzeniu Izby Poselskiej)
Wybory:
Izba poselska:
Proporcjonalne
Czynne prawo wyborcze - 18 lat
Bierne prawo wyborcze - 21 lat
14 okręgów (13 +Praga) pokrywających się z podziałem administracyjnym - metoda D'Hondta.
Klauzule zaporowe: Partie 5%, koalicja dwóch partii: 10%, trzech podmiotów: 15%, a dla czterech lub więcej: 20%, jednakże gdyby w podziale mandatów nie wzięły udziału co najmniej dwie partie, dwie koalicje lub 1 partia i 1 koalicja można obniżyć progi, z %% do 4%, z 10% do 6%, z 15% do 8% i z 20% do 10%
Senat:
większościowe
Władza wykonawcza:
Prezydent:
Wybór:
na wspólnym posiedzeniu obie izby jednak głosując oddzielnie
kadencja prezydenta trwa pięć lat i istnieje możliwość jednej ponownej elekcji
Prezydentem może zostać każdy obywatel po ukończeniu 40 lat, zgłoszony przez 10 posłów lub 10 tys. obywateli.
Prezydentem zostaje kandydat który uzyska bezwzględną większość głosów posłów i bezwzględną większość głosów senatorów, istnieje możliwość drugiej tury wyborów (do której przechodzi dwóch kandydatów - którzy uzyskali największą ilość głosów w Senacie i w Izbie). Jeśli jednak i ona nie przyniesie rezultatu wtedy przeprowadza się wspólne głosowanie obu izb i na nim też musi zdobyć bezwzględną większość, jeśli się nie uda nowe wybory.
Kompetencje:
mianowanie i odwoływanie premiera i pozostałych członków rządu
zwoływanie sesji Izby Poselskiej i jej rozwiązywanie
zwracanie parlamentowi uchwalonych ustaw z wyjątkiem ustawy konstytucyjnej (weto może być przełamane bezwzględną większością) i podpisywanie ustaw
mianowanie generałów
mianowanie sędziów Sądu Konstytucyjnego jego przewodniczącego i wice
mianowanie sędziów a spośród nich przewodniczącego i wice Sądu Najwyższego
mianowanie członków Rady Bankowej Czeskiego Banku Narodowego
przyznawanie odznaczeń państwowych
darowanie lub łagodzenie kar
amnestia
reprezentuje państwo za zewnątrz
zawiera i ratyfikuje umowy międzynarodowe (tą kompetencję może przenieść na rząd lub na ministra)
przyjmuje szefów misji dyplomatycznych
wysyła i odwołuje szefów misji dyplomatycznych
jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych
może uczestniczyć w posiedzeniach izb, komisji i rządu i kiedy zechce zabierać głos
Rząd:
Powoływanie:
Przewodniczącego rządu mianuje prezydent, a na wniosek przewodniczącego także pozostałych członków rządu.
W ciągu 30 dni po mianowaniu rząd przedstawia Izbie Poselskiej wniosek o wyrażenie mu wotum zaufania, jeśli nowo mianowany rząd nie uzyska wotum zaufania musi podać się do dymisji albo odwołuje go prezydent i ponawia się całą procedurę
Odpowiedzialność:
przed izbą poselską, składa dymisję jeśli Izba nie udzieli mu wotum zaufania lub udzieli wotum nieufności.
Władza sądownicza:
Sąd Konstytucyjny:
Skład:
15 sędziów mianowanych przez prezydenta za zgodą Senatu na 10 lat
sędzią może zostać obywatel powyżej 40 roku życia, od 10 lat wykonujący zawód prawniczy.
Orzeka w takich sprawach jak:
uchylanie ustaw jeśli są niezgodne z konstytucją lub umową międzynarodową
skargi organów samorządu terytorialnego na niezgodną z ustawą ingerencję państwa
skargi na naruszenie przez organy władzy podstawowych praw i wolności
wnioski prezydenta o uchylenie uchwały Izby Poselskiej i Senatu
zgodność z ustawami konstytucyjnymi decyzji o rozwiązaniu partii politycznych
konstytucyjne oskarżenie prezydenta o zdradę stanu
Orzeczenia Sądu Konstytucyjnego są obowiązujące dla wszystkich organów oraz osób i podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich ogłoszenia
System prawa wyborczego:
Ordynacja z 1990r.:
wybory 5-przymiotnikowe:
Proporcjonalne
Równe
Powszechne
Bezpośrednie
Tajne
Ordynacja zastosowana w wyborach parlamentarnych w 1990 i 1992r.
