Schemat klasyfikacji wypowiedzeń niezdaniowych ze względu na właściwości członu konstytutywnego (wg Marka Wiśniewskiego)

nadrzędnik (człon konstytutywny) wypowiedzenia ma pustą konotację

(nie zapowiada współwystępowania innych wyrazów w ramach wypowiedzenia)

składniowo rozwijalny (może się łączyć z podrzędnymi składnikami, które go konotują/zapowiadają)

wchodzi w związki formalne
z wypowiedzeniem poprzedzającym

identyfikowany jako zerowa (domyślna) forma finitywna czasownika występującego w kontekście

może wpływać na formę podrzędnika (akomodować go)?

1. wypowiedzenia
wołaczowe

np. Drogi Michale!

2. wypowiedzenia
dopowiedzeniowe

np. (Jedziesz na wycieczkę?) Raczej tak.

3. wykrzyknienia

np. Ach!, Hurra!, Cześć!

4. eliptyczne równoważniki zdania
(„finitywnie dziurawe zdania”)

np. (Co kupiłeś?) Książkę.

+

5. wypowiedzeniowe (usamodzielnione) człony syntaktyczne

6. samodzielne równoważniki zdania

np. Nie deptać trawników!

+

+

+

+

-

Uwaga

Wiśniewski wszystkim wypowiedzeniom przeciwstawia zawiadomienia jako komunikaty sytuowane przestrzennie, czasem powiązane ze znakami niewerbalnymi i nierespektujące obowiązujących konwencji ortograficznych i interpunkcyjnych (napisy na budynkach, peronach, wystawach sklepowych, drzwiach mieszkań i gabinetów, podpisy rysunków, tytuły itp.)

-

-

-

nadrzędnik dystrybucyjnie ekwiwalentny
z jakimś składnikiem poprzedzającego wypowiedzenia

o takim samym odniesieniu przedmiotowym co składnik wypowiedzenia poprzedzającego

5c. standardowe człony syntaktyczne

np. (Jan od rana pisze.) Referat.

(Jan siedzi w więzieniu.) Za zabójstwo.

5b. współrzędniki członów syntaktycznych

np. (Wszystko mnie drażni.)

Zwłaszcza to milczenie.

5a. powtórzenia członów syntaktycznych

np. (Drażni mnie to milczenie.)

To milczenia właśnie.

-

-

+

-

+

---