TEMAT 4: WYNIK FINANSOWY.

1. Działalność gospodarcza.

2. Wynik finansowy i jego elementy.

3. Wzór RZiS.

Ad. 1.

Działalność gospodarcza jest to działalność wytwórcza (np. przemysłowa, budowlana, rolna), handlowa, usługowa itp., prowadzona w sposób ciągły w celach zarobkowych lub dla zaspokojenia potrzeb ogólnych.

Ad. 2.

Wynik finansowy to wynik z działalności gospodarczej jednostki. Może on być:

1. dodatni - zysk,

2. ujemny - strata.

Jednostki gospodarcze prowadząc działalność gospodarczą osiągają przychody i ponoszą koszty.

Przychody są to należne jednostce lub wypłacone na jej rzecz środki pieniężne bądź ich odpowiedniki za wykonane przez jednostkę w toku jej działalności świadczenia, jak np. sprzedaż wyrobów lub towarów. Przychody powodują wzrost A lub zmniejszenie zobowiązań, a w końcowym rezultacie zwiększają wynik działalności (zysk).

Przychody ze sprzedaży informują za ile złotych jednostka sprzedała produktów (wyrobów, usług), towarów albo innych dóbr.

Koszt stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie zasobów majątkowych i usług oraz wynagrodzenie za pracę, poniesione w określonej jednostce czasu. Koszty mogą dotyczyć:

• kosztów wytworzenia produktów (koszty te tworzące wartość), są związane ściśle z procesem technologicznym wytwarzania wyrobów i usług;

• kosztów bieżącej działalności , które nie tworzą wartości, a więc nie są związane z wytworzonymi produktami; odnosi się je na wynik działalności w okresie ich powstania; do kosztów tych zalicza się koszty związane z utrzymaniem zarządu jednostki oraz sprzedażą wyrobów i towarów (załadunek, transport, reklama).

Koszty produktów jako tworzące wartość będą wykazywane po stronie A bilansu w pozycjach „Wyroby gotowe” i „Produkcja nie zakończona”, natomiast koszty działalności będą pozycjami wpływającymi na wynik i dlatego nazywane są wynikowymi.

Zwykła działalność operacyjna polega na:

• sprzedaży wyrobów w działalności produkcyjnej,

• sprzedaży towarów w działalności handlowej,

• sprzedaży usług w działalności usługowej,

• sprzedaży robót w działalności budowlanej.

Przychodami zwykłej działalności operacyjnej są to należne lub uzyskane środki pieniężne za sprzedane produkty(wyroby, usługi) i towary.

Kosztami zwykłej działalności operacyjnej (osiągnięcia przychodów) będą:

1. w jednostce produkcyjnej:

1. koszty wytworzenia sprzedanych produktów (ilość sprzedanych produktów po koszcie ich wytworzenia),

2. koszty działalności (zarządu i sprzedaży).

2. w jednostce handlowej:

1. wartość sprzedanych towarów w cenie, po której je zakupiono,

2. koszty działalności (sprzedaży i ewentualnie zarządu).

KLASYFIKACJA KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ W JEDNOSTKACH PRODUKCYJNYCH

Rodzaj kosztu

Np.

Amortyzacja

- amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Zużycie materiałów i energii

- zużycie materiałów podstawowych i pomocniczych

- części zamienne, opakowania

- materiały biurowe i reklamowe

- paliwa, stałe, płynne, gazowe

- książki, czasopisma

- energia elektryczna i cieplna, ciepła i zimna woda, sprężone powietrze

Usługi obce

- usługi remontowe, transportowe

- usługi budowlane, projektowe

- usługi najmu, dzierżawy, leasingu

- usługi łączności, prawne, handlowe, doradztwa

- utrzymania czystości, wywozu śmieci

- usługi biurowe, opłaty manipulacyjne

Podatki i opłaty

- podatek akcyzowy

- VAT nie podlegający odliczeniu

- podatek od nieruchomości i środków transportu

- podatki lokalne

- opłaty urzędowe (notarialne, paszportowe, sądowe w sprawach niespornych, rejestracyjne, skarbowe, za wierczyste użytkowanie, za ochronę środowiska, podatek od umów cywilno-prawnych) jeżeli nie zwiększają nabytych aktywów

