T R E Ś Ć Z A D A Ń
Zadanie 1
Na podstawie obserwacji danych o rozmiarach i kosztach całkowitych ustalić charakter zmienności kosztów:
Rozmiary produkcji w szt. |
Koszty całkowite w zł |
||||
|
Wariant I |
Wariant II |
Wariant III |
Wariant IV |
Wariant V |
1 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
2 |
87 |
45 |
90 |
92 |
45 |
3 |
126 |
45 |
135 |
141 |
45 |
4 |
162 |
60 |
180 |
192 |
45 |
5 |
195 |
60 |
225 |
245 |
45 |
6 |
225 |
80 |
270 |
300 |
45 |
7 |
252 |
80 |
315 |
357 |
45 |
8 |
276 |
80 |
360 |
416 |
45 |
Zadanie 2
Wydział transportu spółki produkcyjnej posiada 20 samochodów osobowych, które świadczą usługi na rzecz wydziałów produkcyjnych oraz zarządu i administracji.
W celu opracowania budżetu kosztów wydziału transportu kierownik wydziału zlecił specjaliście analizę zachowania się kosztów względem przebiegu w kilometrach.
Wiadomo, że część kosztów jest zależna od czasu pracy pojazdów. Badanie rozpoczęto od zestawienia godzin jazdy samochodów za miniony rok, według kolejnych miesięcy. Dział kosztów przygotował zestawienie kosztów w takim samym ujęciu.
Dane te przedstawiają się następująco:
Miesiąc |
Koszty w zł |
Przebieg w km |
I |
30.400 |
1.000 |
II |
35.800 |
1.500 |
III |
38.000 |
1.800 |
IV |
41.200 |
2.000 |
V |
42.900 |
2.200 |
VI |
43.500 |
2.300 |
VII |
40.000 |
1.800 |
VIII |
36.600 |
1.500 |
IX |
41.900 |
2.100 |
X |
41.000 |
2.000 |
XI |
34.500 |
1.400 |
XII |
32.100 |
1.100 |
Polecenia do wykonania:
1. Na podstawie podanych wielkości ustalić zależność kosztów od rozmiarów działalności, dzieląc koszty na stałe i zmienne:
- metodą graficzną - wykres punktowy,
- metodą najniższego i najwyższego poziomu,
2. Jak będą wyglądały koszty i ich struktura w styczniu następnego roku przy założeniu przebiegu 2.500 km ?
3. Uzasadnij potrzebę wyodrębniania w przedsiębiorstwie kosztów stałych i kosztów zmiennych.
Zadanie 3
Poniższe zestawienie spółki FALCO przedstawia różne kategorie kosztów oraz zasadę ich kształtowania się:
Materiały bezpośrednie |
5 zł na szt. wyrobu |
Robocizna bezpośrednia |
10 zł na roboczogodzinę* |
Koszty wydziałowe |
10.000 zł + 6 zł na rg |
Koszty sprzedaży |
14.000 zł + 2 zł na szt. |
Koszty ogólnozakładowe |
7.000 zł |
* wyprodukowanie 1 sztuki wyrobu wymaga zaangażowania 0,5 godziny robocizny bezpośredniej
Polecenia do wykonania:
Zapisz funkcję kosztów całkowitych firmy.
Ustal kwotę kosztu całkowitego dla produkcji i sprzedaży 12.000 sztuk wyrobu.
Oblicz zysk operacyjny dla produkcji i sprzedaży 12.000 sztuk wyrobu stosując rachunek kosztów zmiennych, przy założeniu jednostkowej ceny sprzedaży na poziomie 24 zł.
Oblicz wskaźnik marży pokrycia oraz wskaźnik rentowności sprzedaży, korzystając z wyników otrzymanych w punkcie 3. Zinterpretuj oba wskaźniki.
Zadanie 4
Spółka z o.o. wytwarza trzy wyroby X, Y, Z. Koszty produkcji i przychody ze sprzedaży przedstawia poniższa tabela:
Treść |
Razem |
Wyroby |
||
|
|
X |
Y |
Z |
Przychody ze sprzedaży |
5.600 |
2.400 |
2.000 |
1.200 |
Koszty zmienne |
3.900 |
1.800 |
1.500 |
600 |
Koszty stałe |
1.000 |
- |
- |
- |
Polecenia do wykonania:
Sporządź krótkoterminowy rachunek kosztów zmiennych.
