Terapia wewnętrznego dziecka

Przedmiot:

Metody pracy z podświadomością

Prowadzący:

mgr Elżbieta Liszewska

Jeżeli naturalne potrzeby dzieciństwa nie zostaną zaspokojone, wkraczamy w dorosłość ze skrzywdzonym wewnętrznym dzieckiem, stajemy się wtedy dorosłymi dziećmi.

Jako dorośli, często zachowujemy się jak dzieci, cofamy się do zachowań typowych dla oseska- jak przedszkolak wierzymy w magiczne sztuczki, dąsamy się i wycofujemy jak pierwszoklasista, który przegrał w grze etc. Wszystkie te zachowania są wynikiem zahamowania rozwoju dziecka na odpowiednim etapie.

Dzięki cofnięciu się w czasie do stanu wewnętrznego dziecka możliwe jest dokonanie zmiany zachowań i przekonań.

Etapy rozwoju dziecka:

1. NIEMOWLĘCTWO: 0- 9 miesięcy

2. MAŁE DZIECKO: 9- 18 miesięcy i 18 miesięcy- 3 lata

3. WIEK PRZEDSZKOLNY: 3 lata- 6 lat

4. WIEK SZKOLNY: 6, 7 lat- 13 lat

5. OKRES DOJRZEWANIA:13 lat- 26 lat

Zachowania skrzywdzonego wewnętrznego dziecka:

1. współuzależnienie,

2. zachowania przestępcze,

3. narcyzm,

4. nieufność,

5. odreagowywanie na otoczeniu lub na sobie,

6. magiczne myślenie,

7. niezdolność do nawiązywana bliskich kontaktów,

8. niezdyscyplinowanie,

9. skłonność do nałogów,

10. wypaczone myślenie,

11. uczucie pustki, depresja, apatia.

Naturalne cechy dziecka:

• ciekawość,

• optymizm,

• ufność,

• zależność,

• uczuciowość,

• dzielność,

• spontaniczna zabawa,

• wyjątkowość,

• miłość.

Odzyskanie wewnętrznego dziecka to cofnięcie się do kolejnych etapów rozwoju i rozwiązanie problemów z tamtego czasu.

NIEMOWLĘCTWO (wiek 0- 9 miesięcy)

Normalne niemowlęctwo:

• Etap symbiotyczny, absolutnego uzależnienia od matki. Jesteśmy niezróżnicowani. Czujemy jedność ze sobą, ale nie mamy świadomości posiadania własnego JA. Aby je odkryć musimy znaleźć swoje odbicie w oczach matki. Zanim staliśmy się JA byliśmy MY.

• Zdrowy narcyzm.

• Prawidłowa opieka macierzyńska (matka musi być sobą i mieć dobry kontakt ze swoim ciałem, nie może przekazać dziecku poczucia, którego sama nie posiada; niechętnie nastawiona matka do życia powoduje obawy u dziecka).

• Odzwierciedlenie (czujesz to, co ona czuje do ciebie).

• Dotyk (odczuwałeś potrzebę dotykania i obejmowania).

• Odzew (potrzebowałeś odzewu głosów zachwytu, kojące glosy budowały poczucie bezpieczeństwa, budowało się przekonanie, że można zaufać rzeczywistości).

Zaburzenia rozwojowe:

Utrata dziecięcego narcyzmu powstała na skutek niezaspokojenia potrzeby widzenia własnego odbicia w oczach opiekunów. Jeśli nie kochano nas bezwarunkowo i nie okazywano tej miłości nie rozwinęliśmy podstawowego poczucia ufności. Odreagowanie następuje często w postaci nałogów pokarmowych.

Niezaspokojona potrzeba dotykania- koncentrowanie na popędzie seksualnym oralnym i wczesnodziecięca masturbacja.

Niezaspokojone potrzeby sprawiają, że wstydzisz się siebie i myślisz, że jest z tobą coś nie tak.

