Termin, więź społeczna nie jest jednoznacznie rozumiany przez socjologów. Mówiąc o więzi rodowej lub lokalnej, odwołujemy się do czynników obiektywnych, które mają stanowić o istnieniu więzi społecznej, w określonej przez nie zbiorowości ludzkiej. Więź społeczna objawia się na dwóch płaszczyznach:

1. Wspólności i związki międzyludzkiej, dające się rzeczowo określić. Są to wspólności i więzi krwi, wspólnota pochodzenia, wspólnota terytorialna itd.

2. Swoiste stany i akty świadomości, takie jak poczucie szczególnej łączności z innymi ludźmi czy wzajemnej nimi zależności, oraz ich manifestacji przez postawy, zachowania i działania indywidualne czy zbiorowe.

Więź wyodrębniona małą czy wielką społeczność od ludzi czy zbiorowości ludzkich, które znajdują się poza jej zasięgiem.

Państwem więzi naturalnej jest więź stanowiona, czyli więź wynikająca bezpośrednio lub pośrednio ze stanowienia społecznego. Jej podstaw należy szukać w starożytnym podziale na wolnych i niewolników.

Innym rodzajem więzi społecznej jest więź powstająca w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi. Już Arystoteles podkreślił ważną rolę zgromadzeń biesiadnych czy innych jako środków zespalania się ludzi w greckiej polis. Na tego typu więzi była oparta gmina miejska. Wraz z rozwojem miast zmieniał się też profil zrzeszeń. Przede wszystkim zwiększała się ich liczebność, czemu towarzyszyły wzrost specjalizacji . Więź naturalna, więź stanowiona i więź zrzeszenia to trzy zasadnicze rodzaje. W praktyce nie łatwo jest określić, jakiego więź występuje.

Kultura dostarcza jednostkom zbioru powszechnie podzielonych sposobów myślenia, które kierują naszymi działaniami. Czyniąc to kultura włącza nas w społeczeństwo, czyni je możliwym ponieważ dostarcza ogólnych norm rozumienia. Tylko posługując się podobną perspektywą, możemy zintegrować się z innymi w sieci zachodzących interakcji (stosunków). Wartości są bardzo ogólne i abstrakcyjne, więc bardzo trudno jest powiedzieć jak dany sposób zachowania wiąże się z daną normą lub nie. Jest tu możliwa daleko idąca interpretacja lecz ludzie najogólniej wiedzą czy ich zachowanie służy danej wartości czy nie.

Normy są społecznymi zasadami, które określają co jest właściwym a co niewłaściwym zachowaniem w danej sytuacji. Normy dostarczają narzędzi, które pozwalają nam orientować się na innych ludzi.

ANOMIA- odbieganie od normy

Symbole i język są działaniami lub przedmiotami, które SA społecznie przyjęte, akceptowane jako cos szczególnego. Symbole mogą przyjmować wiele form, lecz język jest najważniejszym najbardziej doniosłym zbiorem symboli. Język jest kamieniem węgielnym każdej kultury. Język jest narzędziem, za pomocą którego ludzie porozumiewają się ze sobą, przekazują informacje. Ludzie za pomocą języka tworzą swoją kulturę.

Symbolami w kulturze mogą być także gesty w jakich społeczeństwa komunikują się.

SUBKUTURA to nieformalna grupa osób działająca według odrębnych wzorów i zasad postępowania. Jej członkowie nie przestrzegają zwyczajowo przyjętych w społeczeństwie norm. Osoby należące do tych podkultur to zazwyczaj ludzie bardzo młodzi , uczniowie szkół średnich, studenci. Najwięcej z nich można spotkać w dużych miastach , takich jak Warszawa, Wrocław, Gdańsk i Kraków. W małych wioskach są oni wytykani palcami, ośmieszani oraz często prowokowani do bójek.

Subkultury mogą być szczelnie zamknięte i trudno dostępne dla ludzi z zewnątrz - na przykład subkultura narkomańska. Aby należeć do niektórych trzeba się czymś wykazać. Zwłaszcza gitowcy dobierali sobie nowych członków spośród tych, którzy spędzili czas w więzieniu. Niektóre z tych nieformalnych grup są nastawione pokojowo do otaczającego ich świata . Najspokojniejsi byli kiedyś hippisi. Obecnie określa się tak rastmanów. Na drugim biegunie stoją skinheadzi, dla których agresja jest częścią ideologii. Najbardziej liczą się punkowcy i skini, którzy od lat toczą boje o palmę pierwszeństwa wśród grup młodzieżowych w Polsce.