Ustal udział poszczególnych produktów w wytworzeniu marży brutto.
Sporządź listę rankingową produktów.
Zadanie 5
W okresie sprawozdawczym wyprodukowano i sprzedano 26.000 sztuk produktów. Cena sprzedaży wyniosła 15 zł za sztukę, zaś koszty produkcji sprzedanej 200.000 zł, w tym: koszty zmienne 140.000 zł, koszty stałe 60.000 zł. Koszty zarządu i sprzedaży (w całości stałe) 90.000 zł.
Polecenia do wykonania:
Ustalić zysk (stratę) oraz wycenić zapas końcowy produkcji w dwóch wariantach:
stosując rachunek kosztów pełnych (RKP),
stosując rachunek kosztów zmiennych (RKZ).
Zinterpretować różnice pomiędzy RKP i RKZ, wskazując, do jakich celów jest stosowany każdy z tych rachunków.
Zadanie 6
Przyjmij założenia z zadania 5 z tą różnicą, że z wytworzonej produkcji, wynoszącej 26.000 szt. sprzedano w analizowanym okresie 20.000 szt., a 6.000 szt. pozostało jako zapas końcowy produktów.
Polecenia do wykonania:
Ustalić zysk (stratę) oraz wycenić zapas końcowy produkcji w dwóch wariantach:
stosując rachunek kosztów pełnych (RKP),
stosując rachunek kosztów zmiennych (RKZ).
Zadanie 7
Załóżmy, że odpowiednie wielkości wynoszą:
Stan początkowy zapasu produktów 6.000 szt.
Produkcja okresu 25.000 szt.
Sprzedaż okresu 30.000 szt.
Stan końcowy zapasu produktów 1.000 szt.
Koszty produkcji okresu bieżącego 230.000 zł
w tym: koszty zmienne 160.000 zł
koszty stałe 70.000 zł
Koszty zarządu i sprzedaży 95.000 zł
Koszty zapasu początkowego wycenione według:
- rachunku kosztów pełnych 46.152 zł
- rachunku kosztów zmiennych 32.304 zł
Cena sprzedaży 18 zł za sztukę.
Polecenia do wykonania:
Ustalić wynik finansowy oraz wycenić zapas końcowy produkcji w dwóch wariantach:
przy zastosowaniu rachunku kosztów pełnych (produkcję sprzedaną wycenić według kosztów przeciętnych),
przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych.
Zadanie 8
W przedsiębiorstwie o produkcji jednorodnej jest wytwarzany wyrób gotowy „X”. Kształtowanie się wybranych wielkości planowanych przedstawiono w poniższej tabeli:
- produkcja sprzedana 20.000 szt.
- cena sprzedaży 200 zł/szt.
- jednostkowy koszt zmienny 150 zł/szt.
- całkowite koszty stałe 700.000 zł
Polecenia do wykonania:
Obliczyć próg rentowności w wyrażeniu ilościowym, wartościowym i procentowym. Zinterpretować otrzymane wielkości.
Ustalić wartość produkcji sprzedanej, przy której zysk wynosi 25.000 zł.
Ustalić, jaka powinna być cena sprzedaży, aby osiągnąć przy planowanej sprzedaży
zysk w wysokości 25.000 zł.
Obliczyć i zinterpretować marginesy bezpieczeństwa w wyrażeniu ilościowym, wartościowym i procentowym.
Ustalić, jaki będzie zysk, jeżeli koszty zmienne spadną o 10%, koszty stałe wzrosną o
100.000 zł, zakładając, że plan w zakresie sprzedaży zostanie zrealizowany.
6. Obliczyć i zinterpretować stopień dźwigni operacyjnej.
Zadanie 9
Analiza finansowa działalności Spółki dostarczyła m.in. następujących danych:
przychody ze sprzedaży na poziomie progu rentowności 240.000 zł.;
wskaźnik marży pokrycia 40 %;
zysk operacyjny 24.000 zł.