MAŁE DZIECKO (wiek 9 miesięcy- 3 lata)

Normalny okres wczesnego dzieciństwa:

• 9- 18 miesięcy, to faza wczesnodziecięca, okres raczkowania, próbowania i poznawania świata,

• 18 miesięcy- 3 lata, jest to faza emancypacji, odchodzenia od dorosłych, zdobywania samodzielności,

• początek kształtowania się własnego JA,

• w tym okresie badamy otoczenie, by odkryć, kim jesteśmy (jeżeli w ciągu pierwszych 9 miesięcy zostało zbudowane fundamentalne poczucie ufności, dziecko zaczyna bez lęku „próbować” i poznawać świat),

• dziecko ucząc się kształtuje siłę woli (nie poddam się- wstanę),

• brak równowagi emocjonalnej, skłonność do absolutyzmu (zachowania małego dyktatora), tu potrzeba rodziców cierpliwych i stawiających właściwe granice,

• dzieci uczą się wyrażania emocji i rozwiązywania konfliktów poprzez obserwację rodziców (rodzice wprowadzają ograniczenia, wtedy powstają konflikty; dzieci powinny się nauczyć, że mogą gniewać się na rodziców, ale rodzice nadal będą przy nich oraz, że każde zachowanie ma swoje następstwa),

• rozwija się zdrowe uczucie wstydu; pozwala nam być niedoskonałymi, nie musimy się tego wstydzić, ale uświadomić sobie, że nie jesteśmy „pępkiem świata i nie zjedliśmy wszystkich rozumów”,

• rozwija się siła woli i moc działania; nie posiadając zdrowej siły woli nie będziemy zdyscyplinowani,

• powstaje zdrowa autonomia; uświadomienie, że nikt nie jest do końca doskonały, albo dobry albo zły; że każdy miewa nastroje,

• dziecko uzyskuje odrębność, opanowuje umiejętności wyznaczania granic i rozpoznawania, co należy do niego, a co do innej osoby.

Zaburzenia rozwojowe:

W tym etapie ważne jest, aby rodzice posiadali zdrowe granice i odznaczali się niezłomną siłą woli oraz by umiejętnie wyrażali emocje- posiadali poczucie równowagi:

• nadmierne powstrzymywanie, tłumienie poczucia autonomii, by być posłusznym dzieckiem, nadmiernie przystosowanym (karanie dziecka, zawstydzanie, gdy dziecko jest sobą),

• nadmierna obowiązkowość, utrata elastyczności, osądzanie i perfekcjonizm,

• utrata równowagi (miotanie się, pomiędzy raz jestem zły, raz nadmiernie dobry),

• toksyczny wstyd (mówi się, że w tobie nic nie jest w porządku, wstydzisz się, że kiedy jesteś sobą),

• przymus nadmiernej kontroli (starasz się nadmiernie zadowolić innych, a jednocześnie jesteś krytyczny i osądzający),

• zachowania przestępcze (prowadzi do nich brak dyscypliny, przestępca nie bierze odpowiedzialności za swoje zachowania),

• nałogi (dziecko nie umie powiedzieć „nie” i wpada w nałóg).

Dzieci mają swoje potrzeby, są niedojrzałe i dlatego mogą sprawiać trudności, ale nie są moralnie zepsute ani złośliwe. Wiek rozsądku zaczyna się od 7. roku życia.

WIEK PRZEDSZKOLNY (wiek 3 lata- 7 lat)

Normalny wiek przedszkolny:

W dotychczasowym rozwoju poczułeś się mile widziany na świecie i wiesz, że możesz zaufać, że twoje potrzeby zostaną zaspokojone. Rozwinąłeś w sobie dość siły woli i dyscyplinę, żeby mieć zaufanie do siebie. Teraz musisz rozwinąć moc, która pozwoli ci uzyskać wizje tego, kim jesteś:

• dziecko zadaje mnóstwo pytań, ponieważ świat jest dla niego zagadką, dlatego rodzice powinni prezentować dobry model porozumiewania się- wyjaśnianie, słuchanie, pytania i rozwiązywania konfliktów,

• dziecko jest egocentryczne- jest to specjalny system ochronny, który pomaga dążyć do ustalenia „kim jestem”. Dziecko nie jest samolubne, jego egocentryzm jest biologiczna cech, a nie wyborem,

• przedszkolak może współczuć, ale nie potrafi wczuć się w czyjąś sytuację (ta zdolność pojawi się ok 16 roku życia),

• przedszkolak jest bardzo niezależny, by uczyć się związków przyczynowo-skutkowych,

• uczy się od rodziców modelu kobiety i mężczyzny (ważne jest by rodzice mieli zdrowy związek także pod względem seksualnym). Chłopiec nawiązuje silna więź z ojcem, dziewczynka z matką. Dziecko potrzebuje w tym okresie więzi z rodzicem tej samej płci, wytworzenie jej wymaga kontaktu fizycznego bliskości emocjonalnej,

• następuje identyfikacja z płcią i pełna jej akceptacja,

• pojawia się umiejętność dokonywania wyborów,

• pączkują zaczątki moralności- sumienie,

• myślenie w sposób magiczny, pozbawiony logiki.