Wynagrodzenia

- wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę, zlecenia, o dzieło, inne umowy

- wartość świadczeń w naturze (deputaty, ekwiwalenty)

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

- ubezpieczenie społeczne pracodawcy, składka na Fundusz Pracy i FGŚP

- odpisy na fundusz socjalny

- dopłaty do biletów i kwater

- świadczenia rzeczowe związane z BHP

- odzież ochronna i robocza

- szkolenia pracowników

- ubezpieczenia osobowe pracowników

- inne

Pozostałe koszty

- podróże służbowe

- ubezpieczenia majątkowe

- skóadki narzecz organizacji, do której przynależność jest obowiązkowa

- koszty reprezentacji i reklamy

- odprawy pośmiertne, stypendia, odszkodowania powypadkowe

- ryczałty za używanie prywatnych samochodów do celów służbowych

- opłaty za gospodarcze użytkowanie środowiska

- ekwiwalenty za narzędzia i odzież robocza

KRYTERIUM PODZIAŁU KOSZTÓW	GRUPY KOSZTÓW
1. Ze względu na stopień złożoności kosztów:	Koszty proste to składniki rodzajowe kosztów, niedające się podzielić na elementy składowe np. zużycie materiałów, energii, usługi obce, wynagrodzenia itp. Koszty złożone są sumą kilku kosztów prostych np.: - koszty wydziałów pomocniczych tj. koszty transportu własnego wydziału transportowego, do których zaliczamy płace kierowców, paliwo do środków transportowych, amortyzację, - koszty sprzedaży, - koszty wydziałowe itp.
2. Ze względu na wpływ wielkości produkcji na koszty:	Koszty stałe to koszty, które mają charakter stały w okresie bieżącym i w okresach następnych, których wielkość nie zależy od rozmiarów zrealizowanej produkcji np. podatek od nieruchomości, odpisy amortyzacyjne, Koszty zmienne zależą od wielkości produkcji malejąc lub rosnąc w zależności od sytuacji np. koszty zużycia materiałów.
3. Ze względu na okres rozliczania:	Koszty bieżącego okresu sprawozdawczego, Koszty przypadające na przyszłe okresy sprawozdawcze np.: opłacony z góry za 2 lata czynsz za wynajem biura.
4. Ze względu na rodzaj ponoszonych kosztów:
5. Ze względu na rodzaj działalności:	Koszty działalności podstawowej: - produkcyjnej, - handlowej, - usługowej, Koszty działalności pomocniczej: - remontowej, - transportowej itp. Koszty zarządu.
6. Ze względu na fazy działalności:	Koszty zaopatrzenia np. koszty załadowania, transportu, Koszty produkcji np. koszty zużycia materiałów w produkcji, Koszty sprzedaży np. opakowania sprzedanych wyrobów gotowych, Koszty ogólnego zarządu.
7. Ze względu na ich związek z osiągniętymi przychodami:	Koszty uzyskania przychodów - które w świetle ustway o podatku dochodowym uznawane są za odpowiadające osiągniętym przychodom, Wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, które nie uznawane są za współmierne z osiągniętymi przychodami np. odsetki za zwłokę dotyczące nieterminowej wpłaty należności budżetowych.
8. Podział kosztów z punktu widzenia sposobu ich odnoszenia na wytwarzane produkty:	Koszty bezpośrednie to koszty pozostające w bezpośrednim związku z wytwarzanym produktem, które na podstawie dokumentów źródłowych można ustalić i przyporządkować określonym produktom są to: - materiały bezpośrednie wraz z narzutami (odchylenia, koszty zakupu), - płace bezpośrednie wraz z narzutami (ubezpieczenia społeczne, podstawowy odpis na ZFŚS), - inne koszty bezpośrednie np. zuźycie narzędzi specjalnych, energii technologicznej, Koszty pośrednie to koszty, które dotyczą większej grupy produktów, chcąc je przyporządkować określonym produktom należy wykorzystać umowne klucze podziałowe. Koszty te dzielimy na: - koszty wydziałowe związane z podstawową działalnością np. amortyzacja maszyn i urządzeń, płace magazynów itp. - koszty sprzedaży - związane ze sprzedażą danej partii produktów, - koszty zakupu związane z zakupem danej dostawy materiałów