Polecenia do wykonania:
Obliczyć przychody ze sprzedaży.
Obliczyć koszty stałe i zmienne.
Obliczyć i zinterpretować margines bezpieczeństwa wartościowo i procentowo.
Wyjaśnić, czy istnieje związek pomiędzy strukturą kosztów i ryzykiem operacyjnym ?
Zadanie 10
Firma GAMA produkuje 3 wyroby: A, B i C na tym samym wydziale produkcyjnym. W bieżącym miesiącu firma wyprodukowała 40 szt. wyrobu A, 120 szt. wyrobu B i 80 szt. wyrobu C. Koszty materiałów bezpośrednich wyniosły odpowiednio: 12,10,8 zł/szt. Robotnicy zatrudnieni przy produkcji otrzymują wynagrodzenie 6 zł za roboczogodzinę przy wydajności 2 produkty na roboczogodzinę (taka sama wydajność dla wszystkich wyrobów).
Koszty pośrednie poniesione w bieżącym miesiącu wyniosły:
- koszty wydziałowe 2.550 zł
- koszty zarządu 1.118 zł
Koszty wydziałowe rozlicza się na produkty A, B, C proporcjonalnie do czasu ich wytworzenia mierzonego w roboczogodzinach. Natomiast koszty zarządu są rozliczane na produkty proporcjonalnie do technicznego kosztu wytworzenia.
Polecenia do wykonania:
Ustal ceny sprzedaży wyrobów A, B, C, które pokryją koszty całkowite i zapewnią firmie GAMA 30% zysk (w stosunku do kosztów całkowitych).
R O Z W I Ą Z A N I A Z A D A Ń
Zadanie 1
Rozmiary |
|
|
Koszty całkowite w zł |
|
|
Produkcji w szt |
Wariant I |
Wariant II |
Wariant III |
Wariant IV |
Wariant V |
1 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
2 |
87 |
45 |
90 |
92 |
45 |
3 |
126 |
45 |
135 |
141 |
45 |
4 |
162 |
60 |
180 |
192 |
45 |
5 |
195 |
60 |
225 |
245 |
45 |
6 |
225 |
80 |
270 |
300 |
45 |
7 |
252 |
80 |
315 |
357 |
45 |
8 |
276 |
80 |
360 |
416 |
45 |
Charakter zmienności |
degresywne |
względnie stałe |
zmienne proporcjonalnie |
progresja |
stałe |
Zadanie 2
Miesiąc |
Koszty w zł |
Przebieg w km |
I |
30400 |
1.000 |
II |
65800 |
1.500 |
III |
38000 |
1.800 |
IV |
41200 |
2.000 |
V |
42900 |
2.200 |
VI |
43500 |
2.300 |
VII |
40000 |
1.800 |
VIII |
36600 |
1.500 |
IX |
41900 |
2.100 |
X |
41000 |
2.000 |
XI |
34500 |
1.400 |
XII |
32100 |
1.100 |
kzj = (KCmax - KCmin) / (Qmax - Qmin)
kzj = (43.500 zł - 30.400 zł) / (2.300 km - 1.000 km) = 10,08 zł/km
KSTmax = Kcmax - kzj * Qmin
KSTmax = 43.500 zł - 10,08 zł/km * 1.000 km = 203,16 zł
KSTmin = KCmin - kzj * Qmin
KSTmin = 30.400 zł - 10,08 zł/km * 1.000 km = 20.320 zł
KC = KST + KZ KZ = kzj * Q KC = KST + kzj * Q
KC = 20.320 zł + (10,08 zł/km * 2.500 km) = 45.520 zł
Podział ten pomaga nam podejmować decyzje. Koszty zmienne towarzyszą zawsze wielkości produkcji. Koszty stałe powinno starać się minimalizować.
Zadanie 3
kzj = mat. bezpośr. + rob. bezpośr. + k. wydz. + k. sprzed.
kzj = 5 zł/szt. + 5 zł/szt. + 6 zł/szt. + 2 zł/szt. = 15 zł/szt.
KS = k. wydz. + k. sprzed. + k. ogólnozakł.