Czynne prawo wyborcze - 18 lat
Bierne prawo wyborcze - 21 lat
Wzrost liczby partii na początku lat 90-tych - fragmentaryzacja parlamentu
Ordynacja z 1992r.:
Partia chcąca zarejestrować listę kandydatów musi liczyć co najmniej 10 tys. Członków
Ewentualny Niedobów członków może zastępować petycja o dopuszczeniu do wyborów, podpisana przez uprawnionych wyborców w liczbie zastępującej brakujących członków (warunek ten nie dotyczył partii, które w 1990r. uzyskały co najmniej 10 tys. Głosów)
Klauzule zaporowe:
5% dla partii, 7% dla koalicji 2 partii, 9% dla koalicji 3 partii, 11% dla większych koalicji
Jeśli żadna partia nie osiągnęła danych progów przewidziano obniżenie progów do odpowiednio: 4%, 6%, 8%, 10% lub nawet do 3%, 5%, 7%, 9%
Głosowanie na jedną listę wyborczą, na do czterech kandydatów
Metoda Hagenbacha-Bischoffa, zasada najmniejszych reszt, preferująca ugrupowania najsilniejsze
Ordynacja z 2000r.:
Zmiany wywołane trudnościami wyłonienia większościowego rządu w 1998r.
Zwiększenie liczby okręgów wyborczych z 8 do 35 przy co najmniej 4 mandatach w okręgu
Klauzule zaporowe:
5% dla partii, 10% dla koalicji 2 partii, 15% dla koalicji 3 partii, 20% dla koalicji 4 partii i więcej
Metoda d'Hondta z pierwszym dzielnikiem 1,42 faworyzująca ugrupowania większe
W Senacie system większościowy
Kaucja obniżona z 200 tys. do 40 tys. koron
Ordynacja zawetowana przez prezydenta Vaclava Havla. Izba Poselska w ponownym głosowaniu przyjęła ustawę bez zmian. Prezydent zaskarżył ustawę do Sądu Konstytucyjnego, który podzielił zdanie prezydenta. 24 stycznia 2001r. Sąd Konstytucyjny uchylił część zmian zawartych w ustawie o ordynacji wyborczej.
Ordynacja z 17 stycznia 2002r.:
Uwzględnione decyzje Sądu Konstytucyjnego
14 okręgów zgodnych z podziałem administracyjnym
Metoda d'Hondta z pierwszym dzielnikiem 1
Składki na wydatki wyborcze w kwocie 15 tys. koron
Utrzymane klauzule zaporowe, możliwe obniżenie z 5% do 4%, z 10% do 6%, z 15% do 8%, z 20% do 10% jeśli w podziale mandatów nie wzięłyby udziału co najmniej 2 partie lub ruchy społeczne, 2 koalicje lub też 1 partia i 1 koalicja
Sposób obsadzania wygasających mandatów:
Senat - wybory uzupełniające, mandat na okres dokończenia kadencji poprzednika
Izba Poselska - mandat obsadza kandydat tego ugrupowania, który uzyskał kolejny wynik na liście wyborczej w danym okręgu
9 października 1991r. - Zgromadzenie Federalne - Ustawa lustracyjno-dekomunizacyjna:
Komitety zostały upoważnione do nieumieszczania na swoich listach kandydatów, którzy w okresie od 25 lutego 1948r. do 17 listopada 1989r. byli pracownikami Milicji Obywatelskiej na usługach Służby Bezpieczeństwa bądź rezydentami, agentami, właścicielami lub najemcami mieszkań konspiracyjnych, informatorami lub ideowymi współpracownikami Służby Bezpieczeństwa
Osoby ubiegające się o umieszczenie na listach wyborczych musiały złożyć komitetom zaświadczenie wydane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
Ustawa miała obowiązywać do 1996r. We wrześniu 1995r. Izba Poselska podjęła decyzję o przedłużeniu ważności ustawy do 2000r.