ANARCHIŚCI, ruch, którego początki sięgają 2 połowy. XIX w. Pierwszym ważnym epizodem historycznym, który przyczynił się do renesansu i odświeżenia ideologii anarchistów były lata 60-te, okres młodzieżowej kontestacji na Zachodzie. Początki ruchu w Polsce to połowa lat 80-tych i powstanie Ruchu Społecznej Alternatywy RSA oraz ruchu Wolność i Pokój. Zaczynają funkcjonować gazetki “Anarchol”, `Terrorysta”, “Rewolta”. W 1988 roku powstaje Międzynarodówka Anarchistyczna integrująca grupy anarchistów. Od 1990 roku liczebność Środowiska spada. Aktywizują się już okazjonalnie, w zależności od bieżącej potrzeby. Uczestniczą w akcjach proekologicznych, manifestacjach na rzecz przeciwko aborcji, przeciwko karaniu za posiadanie narkotyków , włączając się również w manifestacje polityczne i pacyfistyczne. Anarchiści są opozycją wobec państwa jako takiego i w opozycji do jakiegokolwiek z istniejących systemów politycznych.

DEPESZOWCY, subkultura fanów brytyjskiego zespołu rockowego “Depeche Mode”. W 1985 roku koncentrował w Warszawie i od tego momentu datuje się jego coraz większa popularność w Polsce. Swój styl wzorują na wizerunku idoli Martina Gore - autora muzyki i tekstów i gitarzysty Dawida Gahana. Noszą czarne kurtki, czarne spodnie i buty na grubej podeszwie. Dopełnieniem są Krótko przycięte, wyżelowane włosy. Bawią się na depechotekach. Zarzuca się im brak odrębnej ideologii, choć sami twierdzą, że ich ideologią są teksty Martina Gore, w których jest wszystko - recepta na życie, refleksje o wierze i miłości. Sprawiają wrażenie grupy nieagresywnej, za to bardzo dbającej o swoją wizualną wyrazistość, co naraża ich na ataki ze strony skinheadów i metalowców.

GITOWCY, git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim. Pojawili się w latach 70 - tych tworząc pod względem struktury rodzaj zamkniętego klanu, w obrębie którego preferowano styl bycia oparty na sile, kulcie przemocy i podporządkowania. Zasady te mają swoją pragenezę w ruchu “drugiego życia”, który pojawił się około 1955 roku w zakładach poprawczych i karnych. Stosunkowo najwięcej gitowców rekrutowało się spośród uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołana do panowania. Dla podkreślenia swej grupowej tożsamości ubierali się w ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie zaprasowane na kant. Nosili fryzurę na małpę. Ważna rolę odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na dłoniach, palcach oraz twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy lewym oku (cyngwajs). W każdej grupie obowiązywała hierarchia , przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem przestępczym. Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla niewtajemniczonych żargonem. Pewne elementy subkultury gitowców przetrwały u skinheadów.

GOCI, pojawili się w latach 80 -tych i rekrutują się głównie z fanów “Dance Society”, “Fields of The Nephilim”, “The mission”. Duży wpływ ma na nich sztuka; architektura gotycka i literatura XIX wieku. Za stolicę Gotyku uważają Leeds, skąd pochodzi najwięcej znanych kapel. Atrybutami gotów są czarne koty, nietoperze, pajęczyny, świece, kadzidełka, cień, mrok, welwet, koronki, astrologia, okultyzm, cmentarze, Dracula, Frankenstein. Noszą obszerne czarne stroje, buty z długim czubkiem, srebrną biżuterię , długie włosy, makijaż - ciemne cienie, biały fluid, czerwone lub czarne szminki do ust, czarny lakier do paznokci. W Polsce są widoczni przede wszystkim w Warszawie. Organizują imprezy gotyckie, jak dotąd odbyły się dwie większe imprezy w klubie “Remont”.

GRAFFITI , graficiarze, mają rodowód amerykański. W latach 60 -tych młodzi mieszkańcy Nowego Yorku umieszczali nielegalnie swoje napisy, kolorowe szablony na ścianach metra. W latach późniejszych anarchiści niemieccy i włoscy studenci traktowali już swoje napisy na murach przede wszystkim jako komunikaty o treści politycznej. Działalność polskich graficiarzy należy rozpatrywać w kontekście rozwoju rozmaitych subkultur młodzieżowych w latach 80-tych. Początkiem były wizerunki wesołych krasnali malowanych w różnych miejscach Warszawy. W 1985 roku pojawiły się pierwsze szablony m. między innymi autorstwa Tomasza Sikorskiego i Andrzeja Rosołka. Swoje dzieła zaczęli też eksponować ludzie ze środowiska warszawskich deskorolców i anarchiści. Szczyt działalności polskich graficiarzy przypada na lata 1989-90.

HARLEYOWCY, motocykliści, ruch stale obecny niemal w całej Europie, USA i Australii. W latach 50-tych na autostradach Kalifornii i Wschodniego Wybrzeża zaczęli się pojawiać gromadnie młodzi mężczyźni, tak zwani ridersi na ciężkich motocyklach. Harleyowcy nie starają się afiszować z jakąkolwiek ideologią, interesują ich tylko motocykle i wszystko im podporządkowują. Nie pasjonują się nowymi modelami. Prawzorem i najczęściej używaną maszyną jest amerykański Harley Dawidson. W Polsce pierwsi harleyowcy pojawili się w latach 70-tych. Harleyowców charakteryzuje duch męskiej sprawności i siły. Typowy strój harleyowca to czarna skórzana kurtka z symbolami i emblematem, podkoszulek z oberwanymi rękawami i demonicznym wzorkiem, szeroki i ciężki od żelaza pas, dżinsy z dziurami lub skórzane spodnie, wysokie buciory. Na przegubach bransolety, palce upierścione srebrem, tatuaże. Jest też styl na “Dziki Zachód”: kowbojski kapelusz, takież buty, frędzle i indiańskie ornamenty. Napojem mistycznym harleyowców jest piwo lub whisky “Jack Daniels”. Na popularnych zlotach harleyowców panuje atmosfera pikniku i wzajemnego zrozumienia.

