ERGONOMIA to nauka o dostosowaniu maszyn i urządzeń do anatomicznych, fizjologicznych i psychicznych cech i możliwości człowieka.

ERGONOMIA dąży do optymalnego przystosowania stanowisk, procesów i środowiska pracy do możliwości psychofizycznych człowieka, tak aby nie tylko uchronić życie i zdrowie człowieka, lecz dać mu możliwość jak najpełniejszego rozwoju osobowości.

Nauka o czynnościach i procesach zachodzących w żywym organizmie ( także człowieka ) obejmująca jego narządy i układy.

Dział higieny obejmujący badanie wpływu czynników środowiska pracy na zdrowie zatrudnionych

Nauka o współzależnościach między pracą i zawodem z jednej strony, a człowiekiem, jego zdrowiem i chorobami - z drugiej, bada fizyczne i psychiczne reakcje człowieka na pracę i jego otoczenie związane z pracą.

Korzyści uzyskiwane dzięki wysokiej jakości ergonomicznej urządzeń technicznych

1. lepsza i wydajniejsza praca

2. zmniejszenie kosztów biologicznych pracy

3. zmniejszenie liczby i kosztów braków i błędów popełnianych w pracy

4. zwiększenie bezpieczeństwa pracy i eliminacji chorób zawodowych

5. lepsze wykorzystanie czasu pracy

6. ograniczenie absencji chorobowej

7. zwiększenie satysfakcji z pracy oraz pozytywnej motywacji

8. odczucie zadowolenia i przyjemności z kontaktu z urządzeniami technicznymi

Zadania ergonomii wyrobów

• dostosowanie obiektów technicznych do wymiarów i kształtów ciała człowieka

• zapewnienie funkcjonalności obiektu technicznego

(sprawności, niezawodności, podatności na regulacje i naprawy, łatwości likwidowania po zużyciu, itp.)

• zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu użytkowania obiektu technicznego

• eliminowanie negatywnego wpływu wyrobu na warunki środowiska człowieka

• dbałość o estetykę kształtów i barw obiektu technicznego

Zadania ergonomii warunków pracy

• wykonywanie pomiarów oraz określenie dopuszczalnych wartości (norm) intensywności czynników tworzących fizyczne, biologiczne i chemiczne środowisko pracy

• określanie wpływu tych czynników na człowieka, zarówno na drodze badań diagnostycznych ( określanie stanu istniejącego), jak i prospektywnych ( prognozowanie w procesie projektowania systemu)

• określanie sposobów eliminacji uciążliwości i zagrożeń powodowanych przez czynniki środowiskowe oraz realizacja projektów korygujących warunki pracy

Dwa nurty działań ergonomicznych

ERGONOMIA KONCEPCYJNA - jest to wprowadzenie zasad ergonomii już w trakcie projektowania systemów.

ERGONOMIA KOREKCYJNA - zajmuje się korekta warunków pracy na drodze modernizacji istniejących i pracujących już maszyn i urządzeń oraz wprowadzeniem elementów zabezpieczających ludzi przed niekorzystnymi wpływami środowiska pracy.

PRZEWAGA CZŁOWIEKA NAD MASZYNĄ

• wykrywanie słabych sygnałów, zarówno wzrokowych jak i słuchowych,

• wykrywanie sygnałów przypadkowych, pojawiających się na tle szumu,

• odbiór, interpretacja i scalanie informacji cząstkowej oraz uzupełnienie brakujących informacji,

• wykonywanie płynnych operacji sterowania,

• przechowywanie dużej ilości informacji przez długi okres czasu i wykorzystywanie ich w odpowiedniej chwili oraz umiejętność kojarzenia ze sobą różnorodnych informacji,

• myślenie indukcyjne ( wyciąganie wniosków i formułowanie uogólnień na podstawie dokonanych obserwacji i przesłanek stanowiących poszczególne przypadki wniosków i uogólnień),

• zmiany w zakresie wykonywanych funkcji w wyniku uczenia się (poprawa sprawności w toku pracy),

• zdolność do działania w sytuacjach nieoczekiwanych i mało prawdopodobnych (działanie intuicyjne),

• wykrywanie i poprawianie błędów, zarówno swoich jak i maszyny.

LISTA P.FITTSA:

PRZEWAGA MASZYNy NAD CZŁOWIEKIEM

• szybkość działania,

• wielkość dysponowanej siły, mocy i ich stabilność,

• niezmienność wykonywanych stereotypowych czynności i zadań,

• przechowywanie informacji w postaci skróconej i kasowanie informacji,

• zdolność do wykonywania wielu operacji równocześnie,

• odporność ( zaprogramowana) na warunki środowiska zewnętrznego

Zainteresowania współczesnej ergonomii obejmują wszelkie przejawy współdziałania ludzi z obiektami technicznymi:

• techniki i technologie wytwarzania (przemysł, budownictwo, rolnictwo, energetyka, itd.),

• jakość (ergonomiczność) wyrobów,

• urządzenie mieszkania,

• środki transportu i komunikowania się,

• warunki życia osób starszych i niepełnosprawnych,

• pracę biurową (w szczególności z komputerem),

• sport i rekreację

STRATY POWODOWANE NISKĄ JAKOŚCIĄ ERGONOMICZNĄ URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH

1. straty ekonomiczne bezpośrednie, których wielkość możliwa jest do oszacowania (np. niska wydajność i produkcja braków spowodowana przemęczeniem nadmiernym hałasem, złym oświetleniem, wysoką temperaturą, skutki wypadków przy pracy, choroby zawodowe, zwolnienia lekarskie, itp.);

2. straty pośrednie, których wielkości nie można w prosty sposób oszacować )np. utrata zdrowia, duża płynność kadr, niszczenie materiałów, narzędzi i maszyn wskutek niedbalstwa i nie lubienia swojej pracy, itd.);

3. straty moralne, nie poddające się ekonomicznej wycenie (np. złe samopoczucie spowodowane zmęczeniem, brak poczucia podmiotowości: wzrost bierności i apatii, zanik potrzeby wartości wyższych, itp.).

Układ człowiek- maszyna- otoczenie

Fizjologia

Higiena pracy

Medycyna pracy