System partyjny i wybory:
Do 1989r. - istniejące partie:
Legalne partie w Czechosłowacji:
Komunistyczna Partia Czechosłowacji (KSČS)
Czechosłowacka Partia Socjalistyczna (ČSS)
Czechosłowaka Partia Ludowa (ČSL)
Po „praskiej wiośnie” z 1968r. - powstawały nielegalne opozycyjne stowarzyszenia, kluby i komitety
19 listopada 1989r. - powstanie Forum Obywatelskiego (OF) z Vaclavem Havlem, jego skład:
Karta 77
Czechosłowacki Komitet Helsiński
Ruch Swobód Obywatelskich
Klub Reformy Socjalistycznej „Odrodzenie”
Komitet Niesprawiedliwie Prześladowanych
Studenci, aktorzy, robotnicy, tzw. prognostycy - ekonomiści Instytutu Prognostycznego Czechosłowackiej Akademii Nauk
23 stycznia 1990r. - Zgromadzenie Federalne - ustawa o partiach politycznych:
Wymogi tworzenia partii i ruchów politycznych
Partiom nadano osobowość prawną
Do czerwca 1990r. - powstało prawie 100 partii:
Nie doszło do rozwiązania Komunistycznej Partii Czechosłowacji (KSČS)
Marzec 1990r. - sytuacja partii sprzed 1989r.:
na bazie KSČS powstaje Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSČM) - Miroslav Grebeniček
ČSS i ČSL wybrały nowe władze i przyjęły nowe programy, ČSL zadeklarowała się jako partia prawicowa
Listopad 1989r. - reaktywowanie Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej z 1878r. pod nazwą Czeska Demokracja (nazwa od 1993r.)
Prospołeczne rozwiązywanie problemów gospodarczych
Zabezpieczenie socjalne społeczeństwa
Grudzień 1989r. - powstają 2 partie:
Obywatelski Sojusz Demokratyczny (ODA) - Jan Kalvoda
Skrajny liberalizm w gospodarce i handlu
Stowarzyszenie na Rzecz Republiki - Republikańska Partia Czechosłowacji (SPR-RSČ) - Miroslav Sládek
Program przeciwko komunistom, mniejszości cygańskiej i nielegalnym cudzoziemcom
Czerwiec 1990r. - Partia Liberalno-Demokratyczna (LDS)
Program radykalnie liberalny
8-9 czerwca 1990r. - wybory do Zgromadzenia Federalnego i Czeskiej Rady Narodowej:
Startowały 23 organizacje, z tego 22 obejmowały więcej niż jedno ugrupowanie
Frekwencja 96%
Wygrywa Forum Obywatelskie:
50% głosów w wyborach do Zgromadzenia Federalnego
53,1% głosów w wyborach do Czeskiej Rady Narodowej
Do parlamentu obok OF wchodzą:
Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSČM)
Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny (KDH)
Stowarzyszenie dla Moraw i Śląska (SMS)
21 czerwca 1990r. - z OF występują działacze Partii Liberalno-Demokratycznej (LDS)
Styczeń 1991r. - przewodniczący OF, federalny minister Vaclav Klaus doprowadził do przekształcenia OF w partię polityczną
Kwiecień 1991r. - z OF występuje Ruch Obywatelski (OH) - Jiři Dienstbier
Program partii zakładał wprowadzenie gospodarki rynkowej z utrzymaniem osłon socjalnych państwa, które łagodziłyby skutki społeczne reform
1993r. - zmiana nazwy na Wolni Demokraci (SD)
Kwiecień 1991r. - OF przyjmuje nazwę Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) - Vaclav Klaus
Program centroprawicowy o orientacji liberalnej:
Strategia rynkowa zdominowana przez własność prywatną
Znaczne ograniczenie roli państwa
1991r. - powstaje Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (KDU)
1992r. - KDU łączy się z ČSL - powstaje Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna - Czechosłowacka Partia Ludowa (KDU-ČSL) - Josef Lux
5-6 czerwca 1992r. - wybory parlamentarne do Czeskiej Rady Narodowej (w końcu roku zmienia nazwę na Izba Poselska):
Wygrywa koalicja ODS-KDS - 29,73% głosów - 76 mandatów na 200 możliwych
Frekwencja 85,08%
Premierem zostaje Vaclav Klaus
Koalicja rządowa:
ODS + KDS + KDU-ČSL + ODA
1993r. - od KSČM odrywają się Partia Lewicy Demokratycznej (SDL) oraz Blok Lewicowy (LB)