KS = 10.000 zł + 14.000 zł + 7.000 zł = 31.000 zł
KC = 15 zł/szt. * Q + 31.000 zł; gdzie Q - wlk. prod. w szt.
Q = 12 000 szt
KC = 15 zł/szt. * 12 000 szt + 31.000 zł = 211.000 zł
cj = 24 zł
Q = 12 000 szt.
PS = 12 000 szt * 24 zł/szt = 288.000 zł
Kzm = 12 000 szt. * 15 zł/szt. = 180.000 zł
= MP 108.000 zł
- KS 31.000 zł
= ZO 77.000 zł
WMP = (MP / PS) * 100
WMP = (108.000 zł / 288.000 zł) * 100 = 37,5%
WZS = (ZO / PS) * 100
WZS = (77.000 zł / 288.000 zł) * 100 = 26,7%
Wskaźnik marży pokrycia oznacza, że po odjęciu kosztów zmiennych zostanie 37,5% przychodów ze sprzedaży na pokrycie kosztów stałych.
Wskaźnik rentowności sprzedaży oznacza, że każda 1 zł przychodu ze sprzedaży, daje nam 26,7% zysku operacyjnego.
Zadanie 4
1) PS 5.600 zł
- Kzm 3.900 zł
= MP 1.700 zł
- KS 1.000 zł
= ZO 700 zł
2)
MP(x) = 2.400 zł - 1.800 zł = 600 zł
MP(y) = 2.000 zł - 1.500 zł = 500 zł
MP(z) = 1.200 zł - 600 zł = 600 zł
X = (MPx / MP) * 100
X = (600 zł / 1.700 zł) * 100 = 35,29% (II)
Y = MPy / MP) * 100
Y = (500 zł / 1.700 zł) * 100 = 29,4 (III)
Z = (MPz / MP) * 100
Z = (600 zł / 1.700 zł) * 100 = 35,29% (I)
3)
WMP = ( MP / PS) * 100
X = (600 zł / 2.400 zł) * 100 = 25% (II)
Y = (500 zł / 2.000 zł) * 100 = 25% (III)
Z = (600 zł / 1.200 zł) * 100 = 50% (I)
Zadanie 5
RKP
tkwj = 200.000 zł / 26 000 szt. = 7,6923077 zł/szt.
Przychody ze sprzedaży 26 000 szt * 15 zł = 390.000 zł
- Koszt wytworzenia prod. sprzed. 26 000 szt * 7,6923077 zł = 200.000 zł
= Zysk brutto ze sprzedaży 190.000 zł
- Koszty zarządu i sprzedaży 90.000 zł
= Zysk operacyjny 100.000 zł
RKZ
Przychody ze sprzedaży 390.000 zł
Koszty zmienne prod. sprzed. 140.000 zł
= MP I 250.000 zł
Koszty stałe produkcji 60.000 zł
= MP II 190.000 zł
Koszty stałe zarządu i sprzedaży 90.000 zł
= Zysk operacyjny 100.000 zł
Zadanie 6
jkzm prod. = 140.000 zł / 26.000 szt. = 5,3846154 zł/szt
RKZ
Przychody ze sprzedaży 300.000 zł
Koszty zmienne prod. sprzed. 20 000 szt. * 5,3846154 = 107.692,31zł
= MP I 192.307,69 zł
Koszty stałe produkcji 60.000 zł
= MP II 132.307,69 zł
Koszty stałe zarządu i sprzedaży 90.000 zł
= Zysk operacyjny 42.307,69 zł
Zapas = 6 000 szt * 5,3846154 zł/szt = 32.307,69 zł
RKP
cj = 15 zł/szt.
tkwj = 200.000 zł / 26 000 szt. = 7,6923077 zł/szt.
Przychody ze sprzedaży 20 000 szt * 15 zł = 300.000 zł
- Koszt wytworzenia prod. sprzed. 20 000 szt * 7,6923077 zł =153.846,15 zł
= Zysk brutto ze sprzedaży 146.153,85 zł
- Koszty zarządu i sprzedaży 90.000 zł
= Zysk operacyjny 56.153,85 zł
Zapas = 6 000 szt * 7,6923077 = 46.153,85 zł
Zadanie 7
RKP
Koszt zapasu początkowy 46.152 zł
+ Koszt produkcji bieżącej okresu 230.000 zł
276.152 zł
Zapas początkowy 6.000 zł
+ Prod. bieżącego okresu 25.000 zł
31.000 zł
tkwj = 276.152 zł / 31 000 szt. = 8,908129 zł/szt.