Zdrowy przedszkolak myśli tak:

Mogę być sobą i całe życie przede mną. Mogę bawić się w mamusię (tatusia) i marzyć, żeby być taki, jak ona (on), kiedy dorosnę. Mogę marzyć, że kiedy dorosnę będę tworzyć własne życie.

Zaburzenia rozwojowe:

• zaburzenia w tworzeniu związków partnerskich,

• nie potrafi oddać się partnerowi, bo nie ma nic do oddania,

• wybiera osobę będącą projekcją jego rodziców (np. bohaterski Opiekun żeni się z Ofiarą),

• kiedy uświadamia sobie, że partner nie spełni funkcji wytęsknionego rodzica, zwraca się ku własnym dzieciom, by uzyskać od nich to, czego rodzice nie zdołali mu zapewnić,

• zgadza się być niefizycznie wykorzystywanym przez rodziców,

• troszczą się o małżeństwo rodziców, by było spokojne lub aby utrzymać ich razem, zamiast zajmowania się własnym rozwojem (pytaniem, sprawdzaniem swojej indywidualności, myśleniem o sprawach dziecięcych itd.),

• może wytworzyć się niezdrowa pionowa (międzypokoleniowa) więź,

• poczucie JA jest gwałcone (często rodzice są uzależnieni lub współuzależnieni),

• pojawiają się role rodzinne, takie jak Osoba Przesadnie Odpowiedzialna, Prymus, Buntownik, Nieudacznik, Milusiński/a, Opiekun, Przestępca, Kozioł Ofiarny,

• pojawia się toksyczne poczucie winy.

DZIECKO W WIEKU SZKOLNYM (wiek: 7 lat- 15 lat)

Normalny wiek szkolny:

Jest to nowy etap socjalizacji i zdobywania umiejętności. Opierając się na umiejętnościach zdobytych w poprzednich okresach- zaufaniu, nadziei, autonomii i sile woli, inicjatywie i dążeniu do celu- dziecko gotowe jest do zdobywania umiejętności do życia w społeczeństwie, takich jak:

• umiejętność współdziałania,

• akceptowanie wzajemnych zależności,

• poczucie współzawodnictwa.

W tym celu niezbędne jest uruchamianie takich nabytych już zdolności jak:

• poznawanie,

• kochanie i docenianie siebie,

• zdrowe poczucie własnej wartości.

Rozwijane są takie umiejętności jak:

• zdolność swobodnego i spontanicznego myślenia,

• poczucie kompetencji,

• miejsce w życiu dla zabawy,

• zdolność myślenia abstrakcyjnego.

Naturalne cechy dziecka:

• nadal myśli egocentrycznie, przejawiająca się w tym okresie np. na przyłapywaniu dorosłych na błędach, podkreślanie własnych umiejętności,

• wierzy, że dorośli są życzliwi (broni rodziców i innych dorosłych, którzy je skrzywdzili).

Zaburzenia rozwojowe:

• proces nauczania bywa przyczyną ran duchowych (dzieci zgrupowane wg kryterium wieku nie są jednakowo dojrzałe emocjonalnie i może w nieodpowiednim wieku znaleźć się w danej grupie),

• system oceniania- poniża i stresuje (nieustająca presja na osiąganie, perfekcjonistyczny system),

• powstaje toksyczne poczucie wstydu za niespełnianie norm perfekcjonistycznego systemu,

• powstaje przekonanie o własnej gorszości,

• nacisk na myślenie odtwórcze, utrata twórczych energii,

• utrata wyjątkowości,

• wyszydzanie przez grupę rówieśniczą,

• gramy role rodzinne: Mały Mężczyzna Mamusi, Zastępczy Mąż Mamusi, Siostrzyczka Mamusi, Najlepsza Przyjaciółka Mamusi, Mamusie Mamusi, Mała Księżniczka Tatusia (Laleczka), Zastępcza Żona Tatusia, Najlepszy Kumpel tatusia, Tatuś Tatusia (nie zawsze role są zgodne z płcią).

Zaczynamy proces przypadkowego i instynktownego uczenia się, jako maluch, potem trafiamy do pułapki dostosowania się i przyswajania rzeczy nudnych.

WIEK DOJRZEWANIA (wiek 13 lat- 26 lat)

Normalny wiek dojrzewania:

Główne zadanie tego okresu życia to tworzenie świadomej tożsamości.