1994r. - powstaje Unia Demokratyczna (DEU) - Alena Hromadkova
Marzec 1995r. - powstaje Partia Czechosłowackich Komunistów (SČK)
Listopad 1995r. - połączenie KDS i ODS
Grudzień 1995r. - Wolni Demokraci (SD) łączą się z Liberalną Partią Narodowo-Społeczną (LSNS - poprzednie ČSS)
31 maja i 1 czerwca 1996r. - wybory do Izby Poselskiej:
Wzięło udział 16 partii
Wygrywa Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) - 29,62% głosów - 68 mandatów na 200 możliwych
ČSSD - 61 mandatów
KSČM - 22 mandaty
KDU-ČSL - 18 mandatów
SPR-RSČ - 18 mandatów
ODA - 13 mandatów
Frekwencja 76,4%
Dotychczasowa koalicja rządowa uzyskuje 99 mandatów (brak większości):
lider Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (ČSSD) Milos Zeman wyraża zgodę na powstanie mniejszościowego rządu z Vaclavem Klausem
ustępstwa programowe koalicji rządowej, wybór Zemana na przewodniczącego Izby Poselskiej
15-16 i 23 listopada 1996r. - pierwsze wybory do Senatu:
Frekwencja 35,3% w I turze i 30,6% w II turze
Rządząca koalicja zdobywa 52 mandaty:
ODS - 32 mandaty
KDU-ČSL - 13 mandatów
ODA - 7 mandatów
ČSSD - 25 mandatów
KSČM - 2 mandaty
DEU - 1 mandat
1 mandat zdobył kandydat niezależny
1997r. - kryzys gospodarczo-polityczny:
Vaclav Klaus odchodzi ze stanowiska premiera
Spadek dochodu narodowego
Rosnące bezrobocie
Korupcja
Malwersacje finansowe
2 stycznia 1998r. - premierem zostaje bezpartyjny Josef Tošowský
Styczeń 1998r. - ODS Vaclava Klausa opuszcza grupa oponentów - powstaje Unia Wolności (US) - Jan Ruml
26 lutego 1998r. - Izba Poselska przyjmuje ustawę o samorozwiązaniu i skróceniu kadencji o 2 lata
19-20 czerwca 1998r. - przedterminowe wybory do Izby Poselskiej:
Wzięło udział 11 partii
Frekwencja 74,3%
Wygrywa Czeska Partia Socjaldemokratyczna (ČSSD) Milosa Zemana - 32,31% głosów - 74 mandaty
ODS - 27,74% głosów - 63 mandaty
KSČM - 11,03% głosów - 24 mandaty
KDU-ČSL - 9% głosów - 20 mandatów
US - 8,6% głosów - 19 mandatów
22 lipca 1998r. - utworzenie rządu mniejszościowego z premierem Milosem Zemanem (ČSSD):
Porozumienie o stabilizacji politycznej między ČSSD a ODS - ODS dostaje stanowiska w administracji i gospodarce oraz w parlamencie:
Vaclav Klaus zostaje przewodniczącym a J. Langer wiceprzewodniczącym
13-14 i 20-21 listopada 1998r. - wybory uzupełniające do Senatu:
Frekwencja 20%
27 mandatów do podziału przypadło:
Koalicja US + DEU + ODA + KDU-ČSL - 13 mandatów
ODS - 9 mandatów
ČSSD - 3 mandaty
KSČM - 2 mandaty
Sytuacja w Senacie:
ODS - 26 mandatów
ČSSD - 23 mandaty
Koalicja US + DEU + ODA + KDU-ČSL - 28 mandatów
KSČM - 4 mandaty
12 i 19 listopada 2000r. - wybory uzupełniające do Senatu i pierwsze wybory do parlamentów krajowych:
wybory uzupełniające do Senatu - 27 mandatów do zdobycia:
Frekwencja 34% w I turze i 20% w II turze
wygrywa koalicja US + DEU + ODA + KDU-ČSL (prawica) - 17 mandatów
ODS Vaclava Klausa - 8 mandatów
ČSSD (partia rządząca) - 1 mandat
1 mandat zdobył kandydat niezależny
Sytuacja w Senacie:
Koalicja US + DEU + ODA + KDU-ČSL - 39 mandatów (+11)
ČSSD - 15 mandatów (-8)
KSČM - 3 mandaty (-1)
ODS - 22 mandaty (-4)
2 senatorów niezależnych (+2)
Wybory do 13 parlamentów krajowych - 675 mandatów:
ODS - 185 mandatów
Koalicja US + DEU + ODA + KDU-ČSL - 171 mandatów
KSČM - 161 mandatów
ČSSD - 111 mandatów
Styczeń 2002r. - połączenie centroprawicowych Unii Wolności (US) z Unią Demokratyczną (DEU) - powstaje liberalna partia Unia Wolności - Unia Demokratyczna (US-DEU) - Ivan Pilip
14-15 czerwca 2002r. - wybory parlamentarne do Izby Poselskiej:
Startowało 28 partii
Frekwencja 58% (najniższa po 1989r.)