Przychody ze sprzedaży 30 000 szt * 18 zł = 540.000 zł
- Koszt wytworzenia prod. sprzed. 30 000 szt * 8,908129 zł = 267.243,87 zł
= Zysk brutto ze sprzedaży 272.756,13 zł
- Koszty zarządu i sprzedaży 95.000 zł
= Zysk operacyjny 177.756,13 zł
Zapas = 1 000 szt. * 8,908129 zł/szt. = 8.908,13 zł
RKZ
Koszt zapasu początkowego 32.304 zł
+ Koszty zmienne bieżącego okresu 160.000 zł
192.304 zł
kzmj = 192.304 zł / 31 000 szt. = 6,2033548 zł/szt
Przychody ze sprzedaży 30 000 szt. * 18 zł = 540.000 zł
Koszty zmienne prod. sprzed. 30 000 szt. * 6,2033548 = 186.100,65 zł
= MP I 353.899,35 zł
Koszty stałe produkcji 70.000 zł
= MP II 283.899,35 zł
Koszty stałe zarządu i sprzedaży 95.000 zł
= Zysk operacyjny 188.898,35 zł
Zapas = 1 000 szt * 6,2033548 zł/szt. = 6.203,35 zł
Zadanie 8
1)
QPR = KS / (cj - kzj)
QPR = 700.000 zł / (200 zł/szt. - 150 zł/szt.) = 14.000 szt
Produkcja i sprzedaż w ilości 14 000 szt. Zapewni pokrycie kosztów ponoszonych przez zakład z przychodów uzyskanych ze sprzedaży. Każda sztuka powyżej 14 000 zacznie przynosić zyski.
PSPR = QPR * cj
PSPR = 14.000 zł * 200 zł/szt = 2.800.000 zł
Należy uzyskać 2.800.000 zł ze sprzedaży, aby pokryć koszty i wyjść na zysk = 0.
% QNPR = (QPR / QN) * 100
% QNPR = (14.000 zł / 20.000 zł) * 100 = 70%
70% normalnej produkcji i sprzedaży wystarcza na pokrycie wszystkich kosztów i daje zysk = 0.
2)
25.000 zł = PS - Kzm - KS
25.000 zł = 200 zł/szt - 150 zł/szt - 700.000 zł
725.000 zł = 50 zł/szt * Q
Q = 14 500 szt
Wartość produkcji sprzedanej 14 500 szt * 200 zł/szt = 2.900.000 zł
Należy uzyskać przychody ze sprzedaży 2.900.000 zł, aby zysk operacyjny wyniósł 25.000 zł.
3)
25.000 zł = 20 000 szt * cj - 20 000 szt * 150 zł/szt - 700.000 zł
3.725.000 zł = 20 000 * cj
cj = 186,25 zł/szt
4)
MB il = QN - QPR
MB il = 20 000 szt - 14 000 szt = 6 000 szt
Nasza normalna sprzedaż może zmaleć o 6 000 szt i nadal będziemy w strefie zysków, jeżeli spadnie o więcej niż 6 000 szt to będziemy mieli stratę.
MB wart. = PSN - PSPR
MB wart. = 20 000 szt * 200 zł/szt - 14 000 szt * 200 zł/szt = 1.200.000 zł
Nasze przychody ze sprzedaży mogą spaść o 1.200.000 zł w porównaniu z normalnymi przychodami i nadal będziemy w strefie zysków.
MB% = (PSN - PSPR) / PSN * 100
MB% = (4.000.000 zł - 1.800.000 zł) / 4.000.000.zł * 100 = 30%
Nasze normalne przychody ze sprzedaży mogą spaść o 30% i nadal będziemy przynosić zyski.