HIPISI, pierwsze grupy pojawiły się w latach 60-tych w USA, jako wyraz buntu przeciwko tradycyjnym amerykańskim wartościom kariery, profesjonalnej perfekcyjności, postępowi, prestiżowi mierzonemu stanem posiadania. U podstaw ruchu legły nastroje pacyfistyczne, których radykalizacje nastąpiła po wybuchu wojny wietnamskiej. Hipisi głosili hasła wolnej miłości, powrotu do natury, pacyfizmu, dostępu do narkotyków, tolerancji w zakresie wyboru sposobu życia, zachowania i ubioru. W Polsce na przełomie lat 60-tych i 70-tych tworzono komuny na Mazurach, w Bieszczadach i w okolicy Warszawy. Od lat 80-tych hippisów utożsamiano w Polsce z narkomanami. Długowłosi i ekstrawagancko ubrani stanowili wstydliwy problem. Z biegiem lat ruch przestał istnieć, ale poglądy dawnych hipisów nadal znajdują zwolenników wśród młodych ludzi.

KRYSZNAICI, krisznowcy ( inaczej Hari Kriszna, bhaktowie) są jedną z sekt religijnych stanowiących wspólnotę o charakterze kulturowym. Wyznawcy hinduskiego Boga Kriszny zmierzają do odrodzenia poprzez świadomą ascezę, pracę, modlitwę - mantrę. Konsekwencją wiary w reinkarnację jest szacunek do wszystkiego co żywe, a to z kolei idzie w parze z wegetarianizmem. Żyją w komunach wokół świątyń. W Polsce ruch został zarejestrowany w 1998 roku, a społeczność wyznawców liczy około 12 tys. Osób. Noszą się ekologicznie, ich lekkie szaty utkane są z lnu. Golą głowy, a kobiety znaczą czoła kropkami- znak Boga Wiszny. Krysznaici nie angażują się w pozamałżeńskie związki seksualne, nie uprawiają hazardu, nie korzystają z dóbr kultury masowej. Przypisuje się im kontakty z ruchami faszyzującymi na Zachodzie.

METALOWCY, heavy-metalowcy, jest to subkultura fanów odmiany rocka zwanej heavy metal. Początek ruchu sięga lat 70-tych, ale największą popularność w wielu krajach osiągnął w następnej dekadzie, kiedy to koncerty rockowe zaczęły przybierać charakter coraz większej widowiskowości i teatralizacji. Metalowcy nie głoszą specjalnej ideologii czy filozofii. Teksty piosenek podkreślają kult szatana, zła, apoteozę tych negatywnych sił. Zainteresowanie okultyzmem i czarną magią powoduje, że utożsamia się ich często z satanistami. Fani heavy- metalu ubierają się na wzór dawnych rockersów. Ich styl to: obcisłe skórzane lub jeans'owe spodnie, skórzane kurtki-ramoneski, pasy nabijane ćwiekami (pieszczochy), koszulki na których dominują kościotrupy i inne przerażające postacie. Noszą długie włosy sprawiające potarganych. W Polsce przeglądem idei, stylu bycia i obrzędowości muzyki heavy- metalu są festiwale “Metalomaniaków” w Katowicach.

POMARAńCZOWA ALTERNATYWA, ruch będący zjawiskiem polskim, chociaż samą nazwę zapożyczył z kontrkulturowych tradycji holenderskich Provosów i Państwa Krasnoludków. Ruch happeningowy wyłonił się w 1980 roku we Wrocławiu. Głównym animatorem był Waldemar Frydrych - “Major”. Happeningi atakowały polityczną i społeczną rzeczywistość schyłkowego komunizmu. Miały na celu ośmieszenie, parodiowanie wszelkich oficjalności. Każda akcja stanowiła wyzwanie dla sztywnych reguł życia w ranach systemu. Pomarańczowa alternatywa spotykała się nie tylko z aplauzem ze strony anarchizującej młodzieży, ale i z sympatią ze strony antykomunistycznej opozycji.

POPPERSI, szpanerzy (dzieci zamożnych rodzin), subkultura ma rodowód angielski; w Polsce w latach 1981-85. Stanowili wyraz marzeń młodzieży z niskich klas społecznych o “lepszym życiu”. Grupy młodzieży ubierające się w najmodniejsze i najdroższe stroje okupowały ekskluzywne lokale i imponowały rówieśnikom pieniędzmi. Liczył się dyskotekowy szpan, muzyka new romantic oraz w Polsce zespoły takie jak “Kombi”, “Lady Punk”, ”Republika”.