Pozostała działalność operacyjna to zdarzenia gospodarcze nie związane bezpośrednio ze zwykłą działalnością operacyjną, choć wynikające z normalnej działalności operacyjnej jednostki. Pozostała działalność operacyjna polega między innymi na sprzedaży zbędnych środków trwałych lub środków trwałych, które okazały się niepotrzebne, odpisanie nieściągalnych lub przedawnionych należności bądź zobowiązań; otrzymane lub wymagające zapłaty kary grzywny itp. Wyróżniamy w niej:

Pozostałe przychody operacyjne

Pozostałe koszty operacyjne

przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, przychodów z likwidacji środków trwałych, na przykład odzyski w postaci złomu, części zapasowych, materiałów budowlanych, przychody związane z działalnością socjalną, odpisane przedawnione, nieściągalne lub umorzone zobowiązania, wartość rozwiązanych rezerw (art. 35d, ust. 1 ustawy o rachunkowości ), z wyjątkiem rezerw dotyczących przychodów finansowych, wartość wyksięgowanych odpisów korygujących związanych z aktualizacją aktywów, na przykład należności, otrzymane kary, grzywny i odszkodowania nie związane z nieterminową regulacją należności, otrzymane darowizny, otrzymane dotacje do działalności operacyjnej odraz rozliczone dotacje do środków trwałych, środków trwałych w budowie odpisy ujemnej wartości firmy, czyli łącznej nadwyżki wartości poszczególnych składników majątkowych, ustalonej przy nabyciu jednostki lub jej zorganizowanej części, po pomniejszeniu o ewentualnie przejęte zobowiązania nad ceną nabycia firmy.

wartość netto sprzedanych środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, wartość netto oraz koszty likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych w wyniku zdarzeń mieszczących się w granicach ogólnego ryzyka gospodarczego, aktualizacja wartości nieprzydatnych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych do cen sprzedaży netto, warotść odpisanych środków trwałych w budowie, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego, wartość tworzonych rezerw na spodziewane straty, odpisy aktualizujące wartość aktywów obrotowych, na przykład: należności, zapasów, odpisane przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności, które nie zostały objęte odpisem aktualizacyjnym zapłacone kary, grzywny i odszkodowania nie związane z nieterminową regulacją zobowiązań lub stratami losowymi, przekazane darowizny.

Działalność finansowa polega między innymi na sprzedaży akcji, udziałów, PW, różnice kursowe, otrzymane, zapłacone odsetki itp. Nie jest bezpośrednio związana ze zwykłą działalnością operacyjną, choć wynikająca z normalnej działalności operacyjnej jednostki.

Wyróżniamy w niej:

Przychody finansowe

Koszty finansowe

cena sprzedaży akcji i udziałów, odsetki od lokat, wkładów bankowych lub pożyczek, naliczone odsetki od lokat terminowych, odsetki od posiadanych papierów wartościowych, otrzymane dywidendy od akcji obcych, dyskonta od weksli obcych, dodatnie różnice kursowe składników majątku wyrażonego w walutach obcych, otrzymane lub naliczone odsetki za nieterminową regulację należności oraz rozwiązanie tworzonych na nie rezerw, wartość umorzonych kredytów lub pożyczek, wartość sprzedanych wierzytelności,

wartość ewidencyjna sprzedanych udziałów i akcji, stanowiących długoterminowe i krótkoterminowe aktywa finansowe, odsetki od kredytów i pożyczek, oprócz odsetek od kredytów inwestycyjnych w okresie realizacji inwestycji i działalności finansowej z funduszy specjalnych, a także odsetki od emitowanych przez jednostkę obligacji, opłacone prowizje od zaciągniętych kredytów, oprócz prowizji od kredytów inwestycyjnych, dyskonto od weksli własnych lub obcych dyskontowanych w banku, ujemne różnice kursowe składników aktywów lub zobowiązań wyrażonych w walutach obcych, odpisy aktualizujące aktywa finansowe w wyniku trwałej utraty wartości, zapłacone odsetki za nieterminową regulację zobowiązań, odpisy korygujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, odpisy korygujące wartość wątpliwych naliczonych odsetek, wartość umorzonych należności z tytułu operacji finansowych nie objętych w całości lub w części odpisem aktualizującym, wartość ewidencyjna sprzedanych wierzytelności, odsetki i dodatkowe opłaty od środków trwałych przyjętych w leasing finansowy.