5)
Kzm 10% kzj = 150 zł/szt - 150 zł/szt * 10% = 135 zł/szt
ZO = 20 000 szt * 200 zł/szt - 20 000 szt * 135 zł/szt - 800.000 zł = 500.000 zł
6)
SDO = (MP / ZO) * 100
MP = PS - Kzm
MP = 4.000.000 zł - 3.000.000 zł = 1.000.000 zł
ZO = 1.000.000 zł - 700.000 zł = 300.000 zł
SDO = (1.000.000 zł / 300.000 zł) * 100 = 3,33%
Jest to dość mały stopień dźwigni operacyjnej. Oznacza on, że wzrost PS o 1% spowoduje wzrost ZO o 3,33%, zaś Spadek PS o 1% spowoduje spadek ZO o 3,33%.
Zadanie 9
PSPR = 240.000 zł
WMP = 40%
ZO = 24.000 zł
WMP = MP / PS Marża pokrycia progowa oznacza, że
0,4 = MPPR / 240.000 zł zyski są równe 0, czyli można z tego
MPPR = 96.000 zł KS = 96.000 zł wnioskować, że KS = 96.000 zł
WMP = ( PS - Kzm) / PS 240.000 zł = PS - 0,6 PS - 96.000 zł
0,4 = (PS - Kzm) / PS 240.000 zł = 0,4 PS - 96.000 zł
0,4 PS = PS - Kzm 0,4 PS = 120.000 zł
Kzm = 0,6 PS PS = 300.000 zł
Kzm = 0,6 * 300.000 zł = 180.000 zł
MB wart. = PSN - PSPR
MB wart. = 300.000 zł - 240.000 zł = 60.000 zł
Nasze przychody ze sprzedaży mogą zmaleć o 60.000 zł i nadal będziemy osiągać zyski.
MB% = (PSN * PSPR) / PSN * 100
MB% = (60.000 zł / 300.000 zł) * 100 = 20%
Nasze normalne przychody ze sprzedaży mogą spaść o 20% i nadal będziemy przynosić zyski.
Im większy udział kosztów stałych w kosztach całkowitych, tym większe ryzyko operacyjne.
Zadanie 10
Wyrób |
Ilość |
Mater. bezpośrednie |
Robocizna bezpośrednia |
Ilość kg/rg |
A |
40 szt |
12 zł/szt |
3 zł/szt |
20 rg |
B |
120 szt |
10 zł/szt |
3 zł/szt |
60 rg |
C |
80 szt |
8 zł/szt |
3 zł/szt |
40 rg |
SUMA |
|
|
|
120 rg |
wnk wydz. = K. wydz. / ilość rg
wnk wydz. = 2.550 zł / 120 rg = 21,25 zł/rg
K. wydz. A = 20 rg * 21,25 zł/rg = 425 zł
K. wydz. B = 60 rg * 21,25 zł/rg = 1.275 zł
K. wydz. C = 40 rg * 21,25 zł/rg = 850 zł
2.550 zł
TKW A = (12 zł + 3 zł) * 40 szt. + 425 zł = 1.025 zł
TKW B = (10 zł + 3 zł) * 120 szt. + 1.275 zł = 2.835 zł
TKW C = (8 zł + 3 zł) * 80 szt. + 850 zł = 1.730 zł
5.590 zł
WN k. zarządu = (1.118 zł / 5.590 zł) * 100 = 20%
K. zarządu A = 1.025 zł * 20% = 205 zł
K. zarządu B = 2.835 zł * 20% = 567 zł
K. zarządu C = 1.730 zł * 20% = 346 zł
1.118 zł
KC = TKW + K. zarządu
KC A = 1.025 zł + 205 zł = 1.230 zł
KC B = 2.835 zł + 567 zł = 3.402 zł
KC C = 1.730 zł + 346 zł = 2.076 zł
ZO = PS - KC
ZO = 30% * KC
A PS = 130% * KC
40 szt. * cjA = 130% * 1.230 zł
cjA = 39,98 zł/szt.
B 120 szt. * cjB = 130% * 3.402 zł
cjB = 36,86 zł/szt.
C 80 szt. * cjC = 130% * 2.076 zł
cjC = 33,74 zł/szt.
Analiza finansowa - Zadania [18 stron]
7