PUNK, ruch młodzieżowy powstał w latach 70-tych w Wielkiej Brytanii i w USA. Przyjmuje się, że pierwszym wydarzeniem publicznym związanym z punkami był koncertowy debiut zespołu “Sex Pistols' w Londynie w 1976 roku. Skandalizujący styl tego zespołu , stał się podstawą zachowań subkultur punkowych. W Polsce dużą rolę odegrały zespoły punk-rockowe “Brygada Kryzys”, “Tilt”. Zanegowany został cały system społeczny i reguły jego funkcjonowania. Postawa skrajnej negacji obejmowała sfery społeczne (rodzina), polityczne (np. parlament), edukacyjne, prawne, ale także tradycję, stąd między innymi niechęć do religii i religijności. Podstawowe atrybuty stylu subkultury punków najwyraźniej uwidaczniają się w stroju: stara skórzana kurtka nabijana ćwiekami, ćwiekowy pas, pieszczotka (branzoleta) na przegubach dłoni, spodnie podarte lub w kolorowe łaty z zamkami błyskawicznymi, ciężkie wojskowe buty-glany. Uzupełnia całość wygolona po bokach głowa, pośrodku włosy ułożone w czub a'la Irokez, do tego kolczyki lub agrafki w uszach. Ruch nie ma żadnych liderów czy oficjalnych ideologów. Tworzą go małe wspólnoty(załogi, które kontaktują się ze sobą okazjonalnie (np. Podczas koncertu czy festiwali rockowych, takich jak w Jarocinie).

RASTAFARIANIE, rastamani, ruch powstał na Jamajce w drugiej połowie lat 60-tych, choć jego tradycje są znacznie dawniejsze. Obejmuje głównie środowiska murzyńskich imigrantów w Wielkiej Brytanii oraz murzynów w USA. Ruch zakłada konieczność zwrócenia się ku religii. Jednym z najistotniejszych symboli najczęściej występujących w języku rastafarian jest Babilon rozumiany jako pogrążony w grzechu świat białego człowieka. W Europie sekta zdobyła duży rozgłos, ale Polska jest jedynym krajem, w którym istnieje ruch białych rastfarian. Pojawili się w latach 80-tych wraz z muzyką Boba Marleya. Wielu z nich wywodziło się z ruch punk, który w pewnym momencie wydał się im mało twórczy. Ideologia rodzimego rastafarianizmu atakuje głównie sfery moralne rzeczywistości. Światu zła przeciwstawiają oni swoją kulturę: muzykę, styl życia. Żyją w komunach, jedzą żywność przez siebie wyprodukowaną. Nie piją alkoholu, zalecają wegetarianizm. Używają marihuany jako środka pomagającego w medytacjach. Noszą długie galabije, kolorowe wdzianka, w których dominują kolory flagi Organizacji Jedności Afryki - czerwony, żółty i zielony. Ważna jest fryzura tak zwane dready, czyli długie włosy skręcone w wąskie pasma (nie splecione) włosy, których się nie rozczesuje. Ludzie Rasta z natury są spokojni i nie narażają się na ataki innych ugrupowań. Polscy Rastafarianie lat 90-tych to już ostatni przedstawiciele tej sekty.

SATANIŚCI, na Zachodzie - sekta, ruch kulturowy; w Polsce - subkultura. Ruchy te zawsze były w opozycji wobec chrześcijaństwa i jego doktryny. Satanizm pozwala człowiekowi, który odrzucił Boga, stać się swoim własnym Bogiem. Podstawowym ceremoniałem satanistów są “czarne msze”. W Polsce subkultura pojawiła się po 1984 roku na fali popularności zespołów speed - black - metalowych, takich jak “Kat”, “Kreon” i “Fatum”. Teksty piosenek tych zespołów zawierają wiele motywów satanistycznych, łącznie z otwartą manifestacją zła i szatana. Polski satanizm jest daleki od pierwowzoru amerykańskiego. Funkcje rytualne przejmują koncerty, w czasie których sataniści występują w “pełnym rynsztunku” - czarnych skórzanych kurtkach z napisem “Ave Lucifer”, na szyi odwrócony krzyż. W stroju dominacja kolorów: czarnego i czerwieni. W szczytowych momentach koncertu sataniści podnoszą w górę pięść z dwoma wystawionymi palcami (wskazującym i małym) - symbolem satanistów. Od pamiętnej, zorganizowanej w Jarocinie w 1986 roku “czarnej mszy” sataniści są symbolem dużego zagrożenia dla społeczeństwa dla, tym samym zostali ulokowani na samym biegunie radykalnej opozycji wobec kultury oficjalnej.