Wiek dojrzewania charakteryzuje się:

• sprzecznością uczuć, czyli ambiwalencja (wstrząsy emocjonalne, gwałtowne zmiany nastroju- jednego dnia nienawidzi, drugiego kocha),

• odchodzeniem od rodziców (aby odejść z domu młody człowiek musi uznać, że rodzice nie są dla niego atrakcyjnymi partnerami, a grupa rówieśnicza pomaga mu zdystansować się od rodziców),

• pracą zawodową (nurtujące pytania o przyszłość zawodową),

• samotnością (młody człowiek czuje wewnętrzna pustkę, nie wie dokąd podąża, kim jest, rozmyślając o przyszłości czuje wyobcowanie, a zmiany i emocje o podłożu seksualnym sprawiają, że czuje się nieswojo i obco),

• doświadczeniami seksualnymi (nowa potężna energia, służąca przetrwaniu gatunku; pierwsze masturbacje, pieszczoty, aż po pierwsze stosunki; poznawanie własnych narządów płciowych ma decydujący wpływ na zdrową tożsamość),

• zdolnością myślenia w kategoriach abstrakcyjnych (rozważanie o sprawach niepopartych faktami, myślenie w kategoriach ewentualności- gdybym został prawnikiem...; idealizacja- marząc i idealizując tworzymy modele, które inspirują nas do działania, pojawiają się idole duchowi; powstają podwaliny wierności),

• myśleniem egocentrycznym, które polega na przekonaniu, że rodzice mają taką sama obsesję, jak on na swoim własnym, przejawiają cechy paranoidalne (przypadkowe spojrzenie traktują, jako poważny osąd; tendencja do wyolbrzymiania wszystkiego),

• narcyzmem- obsesja na punkcie własnego odbicia w lustrze, wyostrzona samoświadomość, nawrót do cyklu wczesnych potrzeb narcystycznych,

• potrzebą porozumiewania się- samoświadomość i osamotnienie, powodują potrzebę nieustannego kontaktowania się z innymi i zaspokajania potrzeby przynależności,

• eksperymentowaniem- młodzież eksperymentuje na wszystkim, często jest to sprzeczne z systemem wartości rodziców, jest to sposób poszerzania horyzontów.

Wiek dojrzewania to integracja wszystkich poprzednich etapów rozwoju.

Zaburzenia rozwojowe:

Jest to najbardziej burzliwy okres w życiu człowieka:

• zdystansowanie się od rodziców,

• objawy maniakalno-depresyjnie,

• bunt przeciw wpojonym zasadom (np. alkohol),

• wybór antybohaterów czyli negatywna identyfikacja,

• lęk przed dorosłością,

• rozładowywanie pierwotnego bólu i zaspokajanie potrzeb niezaspokojonych w dzieciństwie,

• nadmierna aktywność seksualna (np. mama tłumiąca energie seksualną, czy „romansiki” ojca mogą doprowadzić dziecko do wczesnego rozpoczęcia współżycia seksualnego; dysfunkcja w życiu seksualnym rodziców, może przejawiać się w niepowodzeniach szkolnych),

• brak własnego JA, każdy odczuwa to, co inni członkowie rodziny (mama jest smutna - wszystkim jest smutno, nie tworzymy własnej tożsamości),

• poczucie izolacji i pustki wewnętrznej- przerażająca wydaje się perspektywa dorosłego życia, brak wiary, że także potrafimy coś osiągnąć, wycofywanie się do starych ról (ucieczka do kościoła).

ANALIZA WEWNĘTRZNEGO DZIECKA

Interpretacja zachowań dorosłego człowieka może przebiegać na podstawie rozpoznania nieprawidłowości w wychowaniu na kolejnych etapach rozwoju dziecka oraz testów podejrzeń.

Interpretować obecne przekonania wewnętrznego dziecka można także posługując się następującymi metodami:

1. Interpretacja rysunku:

• postać główna- rozmieszczenie, wygląd, wielkość,

• postaci pozostałe- rozmieszczenie, wygląd, wielkość,

• tło i podstawa,

• otoczenie postaci,

• kolory.

2. Omówienie ulubionych zdjęć.

3. Ulubione bajki i filmy.

4. Mój bohater z dzieciństwa.

5. Moje narodziny.

6. Moje marzenia, kim chciałem zostać.

Praca domowa dla wszystkich

Cz. I - Przeprowadź analizę rysunku wybranej osoby z grupy

Cz. II - Przeprowadź wywiad oraz analizę rysunku wybranej osoby spoza grupy

Akademia Liderów

93-150 Łódź ul. Odyńca 6 tel./fax [phone]
www.akademialiderow.pl, [e-mail]

8

---