Wygrywa ČSSD - 30,2% - 70 mandatów
ODS Vaclava Klausa - 24,4% - 58 mandatów
KSČM - 18,5% - 41 mandatów
Koalicja KDU-ČSL + US-DEU - 14,3% - 31 mandatów
Rząd Miloša Zemana (17 lipca 1998 - 12 lipca 2002):
Pełna 4-letnia kadencja
3,5% wzrostu gospodarczego
Obniżenie bezrobocia do 8,2%
Podniesienie stopy życiowej społeczeństwa
Przewodniczącym ČSSD na zjeździe partii w 2001r. zostaje Vladimir Szpidla
15 lipca 2002r. - Vladimir Szpidla zostaje premierem:
Koalicja ČSSD + KDU-ČSL + US-DEU = 101 mandatów
Umowa koalicyjna wraz z protokołem rozbieżności
W rządzie znalazło się 11 z ČSSD, 3 z KDU-ČSL i 3 z US-DEU
Jak najszybsze wprowadzenie Czech do Unii Europejskiej
Rozbieżności w kwestiach problemów polityki socjalnej i gospodarczej - podpisanie aneksu do umowy koalicyjnej - zobowiązanie KDU-ČSL i US-DEU do lojalności w głosowaniach w sprawach kluczowych dla rządu
25-26 października i 1-2 listopada 2002r. - wybory uzupełniające do Senatu i wybory samorządowe:
wybory uzupełniające do Senatu
ODS zyskało 4 mandaty
ČSSD straciło 4 mandaty
KDU-ČSL straciło 5 mandatów
Sytuacja w Senacie:
ODS - 26 mandatów
US-DEU - 16 mandatów
KDU-ČSL - 14 mandatów
ČSSD - 11 mandatów
KSČM - 3 mandaty
Senatorowie niezależni - 11 mandatów
Wybory samorządowe:
ODS - 25% głosów - zwycięstwo w Pradze, Brnie i Ostrawie
ČSSD - 15,5% głosów
KSČM - 14,5% głosów
15 i 24 stycznia 2003r. - nieudane próby wyłonienia prezydenta przez Parlament na wspólnym posiedzeniu obu izb:
Kandydat musi uzyskać ponad połowę głosów wszystkich posłów i wszystkich senatorów
2 lutego 2003r. - Vaclav Havel kończy urzędowanie jako prezydent po 2 kadencjach
28 lutego 2003r. - wybór nowego prezydenta w III turze glosowania - Vaclava Klausa z ODS większością 142 głosów w 281-osobowym zgromadzeniu parlamentarnym
Rozważanie wprowadzenia bezpośrednich wyborów prezydenckich
11-12 czerwca 2004r. - wybory do Europarlamentu - 24 mandaty:
ODS - 30,04% - 9 mandatów
KSČM - 20,26% - 6 mandatów
SNK Europejscy Demokraci (Helmut Dohnálek) - 11,02% - 3 mandaty
KDU-ČSL - 9,57% - 2 mandaty
ČSSD - 8,78% - 2 mandaty
Kandydaci niezależni - 8,18% - 2 mandaty
5-6 i 12-13 listopada 2004r. - wybory uzupełniające do Senatu:
Frekwencja 28,97% w I turze i 18,41% w II turze
ODS - 36 mandatów (+18)
ČSSD - 7 mandatów (0)
KDU-ČSL - 14 mandatów (+3)
US-DEU + ODA - 7 mandatów (+1)
5-6 listopada 2004r. - wybory samorządowe:
ODS - 36,36% - 291 mandatów
KSČM - 19,68% - 157 mandatów
ČSSD - 14,03% - 105 mandatów
KDU-ČSL - 10,67% - 72 mandaty
2-3 czerwca 2006r. - wybory do Izby Poselskiej:
ODS - 35,38% - 81 mandatów
ČSSD - 32,32% - 74 mandaty
KSČM - 12,81% - 26 mandatów
KDU-ČSL - 7,23% - 13 mandatów
SZ (Partia Zielonych - założona w 1989r.) - 6,29% - 6 mandatów
Premier Mirek Topolánek z ODS od 4 września 2006r.