SKINHEADZI, skini, pojawili się w Wielkiej Brytanii w latach 70-tych, później w pozostałych krajach Europy. W Polsce zaczęli być widoczni w latach 1982-83. Wywodzą się ze slumsów wielkich miast i rekrutują się z młodych bezrobotnych. Ostrzyżeni na łyso, ubrani w stroje robocze, to jest toporne buciska martensy, dżinsy lub spodnie i kurtki wojskowe. Szokują wyglądem. Skinheadzi ześrodowiskowali i spotęgowali to co w ruchu punk było wulgarne i szowinistyczne. Utożsamiają się z ruchami, które preferują kult siły, między innymi z organizacjami neofaszystowskimi. Dewizą życiową naszych skinów jest walka o Polskę dla Polaków, ulubionymi hasłami są: “Polish Power”, “Żydzi do gazu”, “White Power”. Ze szczególną agresywnością odnoszą się do Murzynów i Arabów. Najbardziej zaangażowani politycznie toczą zacięty bój z anarchistami. Skini do wszystkich subkultur nastawieni są wrogo, nawet między sobą nie zgodni. Agresję wyładowywują na manifestacjach, koncertach rockowych i meczach piłkarskich. Integracji tej subkultury i wzrostowi jej liczebności sprzyja wsparcie moralne ze strony organizacji takich jak Polskie Stowarzyszenie Narodowe i Polska Wspólnota Narodowe Bolesława Tejkowskiego.

YUPPIES (skrót od angielskiego Młodzi Miejscy Profesjonaliści), pokolenie, które na przełomie lat 70-tych weszło w życie zawodowe, wskazując silną orientację na osiąganie sukcesu, pieniędzy i prestiżu. Cechą stylu życia jest mobilność, kompetencja, swoboda w życiu erotycznym. Cenią elegancję i ładne rzeczy, dobre restauracje, muzykę klasyczną. Dbają o kondycję fizyczną. Są przeciwnikami tradycjonalizmu. Przyjmują rolę ekspertów, “mózgów do wynajęcia”. W Polsce yuppies to ludzie młodzi, którzy biorą sprawy “we własne ręce”, są akwizytorami na przykład Amway'a, Zepptera, są maklerami giełdowymi, specjalistami od komputerów. Za wszelką cenę chcą zapewnić sobie wysoki status materialny i choć trochę zbliżyć się do zachodniego wzorca.

 Kontrkultura- (łac. contra = `przeciw' + kultura) określa względnie spójną grupę społeczną, która wyraża sprzeciw wobec zastanej kultury, próbując jednocześnie stworzyć nową kulturę, mającą zastąpić zanegowaną rzeczywistość kulturową. W ten sposób może dojść do stworzenia nowej kultury- alternatywnej.

Podstawy socjalizacji- Znaczenie natury i wychowania. Socjalizacja jest procesem opartym na społecznych interakcjach (stosunkach wzajemnych), poprzez które ludzie nabywają zachowań ważnych dla skutecznego ich funkcjonowania w społeczeństwie. Socjalizacja zachodzi pod warunkiem zaistnienia odpowiedniego środowiska. Organizm nie jest pasywnym obiektem zaprogramowanym tylko przez geny ani nie jest tez ukształtowany tylko przez siły środowiska. Dziedziczność biologiczna i środowiskowa wzajemnie się warunkują i oddziałują na siebie wzajemnie. Dynamiczna gra między jednostka i środowiskiem jest podstawa ludzkiej inteligencji, wiedzy i kultury.

SOCJALIZACJA WYCHOWANIE

nauka wartości i norm rozwój osobowości człowieka

Unifikacja interioryzacja

Internalizacja norm i zachowań

uwewnętrznianie

Robię co muszę

robię to co mi każą robię co czuję, że powinienem

robię to co wpływa ze mnie i moich przekonań

W wychowaniu najważniejsze jest zapewnienie indywidualnego rozwoju osobowości.

SPOŁECZNA KOMUNIKACJA- Aby przystosować się do środowiska, jednostka ludzka musi być zdolna do komunikowania się. Komunikacja jest procesem przekazywania informacji, idei, postaw, stanów umysłu innych ludziom. Zawiera komunikaty werbalne i niewerbalne (poza- słowne) za pomocą których wysyłamy i otrzymujemy wiadomości.

DEFINICJA SYTUACJI- ludzie nie odpowiadają bardzo ściśle na bodźce płynące ze zmysłów, lecz nadają znaczenie tym bodźcom i kształtują swoje działania. Nasze środowisko symboliczne mediuje (pośredniczy) w reakcji na środowisko fizyczne, więc nie reagujemy bezpośrednio na bodźce lecz na definicję sytuacji.

Definicja sytuacji jest interpretacja czy rozumieniem przykładny przez nas do bezpośrednich warunków otoczenia. Nasze definicje wpływają na konstrukcje rzeczywistości. (Thomas) Jeśli ludzie definiują sytuację jako realną, jest ona realna w swoich skutkach, tak jakby była prawdziwa. Przykładowo jeśli uważamy, że ktoś nas krzywdzi, to konsekwencje tego dla nas są takie, jak gdyby rzeczywiście ktoś nas krzywdził pomimo, że nie ma to miejsca.