Straty i zyski nadzwyczajne - to zdarzenia występujące niepowtarzalnie, trudne do przewidzenia, występujące poza działalnością operacyjną jednostki.

Zalicza się do nich skutki finansowe:

• zdarzeń losowych (pożar, powódź, kradzież z włamaniem),

• zaniechania lub zawieszenia pewnego rodzaju działalności,

• sprzedaży zorganizowanej części jednostki (zakładu, wydziału).

Do zysków nadzwyczajnych zalicza się:

• odszkodowanie otrzymane za straty będące skutkiem zdarzeń losowych,

• przychody ze sprzedaży zorganizowanej części jednostki,

• odzyskane wartości związane z zaniechaniem lub zawieszeniem określonego rodzaju działalności jednostki,

• itp..

Do strat nadzwyczajnych zalicza się:

• wartość netto składników majątkowych utraconych na skutek zdarzeń losowych oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń,

• wartość netto rzeczowych składników majątku trwale unieruchomionych z powodu zaniechania określonego rodzaju działalności oraz koszty ich likwidacji lub sprzedaży, a także wartość sprzedanych lub złomowanych materiałów lub półfabrykatów, które są zbędne z uwagi na zaniechanie określonej działalności i nie nadają się do wykorzystania w innej działalności,

• wartość netto składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części jednostki, która podlega sprzedaży.

Na wynik działalności jednostki gospodarczej składają się następujące wyniki cząstkowe:

Wynik na zwykłej działalności operacyjnej (wynik ze sprzedaży wyrobów, usług, towarów i materiałów)

+/- wynik na pozostałej działalności operacyjnej

= wynik działalności operacyjnej

+/- wynik na działalności finansowej

= wynik działalności gospodarczej

+/- przychody (zyski) i koszty (straty) nadzwyczajne

= wynik brutto

- podatek dochodowy i inne obowiązkowe zmniejszenia zysku

(zwiększenia straty)

= wynik netto (zysk netto lub strata netto)

Wynik działalności jednostki ujmuje się w odrębnym sprawozdaniu tj. Rachunek zysków i strat (rachunek wyników) -załącznik (tabela).

Rachunek zysków i strat wariant porównawczy

A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów(zwiększenia - wartość dodatnia, zmniejszenia -wartość ujemna)
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty działalności operacyjnej /koszty rodzajowe/
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty, w tym podatek akcyzowy
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży /A - B/
D. Pozostałe przychody operacyjne
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Dotacje
III. Inne przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
III. Inne koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej /C + D - E/
G. Przychody finansowe
I. Dywidendy i udziały w zyskach
II. Odsetki
III. Zysk ze zbycia inwestycji
IV Aktualizacja wartości inwestycji
V. Inne
H. Koszty finansowe
I. Odsetki
II. Strata ze zbycia inwestycji
III. Aktualizacja wartości inwestycji
IV. Inne
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej /F + G - H/
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (JI+/- JII)
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
K. Zysk (strata) brutto /I + /- J/
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
N. Zysk (strata) netto /K - L - M/

Rachunek zysków i strat wariant kalkulacyjny

A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
I. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży /A - B/
D. Koszty sprzedaży
E. Koszty ogólnego zarządu
F. Zysk (strata) ze sprzedaży /C - D - E/
G. Pozostałe przychody operacyjne
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Dotacje
III. Inne przychody operacyjne
H. Pozostałe koszty operacyjne
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trawałych
II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
III. Inne koszty operacyjne
I. Zysk (strata) z działalności operacyjnej /F + G - H/
J. Przychody finansowe
I. Dywidendy i udziały w zyskach
II. Odsetki
III. Zysk ze zbycia inwestycji
IV. Aktualizacja wartości inwestycji
V. Inne
K. Koszty finansowe
I. Odsetki
II. Strata ze zbycia inwestycji
III . Aktualizacja wartości inwestycji
IV. Inne
L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej /I + J - K/
M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (MI - MII)
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
N. Zysk (strata) brutto /L +/- M/
O. Podatek dochodowy
P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
R. Zysk (strata) netto /N - O - P/

9

Opracowała Bożena Gongała

Temat: Wynik finansowy .

---