20-21 i 27-28 października 2006r. - wybory uzupełniające do Senatu:
Frekwencja 42,1% w I turze i 20,7% w II turze
ODS - 41 mandatów (+14)
ČSSD - 13 mandatów (+6)
KDU-ČSL - 11 mandatów (+4)
SOS - 1 mandat (+1)
KSČM - 3 mandaty (+1)
Niezależni Starostowie Dla Regionów (NSK) - 1 mandat (+1)
SZ - 1 mandat (0)
17-18 i 24-25 października 2008r. - wybory uzupełniające do Senatu:
ODS - 35 mandatów (+3)
ČSSD - 29 mandatów (+23)
KDU-ČSL - 7 mandatów (0)
KSČM - 3 mandaty (+1)
SNK Europejscy Demokraci - 2 mandaty (0)
US-DEU - 1 mandat (0)
SZ - 1 mandat (0)
SOS - 1 mandat (0)
NSK - 1 mandat (0)
Senatorowie niezależni - 1 mandat (0)
17-18 października 2008r. - wybory samorządowe - 675 mandatów do zdobycia, główne partie:
ČSSD - 280 mandatów
ODS- 180 mandatów
KSČM - 114 mandatów
KDU-ČSL - 56 mandatów
24 marca 2009r. - wotum nieufności dla gabinetu premiera Mirka Topolánka (ODS).
5 kwietnia 2009r. - powstanie rządu ekspertów:
liderzy głównych partii politycznych, Mirek Topolánek (ODS) i Jiří Paroubek (ČSSD), uzgodnili powołanie na początku maja nowego rządu ekspertów na czele z Janem Fischerem.
Spośród 15 ministrów, 8 wyznaczy koalicja tworząca gabinet premiera Topalánka, a 7 Czeska Partia Socjaldemokratyczna (ČSSD). Rząd ma sprawować władzę do czasu wcześniejszych wyborów parlamentarnych w październiku 2009r.
Prezydenci Czech:
urząd nieobsadzony: 1 stycznia 1993 - 2 lutego 1993 (pewne funkcje pełnione przez premiera Václava Klausa i Milana Uhdela)
Václav Havel: 2 lutego 1993 - 2 lutego 2003
urząd nieobsadzony: 3 lutego 2003 - 7 marca 2003 (pewne funkcje pełnione przez Vladimíra Špidlę i Lubomira Zaoralka)
Václav Klaus: 7 marca 2003 - nadal
Premierzy Czech:
8 stycznia 1969 29 września 1969 Stanislav Rázl
29 września 1969 28 stycznia 1970 Josef Kempný
28 stycznia 1970 20 marca 1987 Josef Korčák
20 marca 1987 12 października 1988 Ladislav Adamec
12 października 1988 6 lutego 1990 František Pitra
6 lutego 1990 2 lipca 1992 Petr Pithart
2 lipca 1992 17 grudnia 1997 Václav Klaus
17 grudnia 1997 17 lipca 1998 Josef Tošovský
17 lipca 1998 12 lipca 2002 Miloš Zeman
12 lipca 2002 19 lipca 2004 Vladimír Špidla
19 lipca 2004 25 kwietnia 2005 Stanislav Gross
25 kwietnia 2005 4 września 2006 Jiří Paroubek
4 września 2006 nadal Mirek Topolánek
CZECHY
1 | Strona