Posługujemy się nie tylko definicja sytuacji lecz także definicją samego siebie. Musimy sobie odpowiedzieć na to pytanie: Kim ja jestem ? Charles Horton Cooley twierdził, że nasza świadomość z siebie samego wyrasta w pewnym społecznym kontekście.

Proces ten występuje w trzech fazach:

1. W pierwszej wyobrażamy sobie jak wypadamy w oczach innych

2. W drugiej wyobrażamy sobie jak inni oceniają nasz obraz

3. W trzeciej fazie rozwijamy pewnego rodzaju samo wyobrażenie o sobie, takie jak duma, czy upokorzenie na podstawie percepcji naszej osoby w oczach innych.

Zgeneralizowany inny - George Herbert Head

George Herbert Head opracował na podstawie idei Cooley'a pogląd, że jaźń powstaje w interakcji z innymi, w szczególności wtedy gdy podejmujemy role innych w stosunku do siebie. W toku interakcji przejmujemy role innych i odgrywamy rolę własną. Dzieci zwykle przchodzą przez trzy fazy rozwoju jaźni: fazie zabawy, w fazie gry i w fazie „generowania innego: (uogólnionego)

Zarządzanie wrażeniem- Erving Goffman

Erving Goffman zauważył, że tylko poprzez kształtowanie wyobrażeń innych o nas możemy kontrolować czy przewidywać ich opinie o nas. Nazwał to zarządzaniem wrażeń. Używamy w tym przypadku masek i dopuszczamy się strategicznych rewelacji o nas.

Socjalizacja w cyklu życia:

• Dzieciństwo

• Młodość

• Wczesna dojrzałość

• Wiek średni

• Starość

• Śmierć

Wpływ socjalizujący:

Zmiana środowiska rodzina podwórko przedszkole szkoła dzielnica miasto państwo kontynent

3 grupy czynników kształtujących człowieka:

• Rzeczy materialne

• Wzory (zachowań, postaw z literatury, sztuki itd.)

• Organizacji (od organizacji struktury pomieszczenia do organizacji społeczeństwa)

Postawa- względnie stała skłonność do pozytywnego lub negatywnego ustosunkowania się człowieka do dowolnego obiektu: przedmiotu, zdarzenia, idei, innej osoby, grup społecznych.

Postawy i wartości:

• Postawy to tyle co gotowe i trwałe ustosunkowanie się do konkretnej osoby lub przedmiotu np. lubię coca colę nie lubię prezydenta

• 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Wartości natomiast to uczciwość, sprawiedliwość społeczna, czy życie w zgodzie z natura itp.

Relacje między tymi dwoma osobami może polegać na wymianie informacji, odbiorze przez jedną osobę a mówienie przez drugą (jest to wtedy kiedy jedna postawa jest silniejsza).

Struktura postawy i wartości

Struktura wartości, wartości są pojęciami lub przekonaniami o pożądanych stanach docelowych lub zachowaniach, które wykraczają poza specyficzne sytuacje, kierują wyborami i oceną zachowań i zdarzeń oraz są uporządkowane według względnej wartości.

Struktura postaw, postawa jest zawsze czyjaś i zawsze skierowana na jakiś obiekt, albo grupę lub rodzaj obiektu. Postawa człowieka wobec jakiegoś obiektu osoby przedmiotu zdarzenia. To względnie trwała tendencja do pozytywnego lub negatywnego wartościowania.

Z omówionych powyżej definicji wynika, iż wartość stanowi szczególny rodzaj postawy - jej obiektem jest bardzo abstrakcyjny cel życiowy, a ustosunkowanie bierze się z przekonania, że cel ten jest ważny lub nie i powinien być realizowany lub nie. Większość postaw posiada obiekty bardziej konkretne i nie ma w nich posmaku powinności charakterystycznej wartości.

Nawet identyczna co do znaku i siły postawa różnych osób może się u nich pojawiać z odmiennych powodów, bowiem postawy spełniają różne funkcje.

1. Postawa może spełniać funkcję orientacyjną (pełniona przez prawdopodobnie większość postaw)- określa stosunek do jakiego przedmiotu, obiektu pozwalając zorientować się jaki on jest.

2. Funkcja instrumentalna (pomaga w spełnieniu ważnych dążeń)- obiekt jest określony jako pozytywny lub negatywny dzięki temu, że pomaga lub przeszkadza w realizacji ważnych dążeń.

3. Funkcja ekspresji wartości(pomaga okazać nasze wartości)- utrzymywanie i ujawnianie pewnych postaw sprawia nam satysfakcję ponieważ w ten sposób możemy wyrazić wiarę w cenione przez nas wartości.

4. Funkcja społeczno adaptacyjna (pomaga pokazać się w dobrym świetle)- żywimy określoną postawę wobec jakiegoś obiektu ponieważ pomaga to zaprezentować się innym ludziom w pozytywnym świetle i podtrzymać pożądane przez nas więzi społeczne.

5. Funkcja obrony ego (utrzymanie dobrego mniemania o sobie)- postawa pomagająca jej wyznawcy w utrzymaniu dobrego mniemania o sobie lub rozwiązaniu wewnętrznych konfliktów.

Funkcje są bardzo ważne ze względu na zmiany postawy jak i z punktu widzenia genezy.

O ile klasyczne koncepcje traktują wartości i postawy jako względnie trwałe i tran sytuacyjne struktury psychiczne, o tyle najnowsze badania przekonują o bardziej plastycznym, dynamicznym charakterze tak hierarchii wartości jak i poszczególnych postaw.

POSTAWA JAKO REZULTAT PRZEKONAŃ

Traktowanie postawy jako rezultatu przekonań wiąże się z założeniem i jej postpoznawczości, a więc poglądem że nasz stosunek emocjonalny do obiektu wynika ze świadomych przekonań o jego zaletach i wadach. (każde przekonanie implikuje pewną cząstkową ocenę obiektu postawy, w zależności od wartościowości cechy obiektu).

POSTAWA JAKO REZULTAT EMOCJI

Nasze uczucia w stosunku do ludzi i innych obiektów mogą być dość niezależne od tego, co na ich temat sądzimy. Również postawy mogą pojawić się bez pośrednictwa przekonań. Łatwo jest to zrozumieć jeśli założymy, że istotą postawy jest skojarzenie jej obiektu z określoną reakcją uczuciową. Fazio wykazał, że samo powtarzanie związku ocena - obiekt prowadzi do wzmocnienia postawy (tak jak powtarzanie współwystępowania dwóch dowolnych bodźców nasila skojarzenie między nimi. Warunkowanie klasyczne: pojawianie się obiektu przed lub w towarzystwie dowolnej nagrody prowadzi do pozytywnej postawy wobec tego punktu. Podczas gry pojawianie się tego samego obiektu przed lub w towarzystwie jakiegoś zdarzeni karzącego prowadzi do wykształcenia się postawy negatywnej.

Postawa jako rezultat zachowania

• Idea warunkowania sprawczego każe oczekiwać wykształcenia się pozytywnych postaw, jeżeli działania na rzecz jej obiektu zostają nagrodzone a negatywne jeżeli działania takie są ukarane. (gazety, publikatory)

Wpływ postaw i wartości

• Podobnie jak inne struktury wiedzy, wartości i postawy wpływają na przetwarzanie informacji o obiektach, których dotyczą. Wpływ ten polega z jednej strony na ułatwieniu, z drugiej zaś na deformowaniu przetwarzania informacji. Dzięki wytworzonej już postawie człowiek nie musi na nowo ustosunkowywać się do obiektu z każdym razem gdy ten pojawia się w otoczeniu. W skutek czego podejmuje decyzje co wybrać, szybciej i z mniejszym wysiłkiem.

SELEKTYWNOŚC POSZUKIWANIA INFORMACJI

Teoria dysonansu poznawczego - każe przewidywać, że w celu potwierdzenia słuszności własnych poglądów aktywnie poszukujemy informacji zgodnych z postawami, zaś aby uniknąć nieprzyjemnego dysonansu unikamy informacji z postawami tymi sprzecznymi. Np. informacja o związkach palenia tytoniu z rakiem płuc chętniej jest poszukiwana przez osoby niepalące niż palące.

Tendencyjność spostrzeżeń i wniosków:

- koncepcja postawy jako skojarzenia obiektu z określoną reakcją uczuciową implikuje, że samo pojawienie się obiektu powoduje aktywizację

Selektywność pamięci:

- informacje sprzeczne z postawami wywołują dysonans. Przewidywać można gorsze ich zapamiętywanie niż informacji zgodnych.

Zmiana postaw:

- w demokratycznie rządzonych społeczeństwach, rządzących robią z grubsza to, co odpowiada rządzącym, a jeśli robią coś innego, to przestają rządzić.

Definicja rodziny- rodzina jest grupą ludzi, żyjących razem w jednym gospodarstwie domowym. Są oni powiązani poprzez pokrewieństwo, adopcje lub małżeństwo i współpracują ze sobą ekonomicznie. Rodzina jest także instytucją życia społecznego, ponieważ jest stałym wzorem zachowania, opartym na normach społecznych.

Rodziny są zorganizowane na różne sposoby, różnią się sposobami dziedziczenia dóbr materialnych, sposobami zamieszkania i sposobami sprawowania władzy wewnątrz rodziny.

Rodzina nuklearna

Składa się z małżonków i ich potomstwa. Małżonkowie są marginalizowani, na peryferiach. To rodzina podstawowa.

Rodzina poszerzona

Najważniejsze są więzi pokrewieństwa a małżonkowie są marginalizowani, na peryferiach.

Ewolucja

Morgan promuje ewolucyjny schemat powstawania rodziny:

• Pierwotny promiskuityzm (przypadkowe kontakty seksualne z często zmienianymi partnerami)

• Małżeństwo grupowe

• Rodzina oparta na pokrewieństwie

• Rodzina „punalua” (rodzaj małżeństwa grupowego między rodzeństwem, swoboda seksualna))

• Rodzina parzysta

• Rodzina monogamiczna

• Jako ostatnie ogniwo ewolucji Alvin Toffler wprowadza termin kultura singli ( kobiety nie chcą zakładać rodziny ale chcą mieć dziecko)

Formy rodziny:

1. Rodzina nuklearna i rozszerzona

2. Dziedziczenie matrylinearne, matrymonialne, bilinearne

3. Zamieszkiwanie: patrylokalne, matrylokalne, neolokalne

4. Władza w rodzinie: patriarchat, matriarchat, partnerstwo

Fakt, że małżonkowie muszą być członkami dwóch różnych grup krewniaczych posiada kluczowe znaczenie dla funkcjonowania rodzin. Ciągłość i powodzenie rodziny w długim okresie czasu każdej grupy krewniaczej zależy od pozyskania małżonków z innych grup. Dlatego też grupy krewniacze kontrolują swoich krewniaków po zawarciu małżeństwa. Wszystkie społeczeństwa regulują kto może być kandydatem do małżeństwa. Stosunki między mężami żona nie są dowolne lecz zachodzą wg 4 typów małżeństwa.

Miłość jest regulowana w społeczeństwie: pewne typy społeczeństw ją dopuszczają a nawet gloryfikują a inne jej zabraniają. Społeczeństwa kontrolują miłość na różne sposoby: poprzez małżeństwa aranżowane w dzieciństwie, izolowanie płci od siebie, ścisły nadzór nad parami, nacisk na odpowiedzialne rodzicielstwo. W doborze małżeńskim odgrywają rolę różne czynniki: podobieństwo społeczne, podobna fizyczna atrakcyjność, komplementarne potrzeby.

Teoria wymiany społecznej

Skupia się na wyjaśnieniu całościowym szczęśliwego doboru małżeńskiego i powodzenia w małżeństwie. Wg George'a Homansa „zachowanie społeczne jest wymianą dóbr materialnych i niematerialnych, takich jak symbole aprobaty i prestiżu.” Wszystkie organizacje społeczne powstały na zasadzie działania sieci wymian międzyjednostkowych. Większość dorosłych ludzi jest tak socjalizowanych, że pragnie zawarcia intymnego związku z innym człowiekiem. W Polsce istnieje nadal wysoka stopa zawierania małżeństw i niska stopa rozwodów ?!

Formy małżeństwa

1. Zasada endogamii (małżeństwo w obrębie swojej grupy) i egzogamii (małżeństwo poza swoją grupą)

2. Tabu kazirodztwa

3. Małżeństwo:

• Monogamiczne- małżeństwo 1 mężczyzny z 1 kobietą

• Poligamiczne- małżeństwo 1 mężczyzny z wieloma kobietami

• Poliandryczne- małżeństwo wielu mężczyzn z 1 kobietą

• Małżeństwa grupowe

Funkcjonalistyczna interpretacja rodziny

Teoria funkcjonalistyczna podkreśla, że społeczeństwo by przetrwać i działać, musza zabezpieczyć wypełnianie pewnych funkcji, które podejmuje rodzina.

Funkcje rodziny:

• Funkcja reprodukcyjna

• Socjalizacyjna

• Opiekuńczo-emocjonalna

• Funkcja przydzielania pozycji społecznej

• Funkcja regulowania zachowania seksualnego

Funkcje instytucjonalne rodziny:

• Materialno-ekonomiczne- zaspokajanie materialnych potrzeb rodziny

• Opiekuńczo-zabezpieczające- polega na materialnym i fizycznym zabezpieczeniu członków rodziny w niezbędne do życia środki

• Prokreacyjna- jest formą zaspokajania emocjonalno - rodzicielskich potrzeb współmałżonków

• Seksualna- jest społecznie powszechnie akceptowaną formą współżycia płciowego

• Legalizacyjno-kontrolna- przejawia się w sprawowaniu wzajemnej kontroli członków rodziny

• Socjalizacyjna- przygotowuje dzieci do samodzielnego pełnienia podstawowych ról społecznych

• Klasowa- określenie pozycji członków rodziny w strukturze społeczeństwa

• Kulturalna- ma na celu zapoznanie młodego pokolenia z dziejami kultury danego społeczeństwa, wpojenie norm i wartości

• Rekreacyjno-towarzyska- dom rodzinny jest miejscem wypoczynku i nawiązywania kontaktów towarzyskich

• Emocjonalna- zaspokajanie najważniejszych potrzeb emocjonalnych członków rodziny.

Rodzina i małżeństwo i Polsce:

• Wybór partnera życiowego

• Małżeństwo

• Rodzicielstwo

• Matki pracujące

• Rodziny o dochodach obojga małżonków

• Przemoc w rodzinie, krzywdzenie dzieci i kazirodztwo

• Rozwody

• Rodziny konstruowane powtórnie: ojczym i macocha

• Troska o starych rodziców

Alternatywne style życia para-rodzinnego

- single

- kohabilitacja

- samotne rodzicielstwo

- pary gadowskie

---